دو تحلیلگر سعودی اظهار کردند که سفر رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، به ریاض در روز سه‌شنبه، لحظه‌ای مهم و تعیین‌کننده در روابط دو کشور به شمار می‌آید که می‌تواند به گسترش شراکت راهبردی میان آن‌ها منجر شود و در زمینه‌های امنیت، اقتصاد و سرمایه‌گذاری، تحرک تازه‌ای ایجاد کند که به نفع هر دو طرف خواهد بود.
بر اساس گفته این تحلیلگران، موضوع فلسطین، لزوم توقف تجاوز اسرائیل به غزه، تلاش برای پیشبرد راهکار تشکیل دو کشور و نیز متقاعد کردن ترامپ مبنی بر اینکه نتانیاهو مانعی جدی در برابر منافع آمریکا در منطقه است، از محورهای اصلی این سفر خواهد بود.
روابط دوسویه
سلمان الأنصاری، تحلیلگر ژئوپولیتیک سعودی، می‌گوید: «بین رئیس‌جمهور ترامپ و ولیعهد، شاهزاده محمد بن سلمان، هماهنگی بالایی وجود دارد. هر دو علاقه‌مند به سادگی، شفافیت و دوری از پیچیدگی‌های غیرضروری در تعاملات هستند.»
او در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الأوسط» افزود: «هر دو رهبر، دیدگاه‌های بلندپروازانه‌ای برای کشورشان دارند و برای تحقق آن‌ها برنامه‌های عملی مشخصی نیز دارند. برخی ترامپ را معمار روابط متقابل می‌دانند و من این را نه نقطه‌ضعف، بلکه انعکاسی از واقعیت قرن بیست‌و‌یکم می‌دانم. دنیای امروز جایی برای ابهام و بی‌تصمیمی ندارد و اصل اول برای هر کشور عاقل، حفظ منافع ملی‌اش است. سعودی‌ها از این جهت با ترامپ احساس نزدیکی می‌کنند.»
سه محور اصلی
به باور الأنصاری، این سفر بر سه محور اصلی تمرکز خواهد داشت: روابط دوجانبه، امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی، و انرژی.
او گفت: «در حوزه روابط دوجانبه، تمرکز اصلی بر ترسیم نقشه راهی برای تقویت شراکت راهبردی، به‌ویژه در زمینه‌هایی مانند هوش مصنوعی و تجارت خواهد بود.»
وی افزود: «در حوزه امنیتی، شاهد جهشی در همکاری‌های نظامی میان سعودی و آمریکا خواهیم بود؛ از جمله در زمینه قراردادهای پیشرفته تسلیحاتی و ایجاد سازوکارهای مشترک برای مقابله با تهدیداتی همچون برنامه هسته‌ای ایران و گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت آن. همچنین به مسائل امنیت جهانی، از جمله جنگ روسیه و اوکراین، نیز پرداخته خواهد شد.»
در حوزه تجارت، الأنصاری اظهار کرد که سعودی همچنان یکی از بزرگ‌ترین شرکای تجاری آمریکا در خاورمیانه و شمال آفریقا است، با حجم تجارتی بیش از ۲۵ میلیارد دلار، بدون کسری تراز تجاری قابل توجه—امری که در اقتصاد جهانی امروز کمیاب است.
قرار است روز سه‌شنبه، «فروم سرمایه‌گذاری سعودی-آمریکایی» در هتل ریتز کارلتون ریاض برگزار شود. این نشست، یک رویداد خصوصی با دعوت‌نامه است.
بر اساس گزارش رسانه‌های آمریکایی، چهره‌هایی برجسته از دنیای تجارت نظیر ایلان ماسک (بنیان‌گذار SpaceX و مالک X یا توییتر سابق)، مارک زاکربرگ (بنیان‌گذار فیس‌بوک) و لری فینک (رئیس هیئت مدیره شرکت BlackRock) در این فروم حضور خواهند داشت. همچنین، وزرای سعودی و مسئولان ارشد، مدیران عامل شرکت‌های بزرگ و پروژه‌های عظیم و صدها تن از سرمایه‌گذاران دو کشور در این نشست شرکت خواهند کرد.
الأنصاری افزود: «سعودی نقش مهمی در حمایت از قدرت دلار آمریکا ایفا می‌کند، از طریق تعهد بلندمدت به نظام پترو-دلار. صادقانه بگویم، هیچ زمانی بهتر از حال حاضر برای تقویت روابط سعودی-آمریکایی وجود نداشته است.»
مسئله فلسطین
الأنصاری تأکید کرد که مذاکرات این سفر، شامل پرونده فلسطین نیز خواهد بود و گفت: «سعودی موفق شده است دولت ترامپ را متقاعد کند که مسئله فلسطین همان‌طور که دولت نتانیاهو آن را ترسیم می‌کند، نیست. ایالات متحده باید در رابطه با اسرائیل نقش رهبری ایفا کند، نه اینکه دنباله‌رو آن باشد.»
وی افزود: «حل بحران‌های خاورمیانه با تن دادن به خواسته‌های دولت راست‌گرای افراطی نتانیاهو ممکن نیست. در حقیقت، نتانیاهو مانعی جدی در برابر منافع آمریکا و یکی از بزرگ‌ترین موانع ثبات منطقه است.»
لحظه‌ای مهم در سیاست
فیصل الشمری، نویسنده متخصص در امور آمریکا، نیز این سفر را «لحظه‌ای تعیین‌کننده در سیاست» توصیف کرد و گفت که از دید سعودی، این سفر نشان‌دهنده عمق روابط شخصی و استراتژیک میان ترامپ و ولیعهد است، به‌ویژه که نخستین سفر خارجی ترامپ پس از پیروزی مجدد او محسوب می‌شود.
الشمری در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» پیش‌بینی کرد که سعودی در این سفر پرونده‌هایی کلیدی را مطرح خواهد کرد، از جمله تقویت همکاری‌های دفاعی و اقتصادی، بومی‌سازی صنایع تسلیحاتی و فناوری‌های نظامی، و حمایت از برنامه صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای سعودی در قالب شراکتی که منجر به انتقال دانش و توانمندسازی داخلی شود.
وی گفت: «سعودی بر لزوم توقف تجاوز به غزه و پیشبرد راه‌حل دوکشوری تأکید خواهد کرد؛ راه‌حلی عادلانه و پایدار که تعادل را به سیاست بین‌المللی در قبال مسئله فلسطین بازمی‌گرداند.»
در پایان، الشمری اظهار کرد: «ریاض به‌دنبال شکل‌دهی به یک تفاهم استراتژیک جامع است که نشان‌دهنده جایگاه سعودی به‌عنوان شریک محوری در امنیت و ثبات جهانی و بازیگری تأثیرگذار در توازن سیاسی میان شرق و غرب باشد.»
قرار است در جریان این سفر، توافق‌نامه‌هایی در زمینه‌هایی چون هوش مصنوعی، فناوری و بهداشت نیز به امضا برسد.
هفته گذشته، خالد الفالح، وزیر سرمایه‌گذاری سعودی، در سخنرانی خود در «فروم مؤسسه میلکن» در لس‌آنجلس گفت: «سعودی، ایالات متحده را کشوری بی‌رقیب در بازارهای مالی و نوآوری می‌داند» و افزود: «در بسیاری از زمینه‌ها، به‌ویژه در عمق و گستردگی بازار سرمایه و روح نوآوری آن هیچ کشوری به آمریکا نزدیک هم نیست.»
