بیانیه مشترک خلیج-اروپا: آتش‌بس فوری در غزه و لبنان و حمایت از راه‌حل دو دولتی

سعودی میزبان نشست 2026.. تعهد به افزایش شراکت

ولیعهد شاهزاده محمد بن سلمان و رهبران اتحادیه اروپا در یک عکس یادگاری در زمان برگزاری نشست خلیج-اروپا در بروکسل، چهارشنبه (رویترز)
ولیعهد شاهزاده محمد بن سلمان و رهبران اتحادیه اروپا در یک عکس یادگاری در زمان برگزاری نشست خلیج-اروپا در بروکسل، چهارشنبه (رویترز)
TT

بیانیه مشترک خلیج-اروپا: آتش‌بس فوری در غزه و لبنان و حمایت از راه‌حل دو دولتی

ولیعهد شاهزاده محمد بن سلمان و رهبران اتحادیه اروپا در یک عکس یادگاری در زمان برگزاری نشست خلیج-اروپا در بروکسل، چهارشنبه (رویترز)
ولیعهد شاهزاده محمد بن سلمان و رهبران اتحادیه اروپا در یک عکس یادگاری در زمان برگزاری نشست خلیج-اروپا در بروکسل، چهارشنبه (رویترز)

بیانیه مشترکی که از اولین نشست سران اروپا و خلیج منتشر شد، بر تعهد دو طرف برای ساختن یک همکاری استراتژیک بر اساس "احترام متقابل و اعتماد" تأکید کرد. هر دو طرف قول دادند که برای ارتقای امنیت و رفاه جهانی، جلوگیری از تشدید درگیری‌ها و حل اختلافات از طریق گفت‌وگو و هماهنگی مشترک، با یکدیگر همکاری کنند. همچنین توافق شد که پادشاهی عربی سعودی میزبان نشست بعدی در سال 2026 باشد و یک نشست وزارتی نیز سال آینده در کویت برگزار شود.

بیانیه درباره شراکت سیاسی با توجه به "تشدید خطرناک و جنگ جاری در خاورمیانه"، بر تلاش برای تقویت امنیت و کاهش تنش در این مناطق تأکید کرد. درباره جنگ غزه، این بیانیه خواستار توقف فوری آتش‌بس، آزادی گروگان‌ها و دسترسی فوری و بدون مانع به کمک‌های انسانی برای غیرنظامیان در غزه شد. همچنین بر حق فلسطینی‌ها برای تشکیل کشور خود تأکید شد و از راه‌حل دو دولتی حمایت گردید. بیانیه از همه طرف‌ها خواست تا به قوانین بین‌المللی پایبند باشند و از غیرنظامیان در درگیری‌ها حفاظت کنند.

دو طرف بر ادامه همکاری خود برای پیشبرد راه‌حل سیاسی تأکید کردند و از لبنانی‌ها خواستند که روند انتخاب رئیس‌جمهور را تسریع کرده و اصلاحات اقتصادی را اجرایی کنند. در این بیانیه نگرانی خود را از افزایش تنش‌ها در منطقه ابراز و خواستار توقف چرخه خشونت شدند.

در مورد لبنان، بیانیه از "تشدید خطرناک" ابراز نگرانی کرد و حمایت خود را از مردم لبنان اعلام نمود. همچنین خواستار توقف فوری آتش‌بس و بازگشت به تعهدات قطعنامه 1701 سازمان ملل شد که از "حزب‌الله" می‌خواهد به شمال رود لیتانی عقب‌نشینی کند. در عین حال، بیانیه حملات اسرائیل به نیروهای بین‌المللی یونیفیل در جنوب لبنان را محکوم کرد.

بیانیه از ایران خواست که از تشدید تنش‌ها در منطقه خودداری کند و تأکید کرد که باید اطمینان حاصل شود که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است. همچنین توقف غنی‌سازی اورانیوم و متوقف کردن ارسال پهپادها و فناوری‌های تهدیدآمیز برای منطقه و فراتر از آن درخواست شد. دو طرف تأکید کردند که راه‌حل دیپلماتیک بهترین رویکرد برای برخورد با ایران است. این بیانیه همچنین به امنیت دریای سرخ و تهدیدات حوثی‌ها علیه ناوبری بین‌المللی پرداخت و از حوثی‌ها خواست از تهدیدات خودداری کنند. در همین حال، از راه‌حل سیاسی برای یمن و فرآیند سازمان ملل برای حل بحران در این کشور حمایت شد.

بیانیه همچنین به جنگ اوکراین اشاره کرد و دو طرف متعهد شدند که به اصول حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها و قوانین بین‌المللی پایبند بمانند. در بیانیه به قطعنامه سازمان ملل اشاره شد که از روسیه خواسته شده تا "فوراً و بدون قید و شرط" نیروهای خود را از اوکراین خارج کند.

فراتر از مسائل سیاسی، دو طرف تعهد کردند که در مبارزه با جرایم سازمان‌یافته، از جمله قاچاق مهاجران و تجارت انسان، همکاری کنند. همچنین تعهد کردند که در مبارزه با پولشویی مرتبط با تروریسم با هم همکاری نمایند.

در حوزه اقتصادی، دو طرف توافق کردند که شراکت تجاری استراتژیک خود را گسترش دهند و مذاکراتی را برای رسیدن به توافق تجارت آزاد آغاز کنند. هر دو طرف پذیرفتند که آینده اقتصادی‌شان وابسته به تمیزتر و متنوع‌تر شدن است، با اشاره به انرژی‌های تجدیدپذیر. آنها همچنین توافق کردند که فرصت‌هایی در زمینه‌های فناوری، دیجیتال و بهداشت از طریق پروژه‌های مشترک تحقیق و توسعه، از جمله در زمینه مقابله با بیماری‌های همه‌گیر، بررسی شود.

دو طرف همچنین متعهد به افزایش همکاری در حوزه انرژی شدند و به دنبال راه‌های جدیدی برای تأمین امنیت انرژی، از جمله استفاده از منابع تجدیدپذیر و پاک هستند. آنها بر افزایش همکاری در زمینه‌های هیدروژن و برق تجدیدپذیر تأکید کردند.

در زمینه همکاری‌های بشردوستانه، دو طرف در بیانیه مشترک خود از تعهدات شورای اروپا و خلیج برای کمک‌های انسانی استقبال کردند و بر ضرورت ترویج فراخوان‌های مشترک در سطوح بین‌المللی و محلی برای تضمین دسترسی به کمک‌های انسانی و احترام به قوانین بشردوستانه بین‌المللی تأکید کردند.

در مورد لغو ویزای شینگن برای شهروندان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌، دو طرف متعهد شدند که به تلاش‌های خود برای تسهیل سفر آزاد بین شهروندان دو منطقه ادامه دهند.



رهبران سودان: سخنان ولیعهد سعودی «انگیزه‌ای تازه» برای احیای «منبر جده»

ولیعهد پادشاهی عربی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان در نشست خلیج-آمریکا در ریاض، چهارشنبه (واس)
ولیعهد پادشاهی عربی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان در نشست خلیج-آمریکا در ریاض، چهارشنبه (واس)
TT

رهبران سودان: سخنان ولیعهد سعودی «انگیزه‌ای تازه» برای احیای «منبر جده»

ولیعهد پادشاهی عربی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان در نشست خلیج-آمریکا در ریاض، چهارشنبه (واس)
ولیعهد پادشاهی عربی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان در نشست خلیج-آمریکا در ریاض، چهارشنبه (واس)

بسیاری از رهبران سیاسی سودان از اعلامیه ولیعهد پادشاهی عربی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان، در نشست خلیج-آمریکا در ریاض (چهارشنبه) استقبال کردند. او در این نشست تأکید کرد که پادشاهی عربی سعودی تلاش‌های خود را برای پایان دادن به بحران سودان از طریق «منبر جده» که تحت حمایت مشترک پادشاهی عربی سعودی و آمریکاست، ادامه خواهد داد تا به آتش‌بس کامل در سودان برسد. این رهبران این اقدام را نیروی محرک جدیدی برای پایان دادن به درگیری‌های طولانی در سودان دانستند.

در ماه مه سال گذشته، تنها چند هفته پس از آغاز جنگ، شهر جده با ابتکار مشترک پادشاهی عربی سعودی و آمریکا میزبان مذاکراتی بین ارتش سودان و «نیروهای پشتیبانی سریع» بود که به امضای توافقی معروف به «اعلامیه انسانی جده» انجامید. این توافق بر حفاظت از غیرنظامیان، تأسیسات خصوصی و عمومی و خودداری از استفاده نظامی از آنها تأکید داشت.

یاسر سعید عرمان، رهبر جنبش مردمی آزادیبخش سودان (جریان انقلابی)، گفت: صحبت‌های ولیعهد پادشاهی عربی سعودی درباره احیای منبر جده «در زمان حساسی و در بالاترین سطح ارتباطات بین پادشاهی عربی سعودی و ایالات متحده آمریکا در نشست ریاض مطرح شد. این موضوع به پرونده جنگ سودان در آینده نزدیک شتاب قابل توجهی می‌بخشد.»

عرمان در گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود: سودان «به‌طور فوری نیازمند آتش‌بس انسانی است» و اشاره کرد که تلاش‌های پیشین در منبر جده و هماهنگی بین شرکای منطقه‌ای، بین‌المللی و کشورهای همسایه باید نیروی محرک جدیدی ایجاد کنند.

رهبر جریان انقلابی گفت: «امیدواریم سفر مهم رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، به ریاض و ارتباطات بین طرف‌های مختلف در خلیج و کشورهای همسایه، نیروی محرک تازه‌ای باشد که به آتش‌بس انسانی بینجامد. این آتش‌بس فرصتی برای سودانی‌ها فراهم می‌کند تا از سلطه گروه‌های مسلح بر سرنوشت مردم سودان جلوگیری شود و راه برای رسیدن به حکومت مدنی دموکراتیک و صلح پایدار هموار گردد.»

عرمان همچنین ابراز خوشبینی کرد که کشورهای همسایه و جامعه بین‌المللی در دستیابی به صلحی در سودان مشارکت کنند که «مسیر امنیت و آرامش در منطقه را تقویت می‌کند».

المحبوب عبدالسلام، هماهنگ‌کننده سیاسی جنبش «همبستگی برای دموکراسی و عدالت اجتماعی»، گفت: «تنها نویدی که امید را در دل سودانی‌ها زنده کرد، بخشی از سخنان ولیعهد پادشاهی عربی سعودی درباره منبر جده بود. این منبر حتی پس از دو سال جنگ، همچنان به‌عنوان سند معتبری برای آغاز مذاکرات جدید تحت همان حمایت مشترک پادشاهی عربی سعودی و آمریکا باقی مانده است؛ حمایتی که اثربخشی آن در حل پیچیده‌ترین بحران‌های جهانی ثابت شده است.»

المحبوب در گفتگو با «الشرق الاوسط» اشاره کرد که نبود کارکرد سیاسی دولت سودان «صحنه را پیچیده کرده است» و افزود: پرداختن به جنگ سودان در سخنرانی طولانی رئیس‌جمهور آمریکا در نشست ریاض، که درباره جنگ‌های غزه، لبنان، یمن، اوکراین و حتی کشمیر صحبت کرد، این پرسش را برای سودانی‌ها ایجاد کرده که چرا سازمان ملل جنگ سودان را بزرگ‌ترین فاجعه انسانی جهان توصیف می‌کند.

وی افزود: هرچند «منبرهای مختلفی از اتحادیه آفریقا تا ایکاد، سازمان ملل و اتحادیه عرب وجود دارند، اما این دیدگاه سودانی است که باید این تلاش‌ها را رهبری کند. در صورت نبود این رهبری، این تلاش‌ها همچون امروز به سرگردانی می‌انجامد.»

مبارک الفاضل المهدی، رهبر حزب امت (اصلاح و تجدید)، استراتژی پادشاهی عربی سعودی نسبت به سودان را که بر پایه ثبات آن و حفظ نهادهای ملی‌اش استوار است، ستود و از تلاش‌های بی‌وقفه این کشور برای تقویت صلح و توقف جنگ قدردانی کرد.

المهدی در بیانیه‌ای اعلام کرد: «منبر جده» توانمندترین و اثرگذارترین ابتکار برای توقف جنگ است، زیرا به مسائل اساسی مرتبط با غیرنظامیان می‌پردازد و جدیت لازم در برخورد با جنگ سودان را دارد. این منبر پس از سه دور مذاکره به توافق رسید، اما اجرا نشد، زیرا طرفین درگیری به تعهدات خود در جده پایبند نماندند. سپس در اکتبر ۲۰۲۳ مذاکرات مجدداً از سر گرفته شد، اما این دور نیز با اصرار طرفین درگیری بر مواضع خود و عقب‌نشینی از توافق‌های «اعلامیه جده» مواجه شد. این امر پادشاهی عربی سعودی و آمریکا را مجبور کرد مذاکرات را معلق کنند.