«اجلاس دوحه»: تداوم تقویت ثبات منطقه‌ای.. امنیت کشورهای خلیج تجزیه‌ناپذیر است

محکومیت تجاوز اسرائیل به غزه و درخواست حمایت بین‌المللی از مردم فلسطین

أمير دولة قطر الشيخ تميم بن حمد آل ثاني لدى إلقاء كلمته في افتتاح القمة الخليجية في الدوحة (الديوان الأميري)
أمير دولة قطر الشيخ تميم بن حمد آل ثاني لدى إلقاء كلمته في افتتاح القمة الخليجية في الدوحة (الديوان الأميري)
TT

«اجلاس دوحه»: تداوم تقویت ثبات منطقه‌ای.. امنیت کشورهای خلیج تجزیه‌ناپذیر است

أمير دولة قطر الشيخ تميم بن حمد آل ثاني لدى إلقاء كلمته في افتتاح القمة الخليجية في الدوحة (الديوان الأميري)
أمير دولة قطر الشيخ تميم بن حمد آل ثاني لدى إلقاء كلمته في افتتاح القمة الخليجية في الدوحة (الديوان الأميري)

در پایان چهل و چهارمین نشست سران شورای همکاری خلیج به میزبانی دوحه، کشورهای خلیج بر تمایل خود برای حفظ ثبات و امنیت در منطقه و بر نقش شورای همکاری «به عنوان یک ستون اساسی برای حفظ صلح و امنیت منطقه ای و جهانی» تأکید کردند.
در بیانیه پایانی اجلاس سران خلیج بر احترام به اصول حاکمیت و عدم مداخله در امور داخلی بر اساس کنوانسیون‌ها، آداب و رسوم و قوانین بین‌المللی تأکید و هرگونه تهدید علیه هر کشور عضو محکوم شد.
این بیانیه تأکید کرد که امنیت کشورهای شورای همکاری خلیج بر اساس اصل دفاع مشترک، مفهوم امنیت جمعی، نظام اساسی شورای همکاری خلیج و توافقنامه دفاعی مشترک، یک کل تفکیک‌ناپذیر است.
حاضران در اجلاس همچنین بر مواضع شورای همکاری مبنی بر رد مداخله خارجی در امور کشورهای عربی تأکید کرد.
در بیانیه پایانی اجلاس سران، رهبران شورای همکاری خلیج تأکید کردند که کشورهای عضو در برابر هر گونه تهدیدی که هر یک از کشورهای شورا با آن مواجه هستند متحد می‌ایستند.

مسئله فلسطین

سران کشورهای شرکت‌کننده اقدامات نظامی جاری اسرائیل در غزه را محکوم کردند و گفتند: چنین اقداماتی نقض آشکار قوانین بین‌المللی و حقوق بشردوستانه بین‌المللی است.
حاضران در این نشست همچنین ضمن ابراز نگرانی شدید نسبت به تجاوز آشکار اسرائیل به ملت فلسطین، تشدید اعمال خشونت‌آمیز و بمباران بی‌رویه نوار غزه، کوچاندن اجباری غیرنظامیان و نابودی فلسطینی‌ها و همچنین تأسیسات و زیرساخت‌های غیرنظامی، از جمله ساختمان‌های مسکونی، مدارس، امکانات بهداشتی و عبادتگاه‌ها را محکوم کرده و این اقدامات را نقض آشکار قوانین بین‌المللی و حقوق انسانی بین‌المللی ارزیابی کردند.
رهبران کشورهای شورای همکاری خلیج در این بیانیه نسبت به خطر گسترش درگیری‌ها در سرزمین‌های اشغالی و نوار غزه به دیگر مناطق خاورمیانه هشدار داده و تأکید کردند که اگر تجاوزات اسرائیل متوقف نشود عواقب ناگواری برای مردم منطقه و صلح و امنیت بین‌المللی به دنبال خواهد داشت.
در ادامه بیانیه این بیانیه آمده‌است که سران این کشورها همچنین نارضایتی خود را از تجاوز آشکار اسرائیل به مردم فلسطین اعلام کردند.
بیانیه شورای همکاری خلیج همچنین با کمک به بازسازی آنچه ماشین جنگی اسرائیل در حملات خود به نوار غزه طی سال‌های گذشته نابود کرده، موافقت کرد.
این کشورها از جامعه بین‌المللی خواستند تا برای برقراری آتش‌بس و حفاظت از غیرنظامیان مداخله کند و اقدامات لازم را در چارچوب قوانین بین‌المللی برای پاسخ به اقدامات اسرائیل و سیاست مجازات جمعی آن علیه ساکنان بی دفاع غزه در دستور کار قرار دهد.
سران کشورهای شورای همکاری خلیج همچنین از تلاش‌های میانجی‌گری مشترک دولت قطر، مصر و آمریکا آمریکا که منجر به دستیابی به توافقی برای آتش‌بس موقت بشردوستانه شد، تشکر و قدردانی کردند.
حاضران در نشست دوحه همچنین بر ضرورت از سرگیری فوری مذاکرات برای دستیابی به آتش‌بس بشردوستانه به منظور دستیابی به آتش‌بس کامل و پایدار و اطمینان از رسیدن کلیه کمک‌های بشردوستانه و امدادی و ورود سوخت، غذا و دارو برای ساکنان غزه تأکید کردند.

میدان گازی الدره

شورا به موضوع میدان الدره بین کویت و عراق اشاره کرد و گفت که کل میدان الدره در مناطق دریایی کشور کویت قرار دارد و مالکیت منابع طبیعی در منطقه غرق شده در مجاورت منطقه تقسیم شده سعودی و کویت، از جمله کل میدان الدره، تنها پادشاهی عربی سعودی و دولت کویت است و آنها به تنهایی از حقوق کامل بهره‌برداری از منابع طبیعی در آن منطقه برخوردارند.

نشست سران کشورهای شورای همکاری خلیج با حضور رئیس‌جمهور ترکیه (دیوان امیری)

اشغال جزایر امارات توسط ایران

شورای خلیجی مواضع قاطع و تصمیمات قبلی خود در خصوص محکومیت ادامه اشغال جزایر سه‌گانه (تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی) متعلق به امارات متحده عربی توسط ایران را تأیید و تأکید کرد:
حمایت از حق حاکمیت امارات متحده عربی بر جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی و بر آب‌های سرزمینی، قلمرو هوایی، فلات قاره و منطقه انحصاری اقتصادی جزایر سه‌گانه بخشی جدایی ناپذیر از قلمرو امارات متحده عربی است.
آنها تأکید کردند: با توجه به اینکه هرگونه تصمیم، رویه یا اقدام ایران در جزایر سه‌گانه باطل و ملغی بوده و هیچ‌یک از حقایق تاریخی و حقوقی که به اتفاق آرا بر حق حاکمیت امارات متحده عربی بر جزایر سه‌گانه آن توافق دارند را تغییر نمی‌دهد.
شورای همکاری از ایران خواست به تلاش‌های امارات متحده عربی برای حل این موضوع از طریق مذاکره مستقیم یا توسل به دیوان بین‌المللی دادگستری پاسخ دهد.

ایران

شورای همکاری با تأیید مواضع و تصمیمات قاطع خود در رابطه با جمهوری اسلامی ایران، بر لزوم پایبندی این شورا به مبانی و اصول اساسی بر اساس منشور ملل متحد و کنوانسیون‌های حقوق بین‌الملل شامل اصول حسن همجواری، احترام به حاکمیت کشورها، عدم مداخله در امور داخلی، حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات، عدم استفاده یا تهدید زور و نفی فرقه گرایی تأکید کرد.
کشورهای خلیجی از توافق حاصل شده بین پادشاهی عربی سعودی و جمهوری اسلامی ایران در پکن، از سرگیری روابط دیپلماتیک بین دو کشور، بازگشایی نمایندگی‌های آنها و فعال شدن موافقتنامه همکاری امنیتی و موافقتنامه همکاری اقتصادی بین دو کشور استقبال کرد
شورا همکاری ابراز امیدواری کرد که این توافق گامی مثبت برای حل اختلافات و پایان دادن به همه مناقشات منطقه ای از طریق گفت و گو و ابزارهای دیپلماتیک باشد.

تحولات پرونده هسته ای ایران

سران کشورهای شرکت‌کننده با ابراز نگرانی از تحولات پرونده هسته ای ایران، بر آمادگی خود برای همکاری و تعامل مؤثر با این پرونده تأکید کردند.
آنها بر لزوم مشارکت کشورهای شورای همکاری خلیج در تمامی مذاکرات، گفت و گوها و نشست‌های منطقه ای و بین‌المللی در این زمینه تأکید کردند و گفتند: علاوه بر برنامه هسته‌ای ایران، این مذاکرات باید شامل تمام مسائل امنیتی و نگرانی‌های کشورهای خلیجی از جمله موشک‌های بالستیک و کروز و هواپیماهای بدون سرنشین و ایمنی ناوبری بین‌المللی و تأسیسات نفتی باشد.
در ادامه بیانیه این بیانیه آمده‌است: سران کشورهای حاضر بر اهمیت تعهد ایران به عدم عبور از میزان غنی‌سازی اورانیوم مورد نیاز برای استفاده‌های صلح‌آمیز و لزوم انجام تعهدات خود و همکاری کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید کردند.
آنها همچنین بر حفظ امنیت دریایی و آبراه‌ها در منطقه و مقابله با فعالیت‌هایی که امنیت و ثبات منطقه و جهان را تهدید می‌کند، از جمله هدف قرار دادن کشتی‌های تجاری و تهدید خطوط کشتیرانی دریایی، تجارت بین‌المللی و تأسیسات نفتی در کشورهای شورای همکاری خلیج تأکید کردند.

مشارکت ترکیه

شورا از مشارکت رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در اجلاس سران خلیج و بحث در مورد موضوعات مورد علاقه مشترک در این نشست، به ویژه مسئله فلسطین و تجاوزات اسرائیل به غزه استقبال کرد.
شورای همکاری در پایان اعلام کرد که دولت کویت ریاست و میزبان چهل و پنجمین نشست سران خواهد بود.


مقالات مرتبط


رهبران سودان: سخنان ولیعهد سعودی «انگیزه‌ای تازه» برای احیای «منبر جده»

ولیعهد پادشاهی عربی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان در نشست خلیج-آمریکا در ریاض، چهارشنبه (واس)
ولیعهد پادشاهی عربی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان در نشست خلیج-آمریکا در ریاض، چهارشنبه (واس)
TT

رهبران سودان: سخنان ولیعهد سعودی «انگیزه‌ای تازه» برای احیای «منبر جده»

ولیعهد پادشاهی عربی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان در نشست خلیج-آمریکا در ریاض، چهارشنبه (واس)
ولیعهد پادشاهی عربی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان در نشست خلیج-آمریکا در ریاض، چهارشنبه (واس)

بسیاری از رهبران سیاسی سودان از اعلامیه ولیعهد پادشاهی عربی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان، در نشست خلیج-آمریکا در ریاض (چهارشنبه) استقبال کردند. او در این نشست تأکید کرد که پادشاهی عربی سعودی تلاش‌های خود را برای پایان دادن به بحران سودان از طریق «منبر جده» که تحت حمایت مشترک پادشاهی عربی سعودی و آمریکاست، ادامه خواهد داد تا به آتش‌بس کامل در سودان برسد. این رهبران این اقدام را نیروی محرک جدیدی برای پایان دادن به درگیری‌های طولانی در سودان دانستند.

در ماه مه سال گذشته، تنها چند هفته پس از آغاز جنگ، شهر جده با ابتکار مشترک پادشاهی عربی سعودی و آمریکا میزبان مذاکراتی بین ارتش سودان و «نیروهای پشتیبانی سریع» بود که به امضای توافقی معروف به «اعلامیه انسانی جده» انجامید. این توافق بر حفاظت از غیرنظامیان، تأسیسات خصوصی و عمومی و خودداری از استفاده نظامی از آنها تأکید داشت.

یاسر سعید عرمان، رهبر جنبش مردمی آزادیبخش سودان (جریان انقلابی)، گفت: صحبت‌های ولیعهد پادشاهی عربی سعودی درباره احیای منبر جده «در زمان حساسی و در بالاترین سطح ارتباطات بین پادشاهی عربی سعودی و ایالات متحده آمریکا در نشست ریاض مطرح شد. این موضوع به پرونده جنگ سودان در آینده نزدیک شتاب قابل توجهی می‌بخشد.»

عرمان در گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود: سودان «به‌طور فوری نیازمند آتش‌بس انسانی است» و اشاره کرد که تلاش‌های پیشین در منبر جده و هماهنگی بین شرکای منطقه‌ای، بین‌المللی و کشورهای همسایه باید نیروی محرک جدیدی ایجاد کنند.

رهبر جریان انقلابی گفت: «امیدواریم سفر مهم رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، به ریاض و ارتباطات بین طرف‌های مختلف در خلیج و کشورهای همسایه، نیروی محرک تازه‌ای باشد که به آتش‌بس انسانی بینجامد. این آتش‌بس فرصتی برای سودانی‌ها فراهم می‌کند تا از سلطه گروه‌های مسلح بر سرنوشت مردم سودان جلوگیری شود و راه برای رسیدن به حکومت مدنی دموکراتیک و صلح پایدار هموار گردد.»

عرمان همچنین ابراز خوشبینی کرد که کشورهای همسایه و جامعه بین‌المللی در دستیابی به صلحی در سودان مشارکت کنند که «مسیر امنیت و آرامش در منطقه را تقویت می‌کند».

المحبوب عبدالسلام، هماهنگ‌کننده سیاسی جنبش «همبستگی برای دموکراسی و عدالت اجتماعی»، گفت: «تنها نویدی که امید را در دل سودانی‌ها زنده کرد، بخشی از سخنان ولیعهد پادشاهی عربی سعودی درباره منبر جده بود. این منبر حتی پس از دو سال جنگ، همچنان به‌عنوان سند معتبری برای آغاز مذاکرات جدید تحت همان حمایت مشترک پادشاهی عربی سعودی و آمریکا باقی مانده است؛ حمایتی که اثربخشی آن در حل پیچیده‌ترین بحران‌های جهانی ثابت شده است.»

المحبوب در گفتگو با «الشرق الاوسط» اشاره کرد که نبود کارکرد سیاسی دولت سودان «صحنه را پیچیده کرده است» و افزود: پرداختن به جنگ سودان در سخنرانی طولانی رئیس‌جمهور آمریکا در نشست ریاض، که درباره جنگ‌های غزه، لبنان، یمن، اوکراین و حتی کشمیر صحبت کرد، این پرسش را برای سودانی‌ها ایجاد کرده که چرا سازمان ملل جنگ سودان را بزرگ‌ترین فاجعه انسانی جهان توصیف می‌کند.

وی افزود: هرچند «منبرهای مختلفی از اتحادیه آفریقا تا ایکاد، سازمان ملل و اتحادیه عرب وجود دارند، اما این دیدگاه سودانی است که باید این تلاش‌ها را رهبری کند. در صورت نبود این رهبری، این تلاش‌ها همچون امروز به سرگردانی می‌انجامد.»

مبارک الفاضل المهدی، رهبر حزب امت (اصلاح و تجدید)، استراتژی پادشاهی عربی سعودی نسبت به سودان را که بر پایه ثبات آن و حفظ نهادهای ملی‌اش استوار است، ستود و از تلاش‌های بی‌وقفه این کشور برای تقویت صلح و توقف جنگ قدردانی کرد.

المهدی در بیانیه‌ای اعلام کرد: «منبر جده» توانمندترین و اثرگذارترین ابتکار برای توقف جنگ است، زیرا به مسائل اساسی مرتبط با غیرنظامیان می‌پردازد و جدیت لازم در برخورد با جنگ سودان را دارد. این منبر پس از سه دور مذاکره به توافق رسید، اما اجرا نشد، زیرا طرفین درگیری به تعهدات خود در جده پایبند نماندند. سپس در اکتبر ۲۰۲۳ مذاکرات مجدداً از سر گرفته شد، اما این دور نیز با اصرار طرفین درگیری بر مواضع خود و عقب‌نشینی از توافق‌های «اعلامیه جده» مواجه شد. این امر پادشاهی عربی سعودی و آمریکا را مجبور کرد مذاکرات را معلق کنند.