کشورهای خلیجی و «آ سه آن» در مسیر همکاری استراتژیک برای مقابله با تهدیدهای مشترک

نشست تاریخی در ریاض ۲۰ اکتبر


دکتر عبد العزیز بن صقر (عکس وسط) بین معاون وزیر خارجه سعودی و نماینده کشورهای آسه آن و معاون رئیس هیئت مالزی در ریاض (عکس: مشعل القدیر)
دکتر عبد العزیز بن صقر (عکس وسط) بین معاون وزیر خارجه سعودی و نماینده کشورهای آسه آن و معاون رئیس هیئت مالزی در ریاض (عکس: مشعل القدیر)
TT

کشورهای خلیجی و «آ سه آن» در مسیر همکاری استراتژیک برای مقابله با تهدیدهای مشترک


دکتر عبد العزیز بن صقر (عکس وسط) بین معاون وزیر خارجه سعودی و نماینده کشورهای آسه آن و معاون رئیس هیئت مالزی در ریاض (عکس: مشعل القدیر)
دکتر عبد العزیز بن صقر (عکس وسط) بین معاون وزیر خارجه سعودی و نماینده کشورهای آسه آن و معاون رئیس هیئت مالزی در ریاض (عکس: مشعل القدیر)

نشست تاریخی سران کشورهای عرب شورای همکاری خلیج و انجمن جنوب شرق آسیا (ده کشور جنوب شرق آسیا در آن عضویت دارند) برای اولین بار در ریاض پایتخت سعودی روز جمعه (۲۰ اکتبر) برگزار می شود. هدف این نشست افزایش همکاری استراتژیک و معرفی فرصت های نوین بین طرفین اعلام شده است.
برنامه اقدام مشترک ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۸ و افزایش همکاری بین شورای همکاری خلیج و آسه آن به خصوص در حوزه های سیاسی و اقتصادی و امنیتی و فرهنگی و نیز سرمایه گذاری و توریسم و کشاورزی و محصولات حلال و آموزش و کارآموزی در دستور کار نشست روز جمعه است.
عبد الرحمان الرسی معاون همکاری ببین الملل وزارت خارجه سعودی گفت این نشست به منظور تقویت مناسبات کنونی بین کشورهای خلیج و آ سه آن با توجه به شرایط منطقه ای و تحولات بین المللی پرشتاب برگزار می شود.
او بر اهمیت بررسی راهکارهایی برای افزایش سطح همکاری ها و استفاده از قابلیت های دو طرف برای توسعه و برقراری امنیت و ثبات و مقابله با چالش ها و تهدیدها تاکید کرد.
الرسی چهارشنبه در حاشیه سمینار مرکز پژوهش های خلیج در ریاض درباره روابط بین کشورهای خلیج و آ سه آن اضافه کرد «نشست رهبران دو حوزه به منظور توسعه مناسبات سیاسی و استراتژیک دو جانبه و چند جانبه و رسیدن به توسعه پایدار از طریق توسعه ساز و کارها و افزایش فرصت همکاری اقتصادی و توسعه ای برگزار می شود».
انجمن آ سه آن در سال ۱۹۶۷ تاسیس شد و اندونزی و مالزی و فیلیپین و سنگاپور و تایلند و برونئی و کامبوج و لائوس و میانمار و ویتنام اعضای آن هستند.

معاون وزیر خارجه سعودی و تعدادی از نمایندگان کشورهای «آ سه آن» پیش از نشست (عکس: مشعل القدیر)

معاون وزیر خارجه سعودی گفت «نتایج این نشست در رسیدن به امنیت و شکوفایی جهانی سهیم خواهد بود چون دو طرف به بررسی افزایش مناسبات و ایجاد شراکت و ساز و کارهای مناسب برای رایزنی و گفتگوی پایدار و افزایش همکاری اقتصادی و تجاری و سرمایه گذاری و .. می پردازند. امیدواریم این نشست باعث افزایش رایزنی برای معرفی فرصت های نوین همکاری تجاری و سرمایه گذاری و توسعه ای بین شورای همکاری و آ سه آن از جمله تنظیم توافق چارچوب همکاری های اقتصادی و تجاری و سرمایه گذاری و امنیتی گردد».
الرسی در این سمینار با حضور نمایندگانی از آ سه آن و شورای همکاری خلیج خاطر نشان کرد «در نظر داریم در این نشست یک برنامه اقدام مشترک برای ۲۰۲۴ -۲۰۲۸ و برنامه افزایش گفتگوی استراتژیک بین دو سازمان امضا کنیم که گفتگوهای سیاسی و امنیتی و همکاری اقتصادی و سرمایه گذاری و روابط بین مردم را در برمی گیرد».
از سوی دیگر محمد شهداء عثمان معاون هیئت نمایندگی مالزی در ریاض و نماینده کشورهای آ سه آن گفت «این نشست باعث افزایش سطح پویایی روابط دو طرفه می شود و راه را برای پیشبرد روابط و افزایش همکاری بین این دو نهاد و زمینه های همکاری کنونی همچون مبارزه با جرایم بین المللی و تروریسم باز می کند و فرصتی برای معرفی زمینه های نوین همکاری امنیتی و سیاسی و اقتصادی و فرهنگی است».
عثمان گفت «نتایج نشست رهبران شورای همکاری خلیج و آ سه آن بستری برای همکاری در زمینه های سرمایه گذاری و توریسم و کشاورزی و محصولات حلال و آموزش و کارآموزی در پنج سال آینده خواهد بود».
عبد العزیز العویشق معاون دبیر کل در امور سیاسی و مذاکرات دبیر خانه شورای همکاری خلیج گفت «این نشست که برای اولین بار بین کشورهای خلیج و آ سه آن برگزار می شود «تاریخی» است».
العویشق افزود «بالابردن سطح همکاری ها در حد راهبردی هدف اصلی نشست است و همه اعضای آ سه آن به جز میانمار حاضر خواهند بود و کشورهای خلیج نیز در رده های بالا در نشست شرکت خواهند کرد».
دکتر عبد العزیز در این سمینار خاطر نشان کرد «دو طرف روابط تجاری بسیار مستحکم دارند اما در حد روابط قدرتمند همه جانبه نیست. داد و ستد کالا بین طرفین ۱۱۰ میلیارد دلار است که ۹ درصد تجارت خارجه کشورهای خلیجی را تشکیل می دهد».
او خاطر نشان کرد «جنبه استراتژیک این مناسبات را باید تقویت کرد و حالا فرصت مناسبی برای معرفی زمینه های دیگر همکاری به وجود آمده است. برنامه کاری مورد نظر ما و بیانیه ای که امیدواریم امضا شود در حقیقت مقدمه ای برای آغاز گفتگوهای سیاسی و امنیتی و همکاری اقتصادی و فرهنگی و پیوند بین مردم است».

عبد العزیز العویشق معاون دبیر کل در امور سیاسی و مذاکرات دبیر خانه شورای همکاری خلیج (عکس: مشعل القدیر)

دکتر العویشق خاطر نشان کرد «نظام بین المللی چند قطبی در حال تشکیل شدن است و به نیروهای میانه رو مثل کشورهای خلیجی و آ سه آن نیز دارد. این نیروهای میانه رو باید در کنار هم باشند و بتوانند با گفتگو روابط چند جانبه به خصوص در حوزه سیاست را تقویت کنند».
البراء الاسکندرانی معاون اقتصاد بین الملل وزارت اقتصاد و برنامه ریزی سعودی گفت «نقاط مشترک متعددی داریم. تولید ناخالص داخلی کشورهای خلیج ۷.۳ درصد و کشورهای آ سه آن ۵.۷ درصد در سال گذشته افزایش داشته و این نشان می دهد اقتصاد دو حوزه در حال رشد است».
او افزود «حجم صادرات کشورهای آ سه آن به کشورهای خلیجی در ده سال گذشته رشد ۵۷ درصدی داشته است. سعودی به دنبال تنوع بخشیدن به منابع توسعه و رشد در بخش های توریسم و سرگرمی و ورزش و فرهنگ و غیره است. کشورهای آ سه آن در این زمینه خبره هستند و این فرصت مناسبی برای همکاری مشترک است».

دکتر عبد العزیز بن صقر رئیس مرکز پژوهش های الخلیج معتقد است «مناسبات بین دو طرف در درجه اول اهمیت اقتصادی دارد و سپس بعد سیاسی آن مطرح می شود. کشورهای آ سه آن همواره با رویکرد بی طرفانه توجه خود را روی اقتصاد معطوف کردند و سران خلیجی توسعه و اقتصاد را در اولویت قرار می دهند».
بن صقر گفت «کشورهای آ سه آن نسبت به مجموعه های اقتصادی دیگر عملکرد درخشان تری دارند و از جمعیت ۶۲۲ میلیون نفری و ۴.۵ میلیون متر مربع مساحت و تولید ناخالص ۳.۶ تریلیون دلاری برخوردارند».
او گفت «تمرکز بر هدف اقتصادی و فاصله گرفتن از ایدئولوژی و دخالت نکردن در امور داخلی کشورها و توجه به توسعه و سرمایه گذاری کلید موفقیت آ سه آن است».



«مذاکرات ریاض» برای نزدیکی واشنگتن و مسکو

ولیعهد محمد بن سلمان دیروز از وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو، استقبال کرد (AP)
ولیعهد محمد بن سلمان دیروز از وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو، استقبال کرد (AP)
TT

«مذاکرات ریاض» برای نزدیکی واشنگتن و مسکو

ولیعهد محمد بن سلمان دیروز از وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو، استقبال کرد (AP)
ولیعهد محمد بن سلمان دیروز از وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو، استقبال کرد (AP)

امروز در پایتخت پادشاهی عربی سعودی، ریاض، نشست‌های دوجانبه‌ای میان مقامات آمریکا و روسیه برگزار می‌شود که هدف آن، ایجاد نزدیکی میان دو کشور، بحث درباره پایان جنگ اوکراین و تنظیم پرونده‌های مرتبط با اجلاس آتی رؤسای جمهور آمریکا و روسیه – دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین – در همین شهر است.

در این نشست‌ها از سوی آمریکا، مارکو روبیو، وزیر خارجه، استیو ویتکوف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، و مایک والتز، مشاور امنیت ملی، شرکت دارند. از طرف روسیه نیز انتظار می‌رود سرگئی لاوروف، وزیر خارجه، و یوری اوشاکوف، دستیار ولادیمیر پوتین، حضور داشته باشند.

دیدار ولیعهد سعودی و وزیر خارجه آمریکا

در آستانه این مذاکرات، شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد پادشاهی سعودی، روز گذشته با مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا که برای نخستین بار از زمان انتصاب خود به منطقه سفر کرده، دیدار کرد.

وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که دیدارهای روبیو با مقامات عالی‌رتبه منطقه، به تقویت منافع واشنگتن در زمینه همکاری‌های منطقه‌ای، ایجاد ثبات و صلح، و همچنین پیگیری آزادی شهروندان آمریکایی و دیگر گروگان‌هایی که توسط حماس نگهداری می‌شوند، کمک خواهد کرد. همچنین، این نشست‌ها در راستای اجرای مرحله دوم توافق آتش‌بس در غزه و مقابله با فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران و نیروهای نیابتی آن برگزار می‌شود.

واکنش کرملین به نشست ریاض

از سوی دیگر، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز گذشته اعلام کرد که مذاکرات ریاض در درجه نخست بر بازسازی روابط روسیه و آمریکا در تمامی حوزه‌ها، آماده‌سازی برای مذاکرات احتمالی درباره حل بحران اوکراین و تنظیم نشست رؤسای جمهور دو کشور متمرکز خواهد بود. او افزود که مسائل مربوط به خاورمیانه نیز ممکن است در دستور کار گفت‌وگوها قرار گیرد.

نقش محوری سعودی در دیپلماسی جهانی

کارشناسان معتقدند که انتظار جهانی از «بی‌طرفی مثبت» سعودی و افزایش نقش بین‌المللی آن، می‌تواند عاملی کلیدی در موفقیت گفت‌وگوهای آمریکا و روسیه و احتمال تحقق صلح در اوکراین باشد.

خبرگزاری رویترز نیز گزارش داد که برگزاری نشست‌های میان آمریکا و روسیه در سعودی تصادفی نبوده است. این رسانه افزود که انتخاب ریاض به‌عنوان محل دیدار احتمالی ترامپ و پوتین، نشان‌دهنده نفوذ فزاینده سعودی، سیاست بی‌طرفانه آن و نقش این کشور به‌عنوان یک میانجی جهانی است. به همین دلیل، ریاض به‌عنوان مناسب‌ترین مکان برای آغاز روند صلح میان روسیه و اوکراین در نظر گرفته شده است.