بیانیه پایانی اجلاس جده درباره لبنان: انتخاب رئیس جمهور و اصلاحات بنیادین

تاكيد بر تقسیم مساوی قدرت بین مسلمانان و مسیحیان 

نجیب میقاتی نخست وزیر لبنان (واس)
نجیب میقاتی نخست وزیر لبنان (واس)
TT

بیانیه پایانی اجلاس جده درباره لبنان: انتخاب رئیس جمهور و اصلاحات بنیادین

نجیب میقاتی نخست وزیر لبنان (واس)
نجیب میقاتی نخست وزیر لبنان (واس)

پیش نویس بیانیه پایانی اجلاس سران عرب در جده که به دست «الشرق الاوسط» رسید به موضوع لبنان اشاره کرده و از مقامات لبنان خواسته تا به تلاش برای انتخاب رئیس جمهور و انجام «اصلاحات اقتصادی بنیادین» ادامه دهند و بر «ساختار منحصر به فرد قدرت در لبنان و تقسیم قدرت به تساوی بین مسلمانان و مسیحیان و همزیستی بین آنها» تاکید کرده است.
این بیانیه از تمایل لبنان برای «ادامه اجرای روند ابتکار کویت مورد حمایت کشورهای عربی و خارجی» استقبال کرد و گفت «دولت لبنان با توجه به جایگاه باثبات این کشور در جهان عرب و تمایل به نقش آفرینی موثر در جهان عرب و نظام اقدام مشترک عربی نیز از این ابتکار حمایت کرد و اقداماتی برای اجرای آن به منظور رسیدن به اهداف مد نظر انجام داد».
سران عرب در جریان قطعنامه های نشست شورای اتحادیه عرب در سطح وزیران مورخ ۹/۳/۲۰۱۴ درباره «تبعات ناگوار و جدی بحران آوارگان سوری در لبنان» قرار گرفتند.
در نشست یاد شده بر تمامی قطعنامه های پیشین جلسه های سران و وزیران در مورد همبستگی با لبنانا تاکید شده و موارد زیر به تصویب رسید:

۱-پافشاری بر لزوم ادامه تلاش مقامات لبنانی برای انتخاب رئیس جمهور و تشکیل کابینه در اسرع وقت ممکن در راستای حفظ نظم و جلوگیری از تعطیلی نهادهای قانونی و حفظ ثبات و لزوم اجرای اصلاحات اقتصادی ساختاری برای برون رفت از بحران اقتصادی.

۲-تاکید بر اهمیت همبستگی کامل با لبنان در سایه بدترین بحران سیاسی و اقتصادی و اجتماعی از چندین دهه گذشته و حمایت از دولت و نهادهای دولتی در راستای حفظ حاکمیت ملی و امنیت و ثبات و تمامیت ارضی لبنان و تاکید بر حق لبنان برای آزاد کردن یا پس گرفتن مزارع شبعا و تپه های کفر شوبا و بخش لبنانی شهر الغجر و مقاومت در برابر هر گونه تجاوز با ابزارهای قانونی و تاکید بر اهمیت و لزوم تفاوت قائل شدن بین تروریسم و مقاومت در برابر اشغالگری اسرائیل که به عنوان حق لبنان در کنوانسیون های بین المللی و اصول قانون بین الملل معرفی شده است.

۳-استقبال از اقدامات مقامات لبنان برای افزایش سرعت روند آغاز در کاوش و استخراج نفت و گاز و تاکید بر حق ملی لبنان درباره استفاده از منابع طبیعی کشور در منطقه ویژه اقتصادی و آب های منطقه ای.

۴-حمایت از خواسته لبنان از جامعه جهانی مبنی بر اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت درباره پایان دادن به ادامه تجاوزگری ها و نقض حریم زمینی و هوایی و دریایی این کشور از سوی اسرائیل. حمایت از لبنان در زمینه ایستادگی در برابر این تجاوزگری ها و تاکید بر حق مسلم این کشور در دفاع از خود و خواسته لبنان بر لزوم اجرای قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل درباره لکه های نفتی پدیدار شده در سواحل لبنان که بر این اساس اسرائیل موظف شده خسارت مالی ناشی از بمباران نیروگاه برق بیروت در جنگ ماه ژوئیه ۲۰۰۶ را بدهد.

۵-تاکید بر لزوم حفظ ساختار کثرت گرای منحصر به فرد قدرت در لبنان که به طور مساوی بین مسلمانان و مسیحیان تقسیم شده است و نیز تاکید بر پیام متمدنانه و تنوع فرهنگی مبتنی بر همزیستی لبنان.

۶-ستایش نقش ملی ارتش لبنان و ماموران لبنانی برای حفظ امنیت و صلح ملی و حمایت از تلاش های جاری در راستای بسط نفوذ حاکمیت تا سطحی که در عرف بین المللی تعریف شده است.

‏۷-ستایش از تلاش های لبنان برای استقبال از آوارگان سوری به رغم شرایط بحرانی اقتصادی و اجتماعی در این کشور و استقبال از مواضع کشورهای عربی موافق با دیدگاه لبنان درباره افزایش تلاش برای بازگشت آوارگان سوری به سوریه چرا که شرایط برای این آوارگان در بازگشت به کشورشان و برخورداری از امنیت مهیا شده است و لبنان همواره تاکید کرده که حضور آوارگان سوری در لبنان موقتی است و آنها به هیچ عنوان در جامعه لبنان ادغام نخواهند شد چرا که این مساله تهدید وجودی برای لبنان به شمار می رود. لبنان از جامعه جهانی و کشورهای عربی می خواهد تا نقشه راه شفاف با قابلیت اجرایی برای بازگشت همه آوارگان سوری به کشورشان تنظیم کند.

۸-حمایت از موضع لبنان درباره مخالفت با اعطای تابعیت به پناهجویان چون در غیر اینصورت ثبات و یکپارچگی کشور در معرض خطر قرار می گیرد و نیز پایبندی به حق پناهجویان فلسطینی برای بازگشت به کشورشان با توجه به قطعنامه شماره ۱۹/۱۹۴۸ مجمع عمومی سازمان ملل و قطعنامه های مربوطه و ابتکار صلح عربی که در نشست سران عرب در بیروت در سال ۲۰۰۲ تصویب شد و تاکید بر لزوم رفتار مسئولانه دولت ها و سازمان های بین المللی از جمله مشارکت بی وقفه در تامین مالی اونروا و حمایت از نقش و اختیارات این نهاد.
‏۹-حمایت از تلاش دولت لبنان برای بازسازی بندر بیروت که انفجار در آن منجر به کشته و زخمی شدن هزاران نفر شد. لبنان نقش محوری و تاریخی به عنوان شاهراه مبادله کالا بین کشورهای جهان و جهان عرب داشته است. از این رو از تحقیقات جاری برای کشف جزئیات انفجار و بازخواست عامل آن حمایت می کنیم.

۱۰-تاکید بر حمایت از نتایج نشست های پیاپی بین گروه بین المللی حمایت از لبنان و استقبال از تلاش های جامعه جهانی برای افزایش ثبات در لبنان به واسطه برگزاری نشست های متعدد بین این گروه و اجلاس کمک کنندگان سیدر و رم به اقتصاد و ارتش لبنان.

‏۱۱-تاکید بر لزوم توجه مقامات لبنان به احترام قطعنامه های بین المللی و روند دادرسی و اجرای عدالت در پرونده جنایت ترور پرزیدنت شهید رفیق حریری و یارانش به دور از سیاسی کاری و انتقام جویی که تبعات ناگوار بر امنیت و ثبات و یکپارچگی و صلح داخلی لبنان نداشته باشد.

-حمایت از تلاش های دولت لبنان برای پیگیری پرونده ناپدید شدن امام موسی صدر و یارانش شیخ محمد یعقوب و خبرنگار عباس بدر الدین در راستای آزادی آنها و اقدام برای بازخواست مقامات رژیم سابق در لیبی برای مختومه کردن پرونده این جنایت.

۱۲- استقبال
-استقبال از تمایل لبنان برای تداوم روند ابتکار کویت که مورد حمایت کشورهای عربی و خارجی دوست قرار دارد. دولت لبنان با توجه به جایگاه باثبات این کشور در جهان عرب و تمایل به نقش آفرینی موثر در جهان عرب و نظام اقدام مشترک عربی نیز از این ابتکار حمایت کرد و اقداماتی برای اجرای آن به منظور رسیدن به اهداف مد نظر انجام داد.

-استقبال از کمک های عربی به لبنان در راستای کاهش بار بحران های اقتصادی و اجتماعی و پولی نفسگیر بر مردم لبنان و حمایت از نهادها و بخش های کلیدی مختلف به خصوص نهادهای امنیتی و نظامی و حوزه برق.

-از تمایل مردم لبنان برای ایجاد روابط بهینه با کشورهای عربی و در پیش گرفتن سیاست خارجی بی طرفی در سطح عربی از سوی دولت لبنان و احترام متقابل به حاکمیت ملی و منافع و گسترش پایگاه منافع مشترک و احترام منشور سازمان ملل و قانون بین الملل و سند اتحادیه عرب به خصوص ماده هشتم در راستای صیانت از منافع عالی لبنان استقبال می کنیم.

ملاحظات
دولت لیبی معتقد است که فقره مربوط به ناپدید شدن صدر و دو نفر از یارانش «نتایج تحقیق را نادیده می گیرد و لذا باید منتظر نتایج کمیته تحقیق قضایی در لیبی و لبنان ماند».



حضور محمد بن سلمان نقش پیشروانه سعودی در سیاست بین‌الملل را توسعه بخشید

ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان در حال استقبال از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در ریاض، دسامبر ۲۰۲۳ (واس)
ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان در حال استقبال از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در ریاض، دسامبر ۲۰۲۳ (واس)
TT

حضور محمد بن سلمان نقش پیشروانه سعودی در سیاست بین‌الملل را توسعه بخشید

ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان در حال استقبال از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در ریاض، دسامبر ۲۰۲۳ (واس)
ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان در حال استقبال از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در ریاض، دسامبر ۲۰۲۳ (واس)

از زمان صدور فرمان ملک سلمان بن عبدالعزیز، خادم حرمین شریفین، در ژوئن ۲۰۱۷ (۲۶ رمضان ۱۴۳۸ هجری قمری) مبنی بر انتخاب شاهزاده محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد «برای حفظ موجودیت دولت و آینده آن، و تضمین تداوم آن بر پایه‌های خدمت به دین، سپس کشور و مردم، و تحقق خیر برای ملت وفادارش»، پادشاهی عربی سعودی وارد مرحله‌ای جدید با آرزوهای گسترده شد.

هشت سال پس از آن، تحولات اقتصادی و اجتماعی کشور شتاب گرفت و نقش منطقه‌ای و بین‌المللی آن گسترده‌تر و تاثیرگذارتر شد. سعودی به بازیگری پیشرو در عرصه سیاسی تبدیل شد که نه تنها مورد اعتماد بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای، بلکه حتی متحدان در زمان اختلافات شدیدشان است.

تقویت ثبات بین‌المللی

ولیعهد سعودی از همان ابتدا رهبری تقویت گشایش سعودی به جهان را در ابعاد اقتصادی، فرهنگی و به‌ویژه سیاسی برعهده گرفت. این گشایش سیاسی در سال‌های اخیر به مناطقی بی‌سابقه در تاریخ سعودی و خاورمیانه، مانند کشورهای کارائیب و آسه‌آن، گسترش یافت تا همکاری‌ها در زمینه‌های اقتصاد، سرمایه‌گذاری، تجارت و گردشگری تقویت شود.

ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان در حال استقبال از ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در دیدار قبلی وی به سعودی (رویترز)

سیاست خارجی سعودی نقش خود را به عنوان حامی صلح، توسعه و ثبات گسترش داد. در حالی که دومین سالگرد «توافق پکن» بین سعودی و ایران نزدیک می‌شود، ریاض به ابتکار شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و نخستوزیر، میزبان مذاکرات آمریکا-اوکراین برای حل بحران بود. این نقش‌آفرینی به لطف روابط متوازن سعودی با تمام طرف‌ها ممکن شد. نشست‌های اخیر در الدرعیه و جده بین آمریکا و روسیه و همچنین آمریکا و اوکراین نشان داد که سیاست خارجی سعودی مورد اعتماد متحدان و رقبا است. این نقش شامل میانجیگری در بحران روسیه-اوکراین، ارائه کمک‌های بشردوستانه، و میانجیگری برای آزادی اسرا بوده است.

ولیعهد سعودی در یک اقدام بشردوستانه، موفق به آزادی ۱۰ اسیر با ملیت‌های مختلف از نیروهای اوکراینی شد که پس از انتقال به سعودی، به کشورهایشان بازگردانده شدند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، نیز از تلاش‌های شاهزاده محمد بن سلمان در میانجیگری برای تبادل اسرا بین آمریکا و روسیه در سال گذشته تقدیر کرد.

پرونده فلسطین و عادی‌سازی

مسئله فلسطین پس از دهه‌ها شاهد تحرکی بی‌سابقه بوده است. سعودی در ماهها و سال‌های اخیر بسیاری از کشورها را به رسمیت شناختن دولت فلسطین ترغیب کرده است، به طوری که تعداد این کشورها به ۱۴۹ مورد (بر اساس آمار وزارت خارجه فلسطین) رسیده است. شاهزاده محمد بن سلمان شرط سعودی برای عادی‌سازی با اسرائیل را «تحقق دولت فلسطینی» اعلام کرده است.

سعودی میزبان دو اجلاس پیاپی از کشورهای عربی و اسلامی در ریاض برای هماهنگی مواضع و فشار بر جامعه بین‌المللی بوده است. همچنین ریاض نخستین نشست ائتلاف بین‌المللی برای اجرای راه‌حل دو دولتی را برگزار کرد.

ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان در حال استقبال از بیعت‌کنندگان در قصر الصفا در مکه (واس)

بسیاری از ناظران معتقدند سیاست‌های ریاض تحت رهبری شاهزاده محمد بن سلمان در سال‌های اخیر با تمرکز بر پرونده‌های پیچیده و گردآوری تمام طرف‌ها به میز مذاکره، از شدت بحران‌های جهانی کاسته است. این رویکرد، صلح را از مسیر گفت‌وگو ممکن ساخته است.

مقصد راه‌حل‌های صلح آمیز

مذاکرات آمریکا-اوکراین در جده در ماه جاری به پیشنهاد آتش‌بس فوری ۳۰ روزه و گام‌هایی به سوی صلح پایدار در اوکراین انجامید. این نتیجه پس از سه هفته مذاکرات آمریکا-روسیه، اولین گفت‌وگوها از آغاز جنگ اوکراین، حاصل شد. دو طرف بر تشکیل گروه‌های سطح بالا برای پایان دادن به جنگ و بازگشایی کانال‌های دیپلماتیک توافق کردند.

در زمینه یمن، سعودی با ارائه «ابتکار پایان بحران یمن» و حمایت از آتش‌بس، نقش میانجیگری خود را تقویت کرد که به نقشه راه سازمان ملل برای یمن منجر شد.

حل اختلاف تاریخی اتیوپی و اریتره از طریق «توافقنامه جده برای صلح» در سپتامبر ۲۰۱۸ تحت حمایت پادشاه سلمان، جایگاه سعودی را به عنوان پایگاهی برای صلح تقویت کرد. عمر گله، رئیس‌جمهور جیبوتی، این نقش را ستود.

در سودان، سعودی با انجام عملیات تاریخی تخلیه افراد گرفتار پس از جنگ داخلی ۲۰۲۳ و میزبانی «مذاکرات جده» بین طرف‌های درگیر، نقش بشردوستانه و صلح آفرین خود را نشان داد.

واشنگتن و پکن در ریاض

در دهه گذشته، سعودی تنها کشور خاورمیانی بوده که توانسته در میانه تنش‌های جهانی—از جنگ اوکراین تا مناقشات تجاری و جنگ غزه—زعمای آمریکا، چین و روسیه را در فاصله کوتاهی میزبانی کند. این جایگاه، سعودی را به بازیگری کلیدی در تاثیرگذاری بر سیاست‌های بین‌المللی تبدیل کرده است، امری که با حجم و سطح سفرها و نشست‌های بین‌المللی در ریاض، به‌ویژه پس از جنگ غزه، مشهود است.

ولیعهد سعودی در حال استقبال از رئیس‌جمهور چین در یکی از دیدارهای اخیر به سعودی (واس)

نقش سعودی در جهان عرب و اسلام

سعودی تحت رهبری شاهزاده محمد بن سلمان، در هشت سال گذشته میزبان ۷ اجلاس مهم عربی و اسلامی از جمله «اجلاس اضطراری مکه» (۲۰۱۹)، «اجلاس عربی-چینی» (۲۰۲۲)، و «اجلاس مشترک عربی-اسلامی» (۲۰۲۳) بوده است. همچنین ۱۲ دوره از ۴۵ دوره اجلاس شورای همکاری خلیج در سعودی برگزار شده است.

سعودی میزبان رویدادهای بین‌المللی بزرگی مانند «اجلاس گروه ۲۰» در ۲۰۲۰ (به صورت مجازی)، «اجلاس سعودی-آفریقا» (۲۰۲۳)، و «اجلاس سعودی-کارائیب» (۲۰۲۳) بوده است.