آیا گروه‌های عراقی وارد جنگ غزه می‌شوند؟

نیروهای جنبش شیعی النُجَباء عراق در جریان گردهمایی یکشنبه گذشته در بغداد برای حمایت از عملیات حماس علیه اسرائیل (AFP)
نیروهای جنبش شیعی النُجَباء عراق در جریان گردهمایی یکشنبه گذشته در بغداد برای حمایت از عملیات حماس علیه اسرائیل (AFP)
TT

آیا گروه‌های عراقی وارد جنگ غزه می‌شوند؟

نیروهای جنبش شیعی النُجَباء عراق در جریان گردهمایی یکشنبه گذشته در بغداد برای حمایت از عملیات حماس علیه اسرائیل (AFP)
نیروهای جنبش شیعی النُجَباء عراق در جریان گردهمایی یکشنبه گذشته در بغداد برای حمایت از عملیات حماس علیه اسرائیل (AFP)

رهبران ائتلاف حاکم؛ «چارچوب هماهنگی» در عراق تمایل به نشان دادن مواضع علنی در حمایت از«مقاومت فلسطینی» در غزه بودند، با این حال، بحث‌هایی که در چند روز گذشته در مورد «مشارکت جناح‌ها» در درگیری‌های جاری علیه اسرائیلی‌ها صورت گرفت، به موضع تعیین‌کننده و قاطعی منجر نشد، اما به گفته یک سیاستمدار عراقی، اگر اوضاع در آنجا به مداخله قدرت‌های بین‌المللی مانند آمریکا تبدیل شود، این تصمیم با مشورت با ایران اتخاذ خواهد شد.
بعید است که همه رهبران احزاب سیاسی شرکت کننده در دولت السودانی مشتاق درگیر شدن در یک رویارویی بزرگتر بین فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها باشند، اما وخامت اوضاع در آنجا ممکن است بر همه از جمله ایران و دیگر متحدان منطقه فشار بیاورد.
نوری المالکی، نخست‌وزیر اسبق، طی دو روز گذشته خواهان «کمک به مقاومت در غزه» شد و گفت: «موعد در بیت‌المقدس امری الهی است و مربوط به همه مردم شریف جهان عرب است»، با این حال، وی در جریان سخنرانی ویدئویی که روز پنجشنبه پخش شد، از هیچ برنامه ای برای حضور میدانی در غزه صحبت نکرد.
دبیرکل گردان‌های حزب‌الله عراق معروف به ابوحسین الحمیداوی نیز گفت: «وظیفه شرعی ما حضور در میدان برای دفع شر دشمنان را می‌طلبد». پیش از آن قیس الخزعلی رهبر عصائب اهل الحق با انتشار پستی در تریبون ایکس تأکید کرده بود که جنبش او «از نزدیک وقایع را رصد می‌کند، آماده است و فقط تماشاگر نیست».
بر اساس اطلاعاتی که «الشرق الاوسط» به دست آورده‌است، گروه‌های عراقی پیام‌های مکرری از ایرانی‌ها در خصوص وضعیت نوار غزه دریافت کردند که اکثر قریب به اتفاق آنها حاکی از آن هستند که مداخله مستقیم مستلزم شرایطی غیر از این است و ممکن است به زودی این اتفاق بیفتد: «این امر بسته به گسترش جنگ و مشارکت بیشتر طرف‌های دیگر دارد».
این اطلاعات نشان می‌دهد که تماس‌هایی بین رهبران گروه‌های فلسطینی و عراقی‌ها برای گفت و گو دربارهٔ وضعیت نوار غزه برقرار شده‌است که الخزعلی یکی از این تماس‌ها را که با اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس بود، رسانه ای کرد.
بر اساس اطلاعات تأیید شده توسط سه تن از اعضای چارچوب هماهنگی، مقاومت فلسطین تنها نخواهد ماند و تهران برای این جنگ برنامه سنجیده‌ای دارد، در حالی که این روزها بسیاری از درون ائتلاف برای توصیف واکنش جناح‌های طرفدار ایران در مورد نبردهای غزه از عبارت «برخورد باز جغرافیایی» استفاده کرده‌اند.
یکی از رهبران این چارچوب که از افشای نام خود خودداری کرد، گفت: «جناح‌های مقاومت متحد برای ساعت صفر آماده می‌شوند و در مورد عراق، ممکن است عملیات‌ها اهداف خارجی را هدف قرار دهند که منافعی با اسرائیل و آمریکا دارند».
اما بسیاری از کسانی که خود را یک جنبش شیعی میانه‌رو در این چارچوب توصیف می‌کنند، معتقدند که «صحبت در مورد چنین طرح‌هایی بسیار اغراق‌آمیز است و ثبت مواضع در حمایت از فلسطینی‌ها بعد دیگری مرتبط با رو کم کنی سیاسی به خود گرفته‌است».
هادی العامری، رهبر ائتلاف فتح، هفته گذشته در سخنرانی خود اشاره کرد که در صورت مداخله آمریکا در فلسطین، این گروه‌ها «در هدف قرار دادن مواضع تردید نخواهند کرد». جبار المعموری، رئیس اتحادیه علمای مسلمان نیز در همین زمینه اظهار کرد: «سه دلیل نیروهای مقاومت عراق را برای ورود به رویارویی با تل‌آویو سوق می‌دهد: گسترش رویارویی و رسیدن آن به (حزب‌الله) در لبنان، هدف قرار دادن مقاومت در سوریه، یا ارسال هواپیماها و جنگجویان از سوی واشینگتن برای حمایت از رژیم صهیونیستی».
نزدیکان به رهبران چارچوب که برخی از آنها با بحث در مورد نبردهای نوار غزه آشنا هستند، گفتند: «نگرانی اصلی جناح‌های مسلح از پیامدهای حمله اسرائیل، تهدید مستقیم متحدان در لبنان و سوریه است و این همان چیزی است که ایران سعی خواهد کرد به هر نحوی از آن جلوگیری کند، اما عراقی‌ها هنوز نمی‌دانند این کار چگونه انجام خواهد شد».
نیروهای چارچوب هماهنگی در حال بحث دربارهٔ آنچه به گفته آنها «اطلاعات اولیه» است در مورد امکان استفاده از پایگاه‌های آمریکایی «عین الاسد» و «حریر» در عراق برای انجام حملات یا اعزام جنگنده‌ها برای حمایت از اسرائیلی‌ها در نوار غزه است. یکی از آنها می‌گوید: «اگر این اتفاق بیفتد، ما از اجرای توافقنامه چارچوب استراتژیک بین عراق و آمریکا دست می‌کشیم».



کشورهای خلیجی تاکید کردند: استقبال از مذاکرات ايران و امریکا و تأكيد بر نگرانی‌های امنيتی

وزیر خارجه سعودی، شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، در جریان شرکت در نشست وزرای کشورهای شورای همکاری خلیج  در کویت (وزارت خارجه سعودی)
وزیر خارجه سعودی، شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، در جریان شرکت در نشست وزرای کشورهای شورای همکاری خلیج در کویت (وزارت خارجه سعودی)
TT

کشورهای خلیجی تاکید کردند: استقبال از مذاکرات ايران و امریکا و تأكيد بر نگرانی‌های امنيتی

وزیر خارجه سعودی، شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، در جریان شرکت در نشست وزرای کشورهای شورای همکاری خلیج  در کویت (وزارت خارجه سعودی)
وزیر خارجه سعودی، شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، در جریان شرکت در نشست وزرای کشورهای شورای همکاری خلیج در کویت (وزارت خارجه سعودی)

کشورهای شورای همکاری خلیج، از مذاکرات بین ایران و ایالات متحده درباره پرونده هسته‌ای ایران استقبال کردند و حمایت خود را از تلاش‌های دیپلماتیکی که توسط سلطنت عمان هدایت می‌شود و رویکرد گفت‌وگو برای حل اختلافات و نزاع‌ها به روش‌های مسالمت‌آمیز اعلام کردند. شورای همکاری خلیج در بیانیه‌ای پس از نشست وزرای خارجه کشورهای عضو در کویت، ابراز امیدواری کرد که این مذاکرات به تحقق امنیت و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی منجر شود.

شورای همکاری در بیانیه خود بر حمایت از حق حاکمیت امارات متحده عربی بر جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی، و بر آب‌های سرزمینی، حریم هوایی، فلات قاره و منطقه اقتصادی انحصاری این جزایر به‌عنوان بخش جدایی‌ناپذیر از خاک امارات تأکید کرد.

همچنین، شورا تأکید کرد که میدان گازی «الدرة» به‌طور کامل در مناطق دریایی کویت قرار دارد و مالکیت منابع طبیعی در منطقه مشترک غرق‌شده مجاور منطقه مشترک کویت و پادشاهی عربی سعودی، از جمله میدان الدرة، تنها به این دو کشور تعلق دارد و آن‌ها تنها حق بهره‌برداری از این منابع را دارند. شورا هرگونه ادعای طرف‌های دیگر درباره حقوق در این میدان یا منطقه غرق‌شده مجاور را به‌طور قاطع رد کرد.

در مورد مسئله «خور عبدالله»، شورای وزرای خارجه بر لزوم احترام عراق به حاکمیت و تمامیت ارضی کویت و پایبندی به تعهدات و توافق‌نامه‌های دوجانبه و بین‌المللی و تمامی قطعنامه‌های مرتبط سازمان ملل، به‌ویژه قطعنامه شماره ۸۳۳ (۱۹۹۳) درباره تعیین مرزهای زمینی و دریایی کویت و عراق، تأکید کرد. شورا خواستار تکمیل تعیین مرزهای دریایی بین دو کشور پس از علامت ۱۶۲ دریایی، بر اساس قوانین و اصول حقوق بین‌الملل و کنوانسیون حقوق دریاهای سازمان ملل متحد (۱۹۸۲) شد.

شورا همچنین از دولت عراق خواست به توافق‌نامه تنظیم ناوبری دریایی در خور عبدالله که در ۲۹ آوریل ۲۰۱۲ بین کویت و عراق امضا و در ۵ دسامبر ۲۰۱۳ لازم‌الاجرا شد، پایبند باشد.

شورای وزرای خارجه مخالفت کامل خود را با مفاد حکم دادگاه عالی فدرال عراق در این زمینه و تحریفات تاریخی موجود در آن اعلام کرد و هرگونه تصمیم یا اقدام یک‌جانبه عراق در رابطه با توافق‌نامه خور عبدالله را باطل و بی‌اثر دانست. همچنین، شورا اقدام یک‌جانبه عراق در لغو پروتکل تبادل امنیتی امضا شده در سال ۲۰۰۸ و نقشه آن در طرح مشترک برای تضمین ایمنی ناوبری در خور عبدالله که در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۴ امضا شده بود، رد کرد.

روابط با ایران

در مورد روابط با ایران، شورای وزرای خارجه بر ضرورت پایبندی ایران به اصول و مبانی اساسی منشور سازمان ملل متحد و قوانین بین‌المللی، اصول حسن هم‌جواری، احترام به حاکمیت کشورها، عدم مداخله در امور داخلی، حل اختلافات به روش‌های مسالمت‌آمیز، عدم استفاده از زور یا تهدید به آن، و رد تروریسم، افراط‌گرایی و فرقه‌گرایی تأکید کرد.

شورا نگرانی خود را از تحولات پرونده هسته‌ای ایران ابراز کرد و بر اهمیت تسریع در دستیابی به تفاهمات سازنده برای حفظ امنیت و ثبات منطقه تأکید نمود. شورا آمادگی کشورهای عضو برای همکاری و تعامل مؤثر با این پرونده و لزوم مشارکت آن‌ها در تمامی مذاکرات و مباحثات منطقه‌ای و بین‌المللی مرتبط با آن را مورد تأکید قرار داد. این مذاکرات باید علاوه بر برنامه هسته‌ای ایران، تمامی مسائل و نگرانی‌های امنیتی کشورهای شورای همکاری را شامل شود، از جمله موشک‌های بالستیک و کروز، پهپادها، ایمنی ناوبری بین‌المللی و تأسیسات نفتی، به‌گونه‌ای که به تحقق اهداف و منافع مشترک در چارچوب احترام به حاکمیت کشورها، اصول حسن هم‌جواری و پایبندی به قطعنامه‌های سازمان ملل و مشروعیت بین‌المللی برای تضمین تقویت امنیت و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی کمک کند.

شورای وزرای خارجه بر اهمیت پایبندی ایران به عدم تجاوز از درصدهای غنی‌سازی اورانیوم مورد نیاز برای استفاده‌های صلح‌آمیز و لزوم اجرای کامل تعهدات و همکاری کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید کرد.

شورا همچنین بر اهمیت حفظ امنیت دریایی و گذرگاه‌های آبی در منطقه و مقابله با فعالیت‌هایی که امنیت و ثبات منطقه و جهان را تهدید می‌کند، از جمله هدف قرار دادن کشتی‌های تجاری، تهدید خطوط ناوبری دریایی و تجارت بین‌المللی و تأسیسات نفتی در کشورهای شورای همکاری، تأکید کرد.

مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی

شورای وزرای خارجه بر مواضع و تصمیمات ثابت خود در قبال تروریسم و افراط‌گرایی، صرف‌نظر از منبع آن، تأکید کرد و تمامی اشکال و صور آن را رد کرده و خواستار خشکاندن منابع مالی آن شد. شورا تأکید کرد که تروریسم به هیچ دین، فرهنگ، ملیت یا گروه قومی خاصی مرتبط نیست و بر حرمت ریختن خون و تعرض به غیرنظامیان و تأسیسات غیرنظامی مانند مدارس، اماکن عبادت و بیمارستان‌ها تأکید نمود و حمایت خود را از تلاش‌های بین‌المللی برای مبارزه با تروریسم اعلام کرد.

شورا بر این باور است که تسامح و هم‌زیستی بین ملت‌ها و مردم از مهم‌ترین اصول و ارزش‌هایی است که جوامع کشورهای شورای همکاری بر آن بنا شده‌اند و در تعامل با سایر ملت‌ها به آن پایبند هستند. شورا بر اهمیت تقویت ارزش‌های گفت‌وگو و احترام بین ملت‌ها و فرهنگ‌ها تأکید کرد و خواستار تلاش‌های بین‌المللی برای تقویت این اصول در تمامی جوامع و ترویج فرهنگ تسامح دینی، گفت‌وگو و هم‌زیستی و رد هر آنچه که موجب انتشار نفرت و افراط‌گرایی می‌شود، شد. شورا اظهارات توهین‌آمیز به اسلام و مسلمانان و تمدن اسلامی را محکوم کرد و بر اهمیت مقابله با تمامی مظاهر نفرت، تعصب، کلیشه‌سازی منفی و تحریف تصویر ادیان تأکید کرد.