افزایش امیدواری مردم سوریه پس از سفر الشرع به ریاض

بازگشت دمشق به آغوش جهان عرب

شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد و نخست وزیر سعودی از احمد الشرع رئیس جمهور دوره انتقالی سوریه در مقصد خارجی الشرع پس از انتخابش به عنوان رئیس جمهور دوره انتقالی سوریه است (رویترز)
شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد و نخست وزیر سعودی از احمد الشرع رئیس جمهور دوره انتقالی سوریه در مقصد خارجی الشرع پس از انتخابش به عنوان رئیس جمهور دوره انتقالی سوریه است (رویترز)
TT

افزایش امیدواری مردم سوریه پس از سفر الشرع به ریاض

شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد و نخست وزیر سعودی از احمد الشرع رئیس جمهور دوره انتقالی سوریه در مقصد خارجی الشرع پس از انتخابش به عنوان رئیس جمهور دوره انتقالی سوریه است (رویترز)
شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد و نخست وزیر سعودی از احمد الشرع رئیس جمهور دوره انتقالی سوریه در مقصد خارجی الشرع پس از انتخابش به عنوان رئیس جمهور دوره انتقالی سوریه است (رویترز)

مردم سوریه با امیدواری فراوان و آرامش خاطر، اولین سفر خارجی احمد الشرع، رئیس‌جمهور دوره انتقالی سوریه، به پادشاهی عربی سعودی را دنبال می‌کنند و این سفر را تحولی مثبت در روابط بین دو کشور می‌دانند.
این سفر که اولین مقصد خارجی الشرع پس از انتخابش به عنوان رئیس‌جمهور بود، نشان‌دهنده تلاش‌های دیپلماتیک گسترده سعودی برای حمایت از بازگشت سوریه به عرصه منطقه‌ای و مشارکت در کاهش مشکلات اقتصادی مردم این کشور است. سعودی با ایجاد پل‌های هوایی و زمینی برای ارسال کمک‌های بشردوستانه و تلاش برای لغو تحریم‌های اقتصادی سوریه، گام‌های بلندی در جهت حمایت از این کشور برداشته است.

بسیاری از کسانی که با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرده‌اند، بر این باورند که این سفر نویدبخش بازگشت سوریه به محیط عربی و جایگاه طبیعی‌اش در منطقه است. رشاد کامل، کارشناس فناوری اطلاعات، گفت: «مردم سوریه علاقه و محبت زیادی به سعودی دارند و همان‌طور که در دوران استقلال از استعمار فرانسه به تقویت روابط با سعودی چشم دوخته بودند، امروز نیز امیدوارند این روابط عمیق‌تر شود.»

کامل افزود: «این سفر ادامه طبیعی دوران دوم استقلال سوریه است. سعودی به عنوان محور اصلی جهان عرب و بازیگر بین‌المللی، نقشی کلیدی در این فرآیند ایفا می‌کند.» او ابراز امیدواری کرد که سوریه از تجربیات سعودی در اجرای «سند چشم‌انداز ۲۰۳۰» بهره‌مند شود. الشرع پیش‌تر این سند را الگویی الهام‌بخش خوانده و اعلام کرده بود که سوریه برای تدوین سندی مشابه تلاش می‌کند.

کامل همچنین اشاره کرد: «بسیاری از کارشناسان و بنیانگذاران دوران استقلال دوم سوریه آماده همکاری با دولت جدید هستند که مورد حمایت کشورهای عربی است.» او تأکید کرد: «این سفر می‌تواند به تعمیق روابط سوریه با کشورهای عربی و لغو تحریم‌ها بینجامد. سعودی با وزن سیاسی، اعتبار بین‌المللی و شبکه روابط گسترده‌اش می‌تواند به سوریه کمک کند تا از بحران‌های چند دهه اخیر، ناشی از سیاست‌های اشتباه گذشته، عبور کند.»

نقش کلیدی سعودی در بازگشت سوریه به جهان عرب

رابحه سیف علام، کارشناس مرکز مطالعات سیاسی الاهرام، در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه تأکید کرد: «پادشاهی سعودی نقشی کلیدی در بازگرداندن سوریه جدید به جهان عرب و عرصه بین‌الملل دارد.» او افزود: «سعودی به طور مستقیم از برقراری ثبات در سوریه جدید بهره‌مند می‌شود. با خروج ایران از صحنه سوریه، نفوذ این کشور در کل منطقه کاهش یافته است.»

شادمانی مردم سوریه در خیابان های دمشق پس از انتخاب احمد الشرع به عنوان رئیس جمهور انتقالی سوریه ۲۹ ژانویه (آژانس عکس اروپا)

سیف علام همچنین اشاره کرد: «قاچاق مواد مخدر از سوریه به کشورهای خلیجی، که عامل بی‌ثباتی و تهدیدی برای امنیت منطقه بود، اکنون پایان یافته است.»

صبحی عیسی، استاد تاریخ، در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» گفت: «پادشاهی سعودی به عنوان کشوری با وزن و اعتبار بالا در منطقه و جهان، نقش مؤثری در حفظ و تثبیت ثبات سوریه و منطقه ایفا می‌کند.» او افزود: «سوریه در دوران اسد به ایران وابسته بود و از خط عربی منحرف شد، که نتایج آن فاجعه‌بار بود. بازگشت روابط بین سوریه و سعودی این روند را اصلاح می‌کند.»

همگرایی سریع بین دو کشور

اسعد الشیبانی، وزیر خارجه سوریه، اوایل ژانویه به سعودی سفر کرد و همگرایی سریع بین دو کشور به طور گام‌به‌گام در حال پیشرفت است.

پس از سقوط رژیم اسد، سعودی دو پل هوایی و زمینی برای ارسال کمک‌های بشردوستانه به سوریه ایجاد کرد. این کمک‌ها شامل تجهیزات پزشکی، مواد غذایی و سرپناه برای کاهش مشکلات و شرایط دشوار مردم سوریه بوده است. همچنین، سعودی محموله‌های آرد به سوریه ارسال کرده تا از کمبود نان جلوگیری شود، اقدامی که مورد قدردانی مردم سوریه قرار گرفته است.

منال حمید، فعال مدنی در حوزه کمک‌رسانی، گفت: «ما قدردان کمک‌های سعودی برای کاهش فشار ناشی از فروپاشی اقتصادی بر مردم سوریه هستیم. مردم سوریه چهارده سال با جنگ و بدبختی دست‌وپنجه نرم کرده‌اند و اکنون کشوری ویران داریم که به کمک‌های همه‌جانبه نیاز دارد.»

او افزود: «سعودی نه‌تنها به کاهش مشکلات اقتصادی کمک می‌کند، بلکه تلاش‌های گسترده‌ای برای لغو یا تعلیق تحریم‌ها انجام داده است. لغو تحریم‌ها می‌تواند به بهبود روند تولید و اشتغال در سوریه بینجامد.»

حمید در پایان اظهار کرد: «امروز با خیال راحت نفس می‌کشیم، زیرا سوریه در حال بازگشت به محیط طبیعی خود در جهان عرب است.»



ترامپ با فروش جنگنده‌های «اف-۳۵» به سعودی موافقت کرد

جنگنده‌های پیشرفته آمریکایی «اف-۳۵» (آرشیویی)
جنگنده‌های پیشرفته آمریکایی «اف-۳۵» (آرشیویی)
TT

ترامپ با فروش جنگنده‌های «اف-۳۵» به سعودی موافقت کرد

جنگنده‌های پیشرفته آمریکایی «اف-۳۵» (آرشیویی)
جنگنده‌های پیشرفته آمریکایی «اف-۳۵» (آرشیویی)

رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، امروز (دوشنبه) اعلام کرد که ایالات متحده با فروش جنگنده‌های پیشرفتهٔ آمریکایی از نوع «اف-۳۵» به پادشاهی عربی سعودی موافقت کرده است.

ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران در دفتر بیضی کاخ سفید گفت: «این کار را انجام خواهیم داد.»

قرار است رئیس‌جمهوری آمریکا فردا (سه‌شنبه) در کاخ سفید با ولیعهد سعودی، شاهزاده محمد بن‌سلمان، دیدار کند.


فصلی نو در همکاری استراتژیک سعودی- آمریکا

شاهزاده محمد بن سلمان و رئیس‌جمهوری دونالد ترامپ هنگام سفر اخیرِ ترامپ به ریاض – ۱۳ مه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)
شاهزاده محمد بن سلمان و رئیس‌جمهوری دونالد ترامپ هنگام سفر اخیرِ ترامپ به ریاض – ۱۳ مه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)
TT

فصلی نو در همکاری استراتژیک سعودی- آمریکا

شاهزاده محمد بن سلمان و رئیس‌جمهوری دونالد ترامپ هنگام سفر اخیرِ ترامپ به ریاض – ۱۳ مه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)
شاهزاده محمد بن سلمان و رئیس‌جمهوری دونالد ترامپ هنگام سفر اخیرِ ترامپ به ریاض – ۱۳ مه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

محافل سیاسی آمریکا به سفر ولیعهد سعودی، محمد بن سلمان، در ۱۸ نوامبر ۲۰۲۵ به واشنگتن، به چشم رویدادی راهبردی و بسیار مهم می‌نگرند؛ رویدادی که عمق روابط آمریکا و سعودی را بازتعریف می‌کند و شراکت‌های اقتصادی و امنیتی میان این دو متحد تاریخی را تقویت خواهد کرد.
کاخ سفید با توجه و اهتمام بسیار خود را برای این سفر آماده می‌کند؛ سفری که تمام ویژگی‌های «سفرهای دولتی» رسمی را دارد؛ از جمله آیین استقبال صبحگاهی، جلسات در دفتر بیضی‌شکل، و برگزاری ضیافت شام رسمی. ترامپ نیز شامگاه جمعه، هنگام عزیمت به فلوریدا برای گذراندن تعطیلات آخر هفته، گفت این سفر «بیش از یک دیدار عادی است... ما پادشاهی عربی سعودی و ولیعهد را تکریم می‌کنیم».

ایستگاه‌های یک سفر استثنایی

منابع آگاه گفته‌اند که این سفر با مراسم استقبال در باغ جنوبی کاخ سفید (South Lawn) آغاز می‌شود، سپس مراسم رسمی دیگری در رواق جنوبی (South Portico) برگزار خواهد شد. پس از آن، ترامپ میزبان ولیعهد سعودی در دفتر بیضی برای برگزاری نشست دوجانبه خواهد بود؛ نشستی که امضای توافق‌نامه‌ها و صرف ناهار کاری در «اتاق هیئت دولت» (Cabinet Room) به دنبال خواهد داشت.
در ساعات پایانی روز سه‌شنبه، انتظار می‌رود کاخ سفید تحت نظارت بانوی اول، ملانیا ترامپ، ضیافت شامی را در «اتاق شرقی» (East Room) برگزار کند. نخستین مجموعه از دعوت‌نامه‌ها ارسال شده و فهرست مهمانان شامل مدیران ارشد شرکت‌ها، به همراه قانون‌گذاران و فرمانداران ایالتی است.
به گفته افراد آگاه از برنامه‌ریزی‌ها، ترامپ شخصاً با بعضی از مهمانان تماس گرفته و آنها را به این شام دعوت کرده است؛ موضوعی که شبکه «سی‌ان‌ان» نیز گزارش داده است.
برای روز چهارشنبه، پیش‌بینی می‌شود ترامپ و شاهزاده محمد بن سلمان، «فروم تجارت سعودی - آمریکایی» را در «مرکز کِنِدی» ریاست کنند؛ فورومی که به بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه‌های انرژی، فناوری، خدمات مالی، بهداشت، و آموزش می‌پردازد.

نخستین سفر رسمی بزرگ در دوره دوم ترامپ

سفر ولیعهد سعودی به واشنگتن، نخستین سفر رسمی بزرگ است که ترامپ در دوره دوم ریاست‌جمهوری خود میزبانی می‌کند و این سفر چند ماه پس از آن صورت می‌گیرد که ترامپ در مه ۲۰۲۵ به‌عنوان نخستین مقصد خارجی دوره دوم خود، به سعودی سفر کرد.
ریاض در آن سفر شاهد امضای بزرگ‌ترین قرارداد فروش تسلیحات در تاریخ به ارزش نزدیک به ۱۴۲ میلیارد دلار بود؛ قراردادی برای تأمین تجهیزات و خدمات نظامی پیشرفته از سوی بیش از ۱۲ شرکت دفاعی آمریکایی برای سعودی.
محافل سیاسی و اقتصادی آمریکا این سفر محمد بن سلمان را بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر برای تقویت همکاری میان دو کشور در بخش‌های کلیدی می‌شمارند؛ بخش‌هایی مانند انرژی، فناوری، زیرساخت، خدمات مالی، هوش مصنوعی، بهداشت و درمان و همچنین دفاع، به‌ویژه با توجه به برنامه سعودی برای سرمایه‌گذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری در آمریکا طی چهار سال آینده؛ رقمی که در صورت فراهم شدن فرصت‌های بیشتر، امکان افزایش نیز دارد.

تقویت اتحاد آمریکایی – سعودی

برخی ناظران آمریکایی بر این باورند که این سفر، در بازآفرینی اتحاد آمریکا – سعودی در دوران ترامپ و در چارچوب جهت‌گیری‌های «چشم‌انداز ۲۰۳۰» سعودی نقشی سرنوشت‌ساز دارد؛ آن هم در حالی که انتظار می‌رود قراردادهایی چندین میلیارد دلاری در حوزه‌های دفاع و سرمایه‌گذاری امضا شود؛ امری که به اقتصاد آمریکا و سعودی هر دو کمک خواهد کرد.

محمد بن سلمان و دونالد ترامپ در ریاض، ۱۳ مه (رویترز)

آرون دیوید میلر، پژوهشگر مؤسسه «کارنگی برای صلح بین‌المللی»، می‌گوید: «سفر ولیعهد سعودی، محمد بن سلمان، به ایالات متحده، روابط سعودی – آمریکایی را به سطحی تازه ارتقا می‌دهد.»
میلر که ۲۴ سال در وزارت خارجه آمریکا تا سال ۲۰۰۳ خدمت کرده، در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» به اهمیت این سفر در پیشبرد بخش دفاع و هوش مصنوعی اشاره کرد و احتمال امضای یک توافق دفاعی مشترک را مطرح نمود. او همچنین بر آمادگی واشنگتن برای فروش نیمه‌رساناهای پیشرفته به ریاض تأکید کرد؛ «زیرا ولیعهد سعودی می‌کوشد کشورش را پس از ایالات متحده و چین، به سومین قدرت بزرگ جهان در حوزه محاسبات و هوش مصنوعی تبدیل کند.»
جیسون گرینبلات، فرستاده پیشین کاخ سفید در امور خاورمیانه، نیز در مقاله‌ای در مجله «نیوزویک» به رابطه دفاعی قدرتمند میان دو کشور اشاره کرد و آن را بسیار مهم برای بازدارندگی در برابر نیروهای خصم، حفاظت از خطوط کشتیرانی، و تأمین امنیت انرژی—که اقتصاد جهانی بر آن استوار است—دانست.
او نوشت که ولیعهد سعودی «تنها کشورش را به‌سوی آینده هدایت نمی‌کند؛ بلکه منطقه را نیز به‌گونه‌ای بازآفرینی می‌کند که با منافع مشترک در پیشرفت و ثبات سازگار باشد، بی‌آنکه از هویت فرهنگی و دینی سعودی کاسته شود.»
گرینبلات همچنین «چشم‌انداز ۲۰۳۰» را «جاه‌طلبانه‌ترین برنامه تحول اقتصادی در تاریخ معاصر» توصیف کرد؛ برنامه‌ای برای دور کردن اقتصاد از وابستگی به نفت، گسترش گردشگری، و تبدیل سعودی به مرکزی جهانی برای سرمایه‌گذاری و نوآوری.
او سعودی را «قدرتی نوخاسته در عرصه خلاقیت، فناوری و فرصت‌ها» توصیف کرد و نسبت به پیامدهای مثبت احتمالی یک توافق دفاعی رسمی میان دو کشور—از جمله امن‌تر و روشن‌تر و پربارتر شدن خاورمیانه—ابراز خوش‌بینی نمود.

ولیعهد سعودی، محمد بن سلمان، هنگام استقبال از ترامپ پس از ورود او به ریاض، ۱۳ مه (رویترز)

بی‌گمان پرونده‌های منطقه‌ای نیز بر میز گفت‌وگو قرار خواهند داشت؛ از توقف جنگ غزه و تلاش‌ها برای برپایی دولت فلسطینی، تا وضعیت سودان، لبنان، سوریه، عراق و یمن.
در خصوص لبنان، میلر گفت: «گمان می‌کنم سعودی‌ها در لبنان نفوذ دارند، و فکر می‌کنم آماده استفاده از آن هستند؛ اما این موضوع بستگی خواهد داشت به میزان آمادگی اسرائیل برای عقب‌نشینی (از جنوب لبنان). و به نظر من دولت آمریکا باید در کنار سعودی بایستد.»
او نتیجه گرفت که «تعهدات دفاعی، توافق نیمه‌رساناها و جنگنده‌های اف-۳۵ محورهای اصلی این سفر هستند.»
میلر همچنین به «رویکرد متوازن» ولیعهد در برقراری رابطه با همگان—including ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه—و کاهش تنش با ایران اشاره کرد و گفت این رویکرد «به سطحی قابل‌توجه از تنوع‌بخشی و ایجاد توازن» انجامیده است.

تحسین شخصی

رئیس‌جمهوری آمریکا، در جریان سفرش به ریاض در ماه مه، تحسین فراوانی نسبت به ولیعهد سعودی ابراز کرد و گفت: «واقعاً فکر می‌کنم ما خیلی همدیگر را دوست داریم.»
او محمد بن سلمان را «مردی عالی» و «دوست من» توصیف کرد.
در گزارشی از شورای شیکاگو در امور جهانی، از سفر ولیعهد سعودی به آمریکا به‌عنوان «فرصتی برای تقویت دوره‌ای تازه و مثبت» یاد شده؛ دوره‌ای که بر رابطه شخصی قوی میان ترامپ و محمد بن سلمان و پیوندهای تجاری عمیق میان نخبگان دو کشور استوار است.
این شورا پیش‌بینی کرد که مذاکرات و توافق‌های اقتصادی و دفاعی و همکاری در زمینه هوش مصنوعی و انرژی انجام شود.
روزنامه «نیویورک تایمز» نیز نوشت که رئیس‌جمهوری ترامپ در پی اتخاذ ترتیباتی تاریخی است، از جمله قراردادهای بزرگ تسلیحاتی و تجاری، که می‌تواند اقتصاد آمریکا را تقویت و رقابت آمریکا با چین را افزایش دهد.

 


ولیعهد سعودی عازم واشنگتن شد

ولیعهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان (خبرگزاری واس)
ولیعهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان (خبرگزاری واس)
TT

ولیعهد سعودی عازم واشنگتن شد

ولیعهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان (خبرگزاری واس)
ولیعهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان (خبرگزاری واس)

ولیعهد و رئیس شورای وزیران پادشاهی عربی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان بن عبدالعزیز، امروز دوشنبه به ایالات متحده رفت. 

این سفر یک «بازدید کاری رسمی» است که بر اساس دستور خادم حرمین شریفین، ملک سلمان بن عبدالعزیز، و در پاسخ به دعوت ارائه‌شده از سوی رئیس‌جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، انجام شد.

دیوان پادشاهی سعودی اعلام کرد که ولیعهد سعودی در جریان این سفر با رئیس‌جمهور ترامپ دیدار خواهد کرد تا درباره روابط دوجانبه و راه‌های تقویت آن در حوزه‌های مختلف گفت‌وگو و همچنین مسائل مورد اهتمام مشترک را بررسی کند.

محافل سیاسی آمریکا به سفر ولیعهد سعودی به‌عنوان رویدادی استراتژیک و بسیار مهم می‌نگرند؛ سفری که می‌تواند عمق روابط دو کشور را بازتعریف و شراکت‌های اقتصادی و امنیتی میان این دو متحد دیرینه را تقویت کند.

کاخ سفید نیز با توجه ویژه خود را برای این سفر آماده می‌کند؛ سفری که شامل همه تشریفات یک «دیدار دولتی» است؛ از مراسم استقبال صبحگاهی و نشست‌ها در دفتر بیضی گرفته تا برگزاری ضیافت شام رسمی.

ترامپ عصر جمعه، هنگام عزیمت به فلوریدا برای گذراندن تعطیلات آخر هفته، گفت این سفر «فراتر از یک دیدار ساده است... ما در واقع از پادشاهی عربی و ولیعهد آن تجلیل می‌کنیم».

در میانه تحولات منطقه و انتظارات دو کشور، دو تحلیلگر سعودی پیش‌بینی می‌کنند که نتایج سفر شاهزاده محمد بن سلمان به واشنگتن—که در مقطع مهمی از روابط نودساله دو کشور انجام می‌شود—درخور توجه و رو به افزایش باشد.

محورهای اصلی این سفر، تقویت روابط دوجانبه و گسترش آن به افق‌های بلندتر، پیگیری پرونده‌های بلندپروازانه‌ای است که دو طرف در ماه‌های گذشته درباره آنها گفت‌وگو کرده‌اند، و همچنین رسیدگی به بحران‌های منطقه‌ای که ریاض و واشنگتن بر ضرورت حل‌وفصل مسالمت‌آمیز آنها تأکید دارند.

در این میان، نقش «شورای بازرگانی آمریکا و سعودی» به‌عنوان پلی راهبردی میان بخش‌های دولتی و خصوصی دو کشور برجسته می‌شود؛ نهادی که مأموریتش تبدیل اهداف مشترک به شراکت‌های اقتصادی پایدار و پروژه‌های سرمایه‌گذاری مؤثر است.

چارلز حلّاب، مدیرعامل این شورا، در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» پیش‌بینی کرد که این سفر بتواند با شتاب‌بخشیدن به همکاری در حوزه‌های کلیدی مرتبط با «چشم‌انداز ۲۰۳۰ سعودی»—از جمله حوزه دفاعی، هوش مصنوعی، تحول دیجیتال و صنایع مرتبط با کیفیت زندگی—شراکت راهبردی دو کشور را بیش از پیش تقویت کند.