پیش نویس بیانیه پایانی اجلاس جده درباره یمن: حمایت از دولت قانونی و گزینه صلح


استقبال از رشاد محمد العلیمی رئیس شورای رهبری ریاستی یمن در بدو ورود به جده برای شرکت در اجلاس سران عرب (فرانس پرس)
استقبال از رشاد محمد العلیمی رئیس شورای رهبری ریاستی یمن در بدو ورود به جده برای شرکت در اجلاس سران عرب (فرانس پرس)
TT

پیش نویس بیانیه پایانی اجلاس جده درباره یمن: حمایت از دولت قانونی و گزینه صلح


استقبال از رشاد محمد العلیمی رئیس شورای رهبری ریاستی یمن در بدو ورود به جده برای شرکت در اجلاس سران عرب (فرانس پرس)
استقبال از رشاد محمد العلیمی رئیس شورای رهبری ریاستی یمن در بدو ورود به جده برای شرکت در اجلاس سران عرب (فرانس پرس)

پیش نویس بیانیه پایانی اجلاس سران عرب که جمعه (۱۹ مه) در جده در حال برگزاری است به مهم ترین تحولات در یمن اشاره کرده است. رهبران عرب در این اجلاس بر ادامه حمایت از دولت قانونی یمن و دیدگاه دولت یمن درباره پایبندی به گزینه صلح حمایت و بر اهمیت حمایت از رسیدن به یک توافق سیاسی فراگیر و پایان جنگ و برقراری صلح در این کشور تاکید کردند.
پیش نویس بیانیه اجلاس جده که به دست «الشرق الاوسط» رسیده به موارد زیر درباره یمن اشاره کرده است:

۱-پایبندی به یکپارچگی و حاکمیت ملی و امنیت و ثبات در یمن و رد هر گونه دخالت در امور داخلی این کشور.
۲-تاکید بر ادامه حمایت از دولت قانونی یمن به رهبری شورای رهبری ریاستی که رشاد محمد العلیمی رئیس آن است و نیز تقویت نقش این نهاد و حمایت از آن برای اجرای سیاست هایی که منجر به امنیت و ثبات می شوند.

‏۳-حمایت از پایبندی دولت یمن به گزینه صلح با توجه به مراجع سه گانه مورد توافق که عبارتند از: ابتکار خلیجی و ساز و کارهای اجرایی آن و نتایج کنفرانس گفتگوی ملی جامع و قطعنامه ۲۲۱۶ شورای امنیت و قطعنامه های بین المللی مربوطه.

‏۴-حمایت از تلاش فرستاده ویژه دبیر کل سازمان ملل به یمن برای از سرگیری روند سیاسی و رسیدن به راهکار سیاسی فراگیر به منظور پایان جنگ و برقراری صلح پایدار در یمن.

‏۵-محکوم کردن نقض مستمر آتش بس از سوی شبه نظامیان «حوثی» و بی توجهی این گروه به پیشنهادهای جهانی در مورد تمدید و افزایش دامنه توافق آتش بس.

‏۶-محکوم کردن اقدامات شبه نظامیان حوثی در نابود کردن تاسیسات اقتصادی و نفتی در یمن.

۷-محکوم کردن نقض گسترده حقوق بشر از جمله کشتار و آدم ربایی و ناپدید سازی قهری و بازداشت که شبه نظامیان حوثی انجام می دهند.

۸-تایید ابتکار صلح در یمن که توسط دولت سعودی ۲۲ مارس ۲۰۲۱ به منظور پیشبرد تلاش ها در راستای رسیدن به راهکار سیاسی فراگیر در یمن زیر نظر سازمان ملل اعلام شد.

‏۹-تایید و حمایت از حق سعودی و امارات برای دفاع از خود و دفع تجاوزگری و حملات شبه نظامیان حوثی بر اساس قوانین بین المللی.

‏۱۰-استقبال از قطعنامه شورای امنیت که در آن شبه نظامیان حوثی «گروه تروریستی» خوانده شده و حملات فرامرزی این گروه به ویژه به امارات و سعودی محکوم شده است.

۱۱-فراخوان به جامعه بین الملل برای کمک به دولت یمن در راستای پیشبرد اجرای برنامه های اصلاحات بانک مرکزی یمن و مقابله با مشکلات بی ثباتی ارزی داده می شود.

‏۱۲-محکوم کردن مخالفت شبه نظامیان حوثی با بازدید تیم فنی سازمان ملل از نفتکش «صافر» که در نزدیکی بندر راس عیسی در الحدیده واقع در غرب یمن پهلو گرفته است. این منطقه تحت کنترل شبه نظامیان حوثی است و حوثی ها نمی گذارند تیم کارشناسان فنی سازمان ملل برای ارزیابی و تعمیر و تخلیه بار نفت از این نفتکش بازدید و از وقوع یک فاجعه زیست محیطی در صورت نشت نفت به دریای سرخ و خلیج عدن و مناطق همجوار جلوگیری کنند.



سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
TT

سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)

در پنجم سپتامبر ۲۰۲۳، دکتر علیرضا عنایتی وارد فرودگاه بین‌المللی ملک خالد در ریاض شد تا مأموریت خود را به عنوان سفیر ایران در پادشاهی عربی سعودی آغاز کند. این اتفاق پس از امضای توافق ازسرگیری روابط دیپلماتیک در دهم مارس همان سال با میانجی‌گری چین و پس از قطع روابطی نزدیک به هفت سال رخ داد.

با گذشت نزدیک به دو سال از بازسازی روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران، سفیر عنایتی در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» بیان کرد آنچه در این مدت محقق شده معادل «دستاوردهای چندین سال» است و این را ناشی از «استحکام و ماهیت روابط» میان دو کشور دانست.

دیپلمات ایرانی موضع پادشاهی عربی سعودی در قبال حملات اخیر رژیم اسرائیل به ایران را «قابل‌تقدیر» توصیف کرد و گفت ریاض نقش فعالی در آرام‌سازی اوضاع و اعمال فشار برای جلوگیری از تنش ایفا کرده است. او افزود: «از هرگونه نقشی از سوی برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

عنایتی سابقه طولانی فعالیت در پادشاهی عربی سعودی دارد. او کار خود را از سال ۱۹۹۰ به عنوان کنسول ایران در جده آغاز کرد و در اوایل دهه ۲۰۰۰ به عنوان کاردار در ریاض منصوب شد. او پس از بیش از دو دهه، در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان سفیر به این کشور بازگشت و تجربه‌ای انباشته در امور منطقه‌ای با خود دارد.

حملات «آشکار» به ایران

سفیر ایران، حملات اخیر اسرائیل به ایران را «آشکار» توصیف کرد و توضیح داد که در آن زمان، تهران در حال مذاکره غیرمستقیم با ایالات متحده بود. او گفت:
«ایران نیمه‌شب، در حالی که مردم در خانه‌هایشان خواب بودند، مورد حمله قرار گرفت و عده‌ای شهید شدند. این حمله در معنای کامل آن، جنایت آشکار بود. ما با تکیه بر منشور سازمان ملل، پاسخ متقابل دادیم و به دشمن نشان دادیم که ایران آغازگر جنگ نیست اما با قدرت و پایداری از خود دفاع می‌کند.»

انسجام کشورهای منطقه

عنایتی گفت که واکنش کشورهای منطقه به حملات اسرائیل، نشان‌دهنده انسجام آشکاری بود. او اشاره کرد که نخستین تماس تلفنی وزیر امور خارجه ایران، از جانب همتای سعودی‌اش، شاهزاده فیصل بن فرحان برای محکومیت «حمله آشکار» دریافت شد و سپس بیانیه وزارت امور خارجه پادشاهی نیز منتشر شد.
او افزود: «این مواضع قابل‌تقدیر با تماس تلفنی شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزیران، با رئیس‌جمهور پزشکیان برای محکوم‌کردن و ابراز انزجار از این حملات تکمیل شد. پس از آن، تماس رئیس‌جمهور پزشکیان با برادرش شاهزاده محمد برقرار شد و دیگر کشورهای شورای همکاری نیز مواضعی در حمایت از جمهوری اسلامی گرفتند.»

محمد بن سلمان «همیشه همراه ما بوده»

سفیر تهران از تلاش‌های اخیر پادشاهی عربی سعودی برای آرام‌سازی اوضاع و توقف حملات اسرائیلی قدردانی کرد و گفت: «این تلاش‌ها ارزشمند بود و ما از آن استقبال کردیم. ما بر نقش پادشاهی در آرام‌سازی شرایط و جلوگیری از حملات تأکید می‌کنیم، این نقش بسیار شرافتمندانه است. در گفت‌وگوها، تماس‌ها و دیدارهای دوجانبه، ایران همواره بر نقش و مواضع قابل‌تحسین پادشاهی تأکید کرده است؛ از محکوم‌کردن حملات گرفته تا تلاش برای جلوگیری از آنها. از هرگونه نقش برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

۴۰۰ هزار ایرانی از پادشاهی عربی سعودی بازدید کردند

دکتر عنایتی توضیح داد که روابط پس از بازگشت، پیشرفت چشمگیری داشته است و گفت: «آنچه در طول دو سال از این روابط برداشتیم، به‌گونه‌ای است که گویی در چند سال رخ داده است. گویی روابط اصلاً قطع نشده بود و این نشان از عمق و اصالت این روابط دارد.»

او افزود: «در سال جاری، بیش از ۲۰۰ هزار زائر عمره از ایران به پادشاهی آمده‌اند و اگر تعداد حجاج را نیز بیفزاییم، تعداد بازدیدکنندگان ایرانی از پادشاهی در طول یک سال به ۴۰۰ هزار نفر می‌رسد، که این شاخص بسیار مثبتی است. همه این افراد از پادشاهی بازدید کرده و آن را از نزدیک شناخته‌اند.»

سفر خالد بن سلمان

سفیر درباره سفر وزیر دفاع پادشاهی عربی سعودی به تهران گفت: «ایران این سفر را اقدامی حاکمیتی و بسیار مهم دانست و آن را نقطه عطفی تاریخی در روابط تلقی کرد.»
او افزود: «این سفر، دیدار شاهزاده با رئیس‌جمهور پزشکیان، رهبری و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح (که در رویدادهای اخیر جان باخت) باعث ایجاد درکی مشترک بین دو طرف شد مبنی بر اینکه ما شریک در ساختن منطقه هستیم. این برداشت در طرف ایرانی بسیار مثبت بود.»

او ادامه داد: «برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پیگیری‌های لازم پس از این سفر را ادامه دهیم و معتقدیم این سفر روابط ایران و پادشاهی عربی سعودی را از سطحی عادی به روابطی عمیق و بنیادین ارتقا داد.»

روابط و چشم‌اندازها

سفیر عنایتی معتقد است که روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور نیازمند تلاش بیشتری برای تقویت است. او گفت: «ما توافق‌نامه‌ای جامع در زمینه تجارت، اقتصاد، سرمایه‌گذاری، فرهنگ، جوانان و ورزش داریم که در توافق پکن بر آن تأکید شده است. توافق‌نامه‌ای دیگر نیز برای جلوگیری از مالیات مضاعف به صورت مقدماتی امضا شده و ما پیش‌نویس توافق‌نامه‌ای برای حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری متقابل نیز ارائه کرده‌ایم. همچنین توافق‌نامه‌ای در زمینه حمل‌ونقل زمینی وجود دارد که می‌تواند پادشاهی، امارات و عمان را به سواحل شمالی متصل کرده و آن را به گذرگاهی به آسیای مرکزی تبدیل کند.»

در مورد نقش ایران در منطقه، دکتر علیرضا عنایتی اظهار کرد که تهران از مدلی برای امنیت منطقه‌ای حمایت می‌کند که بر توسعه، اقتصاد و فرهنگ متکی است، نه قدرت نظامی. در پاسخ به اینکه برخی نگاه‌ها، نقش ایران را عامل بی‌ثباتی می‌دانند، گفت: «ما بیگانه‌ای نیستیم که وارد منطقه شویم و نقشی را تحمیل کنیم. ما بخشی از منطقه هستیم، از فرزندان آن هستیم و در آن زندگی می‌کنیم.»

او افزود: «ما اشتراکات فرهنگی، تاریخی و دینی زیادی در منطقه داریم. اگر در برخی دیدگاه‌های سیاسی اختلافی وجود داشته باشد، این نباید به قطع رابطه بیانجامد. این اختلاف را می‌توان تنها از طریق گفت‌وگو حل کرد. هیچ راهی بهتر – بلکه جایگزینی برای آن وجود ندارد – از گفت‌وگو میان برادر با برادر، همسایه با همسایه و میان مسائل مختلف.»

او تأکید کرد: «امنیت ما یکپارچه است. نمی‌توانیم از امنیت تکه‌تکه سخن بگوییم. ما آنچه از منطقه می‌شنویم را تکرار می‌کنیم: امنیت مبتنی بر توسعه. ما از این رویکرد حمایت می‌کنیم. زمانی که از امنیت مبتنی بر تسلیحات، جنگ‌افزار، نظامی‌گری، ژئوپلیتیک و سیاست فاصله گرفته شود، می‌توان آن را با امنیت مبتنی بر توسعه، اقتصاد، تجارت، فرهنگ و مردم جایگزین کرد.»