آیا گروه‌های عراقی وارد جنگ غزه می‌شوند؟

رهبران ائتلاف حاکم؛ «چارچوب هماهنگی» در عراق تمایل به نشان دادن مواضع علنی در حمایت از«مقاومت فلسطینی» در غزه بودند، با این حال، بحث‌هایی که در چند روز گذشته در مورد «مشارکت جناح‌ها» در درگیری‌های جاری علیه اسرائیلی‌ها صورت گرفت، به موضع تعیین‌کننده و قاطعی منجر نشد، اما به گفته یک سیاستمدار عراقی، اگر اوضاع در آنجا به مداخله قدرت‌های بین‌المللی مانند آمریکا تبدیل شود، این تصمیم با مشورت با ایران اتخاذ خواهد شد.
بعید است که همه رهبران احزاب سیاسی شرکت کننده در دولت السودانی مشتاق درگیر شدن در یک رویارویی بزرگتر بین فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها باشند، اما وخامت اوضاع در آنجا ممکن است بر همه از جمله ایران و دیگر متحدان منطقه فشار بیاورد.
نوری المالکی، نخست‌وزیر اسبق، طی دو روز گذشته خواهان «کمک به مقاومت در غزه» شد و گفت: «موعد در بیت‌المقدس امری الهی است و مربوط به همه مردم شریف جهان عرب است»، با این حال، وی در جریان سخنرانی ویدئویی که روز پنجشنبه پخش شد، از هیچ برنامه ای برای حضور میدانی در غزه صحبت نکرد.
دبیرکل گردان‌های حزب‌الله عراق معروف به ابوحسین الحمیداوی نیز گفت: «وظیفه شرعی ما حضور در میدان برای دفع شر دشمنان را می‌طلبد». پیش از آن قیس الخزعلی رهبر عصائب اهل الحق با انتشار پستی در تریبون ایکس تأکید کرده بود که جنبش او «از نزدیک وقایع را رصد می‌کند، آماده است و فقط تماشاگر نیست».
بر اساس اطلاعاتی که «الشرق الاوسط» به دست آورده‌است، گروه‌های عراقی پیام‌های مکرری از ایرانی‌ها در خصوص وضعیت نوار غزه دریافت کردند که اکثر قریب به اتفاق آنها حاکی از آن هستند که مداخله مستقیم مستلزم شرایطی غیر از این است و ممکن است به زودی این اتفاق بیفتد: «این امر بسته به گسترش جنگ و مشارکت بیشتر طرف‌های دیگر دارد».
این اطلاعات نشان می‌دهد که تماس‌هایی بین رهبران گروه‌های فلسطینی و عراقی‌ها برای گفت و گو دربارهٔ وضعیت نوار غزه برقرار شده‌است که الخزعلی یکی از این تماس‌ها را که با اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس بود، رسانه ای کرد.
بر اساس اطلاعات تأیید شده توسط سه تن از اعضای چارچوب هماهنگی، مقاومت فلسطین تنها نخواهد ماند و تهران برای این جنگ برنامه سنجیده‌ای دارد، در حالی که این روزها بسیاری از درون ائتلاف برای توصیف واکنش جناح‌های طرفدار ایران در مورد نبردهای غزه از عبارت «برخورد باز جغرافیایی» استفاده کرده‌اند.
یکی از رهبران این چارچوب که از افشای نام خود خودداری کرد، گفت: «جناح‌های مقاومت متحد برای ساعت صفر آماده می‌شوند و در مورد عراق، ممکن است عملیات‌ها اهداف خارجی را هدف قرار دهند که منافعی با اسرائیل و آمریکا دارند».
اما بسیاری از کسانی که خود را یک جنبش شیعی میانه‌رو در این چارچوب توصیف می‌کنند، معتقدند که «صحبت در مورد چنین طرح‌هایی بسیار اغراق‌آمیز است و ثبت مواضع در حمایت از فلسطینی‌ها بعد دیگری مرتبط با رو کم کنی سیاسی به خود گرفته‌است».
هادی العامری، رهبر ائتلاف فتح، هفته گذشته در سخنرانی خود اشاره کرد که در صورت مداخله آمریکا در فلسطین، این گروه‌ها «در هدف قرار دادن مواضع تردید نخواهند کرد». جبار المعموری، رئیس اتحادیه علمای مسلمان نیز در همین زمینه اظهار کرد: «سه دلیل نیروهای مقاومت عراق را برای ورود به رویارویی با تل‌آویو سوق می‌دهد: گسترش رویارویی و رسیدن آن به (حزب‌الله) در لبنان، هدف قرار دادن مقاومت در سوریه، یا ارسال هواپیماها و جنگجویان از سوی واشینگتن برای حمایت از رژیم صهیونیستی».
نزدیکان به رهبران چارچوب که برخی از آنها با بحث در مورد نبردهای نوار غزه آشنا هستند، گفتند: «نگرانی اصلی جناح‌های مسلح از پیامدهای حمله اسرائیل، تهدید مستقیم متحدان در لبنان و سوریه است و این همان چیزی است که ایران سعی خواهد کرد به هر نحوی از آن جلوگیری کند، اما عراقی‌ها هنوز نمی‌دانند این کار چگونه انجام خواهد شد».
نیروهای چارچوب هماهنگی در حال بحث دربارهٔ آنچه به گفته آنها «اطلاعات اولیه» است در مورد امکان استفاده از پایگاه‌های آمریکایی «عین الاسد» و «حریر» در عراق برای انجام حملات یا اعزام جنگنده‌ها برای حمایت از اسرائیلی‌ها در نوار غزه است. یکی از آنها می‌گوید: «اگر این اتفاق بیفتد، ما از اجرای توافقنامه چارچوب استراتژیک بین عراق و آمریکا دست می‌کشیم».

امروز در پایتخت پادشاهی عربی سعودی، ریاض، نشست‌های دوجانبه‌ای میان مقامات آمریکا و روسیه برگزار می‌شود که هدف آن، ایجاد نزدیکی میان دو کشور، بحث درباره پایان جنگ اوکراین و تنظیم پرونده‌های مرتبط با اجلاس آتی رؤسای جمهور آمریکا و روسیه – دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین – در همین شهر است.

در این نشست‌ها از سوی آمریکا، مارکو روبیو، وزیر خارجه، استیو ویتکوف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، و مایک والتز، مشاور امنیت ملی، شرکت دارند. از طرف روسیه نیز انتظار می‌رود سرگئی لاوروف، وزیر خارجه، و یوری اوشاکوف، دستیار ولادیمیر پوتین، حضور داشته باشند.

دیدار ولیعهد سعودی و وزیر خارجه آمریکا

در آستانه این مذاکرات، شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد پادشاهی سعودی، روز گذشته با مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا که برای نخستین بار از زمان انتصاب خود به منطقه سفر کرده، دیدار کرد.

وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که دیدارهای روبیو با مقامات عالی‌رتبه منطقه، به تقویت منافع واشنگتن در زمینه همکاری‌های منطقه‌ای، ایجاد ثبات و صلح، و همچنین پیگیری آزادی شهروندان آمریکایی و دیگر گروگان‌هایی که توسط حماس نگهداری می‌شوند، کمک خواهد کرد. همچنین، این نشست‌ها در راستای اجرای مرحله دوم توافق آتش‌بس در غزه و مقابله با فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران و نیروهای نیابتی آن برگزار می‌شود.

واکنش کرملین به نشست ریاض

از سوی دیگر، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز گذشته اعلام کرد که مذاکرات ریاض در درجه نخست بر بازسازی روابط روسیه و آمریکا در تمامی حوزه‌ها، آماده‌سازی برای مذاکرات احتمالی درباره حل بحران اوکراین و تنظیم نشست رؤسای جمهور دو کشور متمرکز خواهد بود. او افزود که مسائل مربوط به خاورمیانه نیز ممکن است در دستور کار گفت‌وگوها قرار گیرد.

نقش محوری سعودی در دیپلماسی جهانی

کارشناسان معتقدند که انتظار جهانی از «بی‌طرفی مثبت» سعودی و افزایش نقش بین‌المللی آن، می‌تواند عاملی کلیدی در موفقیت گفت‌وگوهای آمریکا و روسیه و احتمال تحقق صلح در اوکراین باشد.

خبرگزاری رویترز نیز گزارش داد که برگزاری نشست‌های میان آمریکا و روسیه در سعودی تصادفی نبوده است. این رسانه افزود که انتخاب ریاض به‌عنوان محل دیدار احتمالی ترامپ و پوتین، نشان‌دهنده نفوذ فزاینده سعودی، سیاست بی‌طرفانه آن و نقش این کشور به‌عنوان یک میانجی جهانی است. به همین دلیل، ریاض به‌عنوان مناسب‌ترین مکان برای آغاز روند صلح میان روسیه و اوکراین در نظر گرفته شده است.

آیا گروه‌های عراقی وارد جنگ غزه می‌شوند؟