بیانیه مشترک خلیج-اروپا: آتش‌بس فوری در غزه و لبنان و حمایت از راه‌حل دو دولتی

سعودی میزبان نشست 2026.. تعهد به افزایش شراکت

ولیعهد شاهزاده محمد بن سلمان و رهبران اتحادیه اروپا در یک عکس یادگاری در زمان برگزاری نشست خلیج-اروپا در بروکسل، چهارشنبه (رویترز)
ولیعهد شاهزاده محمد بن سلمان و رهبران اتحادیه اروپا در یک عکس یادگاری در زمان برگزاری نشست خلیج-اروپا در بروکسل، چهارشنبه (رویترز)
TT

بیانیه مشترک خلیج-اروپا: آتش‌بس فوری در غزه و لبنان و حمایت از راه‌حل دو دولتی

ولیعهد شاهزاده محمد بن سلمان و رهبران اتحادیه اروپا در یک عکس یادگاری در زمان برگزاری نشست خلیج-اروپا در بروکسل، چهارشنبه (رویترز)
ولیعهد شاهزاده محمد بن سلمان و رهبران اتحادیه اروپا در یک عکس یادگاری در زمان برگزاری نشست خلیج-اروپا در بروکسل، چهارشنبه (رویترز)

بیانیه مشترکی که از اولین نشست سران اروپا و خلیج منتشر شد، بر تعهد دو طرف برای ساختن یک همکاری استراتژیک بر اساس "احترام متقابل و اعتماد" تأکید کرد. هر دو طرف قول دادند که برای ارتقای امنیت و رفاه جهانی، جلوگیری از تشدید درگیری‌ها و حل اختلافات از طریق گفت‌وگو و هماهنگی مشترک، با یکدیگر همکاری کنند. همچنین توافق شد که پادشاهی عربی سعودی میزبان نشست بعدی در سال 2026 باشد و یک نشست وزارتی نیز سال آینده در کویت برگزار شود.

بیانیه درباره شراکت سیاسی با توجه به "تشدید خطرناک و جنگ جاری در خاورمیانه"، بر تلاش برای تقویت امنیت و کاهش تنش در این مناطق تأکید کرد. درباره جنگ غزه، این بیانیه خواستار توقف فوری آتش‌بس، آزادی گروگان‌ها و دسترسی فوری و بدون مانع به کمک‌های انسانی برای غیرنظامیان در غزه شد. همچنین بر حق فلسطینی‌ها برای تشکیل کشور خود تأکید شد و از راه‌حل دو دولتی حمایت گردید. بیانیه از همه طرف‌ها خواست تا به قوانین بین‌المللی پایبند باشند و از غیرنظامیان در درگیری‌ها حفاظت کنند.

دو طرف بر ادامه همکاری خود برای پیشبرد راه‌حل سیاسی تأکید کردند و از لبنانی‌ها خواستند که روند انتخاب رئیس‌جمهور را تسریع کرده و اصلاحات اقتصادی را اجرایی کنند. در این بیانیه نگرانی خود را از افزایش تنش‌ها در منطقه ابراز و خواستار توقف چرخه خشونت شدند.

در مورد لبنان، بیانیه از "تشدید خطرناک" ابراز نگرانی کرد و حمایت خود را از مردم لبنان اعلام نمود. همچنین خواستار توقف فوری آتش‌بس و بازگشت به تعهدات قطعنامه 1701 سازمان ملل شد که از "حزب‌الله" می‌خواهد به شمال رود لیتانی عقب‌نشینی کند. در عین حال، بیانیه حملات اسرائیل به نیروهای بین‌المللی یونیفیل در جنوب لبنان را محکوم کرد.

بیانیه از ایران خواست که از تشدید تنش‌ها در منطقه خودداری کند و تأکید کرد که باید اطمینان حاصل شود که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است. همچنین توقف غنی‌سازی اورانیوم و متوقف کردن ارسال پهپادها و فناوری‌های تهدیدآمیز برای منطقه و فراتر از آن درخواست شد. دو طرف تأکید کردند که راه‌حل دیپلماتیک بهترین رویکرد برای برخورد با ایران است. این بیانیه همچنین به امنیت دریای سرخ و تهدیدات حوثی‌ها علیه ناوبری بین‌المللی پرداخت و از حوثی‌ها خواست از تهدیدات خودداری کنند. در همین حال، از راه‌حل سیاسی برای یمن و فرآیند سازمان ملل برای حل بحران در این کشور حمایت شد.

بیانیه همچنین به جنگ اوکراین اشاره کرد و دو طرف متعهد شدند که به اصول حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها و قوانین بین‌المللی پایبند بمانند. در بیانیه به قطعنامه سازمان ملل اشاره شد که از روسیه خواسته شده تا "فوراً و بدون قید و شرط" نیروهای خود را از اوکراین خارج کند.

فراتر از مسائل سیاسی، دو طرف تعهد کردند که در مبارزه با جرایم سازمان‌یافته، از جمله قاچاق مهاجران و تجارت انسان، همکاری کنند. همچنین تعهد کردند که در مبارزه با پولشویی مرتبط با تروریسم با هم همکاری نمایند.

در حوزه اقتصادی، دو طرف توافق کردند که شراکت تجاری استراتژیک خود را گسترش دهند و مذاکراتی را برای رسیدن به توافق تجارت آزاد آغاز کنند. هر دو طرف پذیرفتند که آینده اقتصادی‌شان وابسته به تمیزتر و متنوع‌تر شدن است، با اشاره به انرژی‌های تجدیدپذیر. آنها همچنین توافق کردند که فرصت‌هایی در زمینه‌های فناوری، دیجیتال و بهداشت از طریق پروژه‌های مشترک تحقیق و توسعه، از جمله در زمینه مقابله با بیماری‌های همه‌گیر، بررسی شود.

دو طرف همچنین متعهد به افزایش همکاری در حوزه انرژی شدند و به دنبال راه‌های جدیدی برای تأمین امنیت انرژی، از جمله استفاده از منابع تجدیدپذیر و پاک هستند. آنها بر افزایش همکاری در زمینه‌های هیدروژن و برق تجدیدپذیر تأکید کردند.

در زمینه همکاری‌های بشردوستانه، دو طرف در بیانیه مشترک خود از تعهدات شورای اروپا و خلیج برای کمک‌های انسانی استقبال کردند و بر ضرورت ترویج فراخوان‌های مشترک در سطوح بین‌المللی و محلی برای تضمین دسترسی به کمک‌های انسانی و احترام به قوانین بشردوستانه بین‌المللی تأکید کردند.

در مورد لغو ویزای شینگن برای شهروندان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌، دو طرف متعهد شدند که به تلاش‌های خود برای تسهیل سفر آزاد بین شهروندان دو منطقه ادامه دهند.



افزایش امیدواری مردم سوریه پس از سفر الشرع به ریاض

شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد و نخست وزیر سعودی از احمد الشرع رئیس جمهور دوره انتقالی سوریه در مقصد خارجی الشرع پس از انتخابش به عنوان رئیس جمهور دوره انتقالی سوریه است (رویترز)
شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد و نخست وزیر سعودی از احمد الشرع رئیس جمهور دوره انتقالی سوریه در مقصد خارجی الشرع پس از انتخابش به عنوان رئیس جمهور دوره انتقالی سوریه است (رویترز)
TT

افزایش امیدواری مردم سوریه پس از سفر الشرع به ریاض

شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد و نخست وزیر سعودی از احمد الشرع رئیس جمهور دوره انتقالی سوریه در مقصد خارجی الشرع پس از انتخابش به عنوان رئیس جمهور دوره انتقالی سوریه است (رویترز)
شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد و نخست وزیر سعودی از احمد الشرع رئیس جمهور دوره انتقالی سوریه در مقصد خارجی الشرع پس از انتخابش به عنوان رئیس جمهور دوره انتقالی سوریه است (رویترز)

مردم سوریه با امیدواری فراوان و آرامش خاطر، اولین سفر خارجی احمد الشرع، رئیس‌جمهور دوره انتقالی سوریه، به پادشاهی عربی سعودی را دنبال می‌کنند و این سفر را تحولی مثبت در روابط بین دو کشور می‌دانند.
این سفر که اولین مقصد خارجی الشرع پس از انتخابش به عنوان رئیس‌جمهور بود، نشان‌دهنده تلاش‌های دیپلماتیک گسترده سعودی برای حمایت از بازگشت سوریه به عرصه منطقه‌ای و مشارکت در کاهش مشکلات اقتصادی مردم این کشور است. سعودی با ایجاد پل‌های هوایی و زمینی برای ارسال کمک‌های بشردوستانه و تلاش برای لغو تحریم‌های اقتصادی سوریه، گام‌های بلندی در جهت حمایت از این کشور برداشته است.

بسیاری از کسانی که با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرده‌اند، بر این باورند که این سفر نویدبخش بازگشت سوریه به محیط عربی و جایگاه طبیعی‌اش در منطقه است. رشاد کامل، کارشناس فناوری اطلاعات، گفت: «مردم سوریه علاقه و محبت زیادی به سعودی دارند و همان‌طور که در دوران استقلال از استعمار فرانسه به تقویت روابط با سعودی چشم دوخته بودند، امروز نیز امیدوارند این روابط عمیق‌تر شود.»

کامل افزود: «این سفر ادامه طبیعی دوران دوم استقلال سوریه است. سعودی به عنوان محور اصلی جهان عرب و بازیگر بین‌المللی، نقشی کلیدی در این فرآیند ایفا می‌کند.» او ابراز امیدواری کرد که سوریه از تجربیات سعودی در اجرای «سند چشم‌انداز ۲۰۳۰» بهره‌مند شود. الشرع پیش‌تر این سند را الگویی الهام‌بخش خوانده و اعلام کرده بود که سوریه برای تدوین سندی مشابه تلاش می‌کند.

کامل همچنین اشاره کرد: «بسیاری از کارشناسان و بنیانگذاران دوران استقلال دوم سوریه آماده همکاری با دولت جدید هستند که مورد حمایت کشورهای عربی است.» او تأکید کرد: «این سفر می‌تواند به تعمیق روابط سوریه با کشورهای عربی و لغو تحریم‌ها بینجامد. سعودی با وزن سیاسی، اعتبار بین‌المللی و شبکه روابط گسترده‌اش می‌تواند به سوریه کمک کند تا از بحران‌های چند دهه اخیر، ناشی از سیاست‌های اشتباه گذشته، عبور کند.»

نقش کلیدی سعودی در بازگشت سوریه به جهان عرب

رابحه سیف علام، کارشناس مرکز مطالعات سیاسی الاهرام، در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه تأکید کرد: «پادشاهی سعودی نقشی کلیدی در بازگرداندن سوریه جدید به جهان عرب و عرصه بین‌الملل دارد.» او افزود: «سعودی به طور مستقیم از برقراری ثبات در سوریه جدید بهره‌مند می‌شود. با خروج ایران از صحنه سوریه، نفوذ این کشور در کل منطقه کاهش یافته است.»

شادمانی مردم سوریه در خیابان های دمشق پس از انتخاب احمد الشرع به عنوان رئیس جمهور انتقالی سوریه ۲۹ ژانویه (آژانس عکس اروپا)

سیف علام همچنین اشاره کرد: «قاچاق مواد مخدر از سوریه به کشورهای خلیجی، که عامل بی‌ثباتی و تهدیدی برای امنیت منطقه بود، اکنون پایان یافته است.»

صبحی عیسی، استاد تاریخ، در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» گفت: «پادشاهی سعودی به عنوان کشوری با وزن و اعتبار بالا در منطقه و جهان، نقش مؤثری در حفظ و تثبیت ثبات سوریه و منطقه ایفا می‌کند.» او افزود: «سوریه در دوران اسد به ایران وابسته بود و از خط عربی منحرف شد، که نتایج آن فاجعه‌بار بود. بازگشت روابط بین سوریه و سعودی این روند را اصلاح می‌کند.»

همگرایی سریع بین دو کشور

اسعد الشیبانی، وزیر خارجه سوریه، اوایل ژانویه به سعودی سفر کرد و همگرایی سریع بین دو کشور به طور گام‌به‌گام در حال پیشرفت است.

پس از سقوط رژیم اسد، سعودی دو پل هوایی و زمینی برای ارسال کمک‌های بشردوستانه به سوریه ایجاد کرد. این کمک‌ها شامل تجهیزات پزشکی، مواد غذایی و سرپناه برای کاهش مشکلات و شرایط دشوار مردم سوریه بوده است. همچنین، سعودی محموله‌های آرد به سوریه ارسال کرده تا از کمبود نان جلوگیری شود، اقدامی که مورد قدردانی مردم سوریه قرار گرفته است.

منال حمید، فعال مدنی در حوزه کمک‌رسانی، گفت: «ما قدردان کمک‌های سعودی برای کاهش فشار ناشی از فروپاشی اقتصادی بر مردم سوریه هستیم. مردم سوریه چهارده سال با جنگ و بدبختی دست‌وپنجه نرم کرده‌اند و اکنون کشوری ویران داریم که به کمک‌های همه‌جانبه نیاز دارد.»

او افزود: «سعودی نه‌تنها به کاهش مشکلات اقتصادی کمک می‌کند، بلکه تلاش‌های گسترده‌ای برای لغو یا تعلیق تحریم‌ها انجام داده است. لغو تحریم‌ها می‌تواند به بهبود روند تولید و اشتغال در سوریه بینجامد.»

حمید در پایان اظهار کرد: «امروز با خیال راحت نفس می‌کشیم، زیرا سوریه در حال بازگشت به محیط طبیعی خود در جهان عرب است.»