بلاسخارت به «الشرق الاوسط»: در سفر به تهران صحبتی دربارهٔ انتخابات عراق نکردم

عبداللهیان يلتقي بلاسخارت في طهران أمس (الخارجية الإيرانية)
عبداللهیان يلتقي بلاسخارت في طهران أمس (الخارجية الإيرانية)
TT

بلاسخارت به «الشرق الاوسط»: در سفر به تهران صحبتی دربارهٔ انتخابات عراق نکردم

عبداللهیان يلتقي بلاسخارت في طهران أمس (الخارجية الإيرانية)
عبداللهیان يلتقي بلاسخارت في طهران أمس (الخارجية الإيرانية)

جنین هنیس پلاسخارت، نماینده دبیرکل سازمان ملل در امور عراق در گفت و گوی اختصاصی با «الشرق الاوسط» اظهار کرد که در سفر اخیر خود به تهران دربارهٔ پرونده انتخابات شوراهای استانی در عراق صحبتی نکرده‌است.
رایزنی‌هایی که پلاسخارت روز یکشنبه در تهران برگزار کرد، با گمانه‌زنی‌های سیاسی زیادی همراه بود. اگرچه اطلاعات به بیرون درزیافته از دفاتر این هیئت بین‌المللی حکایت از «دستور کار مربوط به گفت و گوهای منطقه‌ای» دارد که با مقامات ایرانی روی میز گذاشته شده‌است، با این حال، منابع سیاسی مدعی شدند که انتخابات محلی «بخشی از برنامه این سفر بوده‌است».
ناظران عراقی از سفر پلاسخارت به تهران به عنوان یک «سابقه دیپلماتیک خطرناک» انتقاد کردند و گفتند که پرونده‌هایی که او با مقامات تهران در مورد آنها صحبت کرد متعلق به وزارت امور خارجه عراق است.
چند روز قبل از این بازدید، پرونده انتخابات شوراهای استانی پس از حل اختلاف سیاسی بر سر تعویق آن، به دلیل تمایل احزاب شیعه برای رفتن مستقیم به انتخابات زودهنگام در زمستان ۲۰۲۴، بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاد.
منابع سیاسی آگاه گفتند که جناح‌های شیعه از تضعیف نفوذ نخست‌وزیر پس از انتخاب شوراهای جدید در استان‌ها هراس داشتند و با اصرار نیروهای بزرگ مانند ائتلاف دولت قانون برای رعایت تاریخ انتخابات محلی در نوامبر آینده موافقت کرد.
با حل و فصل مناقشه سیاسی بر سر تاریخ، نیروهای سیاسی به بررسی مقدمات سیاسی انتخابات محلی بازگشتند که مهم‌ترین آن تعیین موضع جنبش صدر در قبال آن بود؛ اینکه آیا این جنبش «برنامه ای برای تأثیرگذاری بر جو» دارد.
سیاستمداران چارچوب هماهنگی بر این باورند که تهران تنها طرفی است که می‌تواند رهبر جنبش صدر، مقتدی صدر را زیر سؤال ببرد و سناریوی انتخابات را از منظر «الحنانه»، پایگاه صدر در نجف، مشخص کند.
منابعی از چارچوب به «الشرق الاوسط» گفتند که «به احتمال زیاد پلاسخارت در سفرش به تهران به این پرونده پرداخته‌است».
اما بلاسخارت در پاسخ به سؤال «الشرق الاوسط» در مورد دستور کار این سفر و اینکه آیا در آنجا پرونده سیاسی در مورد انتخابات را مورد بحث قرار داده‌است، گفت: «نه... من در مورد این موضوع صحبت نکردم».
یک منبع نزدیک به دفاتر هیئت بین‌المللی به «الشرق الاوسط» گفت: «اختیار بین‌المللی اعطا شده به (یونامی) به آن کمک می‌کند تا علاوه بر امنیت مرزی و پاکسازی مین، نقش واقعی در فعال کردن گفت و گوهای منطقه ای با هدف حمایت از عراق ایفا کند».
در بیانیه وزارت امور خارجه ایران به نقل از حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه این کشور با تأکید بر لزوم امنیت در تفاهم نامه امنیتی که در ماه مارس گذشته بین دو کشور امضا شد، آمده‌است: «امنیت مرزی بین دو کشور از اهمیت بالایی برخوردار است».
به نظر می‌رسد که نیروهای سیاسی شیعه نگران برنامه‌های جنبش صدر هستند، اما نمی‌توانند تحرکات آن را چند ماه مانده به تاریخ انتخابات به وضوح رصد کنند. به قول یکی از رهبران جنبش صدر، این نیروها تلاش می‌کنند همه را به این نگرانی بکشانند.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»