مایکل راتنی، سفیر پیشین آمریکا در پادشاهی عربی سعودی، سفر پیش‌روی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا به ریاض در میانه ماه مه را نشانه‌ای آشکار از استحکام شراکت آمریکا و سعودی و تجلی اعتماد واشنگتن به اتحاد استراتژیک خود با پادشاهی سعودی دانست.
راتنی در گفت‌وگو با روزنامه الشرق الأوسط گفت انتخاب سعودی به‌عنوان نخستین مقصد خارجی ترامپ در دوره دوم ریاست جمهوری‌اش، نه‌تنها بُعد استراتژیک روابط دو کشور را نشان می‌دهد، بلکه بیانگر عمق روابط شخصی بین ترامپ و ولی‌عهد شاهزاده محمد بن سلمان نیز هست.
او پیش‌بینی کرد که محور اصلی سفر ترامپ، روابط اقتصادی و تجاری باشد و گفت پیشینه ترامپ در بخش خصوصی، بُعدی مهم به این حوزه از شراکت می‌افزاید.
مایکل راتنی که بیش از ۳۰ سال سابقه دیپلماتیک دارد، یکی از برجسته‌ترین دیپلمات‌های آمریکایی در منطقه خاورمیانه شناخته می‌شود. برخی ناظران او را فردی بسیار باهوش با درک عمیق و به‌روز از پویایی‌های منطقه‌ای توصیف کرده‌اند.
به گفته راتنی، کلید درک بهتر آمریکایی‌ها از سعودی، تشویق آن‌ها به سفر به این کشور است. او گفت: «هر چه آمریکایی‌ها بیشتر با سعودی آشنا شوند، بیشتر می‌توانند از قالب تصورات نادرست و کلیشه‌ای خارج شوند.»
راتنی اضافه کرد: «وقتی در سال ۲۰۲۳ به سعودی آمدم، از حجم تغییراتی که نسبت به اولین سفرم ۱۵ سال پیش رخ داده بود، شگفت‌زده شدم.»
سفر ترامپ؛ پیامی از اعتماد و قدرت
سفیر پیشین آمریکا در سعودی، سفر ۱۳ مه ترامپ به ریاض را پیامی از اعتماد، احترام و قدرت در روابط دوجانبه دانست. او گفت: «فکر می‌کنم اینکه سعودی نخستین مقصد خارجی ترامپ در این دوره باشد - درست همانند دوره نخست - نشانه اعتماد به این رابطه و ارزشی است که آمریکا برای شراکت با سعودی قائل است.»
او افزود: «بدیهی است که هدف اصلی این سفر، نمایش قدرت این شراکت و رابطه شخصی میان ترامپ و ولی‌عهد سعودی است. این شراکت نیرومند همچنین پیامی روشن به رقبای ما خواهد بود.»
راتنی با اشاره به سابقه ترامپ در بخش تجارت گفت: «پیش‌بینی می‌کنم تقویت روابط تجاری و سرمایه‌گذاری، محور کلیدی این سفر باشد و جامعه کسب‌وکار در هر دو کشور نقش مهمی در این رویداد ایفا کند.»
شراکت استراتژیک نیرومند
او روابط سعودی و آمریکا را «بسیار قدرتمند، بر پایه احترام متقابل و منافع مشترک» توصیف کرد و افزود: «وقتی در فوریه گذشته از سعودی برگشتم، هیچ نشانه‌ای مبنی بر تضعیف این رابطه ندیدم.»
او ادامه داد: «ما از شراکت استراتژیک نیرومند سود می‌بریم؛ شراکتی امنیتی برای مقابله با تهدیدات مشترک، شراکتی آموزشی برای رشد سرمایه انسانی از طریق تبادل علمی، و شراکتی تجاری که شکوفایی دو کشور را رقم می‌زند؛ در حوزه‌هایی از هوش مصنوعی تا سفرهای فضایی، زیرساخت، گردشگری، و البته انرژی. امروز رابطه ما گسترده‌تر و متنوع‌تر از هر زمان دیگر است و من انتظار دارم این روند ادامه پیدا کند.»
تشویق آمریکایی‌ها برای سفر به سعودی
راتنی گفت: «هر چه آمریکایی‌ها بیشتر با سعودی آشنا شوند، می‌توانند بر کلیشه‌ها و تصویرهای نادرست گذشته غلبه کنند. به همین دلیل، تشویق بیشتر شهروندان آمریکایی به بازدید از سعودی، کلید تقویت روابط دوجانبه است.»
او افزود: «با ادامه روند توسعه در سعودی و افزایش شناخت آمریکایی‌ها از این کشور، باور دارم روابط دو طرف عمیق‌تر، متنوع‌تر و مؤثرتر خواهد شد. آینده، حامل سرمایه‌گذاری‌های بیشتر، سفرهای بیشتر، و همکاری در حوزه‌هایی خواهد بود که امروز حتی تصورش را هم نمی‌توان کرد؛ در کنار تبادلات علمی و فرهنگی گسترده‌تر. امیدوارم همه این‌ها در چارچوب ثبات منطقه‌ای و یکپارچگی اقتصادی گسترده‌تر محقق شود.»
چالش‌های مشترک
به گفته راتنی، آمریکا و سعودی با چالش‌هایی مشترک روبه‌رو هستند؛ همان چالش‌هایی که سراسر منطقه مانند تهدیدهای حوثی‌ها در یمن، حمایت ایران از گروه‌های نیابتی خود در جهان عرب، و پیچیدگی‌های اقتصاد جهانی با آن‌ها دست‌به‌گریبان است.
او گفت: «سعودی به‌طور فزاینده‌ای در پی ایفای نقشی به‌عنوان یک قدرت اقتصادی جهانی است، نه صرفاً یک بازیگر منطقه‌ای. همانند آمریکا، سعودی نیز برای تحقق آرمان‌های خود به ثبات سیاسی و اقتصادی نیاز دارد. تهدیدات تروریستی همچنان علیه هر دو کشور پابرجاست و ما دهه‌هاست برای مقابله با آن‌ها با یکدیگر همکاری کرده‌ایم.»
راتنی تأکید کرد: «بهترین راه مقابله با این چالش‌ها، اقدام مشترک است. دو کشور ما از نظر فرهنگی، تاریخی، دینی و جغرافیایی بسیار متفاوت‌اند، اما همدیگر را تکمیل می‌کنند. شناخت فزاینده ما از یکدیگر، توان همکاری مشترک را نیز افزایش می‌دهد.»
سعودی؛ فراتر از یک صادرکننده انرژی
راتنی گفت: «اولین واژه‌ای که با شنیدن نام سعودی در چارچوب چشم‌انداز ۲۰۳۰ به ذهنم می‌رسد، بلندپروازی است.»
او توضیح داد: «سعودی می‌خواهد فراتر از یک صادرکننده انرژی باشد. این کشور در پی آن است که به مقصدی فرهنگی و گردشگری در سطح جهانی، و به مرکزی تجاری، مالی، صنعتی و تولیدکننده فناوری‌های نو، به‌ویژه در زمینه هوش مصنوعی تبدیل شود.»
او افزود: «بدیهی است که سعودی به نقش مذهبی محوری خود در سطح جهان، به‌ویژه از حیث خادم حرمین بودن ملک سلمان، ادامه خواهد داد. تحقق اهداف چشم‌انداز ۲۰۳۰، سعودی را به کشوری قوی‌تر، پویاتر، انعطاف‌پذیرتر و اثرگذارتر تبدیل خواهد کرد و این کشور را به شریکی قدرتمندتر برای ایالات متحده بدل خواهد ساخت.»
