مذاکر «موفق» آمریکا و روسیه به میزبانی سعودی

تمرکز بر نزدیک کردن دیدگاه‌های دو کشور

تصویری از مذاکرات آمریکایی-روسی در کاخ الدرعیه در ریاض (رویترز)
تصویری از مذاکرات آمریکایی-روسی در کاخ الدرعیه در ریاض (رویترز)
TT

مذاکر «موفق» آمریکا و روسیه به میزبانی سعودی

تصویری از مذاکرات آمریکایی-روسی در کاخ الدرعیه در ریاض (رویترز)
تصویری از مذاکرات آمریکایی-روسی در کاخ الدرعیه در ریاض (رویترز)

مذاکرات بین ایالات متحده آمریکا و روسیه به میزبانی پادشاهی عربی سعودی، امروز، سه‌شنبه، در کاخ الدرعیه در ریاض، به منظور بهبود روابط بین دو کشور برگزار شد. وزارت خارجه آمریکا این نشست را «گامی مهم به جلو» توصیف کرد.

این نشست‌ها که با حضور وزیر خارجه پادشاهی عربی سعودی، شاهزاده فیصل بن فرحان، و مساعد العیبان، مشاور امنیت ملی، برگزار شد، در چارچوب تلاش‌های پادشاهی سعودی برای نزدیک کردن دیدگاه‌های ایالات متحده و روسیه و تقویت امنیت و ثبات جهانی انجام شده است.

تصاویر تلویزیونی نشان می‌دهد که وزیر خارجه سعودی، شاهزاده فیصل بن فرحان، و وزیر دولت، مساعد العیبان، در وسط میزی نشسته‌اند که در اطراف آن از طرف آمریکا وزیر خارجه مارکو روبیو، مشاور امنیت ملی مایک والتز، و فرستاده ویژه ترامپ به خاورمیانه، استیو ویتکوف، و از طرف روسیه وزیر خارجه سرگی لاوروف و مشاور دیپلماتیک کرملین، یوری اوشاکوف، حضور دارند

تقویت همکاری اقتصادی

وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد که مقامات آمریکایی و روسی در پادشاهی سعودی بر سر تقویت همکاری اقتصادی بین واشنگتن و مسکو و تشکیل یک تیم سطح بالا برای انجام مذاکرات در جهت تحقق صلح در اوکراین به توافق رسیده‌اند.

روبیو تأکید کرد که دو طرف در طول این نشست بر سر بازگشت کارکنان مأموریت‌های دیپلماتیک دو کشور به توافق رسیدند. تامی بروس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، نیز تأکید کرد که نشست الدرعیه «بنیانی برای همکاری‌های آینده» ایجاد کرده است.

بروس در بیانیه‌ای گفت که روبیو و لاوروف بر سر «ایجاد بنیانی برای همکاری‌های آینده در موضوعات دارای علایق ژئوپلیتیک مشترک و فرصت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری تاریخی» به توافق رسیدند.

مذاکرات موفق

از سوی دیگر، یوری اوشاکوف، مشاور دیپلماتیک کرملین، گفت که مذاکرات پس از چهار ساعت و نیم به پایان رسید و موفقیت‌آمیز بود.

خبرگزاری تاس روسیه به نقل از اوشاکوف گزارش داد که دو طرف شرایط برگزاری یک دیدار بین پوتین و ترامپ را مورد بحث قرار دادند.

اوشاکوف اشاره کرد که بعید است دیدار سران هفته آینده برگزار شود و افزود که تاکنون تاریخ مشخصی برای این نشست تعیین نشده است.

پیش از آغاز مذاکراتی که می‌تواند جزئیات نشست مورد انتظار بین ترامپ و همتای روسی‌اش، ولادیمیر پوتین، را مشخص کند، رئیس صندوق ثروت ملی روسیه، رئیس‌جمهور آمریکا را به عنوان «حل‌کننده مشکلات» توصیف کرد.

کریل دمیتری‌ف به خبرنگاران در ریاض گفت: «ما واقعاً معتقدیم که رئیس‌جمهور ترامپ و تیم او قادر به حل مشکلات هستند. افرادی که قبلاً با چالش‌های عظیمی به سرعت و با کارایی بالا و موفقیت‌های چشمگیر برخورد کرده‌اند.»

به گفته دمیتری‌ف، «شرکت‌های آمریکایی به دلیل خروج از روسیه حدود ۳۰۰ میلیارد دلار ضرر کرده‌اند، بنابراین خسارات اقتصادی عظیمی برای بسیاری از کشورها به دلیل آنچه اکنون اتفاق می‌افتد، وجود دارد.»



سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
TT

سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)

در پنجم سپتامبر ۲۰۲۳، دکتر علیرضا عنایتی وارد فرودگاه بین‌المللی ملک خالد در ریاض شد تا مأموریت خود را به عنوان سفیر ایران در پادشاهی عربی سعودی آغاز کند. این اتفاق پس از امضای توافق ازسرگیری روابط دیپلماتیک در دهم مارس همان سال با میانجی‌گری چین و پس از قطع روابطی نزدیک به هفت سال رخ داد.

با گذشت نزدیک به دو سال از بازسازی روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران، سفیر عنایتی در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» بیان کرد آنچه در این مدت محقق شده معادل «دستاوردهای چندین سال» است و این را ناشی از «استحکام و ماهیت روابط» میان دو کشور دانست.

دیپلمات ایرانی موضع پادشاهی عربی سعودی در قبال حملات اخیر رژیم اسرائیل به ایران را «قابل‌تقدیر» توصیف کرد و گفت ریاض نقش فعالی در آرام‌سازی اوضاع و اعمال فشار برای جلوگیری از تنش ایفا کرده است. او افزود: «از هرگونه نقشی از سوی برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

عنایتی سابقه طولانی فعالیت در پادشاهی عربی سعودی دارد. او کار خود را از سال ۱۹۹۰ به عنوان کنسول ایران در جده آغاز کرد و در اوایل دهه ۲۰۰۰ به عنوان کاردار در ریاض منصوب شد. او پس از بیش از دو دهه، در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان سفیر به این کشور بازگشت و تجربه‌ای انباشته در امور منطقه‌ای با خود دارد.

حملات «آشکار» به ایران

سفیر ایران، حملات اخیر اسرائیل به ایران را «آشکار» توصیف کرد و توضیح داد که در آن زمان، تهران در حال مذاکره غیرمستقیم با ایالات متحده بود. او گفت:
«ایران نیمه‌شب، در حالی که مردم در خانه‌هایشان خواب بودند، مورد حمله قرار گرفت و عده‌ای شهید شدند. این حمله در معنای کامل آن، جنایت آشکار بود. ما با تکیه بر منشور سازمان ملل، پاسخ متقابل دادیم و به دشمن نشان دادیم که ایران آغازگر جنگ نیست اما با قدرت و پایداری از خود دفاع می‌کند.»

انسجام کشورهای منطقه

عنایتی گفت که واکنش کشورهای منطقه به حملات اسرائیل، نشان‌دهنده انسجام آشکاری بود. او اشاره کرد که نخستین تماس تلفنی وزیر امور خارجه ایران، از جانب همتای سعودی‌اش، شاهزاده فیصل بن فرحان برای محکومیت «حمله آشکار» دریافت شد و سپس بیانیه وزارت امور خارجه پادشاهی نیز منتشر شد.
او افزود: «این مواضع قابل‌تقدیر با تماس تلفنی شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزیران، با رئیس‌جمهور پزشکیان برای محکوم‌کردن و ابراز انزجار از این حملات تکمیل شد. پس از آن، تماس رئیس‌جمهور پزشکیان با برادرش شاهزاده محمد برقرار شد و دیگر کشورهای شورای همکاری نیز مواضعی در حمایت از جمهوری اسلامی گرفتند.»

محمد بن سلمان «همیشه همراه ما بوده»

سفیر تهران از تلاش‌های اخیر پادشاهی عربی سعودی برای آرام‌سازی اوضاع و توقف حملات اسرائیلی قدردانی کرد و گفت: «این تلاش‌ها ارزشمند بود و ما از آن استقبال کردیم. ما بر نقش پادشاهی در آرام‌سازی شرایط و جلوگیری از حملات تأکید می‌کنیم، این نقش بسیار شرافتمندانه است. در گفت‌وگوها، تماس‌ها و دیدارهای دوجانبه، ایران همواره بر نقش و مواضع قابل‌تحسین پادشاهی تأکید کرده است؛ از محکوم‌کردن حملات گرفته تا تلاش برای جلوگیری از آنها. از هرگونه نقش برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

۴۰۰ هزار ایرانی از پادشاهی عربی سعودی بازدید کردند

دکتر عنایتی توضیح داد که روابط پس از بازگشت، پیشرفت چشمگیری داشته است و گفت: «آنچه در طول دو سال از این روابط برداشتیم، به‌گونه‌ای است که گویی در چند سال رخ داده است. گویی روابط اصلاً قطع نشده بود و این نشان از عمق و اصالت این روابط دارد.»

او افزود: «در سال جاری، بیش از ۲۰۰ هزار زائر عمره از ایران به پادشاهی آمده‌اند و اگر تعداد حجاج را نیز بیفزاییم، تعداد بازدیدکنندگان ایرانی از پادشاهی در طول یک سال به ۴۰۰ هزار نفر می‌رسد، که این شاخص بسیار مثبتی است. همه این افراد از پادشاهی بازدید کرده و آن را از نزدیک شناخته‌اند.»

سفر خالد بن سلمان

سفیر درباره سفر وزیر دفاع پادشاهی عربی سعودی به تهران گفت: «ایران این سفر را اقدامی حاکمیتی و بسیار مهم دانست و آن را نقطه عطفی تاریخی در روابط تلقی کرد.»
او افزود: «این سفر، دیدار شاهزاده با رئیس‌جمهور پزشکیان، رهبری و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح (که در رویدادهای اخیر جان باخت) باعث ایجاد درکی مشترک بین دو طرف شد مبنی بر اینکه ما شریک در ساختن منطقه هستیم. این برداشت در طرف ایرانی بسیار مثبت بود.»

او ادامه داد: «برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پیگیری‌های لازم پس از این سفر را ادامه دهیم و معتقدیم این سفر روابط ایران و پادشاهی عربی سعودی را از سطحی عادی به روابطی عمیق و بنیادین ارتقا داد.»

روابط و چشم‌اندازها

سفیر عنایتی معتقد است که روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور نیازمند تلاش بیشتری برای تقویت است. او گفت: «ما توافق‌نامه‌ای جامع در زمینه تجارت، اقتصاد، سرمایه‌گذاری، فرهنگ، جوانان و ورزش داریم که در توافق پکن بر آن تأکید شده است. توافق‌نامه‌ای دیگر نیز برای جلوگیری از مالیات مضاعف به صورت مقدماتی امضا شده و ما پیش‌نویس توافق‌نامه‌ای برای حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری متقابل نیز ارائه کرده‌ایم. همچنین توافق‌نامه‌ای در زمینه حمل‌ونقل زمینی وجود دارد که می‌تواند پادشاهی، امارات و عمان را به سواحل شمالی متصل کرده و آن را به گذرگاهی به آسیای مرکزی تبدیل کند.»

در مورد نقش ایران در منطقه، دکتر علیرضا عنایتی اظهار کرد که تهران از مدلی برای امنیت منطقه‌ای حمایت می‌کند که بر توسعه، اقتصاد و فرهنگ متکی است، نه قدرت نظامی. در پاسخ به اینکه برخی نگاه‌ها، نقش ایران را عامل بی‌ثباتی می‌دانند، گفت: «ما بیگانه‌ای نیستیم که وارد منطقه شویم و نقشی را تحمیل کنیم. ما بخشی از منطقه هستیم، از فرزندان آن هستیم و در آن زندگی می‌کنیم.»

او افزود: «ما اشتراکات فرهنگی، تاریخی و دینی زیادی در منطقه داریم. اگر در برخی دیدگاه‌های سیاسی اختلافی وجود داشته باشد، این نباید به قطع رابطه بیانجامد. این اختلاف را می‌توان تنها از طریق گفت‌وگو حل کرد. هیچ راهی بهتر – بلکه جایگزینی برای آن وجود ندارد – از گفت‌وگو میان برادر با برادر، همسایه با همسایه و میان مسائل مختلف.»

او تأکید کرد: «امنیت ما یکپارچه است. نمی‌توانیم از امنیت تکه‌تکه سخن بگوییم. ما آنچه از منطقه می‌شنویم را تکرار می‌کنیم: امنیت مبتنی بر توسعه. ما از این رویکرد حمایت می‌کنیم. زمانی که از امنیت مبتنی بر تسلیحات، جنگ‌افزار، نظامی‌گری، ژئوپلیتیک و سیاست فاصله گرفته شود، می‌توان آن را با امنیت مبتنی بر توسعه، اقتصاد، تجارت، فرهنگ و مردم جایگزین کرد.»