سند چشم انداز ۲۰۳۰؛ چرخش بی سابقه و تحول آفرین اقتصادی در سعودی

۸۱ درصد شاخص های کلیدی عملکرد به اهداف سالانه رسیدند

سند چشم انداز ۲۰۳۰ به نیمه راه رسیده و اهداف مد نظر آن زودتر از موعد تحقق یافتند (الشرق الاوسط)
TT

سند چشم انداز ۲۰۳۰؛ چرخش بی سابقه و تحول آفرین اقتصادی در سعودی

سند چشم انداز ۲۰۳۰ به نیمه راه رسیده و اهداف مد نظر آن زودتر از موعد تحقق یافتند (الشرق الاوسط)

ملک سلمان بن عبد العزیز خادم حرمین شریفین گفت «سعودی شاهد نشاط توسعه محور و فراگیر و پایدار است و در مرحله دوم سند چشم انداز ۲۰۳۰ با تمرکز بر توسعه بخش های آینده دار و نوین و حمایت از محتوای بومی و بهبود فضای کسب و کار و توانمند کردن مردم و افزایش مشارکت بخش خصوصی و افزایش اثربخشی عملیاتی دست یابی به موفقیت های بیشتر و ارایه خدمات بهتر و تامین اهداف کشور را دنبال می کند».
ملک سلمان بن عبد العزیز خادم حرمین شریفین این اظهارات را همزمان با انتشار هشتمین گزارش سالانه سند چشم انداز ۲۰۳۰ بیان کرد. شاهزاده محمد بن سلمان بن عبد العزیز ولیعهد و نخست وزیر و رئیس شورای امور اقتصادی و توسعه نیز در اظهاراتی به همین مناسبت بر آمادگی برای تحقق دستاوردهای بیشتر در حوزه های گوناگون و پروژه های کلان توسعه ای تاکید کرد و گفت دستاوردهای زیادی در چند دهه گذشته به طور عام و سال گذشته به طور خاص داشتیم و باید این دستاوردها را برای نسل کنونی و نسل های بعدی نگه داریم.

تحول تاریخی
در این گزارش آمده است که سعودی دستخوش تحول تاریخی و رشد اقتصادی و گشایش بیشتر در روابط خود با دنیا است. این مرحله همچنین دوره توانمند کردن شهروندان سعودی بود و این امر به وضوح مشهود است. دولت سعودی همچنین حفاظت از کره خاکی را در راس اولویت ها قرار داد و همین باعث شد تا سعودی امروز سرزمین فرصت ها برای همگان باشد تا همه در ساخت آینده شکوفا و روشن نقش آفرینی کنند.
سند ۲۰۳۰ اینک به نیمه راه رسید و اهداف آن با شتاب و بهتر از انتظار و زودتر از موعد تحقق یافتند. این گزارش توضیح داد برخی از اهداف این سند زودتر از مدت تعیین شده محقق شدند و به همین دلیل اهداف بیشتر و بلند پروازانه تری دوباره اعلام شدند تا تاثیر آنها ماندگار گردد.
از نگاه آماری می توان گفت که ۸۷ درصد طرح های ابتکار سند ۲۰۳۰ به بهره برداری رسیدند یا اینکه طبق برنامه ها دارند درست اجرا می شوند و ۸۱ درصد شاخص های عملکردی کلیدی این برنامه ها به اهداف سالانه تعیین شده دست یافتند.
سهم فعالیت غیر نفتی در تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۳ به بالاترین حد خود یعنی ۵۰ درصد رسید.

مداومت و ماندگاری
سند چشم انداز ۲۰۳۰ سعودی به دنبال تحقق اهداف پایدار و مانا است که باعث افزایش تحول آفرینی و سودآوری سعودی و اشتغال زایی برای شهروندان این کشور می شود. تحول اقتصادی در سعودی روایت یک موفقیت است. ماجرا از اهداف بلند پروازانه ای آغاز شد که در سند چشم انداز ۲۰۳۰ به آنها اشاره شده تا کشور از اقتصاد متنوع و پایدار و شکوفا برای همه برخوردار گردد و برای رسیدن به این هدف باید اصلاحات اقتصادی بنیادین و سرمایه گذاری های راهبردی در سطح وسیع انجام شود.
این گزارش گفت که هدایت سرمایه گذاری به سمت بخش های راهبردی و آینده مثل صنایع تبدیلی و تکنولوژی و گردشگری و منابع تجدید پذیر و معادن و لجستیک یکی از ابزارهای تحول آفرین در حوزه اقتصادی است.
علاوه بر این، حمایت و تشویق کارآفرینان و نوآوران و ایجاد زیرساخت های لازم و تسهیلات و تامین مالی استارت آپ ها و شرکت های نوآوری به منظور تقویت رقابت پذیری و توان آنها برای گسترش کسب و کار در سطح ملی و بین المللی مورد توجه ویژه سند چشم انداز ۲۰۳۰ سعودی قرار دارد.

مرکز مالی ملک عبد الله در ریاض پایتخت سعودی

مسیر سند چشم انداز
هشتمین گزارش سالانه سند چشم انداز ۲۰۳۰ خاطر نشان کرد مرحله اول در مسیر اجرای اهداف سند چشم انداز شامل اصلاحات اقتصادی و ساختاری در بخش های فراوان بود و این راه را برای تحول ملی موفق هموار کرد و نتایج ملموسی به همراه داشت. مرحله دوم رشد و فرصت آفرینی در بخش های آینده با حضور گسترده و فزاینده بخش خصوصی آغاز خواهد شد. در این مرحله دست یابی به اهداف توسعه ای در فضای جذاب و محیط برخوردار از اهرم های توانمند کننده دنبال می شود تا در مرحله سوم به تنوع اقتصادی و مداومت و ماندگاری اجتماعی برسیم.
طبق این گزارش دستاوردهای پیاپی پس از راه اندازی سند ۲۰۳۰ بخش غیر نفتی را به سمت توسعه و رشد هدایت کرد و فعالیت های غیر نفتی در سال ۲۰۲۳ افزایش یافت و سهم پنجاه درصدی در تولید ناخالص داخلی داشت. نرخ بیکاری در میان سعودی ها ثابت و نزدیک به اهداف ۲۰۳۰ مانده و سعودی در شاخص های بین المللی فراوان پیشرفت کرده است.

شکوفایی
گزارش سالانه سند چشم انداز ۲۰۳۰ اضافه کرد «۴ منطقه ویژه اقتصادی در سعودی برای افزایش سرمایه گذاری های کیفی و نوین راه اندازی شدند. تاسیسات کوچک و متوسط رونق بی سابقه ای را تجربه می کنند و حوزه صنعتی با بومی سازی صنعت خودروسازی به شکوفایی ادامه می دهد. اولین کارخانه خودروهای الکتریکی در کشور افتتاح شد و صنایع نظامی و داروسازی بومی شدند».
کاوش برای کشف منابع طبیعی و معدنی و گیاهی و آبی و آثار فرهنگی و باستانی در بخش های وسیع کشور همچنان ادامه دارد و سعودی از جمله غنی ترین منابع طبیعی را دارد و دولت فقط پارسال ارزش منابع معدنی جدید کشف شده را حدود ۹ تریلیون ریال (۲.۴ تریلیون دلار) پیش بینی کرد.
تلاش دولت سعودی برای ایجاد اقتصاد سبز و حفاظت از محیط زیست و پایداری و ساخت جامعه بانشاط و پویا ادامه دارد و بخش غیر انتقاعی نیز همچنان در حال توانمند شدن و رشد و شکوفایی است. برنامه خانه دار کردن مردم با ایجاد راهکارها و گزینه های متنوع و حمایت از توانایی های شهروندان برای رقابت در سطح بین المللی نیز همچنان ادامه دارند.

چشم انداز
دولت سعودی از زمان اعلام سند ۲۰۳۰ و در راستای اهداف بلند مدت و تحقق رفاه و آسایش برای مردم این کشور توسعه پایدار و آینده محوری را مد نظر قرار داده است.
با توجه به آنچه گفته شد در این گزارش آمده است که پارسال سال پررونقی در سعودی بوده و این کشور از پایه های مستحکم موفقیت ساز مثل منابع انسانی و قابلیت های ملی و منابع مالی متنوع و سرمایه گذاری های نامحدود برخوردار است و دولت سعودی عمیقا باور دارد که فرزندان این سرزمین می توانند به رویاها و آرزوهای بلند پروازانه خود دست پیدا کنند و توسعه فراگیر و همه جانبه محقق خواهد شد.
این گزارش توضیح داد «تاثیر تغییر و تحول در بخش های کلیدی و نوین بسیار سریع بود و این اثر از همان اولین سال های اجرای برنامه های سند ۲۰۳۰ قابل ملاحظه بود، حوزه های گردشگری و ورزش و تفریح و فرهنگ و خدمات دیجیتال جان گرفتند و در حوزه اجتماعی شاهد تحول و توانمند سازی و در نتیجه رونق چشمگیری بودیم. از سوی دیگر، برخی از حوزه ها به زمان بیشتری نیاز دارند تا اصلاحات در آنها به چشم بیاید و رشد پرشتاب را تجربه کنند مثل حوزه معدن که پس از کاوش و استخراج هفت ساله سرانجام به رونق رسید و یا حوزه منابع تجدید پذیر که با ایجاد زیر ساختارهایی برای سرمایه گذاری در سطح وسیع توسعه پیدا کرد».
این گزارش بر توانمند کردن بخش خصوصی و جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی و انجام اصلاحات در سیاست ها و سیستم ها تاکید کرده و گفت که همه این پروسه می تواند تحت تاثیر عوامل و چالش های خارجی و جهانی قرار بگیرد.
اقتصاد سعودی اینک پایه نیرومند و متنوع دارد و حوزه های کلیدی آن با گام های پرشتاب در حال رشد و توسعه هستند و باعث تنوع منابع درآمدی غیر نفتی و اشتغال زایی و دست یابی به اهداف زودتر از موعد مقرر شدند و چشم اندازهای نوین و بلند پروازانه ای به روی اقتصاد سعودی باز کردند و حالا اهداف دیگری و در سطوح بالاتر مطرح شده اند که سعودی را به عنوان سرزمین فرصت های آینده مطرح می کنند.
سند چشم انداز ۲۰۳۰ سعودی ستون هایی را تثبیت کرد که جایگاه کشور در سطح منطقه و جهان را ارتقا می دهند و همکاری برای برقراری امنیت و ثبات را تعمیق می کنند. این امنیت و ثبات عامل اصلی توسعه اقتصادی است و سعودی به راه خود به سمت رشد و نوآوری و شکوفایی ادامه می دهد.

کارخانه «لوسید» در استان رابغ در غرب سعودی

اقتصاد روی زمین سفت
بنا به این گزارش اقتصاد سعودی روی زمین سفت ایستاده است. سهم فعالیت های غیر نفتی در تولید ناخالص داخلی به بالاترین حد رسیده و ۵۰ درصد تولید ناخالص داخلی حقیقی در سال ۲۰۲۳ را تشکیل داد. فعالیت های غیر نفتی در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال ۲۰۲۲ رشد ۴.۷ درصدی داشتند.
درآمد غیر نفتی دولت در سال ۲۰۲۳ نسبت به ۲۰۱۶ افزایش ۲۷۱ میلیارد ریالی (۷۲.۲ میلیارد دلار) داشته و به ۴۵۷ میلیارد ریال (۱۲۱.۸ میلیارد دلار) رسید و سهم ۳۵ درصدی در هزینه های بودجه ۲۰۲۳ داشت که حدود ۱.۲۹۳ تریلیون ریال (۳۲۲.۸ میلیارد دلار) پیش بینی شده است.
نرخ بیکاری در میان سعودی ها (مرد و زن) از حدود ۸.۰ درصد در سال ۲۰۲۲ به ۷.۷ درصد در ۲۰۲۳ رسید و نرخ تورم در اواخر ۲۰۲۳ تقریبا ۵۰ درصد کاهش یافت و از ۳.۱ درصد در سال ۲۰۲۲ به ۱.۶ درصد رسید.
شاخص اثربخشی دولت نسبت به سال ۲۰۱۶ با افزایش ۷.۸ امتیاز در سال ۲۰۲۲ به ۷۰.۸ امتیاز رسید و از امتیاز تعیین شده مورد نظر دولت که ۶۰.۷ امتیاز بود نیز بهتر از آب درآمد.

صندوق سرمایه گذاری عمومی
این گزارش نشان می دهد که ارزش دارایی های تحت مدیریت PIF در ۲۰۲۳ نسبت به سال ۲۰۱۶ افزایش حدود ۲.۰۹ تریلیون ریالی (۵۵۷ میلیون دلاری) داشته و به ۲.۸۱ تریلیون ریال (۷۴۹ میلیون دلار) در سال ۲۰۲۳ رسید و از هدف اعلام شده بالغ بر ۲.۷ تریلیون ریال (۷۲۰ میلیون دلار) جلو زد.
صندوق سرمایه گذاری عمومی محرک کلیدی تنوع اقتصادی و رشد و رونق حوزه های حیاتی است. این نهاد از بسته های سرمایه گذاری برخوردار است که به منظور تنوع اقتصادی و توسعه زیر ساختارها و تشویق ابتکار و گسترش روابط اقتصادی جهانی سرمایه ها را هدایت می کنند. بسته های سرمایه گذاری PIF متنوع بوده و در بخش های آینده دار مثل گردشگری و تفریح و فین تک و گیم و ورزش و غیره متمرکز شده و در راستای رشد این حوزه ها فعالیت می کنند. توان سرمایه گذاری این نهاد به سرعت رشد و توسعه پیدا کرد و اینک به نهاد پیشرو برای فرصت یابی اقتصادی در سعودی و جهان تبدیل شده است.
صندوق سرمایه گذاری عمومی در سال جاری ۹۳ شرکت و پارسال ۷۱ شرکت راه اندازی کرد که حدود ۶۴۴ هزار فرصت کاری مستقیم و غیر مستقیم ایجاد کردند. اشتغال آفرینی توسط PIF در سال ۲۰۲۲ حدود ۵۰۰ هزار شغل بود.

جامعه با نشاط
این گزارش یادآور شد که شاخص های اجتماعی در سعودی افزایش داشتند. متوسط طول عمر در سعودی یک سال و ۳ ماه افزایش پیدا کرد و به ۷۸.۱۰ سال در ۲۰۲۳ رسید و از هدف اعلام شده ۷۷.۰۶ سال جلو زد.
تعداد عمره گذاران خارجی در سعودی افزایش بی سابقه داشت و در سال ۲۰۲۳ نسبت به ۲۰۱۶ افزایش ۷.۳۶ میلیون نفری داشت و به ۱۳.۵۶ میلیون نفر رسید و بدین ترتیب دولت زودتر از موعد مقرر به هدف مد نظر یعنی ۱۰ میلیون نفر دست یافت.
نرخ خانواده های خانه دار در سعودی در سال ۲۰۲۳ به ۶۳.۷۴ درصد رسید و نسبت به سال ۲۰۱۶ افزایش ۱۶.۷ درصدی داشت و در اینجا نیز دولت از هدف تعیین شده ۶۳ درصدی پیشی گرفت.
پیشرفت قابل ملاحظه
این گزارش ذکر کرد که بیش از نصف راه مسیر سند چشم انداز ۲۰۳۰ طی شده و شاخص های عملکردی نشان می دهند دولت پیشرفت قابل ملاحظه ای در رسیدن به اهدافش در ۲۰۳۰ داشته و از برخی اهداف تعیین شده جلو زده و بعضی از شاخص ها بهتر از انتظار شدند و به همین دلیل دولت در حال بازنگری اهداف به سمت اهداف بالاتر از سند ۲۰۳۰ است؛ مثل نرخ بیکاری در میان مردم سعودی و یا شاخص مشارکت اقتصادی زنان.
طبق گزارش «سبک و شیوه های برنامه ریزی استراتژیک و متدهای سنجش و ابزارهای آن در مرحله دوم و کنونی سند چشم انداز بهتر و پخته تر شده اند و نیروهای متخصص و فنی و توانمند در این زمینه فعال هستند و البته سعودی با موسسات بین المللی برای اجرای متدها و استانداردهای بهینه و موفق همکاری می کند و عملکرد حوزه های گوناگون هر چهار ماه یک بار با متدهای دقیق بررسی می شود».
با توجه به‌‌ آنچه گفته شد شاخص های بسیاری اینک در حال توسعه و استفاده از متدهای جدیدی برای سنجش هستند و برخی شاخص ها نیز جای خود را به شاخص های دقیق تر داده اند تا روند کنترل و نظارت بر پیشرفت در اولویت های تحول اقتصادی و اجتماعی و هدایت آن به سمت درست و در راستای اجرای اهداف سند چشم انداز ۲۰۲۳ حاصل شود.

اول در پیشرفت
سعودی در شاخص ارزیابی عملکرد سازمان آمار ۲۵ پله صعود کرد. این گزارش توسط بانک جهانی منتشر می شود که در آن سعودی در میان کشورهای عربی شورای همکاری خلیج اول و در میان کشورهای گروه ۲۰ پانزدهم شد. سعودی در این شاخص قبلا در رتبه نوزدهم بود. این پیشرفت بیانگر پیشرفت و تحول در بخش آمار کشور با توجه به حمایت و توانمند سازی آن است تا بتواند به وظایف خود و فراهم کردن داده های آماری با کیفیت بالا ادامه دهد.

اکسپو ۲۰۳۰ در ریاض
میزبانی نمایشگاه «اکسپو ۲۰۳۰» به ریاض رسید. ریاض در جریان رای گیری توانست از شهرهای بوسان کره جنوبی و رم ایتالیا پیشی بگیرد و ۱۱۹ رای یعنی اکثریت آرا را از آن خود کرد.
کسب میزبانی «اکسپو ۲۰۳۰» گواه دیگری بر جایگاه سعودی در جهان و نقش موثر این کشور برای نشان دادن راه آینده به جهانیان با تلاش بی وقفه است. این نمایشگاه محلی برای نمایش ابتکارها و فناوری های برجسته خواهد بود و در ایجاد راهکارهای پایدار برای خدمت به بشریت و کره خاکی سهیم خود بود. اهداف «اکسپو ۲۰۳۰» در ریاض با اهداف سند چشم انداز ۲۰۳۰ انطباق دارد. این گزارش افزود که اکسپو ۲۰۳۰ در سعودی بی سابقه خواهد بود.

طرح اصلی نمایشگاه اکسپو ۲۰۳۰ در ریاض (الشرق الاوسط)

جام جهانی ۲۰۳۴
پرونده نامزدی سعودی برای میزبانی جام جهانی فوتبال ۲۰۳۴ مورد حمایت گسترده فدراسیون های فوتبال جهان قرار گرفت. جام جهانی ۲۰۳۴ نقطه عطفی در تاریخ این مسابقات به شمار می رود و سعودی داستان بلند پروازی و موفقیت خود برای متحول کردن حوزه ورزش در سال های گذشته را به گوش جهانیان خواهد رسانید. این روند تحول با سرمایه گذاری در منابع انسانی و توانمند سازی جوانان و اجرای پروژه های بلند پروازانه برای رشد و توسعه حوزه فوتبال و زیر ساختارهای آن به واسطه توسعه و ساخت تاسیسات و مجموعه های ورزشی و توریستی و سرویس های خدمات عمومی با استانداردهای بهینه بین المللی به ثمر رسید و توسعه اقتصادی و اجتماعی فراگیر را به دنبال داشت.

دستاوردهای توریستی فوق العاده
این گزارش گفت سعودی با فرهنگ غنی و متنوع از تاریخ و قدمت طولانی برخوردار بوده و سکونتگاه تمدن های مختلف در طول تاریخ به شمار می رود. این کشور طبیعت متنوع و ناهمواری های گوناگون دارد و بدین ترتیب در سطح جهانی مطرح شده است. موقعیت جغرافیایی استراتژیک این کشور سه قاره آسیا و اروپا و آفریقا را به همدیگر وصل می کند. تلاش ها و ابتکار عمل های متعددی از زمان اعلام سند چشم انداز ۲۰۲۳ با افزایش سرمایه گذاری در این بخش رقابت پذیر و توسعه و رشد آن و توریستی کردن این مناطق انجام شده که نتیجه آن رشد و شکوفایی بی سابقه بخش گردشگری بوده است.
سعودی مقصد اصلی گردشگران چینی است. ۱۱۲ میلیون مسافر در فرودگاه های سعودی رفت و آمد کردند که این رقم نسبت به سال ۲۰۲۲ افزایش ۲۷ درصدی داشته است. ۱۰۶ میلیون نفر گردشگر که ۲۷.۴ میلیون نفرشان خارجی هستند از مناطق مختلف سعودی بازدید کردند.



سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
TT

سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)

در پنجم سپتامبر ۲۰۲۳، دکتر علیرضا عنایتی وارد فرودگاه بین‌المللی ملک خالد در ریاض شد تا مأموریت خود را به عنوان سفیر ایران در پادشاهی عربی سعودی آغاز کند. این اتفاق پس از امضای توافق ازسرگیری روابط دیپلماتیک در دهم مارس همان سال با میانجی‌گری چین و پس از قطع روابطی نزدیک به هفت سال رخ داد.

با گذشت نزدیک به دو سال از بازسازی روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران، سفیر عنایتی در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» بیان کرد آنچه در این مدت محقق شده معادل «دستاوردهای چندین سال» است و این را ناشی از «استحکام و ماهیت روابط» میان دو کشور دانست.

دیپلمات ایرانی موضع پادشاهی عربی سعودی در قبال حملات اخیر رژیم اسرائیل به ایران را «قابل‌تقدیر» توصیف کرد و گفت ریاض نقش فعالی در آرام‌سازی اوضاع و اعمال فشار برای جلوگیری از تنش ایفا کرده است. او افزود: «از هرگونه نقشی از سوی برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

عنایتی سابقه طولانی فعالیت در پادشاهی عربی سعودی دارد. او کار خود را از سال ۱۹۹۰ به عنوان کنسول ایران در جده آغاز کرد و در اوایل دهه ۲۰۰۰ به عنوان کاردار در ریاض منصوب شد. او پس از بیش از دو دهه، در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان سفیر به این کشور بازگشت و تجربه‌ای انباشته در امور منطقه‌ای با خود دارد.

حملات «آشکار» به ایران

سفیر ایران، حملات اخیر اسرائیل به ایران را «آشکار» توصیف کرد و توضیح داد که در آن زمان، تهران در حال مذاکره غیرمستقیم با ایالات متحده بود. او گفت:
«ایران نیمه‌شب، در حالی که مردم در خانه‌هایشان خواب بودند، مورد حمله قرار گرفت و عده‌ای شهید شدند. این حمله در معنای کامل آن، جنایت آشکار بود. ما با تکیه بر منشور سازمان ملل، پاسخ متقابل دادیم و به دشمن نشان دادیم که ایران آغازگر جنگ نیست اما با قدرت و پایداری از خود دفاع می‌کند.»

انسجام کشورهای منطقه

عنایتی گفت که واکنش کشورهای منطقه به حملات اسرائیل، نشان‌دهنده انسجام آشکاری بود. او اشاره کرد که نخستین تماس تلفنی وزیر امور خارجه ایران، از جانب همتای سعودی‌اش، شاهزاده فیصل بن فرحان برای محکومیت «حمله آشکار» دریافت شد و سپس بیانیه وزارت امور خارجه پادشاهی نیز منتشر شد.
او افزود: «این مواضع قابل‌تقدیر با تماس تلفنی شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزیران، با رئیس‌جمهور پزشکیان برای محکوم‌کردن و ابراز انزجار از این حملات تکمیل شد. پس از آن، تماس رئیس‌جمهور پزشکیان با برادرش شاهزاده محمد برقرار شد و دیگر کشورهای شورای همکاری نیز مواضعی در حمایت از جمهوری اسلامی گرفتند.»

محمد بن سلمان «همیشه همراه ما بوده»

سفیر تهران از تلاش‌های اخیر پادشاهی عربی سعودی برای آرام‌سازی اوضاع و توقف حملات اسرائیلی قدردانی کرد و گفت: «این تلاش‌ها ارزشمند بود و ما از آن استقبال کردیم. ما بر نقش پادشاهی در آرام‌سازی شرایط و جلوگیری از حملات تأکید می‌کنیم، این نقش بسیار شرافتمندانه است. در گفت‌وگوها، تماس‌ها و دیدارهای دوجانبه، ایران همواره بر نقش و مواضع قابل‌تحسین پادشاهی تأکید کرده است؛ از محکوم‌کردن حملات گرفته تا تلاش برای جلوگیری از آنها. از هرگونه نقش برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

۴۰۰ هزار ایرانی از پادشاهی عربی سعودی بازدید کردند

دکتر عنایتی توضیح داد که روابط پس از بازگشت، پیشرفت چشمگیری داشته است و گفت: «آنچه در طول دو سال از این روابط برداشتیم، به‌گونه‌ای است که گویی در چند سال رخ داده است. گویی روابط اصلاً قطع نشده بود و این نشان از عمق و اصالت این روابط دارد.»

او افزود: «در سال جاری، بیش از ۲۰۰ هزار زائر عمره از ایران به پادشاهی آمده‌اند و اگر تعداد حجاج را نیز بیفزاییم، تعداد بازدیدکنندگان ایرانی از پادشاهی در طول یک سال به ۴۰۰ هزار نفر می‌رسد، که این شاخص بسیار مثبتی است. همه این افراد از پادشاهی بازدید کرده و آن را از نزدیک شناخته‌اند.»

سفر خالد بن سلمان

سفیر درباره سفر وزیر دفاع پادشاهی عربی سعودی به تهران گفت: «ایران این سفر را اقدامی حاکمیتی و بسیار مهم دانست و آن را نقطه عطفی تاریخی در روابط تلقی کرد.»
او افزود: «این سفر، دیدار شاهزاده با رئیس‌جمهور پزشکیان، رهبری و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح (که در رویدادهای اخیر جان باخت) باعث ایجاد درکی مشترک بین دو طرف شد مبنی بر اینکه ما شریک در ساختن منطقه هستیم. این برداشت در طرف ایرانی بسیار مثبت بود.»

او ادامه داد: «برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پیگیری‌های لازم پس از این سفر را ادامه دهیم و معتقدیم این سفر روابط ایران و پادشاهی عربی سعودی را از سطحی عادی به روابطی عمیق و بنیادین ارتقا داد.»

روابط و چشم‌اندازها

سفیر عنایتی معتقد است که روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور نیازمند تلاش بیشتری برای تقویت است. او گفت: «ما توافق‌نامه‌ای جامع در زمینه تجارت، اقتصاد، سرمایه‌گذاری، فرهنگ، جوانان و ورزش داریم که در توافق پکن بر آن تأکید شده است. توافق‌نامه‌ای دیگر نیز برای جلوگیری از مالیات مضاعف به صورت مقدماتی امضا شده و ما پیش‌نویس توافق‌نامه‌ای برای حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری متقابل نیز ارائه کرده‌ایم. همچنین توافق‌نامه‌ای در زمینه حمل‌ونقل زمینی وجود دارد که می‌تواند پادشاهی، امارات و عمان را به سواحل شمالی متصل کرده و آن را به گذرگاهی به آسیای مرکزی تبدیل کند.»

در مورد نقش ایران در منطقه، دکتر علیرضا عنایتی اظهار کرد که تهران از مدلی برای امنیت منطقه‌ای حمایت می‌کند که بر توسعه، اقتصاد و فرهنگ متکی است، نه قدرت نظامی. در پاسخ به اینکه برخی نگاه‌ها، نقش ایران را عامل بی‌ثباتی می‌دانند، گفت: «ما بیگانه‌ای نیستیم که وارد منطقه شویم و نقشی را تحمیل کنیم. ما بخشی از منطقه هستیم، از فرزندان آن هستیم و در آن زندگی می‌کنیم.»

او افزود: «ما اشتراکات فرهنگی، تاریخی و دینی زیادی در منطقه داریم. اگر در برخی دیدگاه‌های سیاسی اختلافی وجود داشته باشد، این نباید به قطع رابطه بیانجامد. این اختلاف را می‌توان تنها از طریق گفت‌وگو حل کرد. هیچ راهی بهتر – بلکه جایگزینی برای آن وجود ندارد – از گفت‌وگو میان برادر با برادر، همسایه با همسایه و میان مسائل مختلف.»

او تأکید کرد: «امنیت ما یکپارچه است. نمی‌توانیم از امنیت تکه‌تکه سخن بگوییم. ما آنچه از منطقه می‌شنویم را تکرار می‌کنیم: امنیت مبتنی بر توسعه. ما از این رویکرد حمایت می‌کنیم. زمانی که از امنیت مبتنی بر تسلیحات، جنگ‌افزار، نظامی‌گری، ژئوپلیتیک و سیاست فاصله گرفته شود، می‌توان آن را با امنیت مبتنی بر توسعه، اقتصاد، تجارت، فرهنگ و مردم جایگزین کرد.»