سرمایه گذاری «صندوق سرمایه گذاری عمومی» سعودی (پی آی اف) در آمریکا از مرز ۱۷۰ میلیارد دلار عبور کرد و در این شرایط نشانه های شراکت استراتژیک بی سابقه بین ریاض و واشنگتن شکل می گیرد.
همزمان با سفر شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد و نخست وزیر سعودی به واشنگتن در ۱۸ نوامبر نقش کلیدی «پی آی اف» به عنوان یکی از پیشران های اقتصاد جهان و از ستون های اصلی تحول اقتصادی کنونی سعودی طبق سند چشم انداز ۲۰۳۰ مطرح می شود.
«پی آی اف» که بر اساس برآوردها املاک تحت مدیریتش به یک تریلیون دلار خواهد رسید در نظر دارد بازدهی مالی پایدار ارایه دهد. این نهاد در عین حال تحول اقتصادی در سعودی را هدایت می کند و در شکل دهی چهره اقتصاد دنیا در آینده سهیم است.
طبق متن منتشر شده در وبسایت رسمی «پی آی اف» هدف گسترده تر «صندوق حاکمیتی» سعودی افزایش رشد پرشتاب جهان و تقویت حضور جهانی است. بیش از صد شرکت جدید در هفت سال گذشته توسط صندوق سرمایه گذاری عمومی راه اندازی شده که بیش از ۱.۱ میلیون شغل در سعودی و خارج کشور ایجاد کرده است.
I enjoyed welcoming His Excellency Yasir Al-Rumayyan and his @PIFSaudi team to the Treasury Department yesterday. We discussed opportunities for Saudi Arabia’s Public Investment Fund to boost significant investment into America, fostering economic growth and building long-lasting... pic.twitter.com/PFVHBhKmy0
— Treasury Secretary Scott Bessent (@SecScottBessent) November 11, 2025
اسکات بسنت وزیر خزانه داری آمریکا و یاسر الرمیان رئیس «پی آی اف» هفته گذشته در پایتخت آمریکا دیدار و درباره راه های افزایش سرمایه گذاری های صندوق در آمریکا گفتگو کردند.
بسنت در حساب خود در «اکس» نوشت «از دیدار با جناب آقای یاسر الرمیان و تیم کاری او در مقر وزارت خزانه داری آمریکا خوشوقتم. ما درباره فرصت های صندوق سرمایه گذاری عمومی سعودی برای افزایش قابل ملاحظه سرمایه گذاری در آمریکا گفتگو کردیم و این می تواند رشد اقتصادی را تقویت و روابط بلند مدت بین دو کشور برقرار کند».
«بلومبرگ» به نقل از داده های کمیسیون اوراق مالی و بورس آمریکا گزارش داد صندوق سرمایه گذاری عمومی سرمایه خود را از ۹ شرکت بورسی آمریکا خارج کرد و به همین دلیل سرمایه این صندوق در بورس آمریکا در سه ماه سوم سال جاری کاهش یافت اما این دیدار بیانگر استحکام روابط بین ریاض و واشنگتن است.
رشد اقتصادی قدرتمند در آینده
تیم کالین پژوهشگر مهمان «موسسه کشورهای عربی خلیج» در واشنگتن به «الشرق الاوسط» گفت «روابط اقتصادی بین آمریکا و سعودی سیگنال های بازگشت به رشد و استحکام را نشان می دهد». او توضیح داد صادرات آمریکا به سعودی در حال افزایش است و تعدادی از قراردادهای سرمایه گذاری و تجاری در دست اجرا هستند.
The Driving Force presented by PIF E360 program is powering the next generation. Through interactive workshops in Miami, students aged 8-10 were immersed in the cutting-edge future of sustainable mobility and electric technology. pic.twitter.com/Lhh2iF3Bne
— Public Investment Fund (@PIF_en) November 10, 2025
کالین افزود «شراکت بین دو کشور در پنج سال آینده گسترش پیدا خواهد کرد و دلیل آن همسویی منافع اقتصادی استراتژیک و روابط خوب بین رئیس جمهور آمریکا و ولیعهد سعودی است. آمریکا به دنبال گسترش دامنه صادرات و افزایش سرمایه گذاری های سعودی در شرکت های آمریکایی است. سعودی در حال افزایش و گسترش فرصت های دسترسی به تکنولوژی و نوآوری آمریکایی برای تقویت اصلاحات بلند پروازانه در سند چشم انداز ۲۰۳۰ است».
او تاکید کرد که سرمایه گذاری های سعودی در آمریکا و نرخ سفارشات تولیدات آمریکا توسط سعودی در حال افزایش است. سرمایه گذاری های آمریکا در سعودی در سال های آینده قوی ترین رشد را خواهند داشت و این به دلیل فراوانی منابع انرژی کم هزینه و فراوانی بسترهای پشتیبان گسترش بخش های هوش مصنوعی و تکنولوژی و بهبود محیط سرمایه گذاری سعودی و تنوع فرصت هایی است که سند چشم انداز ۲۰۳۰ ایجاد کرده.
بزرگ ترین شریک سرمایه گذاری
آمریکا بزرگ ترین شریک سرمایه گذاری «صندوق سرمایه گذاری عمومی» در خارج سعودی است. این صندوق از سال ۲۰۱۷ با سرمایه گذاری های مستقیم و غیر مستقیم شامل خرید کالا و خدمات حدود ۱۷۰ میلیارد دلار در اقتصاد آمریکا تزریق کرده است. این سرمایه گذاری ها در ایجاد بیش از ۱۷۲ هزار شغل مستقیم و غیر مستقیم در بخش های مختلف آمریکا سهیم بودند.
تاثیر سرمایه گذاری سعودی در صنایع اصلی آمریکا مثل هوانوردی پیداست. شرکت «هواپیمایی ریاض» وابسته به «پی آی اف» سفارش خرید ۷۲ فروند هواپیمای بوئینگ را داده و همین در تقویت صنعت هوانوردی آمریکا سهیم بود.
دامنه همکاری به بخش فناوری ابری کشیده شده و سعودی قراردادهای همکاری با شرکت های بزرگ مثل «آمازون وب سرویس» و «مایکروسافت» و «اوراکل» و «گوگل کلود» برای تقویت روابط فناوری و ایجاد زیرساختارهای دیجتالی پیشرفته امضا کرد.
«پی آی اف» به برقراری شراکت های مالی عمیق با شرکت های بزرگ مدیریت دارایی و موسسات مالی آمریکا از جمله «گلدمن ساکس» و «بروکفیلد» و «بلک راک» ادامه می دهد.
«پی آی اف» در سال ۲۰۲۴ از یک قرارداد همکاری ۵ میلیارد دلاری به عنوان سرمایه اولیه با «بلک راک» خبر داد. هدف این موافقتنامه راه اندازی شرکت «مدیریت سرمایه بلک راک ریاض» و جذب سرمایه به سعودی و ایجاد فرصت های سرمایه گذاری منحصر به فرد برای شرکت های آمریکایی علاقمند به گسترش کسب و کار در منطقه است.
مراسم امضای یادداشت تفاهم راه اندازی «پلتفرم شرکت «مدیریت سرمایه بلک راک ریاض» (صندوق سرمایه گذاری عمومی)
کاشف ریاض مدیر عامل نمایندگی «بلاک راک» در خاورمیانه و مدیر پلتفرم «شرکت مدیریت سرمایه بلک راک ریاض» در ماه اکتبر در گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد هدف راه اندازی این پلتفرم دادن فرصت به سرمایه گذاران در سعودی و جهان برای دسترسی به اقتصاد سعودی است. او افزود بازار سعودی دستخوش یک تحول آشکار بوده و ورود نمایندگی های شرکت های خانوادگی و پلتفرم های دیجیتال به سعودی مثل موتور محرکه های جدید در بازار مالی است.
هدایت نوآوری در زمینه پایداری و ورزش جهانی
دامنه تاثیر «پی آی اف» به تامین مالی به سبک سنتی محدود نمی شود بلکه این نهاد در شکل دهی آینده نوآوری در بخش های کلیدی مثل ورزش و تکنولوژی و پایداری سهیم است. صندوق سرمایه گذاری عمومی در حوزه ورزش از مسابقات تنیس اوپن میامی و «ایندین ولز» در آمریکا حمایت و با انجمن تنیس بازان حرفه ای همکاری می کند. این صندوق یک برنامه برای مرخصی زایمان با حقوق راه اندازی کرده که بی سابقه است.
«پی آی اف» در حوزه بازی های الکترونیکی یک ائتلاف سرمایه گذاری به ارزش ۵۵ میلیارد دلار را هدایت کرد و مالکیت شرکت «الکترونیک آرتس» را خرید که بزرگ ترین معامله خرید با بدهی در حوزه بازی های الکترونیکی است.
«پی آی اف» به تعهدات خود برای تقویت پایداری حوزه حمل و نقل پایدار است و در این زمینه قرارداد همکاری با «فورمول ای» امضا کرد که شامل مسابقات «میامی گرند پری» می شود. هدف تمرکز در مورد تحولات خودروهای الکتریکی و مسابقات انرژی پاک است.
Fahad Al-Saif, Head of Global Capital Finance and Investment Strategy and Economic Insights at PIF, joined leaders at the America Business Forum Miami 2025 to discuss PIF’s role in shaping the future of global investment. pic.twitter.com/eCWKbRqGhI
— Public Investment Fund (@PIF_en) November 5, 2025
«صندوق سرمایه گذاری عمومی» در راستای حمایت از ابتکار علمی با برنامه «E360» ابتکار «درایوینگ فورس استیم» را راه اندازی کرد که اینک ۵۴ هزار دانش پژوه در آمریکا و کشورهای دیگر را جذب کرده است. هدف این برنامه تقویت تجارب عملی در حوزه های علوم و فناوری و مهندسی و ریاضیات و الهام بخشی نوآوران در آینده است.
فهد السیف رئیس اداره کل استراتژی سرمایه گذاری و مطالعات اقتصادی و رئیس اداره کل تامین مالی سرمایه گذاری جهانی در صندوق ثروت حاکمیتی سعودی چند روز پیش در «نشست کارآفرینان آمریکا» گفت «صندوق های ثروت حاکمیتی دیگر تنها دارایی ها را مدیریت نمی کنند بلکه این صندوق ها سازمان های موثر در بازتشکیل اقتصاد جهان شده اند».
او افزود «نقش صندوق های ثروت ملی از کارکرد صندوق های خودمدیریتی نسل ها به سرمایه های واقعی و پویا به خصوص در بخش های زیرساختی هوش مصنوعی و فناوری های زیستی تبدیل شده اند».
السیف خاطر نشان کرد «راه اندازی سند چشم انداز ۲۰۳۰ وظیفه صندوق سرمایه گذاری عمومی را دستخوش تحول بنیادین کرد و سه نقش اصلی برای این نهاد تعریف شد: ایجاد اقتصاد ملی و افزایش دارایی ها و حفاظت از ثروت نسل های آینده». او افزود «برنامه استراتژی پنج ساله ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵ صندوق سرمایه گذاری عمومی ماه آینده به پایان می رسد و وارد برنامه پنج ساله آینده می شویم. بنده به آینده سرمایه گذاری بلند مدت خوش بینم».
او توضیح داد صندوق سرمایه گذاری عمومی در سال های گذشته روی ۱۳ حوزه اصلی تمرکز کرد و اینک برای ادغام این حوزه ها در ۶ اکوسیستم یکپارچه توریسم و سفر و سرگرمی و صنعت پیشرفته و صنایع و خدمات لجستیکی و منابع انرژی پایدار و زیرساختارها و نیز پروژه «نئوم» تلاش می کند. «نئوم» مثل چتری است که همه این سیستم ها را در برمی گیرد.
السیف تاکید کرد کشورش سهم تولید ناخالص غیر نفتی را به بیش از ۵۵ درصد رساند. سرمایه گذاری خارجی مستقیم سالانه افزایش ۳۷ درصدی داشته و تا سه ماه دوم سال جاری درآمدهای غیر نفتی از مجموع کل درآمدها بالغ بر ۴۹.۷ درصد بوده است.
خلاصه اینکه «صندوق سرمایه گذاری عمومی» سعودی با تزریق ۱۷۰ میلیارد دلار در اقتصاد آمریکا صرفا یک سرمایه گذار نبوده بلکه به یک شریک استراتژیک موثر تبدیل شده که روابط اقتصادی جهان را از نو شکل می دهد.
