سفیر ایران به «الشرق الأوسط»: روابط ما با سعودی با گام‌های حساب‌شده در حال رشد است

در حاشیه برقراری اولین پرواز تجاری مستقیم بین فرودگاه‌های دمام و مشهد پس از سال‌ها وقفه


ولیعهد و نخست‌وزیر سعودی در دیدار با معاون رئیس‌جمهور ایران در ریاض (واس)
ولیعهد و نخست‌وزیر سعودی در دیدار با معاون رئیس‌جمهور ایران در ریاض (واس)
TT

سفیر ایران به «الشرق الأوسط»: روابط ما با سعودی با گام‌های حساب‌شده در حال رشد است


ولیعهد و نخست‌وزیر سعودی در دیدار با معاون رئیس‌جمهور ایران در ریاض (واس)
ولیعهد و نخست‌وزیر سعودی در دیدار با معاون رئیس‌جمهور ایران در ریاض (واس)

یک مقام مسئول ایرانی اعلام کرد که روابط ایران و سعودی با گام‌های حساب‌شده‌ای پیش می‌رود. او افزود که همکاری بین این دو کشور و منابع طبیعی و انسانی آنها به رشد و شکوفایی منطقه کمک می‌کند.

علیرضا عنایتی، سفیر ایران در سعودی، در گفت‌وگوی اختصاصی با «الشرق الأوسط» گفت: «پیشرفت و تقویت روابط میان تهران و ریاض بر اساس دستورات و اراده رهبران دو کشور است. ما گام‌های ملموسی برداشته‌ایم و هنوز گام‌های بیشتری برای تکمیل این مسیر پیش رو داریم.»

اظهارات عنایتی در حاشیه آغاز نخستین پرواز تجاری مستقیم و برنامه‌ای بین فرودگاه دمام (شرق سعودی) و فرودگاه مشهد ایران در روز سه‌شنبه بیان شد. او این اقدام را تأثیرگذار در تسهیل سفر بین دو کشور و نزدیک کردن مردم دو کشور به یکدیگر توصیف کرد.

عنایتی تأکید کرد که توسعه روابط بین ایران و سعودی نتیجه اراده رهبران دو کشور است و در دیدار معاون رئیس‌جمهور ایران با ولیعهد سعودی، محمد بن سلمان، تأکید شد که «این روابط غیرقابل بازگشت است.»

سفیر ایران، علیرضا عنایتی، در دیدار اخیر با امیر ریاض (امارت ریاض)

سفیر ایران همچنین بازدید رئیس ستاد کل ارتش سعودی از تهران را مهم دانست و گفت: «این دیدار در راستای همکاری‌های دفاعی بین دو کشور انجام شد. ما گام‌هایی برداشته‌ایم و گام‌های بیشتری برای تکمیل این مسیر در پیش داریم.»

او افزود: «پیش‌تر پروازها فقط به سفرهای عمره میان شهرهای ایران و دو شهر جده و مدینه اختصاص داشت. اما این پروازها تجاری و برنامه‌ریزی‌شده هستند و هر هفته سه‌شنبه و پنج‌شنبه بین دمام و مشهد انجام می‌شوند.»

عنایتی این گام را در تقویت گردشگری و تجارت بین دو کشور تشویق‌کننده دانست و اظهار داشت: «در بیش از یک سال گذشته، ما گام‌های حساب‌شده‌ای برای تقویت روابط برداشته‌ایم. ارتباط مستمر میان رهبران و وزرای خارجه دو کشور و همچنین پیوندهای مردمی، این روند را پشتیبانی می‌کند.»

او ادامه داد: «تمام این تلاش‌ها در راستای تقویت روابط بر اساس خیرخواهی و محبت است. این گام‌ها ادامه مسیر ما در رشد روابط در حوزه‌های سیاسی، دفاعی، فرهنگی، اجتماعی و گردشگری است و به‌زودی به حوزه‌های اقتصادی و تجاری نیز گسترش خواهد یافت.»

این دیپلمات ایرانی از مسئولان سعودی که این پروازها را تسهیل کردند، تشکر کرد و افزود: «این قدردانی شامل مسئولان هر دو کشور است که در هماهنگی این برنامه نقش داشتند.»

تصویری از برقراری نخستین پروازهای تجاری مستقیم بین دمام و مشهد پس از سال‌ها وقفه (سفارت ایران)

دیپلماسی دیدارها

علیرضا عنایتی گفت که در ماه‌های گذشته تبادل دیدارهای متعددی میان مقامات ایرانی و سعودی انجام شده است. او افزود: «دیدارهایی مستمر در قالب نشست‌های مختلف در سعودی انجام شده است. از جمله، حضور وزیر اقتصاد ایران در کنفرانس سرمایه‌گذاری جهانی، که در آن با وزرای اقتصاد، برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری سعودی دیدار و جنبه‌های همکاری اقتصادی و تجاری را بررسی کردند.»

او ادامه داد: «همچنین وزیر کشاورزی ایران برای شرکت در کنفرانس کوپ 16 به سعودی سفر کرد و این دیدار فرصتی برای بررسی زمینه‌های همکاری مشترک بود.»

عنایتی تصریح کرد: «دو کشور با امکانات گسترده، منابع طبیعی و مالی و انسانی خود، ظرفیت همکاری در حوزه‌های متعدد برای رشد و شکوفایی منطقه را دارند.»

گام‌های حساب‌شده

سفیر ایران معتقد است که تهران و ریاض با گام‌های حساب‌شده‌ای در حال تقویت روابط در حوزه‌های مختلف هستند. او بر نقش برجسته متفکران و دانشگاهیان در حمایت از این روابط تأکید کرد.

دیدار رئیس ستاد کل ارتش سعودی با همتای ایرانی در تهران (وزارت دفاع سعودی)

او اضافه کرد: «ما شاهد دیدار رئیس مرکز مطالعات دیپلماتیک ایران با رئیس مؤسسه دیپلماتیک سعودی بودیم. این دیدارها به امضای تفاهم‌نامه‌ای میان این دو مرکز منجر شد که افق‌های تازه‌ای برای مطالعه راه‌های تقویت روابط ایجاد می‌کند. این روابط فقط از منظر دیپلمات‌ها یا سیاستمداران بررسی نمی‌شود، بلکه با دیدگاه متفکران و دانشگاهیان نیز غنی می‌شود.»

عنایتی گفت: «من اعتقاد دارم گروه‌های فکری نقش مهمی در تقویت این روابط ایفا می‌کنند و این گام‌ها، حساب‌شده و دقیق برای تقویت همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربی سعودی است.»



سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
TT

سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)

در پنجم سپتامبر ۲۰۲۳، دکتر علیرضا عنایتی وارد فرودگاه بین‌المللی ملک خالد در ریاض شد تا مأموریت خود را به عنوان سفیر ایران در پادشاهی عربی سعودی آغاز کند. این اتفاق پس از امضای توافق ازسرگیری روابط دیپلماتیک در دهم مارس همان سال با میانجی‌گری چین و پس از قطع روابطی نزدیک به هفت سال رخ داد.

با گذشت نزدیک به دو سال از بازسازی روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران، سفیر عنایتی در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» بیان کرد آنچه در این مدت محقق شده معادل «دستاوردهای چندین سال» است و این را ناشی از «استحکام و ماهیت روابط» میان دو کشور دانست.

دیپلمات ایرانی موضع پادشاهی عربی سعودی در قبال حملات اخیر رژیم اسرائیل به ایران را «قابل‌تقدیر» توصیف کرد و گفت ریاض نقش فعالی در آرام‌سازی اوضاع و اعمال فشار برای جلوگیری از تنش ایفا کرده است. او افزود: «از هرگونه نقشی از سوی برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

عنایتی سابقه طولانی فعالیت در پادشاهی عربی سعودی دارد. او کار خود را از سال ۱۹۹۰ به عنوان کنسول ایران در جده آغاز کرد و در اوایل دهه ۲۰۰۰ به عنوان کاردار در ریاض منصوب شد. او پس از بیش از دو دهه، در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان سفیر به این کشور بازگشت و تجربه‌ای انباشته در امور منطقه‌ای با خود دارد.

حملات «آشکار» به ایران

سفیر ایران، حملات اخیر اسرائیل به ایران را «آشکار» توصیف کرد و توضیح داد که در آن زمان، تهران در حال مذاکره غیرمستقیم با ایالات متحده بود. او گفت:
«ایران نیمه‌شب، در حالی که مردم در خانه‌هایشان خواب بودند، مورد حمله قرار گرفت و عده‌ای شهید شدند. این حمله در معنای کامل آن، جنایت آشکار بود. ما با تکیه بر منشور سازمان ملل، پاسخ متقابل دادیم و به دشمن نشان دادیم که ایران آغازگر جنگ نیست اما با قدرت و پایداری از خود دفاع می‌کند.»

انسجام کشورهای منطقه

عنایتی گفت که واکنش کشورهای منطقه به حملات اسرائیل، نشان‌دهنده انسجام آشکاری بود. او اشاره کرد که نخستین تماس تلفنی وزیر امور خارجه ایران، از جانب همتای سعودی‌اش، شاهزاده فیصل بن فرحان برای محکومیت «حمله آشکار» دریافت شد و سپس بیانیه وزارت امور خارجه پادشاهی نیز منتشر شد.
او افزود: «این مواضع قابل‌تقدیر با تماس تلفنی شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزیران، با رئیس‌جمهور پزشکیان برای محکوم‌کردن و ابراز انزجار از این حملات تکمیل شد. پس از آن، تماس رئیس‌جمهور پزشکیان با برادرش شاهزاده محمد برقرار شد و دیگر کشورهای شورای همکاری نیز مواضعی در حمایت از جمهوری اسلامی گرفتند.»

محمد بن سلمان «همیشه همراه ما بوده»

سفیر تهران از تلاش‌های اخیر پادشاهی عربی سعودی برای آرام‌سازی اوضاع و توقف حملات اسرائیلی قدردانی کرد و گفت: «این تلاش‌ها ارزشمند بود و ما از آن استقبال کردیم. ما بر نقش پادشاهی در آرام‌سازی شرایط و جلوگیری از حملات تأکید می‌کنیم، این نقش بسیار شرافتمندانه است. در گفت‌وگوها، تماس‌ها و دیدارهای دوجانبه، ایران همواره بر نقش و مواضع قابل‌تحسین پادشاهی تأکید کرده است؛ از محکوم‌کردن حملات گرفته تا تلاش برای جلوگیری از آنها. از هرگونه نقش برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

۴۰۰ هزار ایرانی از پادشاهی عربی سعودی بازدید کردند

دکتر عنایتی توضیح داد که روابط پس از بازگشت، پیشرفت چشمگیری داشته است و گفت: «آنچه در طول دو سال از این روابط برداشتیم، به‌گونه‌ای است که گویی در چند سال رخ داده است. گویی روابط اصلاً قطع نشده بود و این نشان از عمق و اصالت این روابط دارد.»

او افزود: «در سال جاری، بیش از ۲۰۰ هزار زائر عمره از ایران به پادشاهی آمده‌اند و اگر تعداد حجاج را نیز بیفزاییم، تعداد بازدیدکنندگان ایرانی از پادشاهی در طول یک سال به ۴۰۰ هزار نفر می‌رسد، که این شاخص بسیار مثبتی است. همه این افراد از پادشاهی بازدید کرده و آن را از نزدیک شناخته‌اند.»

سفر خالد بن سلمان

سفیر درباره سفر وزیر دفاع پادشاهی عربی سعودی به تهران گفت: «ایران این سفر را اقدامی حاکمیتی و بسیار مهم دانست و آن را نقطه عطفی تاریخی در روابط تلقی کرد.»
او افزود: «این سفر، دیدار شاهزاده با رئیس‌جمهور پزشکیان، رهبری و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح (که در رویدادهای اخیر جان باخت) باعث ایجاد درکی مشترک بین دو طرف شد مبنی بر اینکه ما شریک در ساختن منطقه هستیم. این برداشت در طرف ایرانی بسیار مثبت بود.»

او ادامه داد: «برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پیگیری‌های لازم پس از این سفر را ادامه دهیم و معتقدیم این سفر روابط ایران و پادشاهی عربی سعودی را از سطحی عادی به روابطی عمیق و بنیادین ارتقا داد.»

روابط و چشم‌اندازها

سفیر عنایتی معتقد است که روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور نیازمند تلاش بیشتری برای تقویت است. او گفت: «ما توافق‌نامه‌ای جامع در زمینه تجارت، اقتصاد، سرمایه‌گذاری، فرهنگ، جوانان و ورزش داریم که در توافق پکن بر آن تأکید شده است. توافق‌نامه‌ای دیگر نیز برای جلوگیری از مالیات مضاعف به صورت مقدماتی امضا شده و ما پیش‌نویس توافق‌نامه‌ای برای حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری متقابل نیز ارائه کرده‌ایم. همچنین توافق‌نامه‌ای در زمینه حمل‌ونقل زمینی وجود دارد که می‌تواند پادشاهی، امارات و عمان را به سواحل شمالی متصل کرده و آن را به گذرگاهی به آسیای مرکزی تبدیل کند.»

در مورد نقش ایران در منطقه، دکتر علیرضا عنایتی اظهار کرد که تهران از مدلی برای امنیت منطقه‌ای حمایت می‌کند که بر توسعه، اقتصاد و فرهنگ متکی است، نه قدرت نظامی. در پاسخ به اینکه برخی نگاه‌ها، نقش ایران را عامل بی‌ثباتی می‌دانند، گفت: «ما بیگانه‌ای نیستیم که وارد منطقه شویم و نقشی را تحمیل کنیم. ما بخشی از منطقه هستیم، از فرزندان آن هستیم و در آن زندگی می‌کنیم.»

او افزود: «ما اشتراکات فرهنگی، تاریخی و دینی زیادی در منطقه داریم. اگر در برخی دیدگاه‌های سیاسی اختلافی وجود داشته باشد، این نباید به قطع رابطه بیانجامد. این اختلاف را می‌توان تنها از طریق گفت‌وگو حل کرد. هیچ راهی بهتر – بلکه جایگزینی برای آن وجود ندارد – از گفت‌وگو میان برادر با برادر، همسایه با همسایه و میان مسائل مختلف.»

او تأکید کرد: «امنیت ما یکپارچه است. نمی‌توانیم از امنیت تکه‌تکه سخن بگوییم. ما آنچه از منطقه می‌شنویم را تکرار می‌کنیم: امنیت مبتنی بر توسعه. ما از این رویکرد حمایت می‌کنیم. زمانی که از امنیت مبتنی بر تسلیحات، جنگ‌افزار، نظامی‌گری، ژئوپلیتیک و سیاست فاصله گرفته شود، می‌توان آن را با امنیت مبتنی بر توسعه، اقتصاد، تجارت، فرهنگ و مردم جایگزین کرد.»