«اجلاس دوحه»: تداوم تقویت ثبات منطقه‌ای.. امنیت کشورهای خلیج تجزیه‌ناپذیر است

محکومیت تجاوز اسرائیل به غزه و درخواست حمایت بین‌المللی از مردم فلسطین

أمير دولة قطر الشيخ تميم بن حمد آل ثاني لدى إلقاء كلمته في افتتاح القمة الخليجية في الدوحة (الديوان الأميري)
أمير دولة قطر الشيخ تميم بن حمد آل ثاني لدى إلقاء كلمته في افتتاح القمة الخليجية في الدوحة (الديوان الأميري)
TT

«اجلاس دوحه»: تداوم تقویت ثبات منطقه‌ای.. امنیت کشورهای خلیج تجزیه‌ناپذیر است

أمير دولة قطر الشيخ تميم بن حمد آل ثاني لدى إلقاء كلمته في افتتاح القمة الخليجية في الدوحة (الديوان الأميري)
أمير دولة قطر الشيخ تميم بن حمد آل ثاني لدى إلقاء كلمته في افتتاح القمة الخليجية في الدوحة (الديوان الأميري)

در پایان چهل و چهارمین نشست سران شورای همکاری خلیج به میزبانی دوحه، کشورهای خلیج بر تمایل خود برای حفظ ثبات و امنیت در منطقه و بر نقش شورای همکاری «به عنوان یک ستون اساسی برای حفظ صلح و امنیت منطقه ای و جهانی» تأکید کردند.
در بیانیه پایانی اجلاس سران خلیج بر احترام به اصول حاکمیت و عدم مداخله در امور داخلی بر اساس کنوانسیون‌ها، آداب و رسوم و قوانین بین‌المللی تأکید و هرگونه تهدید علیه هر کشور عضو محکوم شد.
این بیانیه تأکید کرد که امنیت کشورهای شورای همکاری خلیج بر اساس اصل دفاع مشترک، مفهوم امنیت جمعی، نظام اساسی شورای همکاری خلیج و توافقنامه دفاعی مشترک، یک کل تفکیک‌ناپذیر است.
حاضران در اجلاس همچنین بر مواضع شورای همکاری مبنی بر رد مداخله خارجی در امور کشورهای عربی تأکید کرد.
در بیانیه پایانی اجلاس سران، رهبران شورای همکاری خلیج تأکید کردند که کشورهای عضو در برابر هر گونه تهدیدی که هر یک از کشورهای شورا با آن مواجه هستند متحد می‌ایستند.

مسئله فلسطین

سران کشورهای شرکت‌کننده اقدامات نظامی جاری اسرائیل در غزه را محکوم کردند و گفتند: چنین اقداماتی نقض آشکار قوانین بین‌المللی و حقوق بشردوستانه بین‌المللی است.
حاضران در این نشست همچنین ضمن ابراز نگرانی شدید نسبت به تجاوز آشکار اسرائیل به ملت فلسطین، تشدید اعمال خشونت‌آمیز و بمباران بی‌رویه نوار غزه، کوچاندن اجباری غیرنظامیان و نابودی فلسطینی‌ها و همچنین تأسیسات و زیرساخت‌های غیرنظامی، از جمله ساختمان‌های مسکونی، مدارس، امکانات بهداشتی و عبادتگاه‌ها را محکوم کرده و این اقدامات را نقض آشکار قوانین بین‌المللی و حقوق انسانی بین‌المللی ارزیابی کردند.
رهبران کشورهای شورای همکاری خلیج در این بیانیه نسبت به خطر گسترش درگیری‌ها در سرزمین‌های اشغالی و نوار غزه به دیگر مناطق خاورمیانه هشدار داده و تأکید کردند که اگر تجاوزات اسرائیل متوقف نشود عواقب ناگواری برای مردم منطقه و صلح و امنیت بین‌المللی به دنبال خواهد داشت.
در ادامه بیانیه این بیانیه آمده‌است که سران این کشورها همچنین نارضایتی خود را از تجاوز آشکار اسرائیل به مردم فلسطین اعلام کردند.
بیانیه شورای همکاری خلیج همچنین با کمک به بازسازی آنچه ماشین جنگی اسرائیل در حملات خود به نوار غزه طی سال‌های گذشته نابود کرده، موافقت کرد.
این کشورها از جامعه بین‌المللی خواستند تا برای برقراری آتش‌بس و حفاظت از غیرنظامیان مداخله کند و اقدامات لازم را در چارچوب قوانین بین‌المللی برای پاسخ به اقدامات اسرائیل و سیاست مجازات جمعی آن علیه ساکنان بی دفاع غزه در دستور کار قرار دهد.
سران کشورهای شورای همکاری خلیج همچنین از تلاش‌های میانجی‌گری مشترک دولت قطر، مصر و آمریکا آمریکا که منجر به دستیابی به توافقی برای آتش‌بس موقت بشردوستانه شد، تشکر و قدردانی کردند.
حاضران در نشست دوحه همچنین بر ضرورت از سرگیری فوری مذاکرات برای دستیابی به آتش‌بس بشردوستانه به منظور دستیابی به آتش‌بس کامل و پایدار و اطمینان از رسیدن کلیه کمک‌های بشردوستانه و امدادی و ورود سوخت، غذا و دارو برای ساکنان غزه تأکید کردند.

میدان گازی الدره

شورا به موضوع میدان الدره بین کویت و عراق اشاره کرد و گفت که کل میدان الدره در مناطق دریایی کشور کویت قرار دارد و مالکیت منابع طبیعی در منطقه غرق شده در مجاورت منطقه تقسیم شده سعودی و کویت، از جمله کل میدان الدره، تنها پادشاهی عربی سعودی و دولت کویت است و آنها به تنهایی از حقوق کامل بهره‌برداری از منابع طبیعی در آن منطقه برخوردارند.

نشست سران کشورهای شورای همکاری خلیج با حضور رئیس‌جمهور ترکیه (دیوان امیری)

اشغال جزایر امارات توسط ایران

شورای خلیجی مواضع قاطع و تصمیمات قبلی خود در خصوص محکومیت ادامه اشغال جزایر سه‌گانه (تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی) متعلق به امارات متحده عربی توسط ایران را تأیید و تأکید کرد:
حمایت از حق حاکمیت امارات متحده عربی بر جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی و بر آب‌های سرزمینی، قلمرو هوایی، فلات قاره و منطقه انحصاری اقتصادی جزایر سه‌گانه بخشی جدایی ناپذیر از قلمرو امارات متحده عربی است.
آنها تأکید کردند: با توجه به اینکه هرگونه تصمیم، رویه یا اقدام ایران در جزایر سه‌گانه باطل و ملغی بوده و هیچ‌یک از حقایق تاریخی و حقوقی که به اتفاق آرا بر حق حاکمیت امارات متحده عربی بر جزایر سه‌گانه آن توافق دارند را تغییر نمی‌دهد.
شورای همکاری از ایران خواست به تلاش‌های امارات متحده عربی برای حل این موضوع از طریق مذاکره مستقیم یا توسل به دیوان بین‌المللی دادگستری پاسخ دهد.

ایران

شورای همکاری با تأیید مواضع و تصمیمات قاطع خود در رابطه با جمهوری اسلامی ایران، بر لزوم پایبندی این شورا به مبانی و اصول اساسی بر اساس منشور ملل متحد و کنوانسیون‌های حقوق بین‌الملل شامل اصول حسن همجواری، احترام به حاکمیت کشورها، عدم مداخله در امور داخلی، حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات، عدم استفاده یا تهدید زور و نفی فرقه گرایی تأکید کرد.
کشورهای خلیجی از توافق حاصل شده بین پادشاهی عربی سعودی و جمهوری اسلامی ایران در پکن، از سرگیری روابط دیپلماتیک بین دو کشور، بازگشایی نمایندگی‌های آنها و فعال شدن موافقتنامه همکاری امنیتی و موافقتنامه همکاری اقتصادی بین دو کشور استقبال کرد
شورا همکاری ابراز امیدواری کرد که این توافق گامی مثبت برای حل اختلافات و پایان دادن به همه مناقشات منطقه ای از طریق گفت و گو و ابزارهای دیپلماتیک باشد.

تحولات پرونده هسته ای ایران

سران کشورهای شرکت‌کننده با ابراز نگرانی از تحولات پرونده هسته ای ایران، بر آمادگی خود برای همکاری و تعامل مؤثر با این پرونده تأکید کردند.
آنها بر لزوم مشارکت کشورهای شورای همکاری خلیج در تمامی مذاکرات، گفت و گوها و نشست‌های منطقه ای و بین‌المللی در این زمینه تأکید کردند و گفتند: علاوه بر برنامه هسته‌ای ایران، این مذاکرات باید شامل تمام مسائل امنیتی و نگرانی‌های کشورهای خلیجی از جمله موشک‌های بالستیک و کروز و هواپیماهای بدون سرنشین و ایمنی ناوبری بین‌المللی و تأسیسات نفتی باشد.
در ادامه بیانیه این بیانیه آمده‌است: سران کشورهای حاضر بر اهمیت تعهد ایران به عدم عبور از میزان غنی‌سازی اورانیوم مورد نیاز برای استفاده‌های صلح‌آمیز و لزوم انجام تعهدات خود و همکاری کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید کردند.
آنها همچنین بر حفظ امنیت دریایی و آبراه‌ها در منطقه و مقابله با فعالیت‌هایی که امنیت و ثبات منطقه و جهان را تهدید می‌کند، از جمله هدف قرار دادن کشتی‌های تجاری و تهدید خطوط کشتیرانی دریایی، تجارت بین‌المللی و تأسیسات نفتی در کشورهای شورای همکاری خلیج تأکید کردند.

مشارکت ترکیه

شورا از مشارکت رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در اجلاس سران خلیج و بحث در مورد موضوعات مورد علاقه مشترک در این نشست، به ویژه مسئله فلسطین و تجاوزات اسرائیل به غزه استقبال کرد.
شورای همکاری در پایان اعلام کرد که دولت کویت ریاست و میزبان چهل و پنجمین نشست سران خواهد بود.


مقالات مرتبط


نشست خلیجی- آمریکایی نقشه‌ای برای ثبات منطقه ترسیم کرد

ولی‌عهد سعودی در حال ریاست بر نشست خلیج - آمریکا در ریاض (فرانس‌پرس)
ولی‌عهد سعودی در حال ریاست بر نشست خلیج - آمریکا در ریاض (فرانس‌پرس)
TT

نشست خلیجی- آمریکایی نقشه‌ای برای ثبات منطقه ترسیم کرد

ولی‌عهد سعودی در حال ریاست بر نشست خلیج - آمریکا در ریاض (فرانس‌پرس)
ولی‌عهد سعودی در حال ریاست بر نشست خلیج - آمریکا در ریاض (فرانس‌پرس)

سران کشورهای خلیج، در جریان نشستی که با رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، برگزار کردند، بر تمایل خود برای تقویت همکاری و شراکت راهبردی با ایالات متحده تأکید کردند و همچنین بر اهمیت تشکیل کشور فلسطینی بر اساس ابتکار صلح عربی برای آینده‌ای سرشار از صلح و ثبات تأکید ورزیدند.
این پنجمین نشست خلیج - آمریکا بود که روز چهارشنبه در ریاض، به دعوت خادم حرمین شریفین، ملک سلمان بن عبدالعزیز، برگزار شد و بخشی از سفر رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، به سعودی بود.
در این نشست، موضوعات مختلفی بررسی شد؛ در صدر آن تحولات اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری، و نیز وضعیت امنیتی و سیاسی منطقه.

شاهزاده محمد بن سلمان بن عبدالعزیز، ولی‌عهد و نخست‌وزیر سعودی، آغازگر نشست بود و در سخنرانی افتتاحیه گفت این نشست ادامه‌ای از همکاری با ایالات متحده است و روابط خلیج با آمریکا یک شراکت راهبردی به‌شمار می‌آید. او تصریح کرد که کشورهای شورای همکاری خلیج بر شراکت اقتصادی با آمریکا تأکید دارند، چراکه ایالات متحده یک شریک تجاری اصلی برای این کشورها است و میزان تبادلات تجاری بین شورای همکاری و آمریکا در سال ۲۰۲۴ به حدود ۱۲۰ میلیارد دلار رسید.
وی افزود: «این نشست ادامه‌ روابط راهبردی ما با آمریکا است و بازتابی از حرص ما برای کار گروهی به‌منظور تقویت و توسعه این روابط در راستای تحقق آرمان‌های کشورهای ما و ملت‌های‌مان است.»
محمد بن سلمان با اشاره به چالش‌های بزرگ منطقه، گفت: «ما از اندازه این چالش‌ها آگاه هستیم و باید راه‌حلی دائمی برای توقف جنگ در غزه پیدا شود.»
او بار دیگر بر لزوم حل مسئله فلسطین بر اساس ابتکار صلح عربی و قطعنامه‌های بین‌المللی تأکید کرد.
ولی‌عهد سعودی در ادامه به دیگر چالش‌های منطقه پرداخت و گفت که باید بین طرف‌های یمنی گفت‌وگو صورت گیرد و به راه‌حلی سیاسی و جامع دست یافت. او همچنین بر حفظ وحدت اراضی سوریه تأکید کرد و از تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا برای رفع تحریم‌ها علیه سوریه تقدیر نمود. او خواستار آتش‌بس در سودان و حمایت از ثبات لبنان شد و تأکید کرد که باید از حاکمیت لبنان حمایت شود، اصلاحات نهادی صورت گیرد و اسلحه تنها در دست دولت باشد.
وی بر ادامه همکاری و هماهنگی با آمریکا برای ثبات منطقه تأکید کرد و از توافق آتش‌بس بین هند و پاکستان استقبال کرده، گفت: «امیدواریم این توافق به کاهش تنش‌ها و بازگشت آرامش کمک کند.»
در مورد بحران اوکراین نیز، ولی‌عهد آمادگی خود را برای ادامه تلاش‌ها جهت کمک به حل آن اعلام کرد.

پرونده‌های اقتصادی و سیاسی

نشست که در مرکز کنفرانس‌های ملک عبدالعزیز برگزار شد، وضعیت اقتصادی منطقه و جهان را بررسی کرد، علاوه بر آن، به جنگ اسرائیل علیه غزه، کاهش تنش و ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه پرداخت و امکان ارائه سازوکاری جدید برای ورود کمک‌ها به غزه را مطرح نمود. مذاکرات هسته‌ای آمریکا با ایران و جزئیات تعاملات دو طرف نیز بررسی شد، همچنین راه‌های برقراری صلح در منطقه مورد بحث قرار گرفت.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، در نشست خلیج - آمریکا گفت: «کشورهای خلیج در صدر کشورهای پیشرفته و شکوفا قرار دارند و جهان به فرصت‌های موجود در این کشورها چشم دوخته است.»
او در مورد پرونده ایران گفت: «ایران باید به جنگ‌های نیابتی خود در منطقه پایان دهد و نمی‌تواند به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند. ما خواهان توافقی با ایران هستیم، اما باید حمایت از تروریسم را متوقف کند.»
در مورد سوریه، ترامپ اعلام کرد: «پس از مشورت با ولی‌عهد سعودی محمد بن سلمان، دستور رفع کامل تحریم‌ها علیه سوریه را صادر خواهم کرد.» او افزود: «آمریکا در حال کار بر روی عادی‌سازی کامل روابط با دولت جدید سوریه است. روند عادی‌سازی روابط از دیدار با رئیس‌جمهور سوریه، احمد الشرع، در ریاض آغاز شد.»
در خصوص لبنان نیز، ترامپ گفت که با انتخاب رئیس‌جمهوری و نخست‌وزیر جدید، لبنان فرصت تازه‌ای دارد و اکنون فرصتی واقعی برای آینده‌ای بدون «حزب‌الله» در لبنان فراهم شده است.

شراکت راهبردی

شراکت راهبردی میان کشورهای شورای همکاری خلیج و ایالات متحده بر پایه روابط مستحکم و منافع مشترکی استوار است که به توسعه همکاری‌ها در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری منجر شده است. این همکاری‌ها به شکل گروه‌های کاری مشترک در زمینه‌های مختلف سیاسی، نظامی، اقتصادی و... سازمان یافته‌اند و حتی به حوزه‌هایی مانند فرهنگ و آموزش نیز گسترش یافته‌اند.

پیش از این سعودی چهار نشست دیگر از این نوع را میزبانی کرده بود؛ نشست اول: کمپ دیوید، مه ۲۰۱۵، نشست دوم: آوریل ۲۰۱۶، نشست سوم: مه ۲۰۱۷ در ریاض با حضور ترامپ و نشست چهارم: ژوئیه ۲۰۲۲ با مشارکت مصر، اردن و عراق

شاه بحرین، ملک حمد بن عیسی، در جریان نشست از نقش سعودی در کاهش تنش‌ها تمجید کرد و تصمیم ترامپ برای رفع تحریم‌ها علیه سوریه را ستود.
او گفت که گفت‌وگوهای جاری بین آمریکا و ایران می‌تواند به ثبات منطقه کمک کند و بر همکاری نزدیک شورای همکاری با آمریکا برای تحقق امنیت منطقه‌ای تأکید کرد. وی روابط دو طرف را ریشه‌دار و رو به تقویت دانست.
شیخ مشعل الأحمد الجابر الصباح، امیر کویت، نیز در سخنان خود از تصمیم ترامپ برای رفع تحریم‌ها علیه سوریه استقبال کرد و ابراز امیدواری کرد که این نشست سرآغازی برای پایان دادن به بحران‌های منطقه باشد. او نیز بر ضرورت تشکیل کشور فلسطینی طبق ابتکار صلح عربی تأکید کرد.
امیر کویت همچنین پایبندی خود را به کار در چارچوب شورای همکاری برای تحقق اهداف مشترک با آمریکا و تقویت همکاری‌های دو جانبه برای آینده‌ای همراه با صلح و ثبات اعلام کرد و از ترامپ برای اهتمام و مشارکت در دیدار با رهبران خلیج تشکر کرد.
شایان ذکر است که کشورهای شورای همکاری خلیج دارای روابط تجاری و سرمایه‌گذاری گسترده‌ای با ایالات متحده هستند، به‌گونه‌ای که حجم تبادلات تجاری میان آن‌ها در سال ۲۰۲۴ از ۱۸۰ میلیارد دلار فراتر رفته است.