گزارش محرمانه دولت بایدن دربارهٔ پرونده ایران

با مشارکت وزارتخانه‌های کشور، دفاع، خزانه داری و اطلاعات

گزارش محرمانه دولت بایدن دربارهٔ پرونده ایران
TT

گزارش محرمانه دولت بایدن دربارهٔ پرونده ایران

گزارش محرمانه دولت بایدن دربارهٔ پرونده ایران

با توجه به تشدید تنش بین واشینگتن و تهران بر سر برنامه هسته ای ایران و در بحبوحه توقف مذاکرات برای بازگشت به برجام، تعدادی از مقامات ارشد دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، بعدازظهر سه شنبه جلسه ای در مورد ایران برای سناتورها ارائه کردند که «محرمانه» توصیف شد.

میچ مک‌کانل، رهبر اقلیت سنا، ماه‌ها پیش با این استدلال که تهدید ایران در دوران ریاست جمهوری بایدن بدتر شده‌است، این جلسه توجیهی را درخواست کرد.

مک کانل پس از کشته شدن یک پیمانکار آمریکایی در حمله ای که دو ماه پیش توسط گروهی وفادار به «سپاه انقلاب» ایران در سوریه انجام شد، انتقاد خود را از دولت تکرار کرد.

نیروهای آمریکایی با حملات هوایی به تأسیسات مورد استفاده گروه‌های وابسته به ایران در منطقه پاسخ دادند.

جمهوری خواهان همچنین در همان زمان نارضایتی خود را از این که لغو مجوز اعطا شده از زمان جنگ ۲۰۰۲ عراق شامل مجوز استفاده از نیروی نظامی برای حفظ فشار بر ایران نبود، ابراز کردند.

وندی شرمن معاون وزیر امور خارجه، کالین کال معاون وزیر دفاع در امور سیاست، مورگان مویر معاون مدیر اطلاعات ملی، برایان نلسون معاون وزیر خزانه داری در امور تروریسم و اطلاعات مالی و جانشین دریاسالار استفان کوهلر مدیر استراتژی، سیاست و برنامه‌های ستاد مشترک در این جلسه توجیهی محرمانه شرکت کردند.

بر اساس گزارشی که وب سایت آمریکایی «پولیتیکو» منتشر کرده، علاوه بر «ابرام بالی» معاون نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، «راب مالی» نماینده این کشور نیز به دلیل حضور در تعطیلات غایب بوده‌است.

یکی از نمایندگان دموکرات سنا گفت که شرمن «از فرصت استفاده می‌کند تا سناتورها را در مورد آخرین تحولات مذاکرات با ایران به روز کند».وی بدون اشاره به جزئیات گفت: «در مذاکرات هسته‌ای پیشرفت‌هایی حاصل شده‌است».

پولیتیکو پیش‌بینی کرد تعدادی دیگر از موضوعات مانند «تهدیدات عمومی ایران برای ایالات متحده و شرکای منطقه ای آن، به ویژه اسرائیل، و حمایت تهران از تروریسم» را مطرح کند.

با وجود اختلافات بین دموکرات‌ها و جمهوری خواهان بر سر نحوه برخورد با ایران، سناتور جمهوری‌خواه جونی ارنست ده‌ها سناتور را در یک درخواست دو حزبی در ماه گذشته از بایدن برای تقویت مجدد تلاش‌های ایالات متحده برای تحریم محموله‌های نفت و گاز ایران رهبری کرد.

وی در بیانیه ای گفت: «این فوق‌العاده ناامیدکننده است که درخواست دو حزبی برای تحریم‌های نفتی ایران، که شامل ده‌ها جمهوری‌خواه و دموکرات است، هرچند برای این کار ضرب الاجلی تعیین شده بود، هنوز پاسخی از سوی دولت دریافت نکرده‌است».

جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی در کاخ سفید، (دوشنبه) گفت که ایران از اوت گذشته بیش از ۴۰۰ پهپاد، که بیشتر آنها از نوع شاهد بودند، در اختیار روسیه قرار داده‌است.

در مقابل، مسکو در برنامه‌های موشکی و دفاع هوایی خود به تهران کمک می‌کند و از جمله موارد دیگر، به آن جت‌های جنگنده می‌فروشد.وی با بیان این که «این یک مشارکت دفاعی گسترده‌است» تأکید کرد که تحریم‌های بیشتری برای افرادی که در این امر کمک کنند اعمال خواهد شد.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»