بیانیه مشترک خلیج-اروپا: آتش‌بس فوری در غزه و لبنان و حمایت از راه‌حل دو دولتی

سعودی میزبان نشست 2026.. تعهد به افزایش شراکت

ولیعهد شاهزاده محمد بن سلمان و رهبران اتحادیه اروپا در یک عکس یادگاری در زمان برگزاری نشست خلیج-اروپا در بروکسل، چهارشنبه (رویترز)
ولیعهد شاهزاده محمد بن سلمان و رهبران اتحادیه اروپا در یک عکس یادگاری در زمان برگزاری نشست خلیج-اروپا در بروکسل، چهارشنبه (رویترز)
TT

بیانیه مشترک خلیج-اروپا: آتش‌بس فوری در غزه و لبنان و حمایت از راه‌حل دو دولتی

ولیعهد شاهزاده محمد بن سلمان و رهبران اتحادیه اروپا در یک عکس یادگاری در زمان برگزاری نشست خلیج-اروپا در بروکسل، چهارشنبه (رویترز)
ولیعهد شاهزاده محمد بن سلمان و رهبران اتحادیه اروپا در یک عکس یادگاری در زمان برگزاری نشست خلیج-اروپا در بروکسل، چهارشنبه (رویترز)

بیانیه مشترکی که از اولین نشست سران اروپا و خلیج منتشر شد، بر تعهد دو طرف برای ساختن یک همکاری استراتژیک بر اساس "احترام متقابل و اعتماد" تأکید کرد. هر دو طرف قول دادند که برای ارتقای امنیت و رفاه جهانی، جلوگیری از تشدید درگیری‌ها و حل اختلافات از طریق گفت‌وگو و هماهنگی مشترک، با یکدیگر همکاری کنند. همچنین توافق شد که پادشاهی عربی سعودی میزبان نشست بعدی در سال 2026 باشد و یک نشست وزارتی نیز سال آینده در کویت برگزار شود.

بیانیه درباره شراکت سیاسی با توجه به "تشدید خطرناک و جنگ جاری در خاورمیانه"، بر تلاش برای تقویت امنیت و کاهش تنش در این مناطق تأکید کرد. درباره جنگ غزه، این بیانیه خواستار توقف فوری آتش‌بس، آزادی گروگان‌ها و دسترسی فوری و بدون مانع به کمک‌های انسانی برای غیرنظامیان در غزه شد. همچنین بر حق فلسطینی‌ها برای تشکیل کشور خود تأکید شد و از راه‌حل دو دولتی حمایت گردید. بیانیه از همه طرف‌ها خواست تا به قوانین بین‌المللی پایبند باشند و از غیرنظامیان در درگیری‌ها حفاظت کنند.

دو طرف بر ادامه همکاری خود برای پیشبرد راه‌حل سیاسی تأکید کردند و از لبنانی‌ها خواستند که روند انتخاب رئیس‌جمهور را تسریع کرده و اصلاحات اقتصادی را اجرایی کنند. در این بیانیه نگرانی خود را از افزایش تنش‌ها در منطقه ابراز و خواستار توقف چرخه خشونت شدند.

در مورد لبنان، بیانیه از "تشدید خطرناک" ابراز نگرانی کرد و حمایت خود را از مردم لبنان اعلام نمود. همچنین خواستار توقف فوری آتش‌بس و بازگشت به تعهدات قطعنامه 1701 سازمان ملل شد که از "حزب‌الله" می‌خواهد به شمال رود لیتانی عقب‌نشینی کند. در عین حال، بیانیه حملات اسرائیل به نیروهای بین‌المللی یونیفیل در جنوب لبنان را محکوم کرد.

بیانیه از ایران خواست که از تشدید تنش‌ها در منطقه خودداری کند و تأکید کرد که باید اطمینان حاصل شود که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است. همچنین توقف غنی‌سازی اورانیوم و متوقف کردن ارسال پهپادها و فناوری‌های تهدیدآمیز برای منطقه و فراتر از آن درخواست شد. دو طرف تأکید کردند که راه‌حل دیپلماتیک بهترین رویکرد برای برخورد با ایران است. این بیانیه همچنین به امنیت دریای سرخ و تهدیدات حوثی‌ها علیه ناوبری بین‌المللی پرداخت و از حوثی‌ها خواست از تهدیدات خودداری کنند. در همین حال، از راه‌حل سیاسی برای یمن و فرآیند سازمان ملل برای حل بحران در این کشور حمایت شد.

بیانیه همچنین به جنگ اوکراین اشاره کرد و دو طرف متعهد شدند که به اصول حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها و قوانین بین‌المللی پایبند بمانند. در بیانیه به قطعنامه سازمان ملل اشاره شد که از روسیه خواسته شده تا "فوراً و بدون قید و شرط" نیروهای خود را از اوکراین خارج کند.

فراتر از مسائل سیاسی، دو طرف تعهد کردند که در مبارزه با جرایم سازمان‌یافته، از جمله قاچاق مهاجران و تجارت انسان، همکاری کنند. همچنین تعهد کردند که در مبارزه با پولشویی مرتبط با تروریسم با هم همکاری نمایند.

در حوزه اقتصادی، دو طرف توافق کردند که شراکت تجاری استراتژیک خود را گسترش دهند و مذاکراتی را برای رسیدن به توافق تجارت آزاد آغاز کنند. هر دو طرف پذیرفتند که آینده اقتصادی‌شان وابسته به تمیزتر و متنوع‌تر شدن است، با اشاره به انرژی‌های تجدیدپذیر. آنها همچنین توافق کردند که فرصت‌هایی در زمینه‌های فناوری، دیجیتال و بهداشت از طریق پروژه‌های مشترک تحقیق و توسعه، از جمله در زمینه مقابله با بیماری‌های همه‌گیر، بررسی شود.

دو طرف همچنین متعهد به افزایش همکاری در حوزه انرژی شدند و به دنبال راه‌های جدیدی برای تأمین امنیت انرژی، از جمله استفاده از منابع تجدیدپذیر و پاک هستند. آنها بر افزایش همکاری در زمینه‌های هیدروژن و برق تجدیدپذیر تأکید کردند.

در زمینه همکاری‌های بشردوستانه، دو طرف در بیانیه مشترک خود از تعهدات شورای اروپا و خلیج برای کمک‌های انسانی استقبال کردند و بر ضرورت ترویج فراخوان‌های مشترک در سطوح بین‌المللی و محلی برای تضمین دسترسی به کمک‌های انسانی و احترام به قوانین بشردوستانه بین‌المللی تأکید کردند.

در مورد لغو ویزای شینگن برای شهروندان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌، دو طرف متعهد شدند که به تلاش‌های خود برای تسهیل سفر آزاد بین شهروندان دو منطقه ادامه دهند.



«مذاکرات ریاض» برای نزدیکی واشنگتن و مسکو

ولیعهد محمد بن سلمان دیروز از وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو، استقبال کرد (AP)
ولیعهد محمد بن سلمان دیروز از وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو، استقبال کرد (AP)
TT

«مذاکرات ریاض» برای نزدیکی واشنگتن و مسکو

ولیعهد محمد بن سلمان دیروز از وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو، استقبال کرد (AP)
ولیعهد محمد بن سلمان دیروز از وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو، استقبال کرد (AP)

امروز در پایتخت پادشاهی عربی سعودی، ریاض، نشست‌های دوجانبه‌ای میان مقامات آمریکا و روسیه برگزار می‌شود که هدف آن، ایجاد نزدیکی میان دو کشور، بحث درباره پایان جنگ اوکراین و تنظیم پرونده‌های مرتبط با اجلاس آتی رؤسای جمهور آمریکا و روسیه – دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین – در همین شهر است.

در این نشست‌ها از سوی آمریکا، مارکو روبیو، وزیر خارجه، استیو ویتکوف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، و مایک والتز، مشاور امنیت ملی، شرکت دارند. از طرف روسیه نیز انتظار می‌رود سرگئی لاوروف، وزیر خارجه، و یوری اوشاکوف، دستیار ولادیمیر پوتین، حضور داشته باشند.

دیدار ولیعهد سعودی و وزیر خارجه آمریکا

در آستانه این مذاکرات، شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد پادشاهی سعودی، روز گذشته با مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا که برای نخستین بار از زمان انتصاب خود به منطقه سفر کرده، دیدار کرد.

وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که دیدارهای روبیو با مقامات عالی‌رتبه منطقه، به تقویت منافع واشنگتن در زمینه همکاری‌های منطقه‌ای، ایجاد ثبات و صلح، و همچنین پیگیری آزادی شهروندان آمریکایی و دیگر گروگان‌هایی که توسط حماس نگهداری می‌شوند، کمک خواهد کرد. همچنین، این نشست‌ها در راستای اجرای مرحله دوم توافق آتش‌بس در غزه و مقابله با فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران و نیروهای نیابتی آن برگزار می‌شود.

واکنش کرملین به نشست ریاض

از سوی دیگر، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز گذشته اعلام کرد که مذاکرات ریاض در درجه نخست بر بازسازی روابط روسیه و آمریکا در تمامی حوزه‌ها، آماده‌سازی برای مذاکرات احتمالی درباره حل بحران اوکراین و تنظیم نشست رؤسای جمهور دو کشور متمرکز خواهد بود. او افزود که مسائل مربوط به خاورمیانه نیز ممکن است در دستور کار گفت‌وگوها قرار گیرد.

نقش محوری سعودی در دیپلماسی جهانی

کارشناسان معتقدند که انتظار جهانی از «بی‌طرفی مثبت» سعودی و افزایش نقش بین‌المللی آن، می‌تواند عاملی کلیدی در موفقیت گفت‌وگوهای آمریکا و روسیه و احتمال تحقق صلح در اوکراین باشد.

خبرگزاری رویترز نیز گزارش داد که برگزاری نشست‌های میان آمریکا و روسیه در سعودی تصادفی نبوده است. این رسانه افزود که انتخاب ریاض به‌عنوان محل دیدار احتمالی ترامپ و پوتین، نشان‌دهنده نفوذ فزاینده سعودی، سیاست بی‌طرفانه آن و نقش این کشور به‌عنوان یک میانجی جهانی است. به همین دلیل، ریاض به‌عنوان مناسب‌ترین مکان برای آغاز روند صلح میان روسیه و اوکراین در نظر گرفته شده است.