محمد بن سلمان و ترامپ در ریاض گفتگو کردند

TT

محمد بن سلمان و ترامپ در ریاض گفتگو کردند

ولیعهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان، در حال استقبال از رئیس‌جمهور ايالات متحده امريكا، دونالد ترامپ، در فرودگاه ملک خالد در ریاض (آسوشیتدپرس)
ولیعهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان، در حال استقبال از رئیس‌جمهور ايالات متحده امريكا، دونالد ترامپ، در فرودگاه ملک خالد در ریاض (آسوشیتدپرس)

ظهر روز سه‌شنبه، شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس هیئت دولت عربستان سعودی، گفت‌وگوهایی با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا انجام داد. این دیدار پس از برگزاری مراسم استقبال رسمی برای ترامپ در قصر الیمامه در ریاض صورت گرفت.
رئیس‌جمهوری ترامپ صبح سه‌شنبه وارد پایتخت عربستان سعودی شد. این سفر، نخستین سفر رسمی خارجی او در دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش به شمار می‌رود. او در فرودگاه بین‌المللی ملک خالد توسط شاهزاده محمد بن سلمان مورد استقبال قرار گرفت.

ولیعهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان، در حال استقبال از رئیس‌جمهور ايالات متحده امريكا، دونالد ترامپ، در فرودگاه ملک خالد در ریاض (آسوشیتدپرس)

هواپیمای ریاست‌جمهوری آمریکا (ایر فورس وان) حدود ساعت ۹:۵۰ صبح به وقت سعودی در ریاض فرود آمد و پیش از فرود، چند فروند جنگنده اف-۱۵ سعودی آن را همراهی کردند. هنگام پیاده شدن ترامپ از هواپیما، شیپورها نواخته و ۲۱ گلوله توپ به نشانه خوش‌آمدگویی شلیک شد.

در سالن تشریفات فرودگاه، ولیعهد سعودی و رئیس‌جمهوری آمریکا طی توقفی کوتاه، گفت‌وگویی دوستانه داشتند و قهوه سنتی عربستان (قهوه سعودی) نوشیدند.
شاهزاده محمد بن عبدالرحمن، معاون امیر منطقه ریاض، شاهزاده ریما بنت بندر بن سلطان، سفیر سعودی در ایالات متحده، شاهزاده فیصل بن عبدالعزیز بن عیاف، شهردار ریاض، یاسر الرمیان، رئیس صندوق سرمایه‌گذاری عمومی (و وزیر همراه) از دیگر شرکت کنندگان در مراسم استقبال بودند.
هیئت دولت سعودی به ریاست ولیعهد محمد بن سلمان در جلسه روز دوشنبه، از این سفر استقبال کرد و ابراز امیدواری نمود که این دیدار به تقویت همکاری‌ها و شراکت راهبردی میان دو کشور کمک کند و منافع و دیدگاه‌های مشترک را محقق سازد.
در نشست خبری‌ای که ترامپ پیش از حرکت به سوی ریاض در کاخ سفید برگزار کرد، سفر خود به منطقه (که شامل امارات و قطر نیز می‌شود) را «تاریخی» توصیف کرد.
او در این سفر دوم، الگوی سفر نخست خود در دوره اول ریاست‌جمهوری در سال ۲۰۱۷ را تکرار کرد؛ سفری که نخستین مقصد خارجی‌اس سعودی بود. در آن سفر با خادم حرمین شریفین، ملک سلمان بن عبدالعزیز دیدار کرد و چند توافق‌نامه مهم میان دو کشور به امضا رسید.

در یکی از تصاویر یادبود آن سفر، ملک سلمان بن عبدالعزیز میزبان رئیس‌جمهور ترامپ در ریاض در سال ۲۰۱۷ دیده می‌شود

کارولین لیفیت، سخنگوی کاخ سفید، در نشست خبری روز جمعه اعلام کرد:
«رئیس‌جمهور ترامپ در تلاش است تا روابط خود را با کشورهای خاورمیانه تقویت کند».
وی افزود: «ترامپ پس از هشت سال، بازمی‌گردد تا بار دیگر بر دیدگاه خود درباره یک خاورمیانه موفق و شکوفا تأکید کند؛ منطقه‌ای که در آن، ایالات متحده و کشورهای خاورمیانه همکاری نزدیکی داشته باشند، افراط‌گرایی ریشه‌کن شود و جای آن را تعامل فرهنگی و بازرگانی بگیرد.»
بر اساس اعلام کاخ سفید، برنامه سفر رئیس‌جمهوری آمریکا شامل نشست‌های دوجانبه، دیدار با سرمایه‌گذاران و تجار، و همچنین شرکت در «همایش سرمایه‌گذاری سعودی-آمریکایی» خواهد بود.
شاهزاده محمد بن سلمان در دیدارش با مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا در ۱۷ فوریه گذشته در ریاض، تأکید کرد که سعودی موضوعات متعددی را برای بحث با ایالات متحده، چه در سطح روابط دوجانبه و چه در زمینه‌های منطقه‌ای و حوزه‌های مختلف، در دستور کار دارد.

ترامپ نیز در نشست «اولویت‌ها» از ابتکار آینده سرمایه‌گذاری که در ۲۰ فوریه در شهر میامی برگزار شد، از ولیعهد سعودی به خاطر میزبانی گفت‌وگوهای آمریکا و روسیه در ریاض تشکر کرد و گفت:
«مایلم از سعودی بابت میزبانی این نشست تاریخی قدردانی کنم، اما به طور خاص باید از شاهزاده محمد بن سلمان تشکر ویژه‌ای داشته باشم، چرا که این گفت‌وگوهای تاریخی را میزبانی کرد و آن‌ها بسیار خوب پیش رفتند.»



سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
TT

سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)

در پنجم سپتامبر ۲۰۲۳، دکتر علیرضا عنایتی وارد فرودگاه بین‌المللی ملک خالد در ریاض شد تا مأموریت خود را به عنوان سفیر ایران در پادشاهی عربی سعودی آغاز کند. این اتفاق پس از امضای توافق ازسرگیری روابط دیپلماتیک در دهم مارس همان سال با میانجی‌گری چین و پس از قطع روابطی نزدیک به هفت سال رخ داد.

با گذشت نزدیک به دو سال از بازسازی روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران، سفیر عنایتی در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» بیان کرد آنچه در این مدت محقق شده معادل «دستاوردهای چندین سال» است و این را ناشی از «استحکام و ماهیت روابط» میان دو کشور دانست.

دیپلمات ایرانی موضع پادشاهی عربی سعودی در قبال حملات اخیر رژیم اسرائیل به ایران را «قابل‌تقدیر» توصیف کرد و گفت ریاض نقش فعالی در آرام‌سازی اوضاع و اعمال فشار برای جلوگیری از تنش ایفا کرده است. او افزود: «از هرگونه نقشی از سوی برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

عنایتی سابقه طولانی فعالیت در پادشاهی عربی سعودی دارد. او کار خود را از سال ۱۹۹۰ به عنوان کنسول ایران در جده آغاز کرد و در اوایل دهه ۲۰۰۰ به عنوان کاردار در ریاض منصوب شد. او پس از بیش از دو دهه، در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان سفیر به این کشور بازگشت و تجربه‌ای انباشته در امور منطقه‌ای با خود دارد.

حملات «آشکار» به ایران

سفیر ایران، حملات اخیر اسرائیل به ایران را «آشکار» توصیف کرد و توضیح داد که در آن زمان، تهران در حال مذاکره غیرمستقیم با ایالات متحده بود. او گفت:
«ایران نیمه‌شب، در حالی که مردم در خانه‌هایشان خواب بودند، مورد حمله قرار گرفت و عده‌ای شهید شدند. این حمله در معنای کامل آن، جنایت آشکار بود. ما با تکیه بر منشور سازمان ملل، پاسخ متقابل دادیم و به دشمن نشان دادیم که ایران آغازگر جنگ نیست اما با قدرت و پایداری از خود دفاع می‌کند.»

انسجام کشورهای منطقه

عنایتی گفت که واکنش کشورهای منطقه به حملات اسرائیل، نشان‌دهنده انسجام آشکاری بود. او اشاره کرد که نخستین تماس تلفنی وزیر امور خارجه ایران، از جانب همتای سعودی‌اش، شاهزاده فیصل بن فرحان برای محکومیت «حمله آشکار» دریافت شد و سپس بیانیه وزارت امور خارجه پادشاهی نیز منتشر شد.
او افزود: «این مواضع قابل‌تقدیر با تماس تلفنی شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزیران، با رئیس‌جمهور پزشکیان برای محکوم‌کردن و ابراز انزجار از این حملات تکمیل شد. پس از آن، تماس رئیس‌جمهور پزشکیان با برادرش شاهزاده محمد برقرار شد و دیگر کشورهای شورای همکاری نیز مواضعی در حمایت از جمهوری اسلامی گرفتند.»

محمد بن سلمان «همیشه همراه ما بوده»

سفیر تهران از تلاش‌های اخیر پادشاهی عربی سعودی برای آرام‌سازی اوضاع و توقف حملات اسرائیلی قدردانی کرد و گفت: «این تلاش‌ها ارزشمند بود و ما از آن استقبال کردیم. ما بر نقش پادشاهی در آرام‌سازی شرایط و جلوگیری از حملات تأکید می‌کنیم، این نقش بسیار شرافتمندانه است. در گفت‌وگوها، تماس‌ها و دیدارهای دوجانبه، ایران همواره بر نقش و مواضع قابل‌تحسین پادشاهی تأکید کرده است؛ از محکوم‌کردن حملات گرفته تا تلاش برای جلوگیری از آنها. از هرگونه نقش برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

۴۰۰ هزار ایرانی از پادشاهی عربی سعودی بازدید کردند

دکتر عنایتی توضیح داد که روابط پس از بازگشت، پیشرفت چشمگیری داشته است و گفت: «آنچه در طول دو سال از این روابط برداشتیم، به‌گونه‌ای است که گویی در چند سال رخ داده است. گویی روابط اصلاً قطع نشده بود و این نشان از عمق و اصالت این روابط دارد.»

او افزود: «در سال جاری، بیش از ۲۰۰ هزار زائر عمره از ایران به پادشاهی آمده‌اند و اگر تعداد حجاج را نیز بیفزاییم، تعداد بازدیدکنندگان ایرانی از پادشاهی در طول یک سال به ۴۰۰ هزار نفر می‌رسد، که این شاخص بسیار مثبتی است. همه این افراد از پادشاهی بازدید کرده و آن را از نزدیک شناخته‌اند.»

سفر خالد بن سلمان

سفیر درباره سفر وزیر دفاع پادشاهی عربی سعودی به تهران گفت: «ایران این سفر را اقدامی حاکمیتی و بسیار مهم دانست و آن را نقطه عطفی تاریخی در روابط تلقی کرد.»
او افزود: «این سفر، دیدار شاهزاده با رئیس‌جمهور پزشکیان، رهبری و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح (که در رویدادهای اخیر جان باخت) باعث ایجاد درکی مشترک بین دو طرف شد مبنی بر اینکه ما شریک در ساختن منطقه هستیم. این برداشت در طرف ایرانی بسیار مثبت بود.»

او ادامه داد: «برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پیگیری‌های لازم پس از این سفر را ادامه دهیم و معتقدیم این سفر روابط ایران و پادشاهی عربی سعودی را از سطحی عادی به روابطی عمیق و بنیادین ارتقا داد.»

روابط و چشم‌اندازها

سفیر عنایتی معتقد است که روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور نیازمند تلاش بیشتری برای تقویت است. او گفت: «ما توافق‌نامه‌ای جامع در زمینه تجارت، اقتصاد، سرمایه‌گذاری، فرهنگ، جوانان و ورزش داریم که در توافق پکن بر آن تأکید شده است. توافق‌نامه‌ای دیگر نیز برای جلوگیری از مالیات مضاعف به صورت مقدماتی امضا شده و ما پیش‌نویس توافق‌نامه‌ای برای حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری متقابل نیز ارائه کرده‌ایم. همچنین توافق‌نامه‌ای در زمینه حمل‌ونقل زمینی وجود دارد که می‌تواند پادشاهی، امارات و عمان را به سواحل شمالی متصل کرده و آن را به گذرگاهی به آسیای مرکزی تبدیل کند.»

در مورد نقش ایران در منطقه، دکتر علیرضا عنایتی اظهار کرد که تهران از مدلی برای امنیت منطقه‌ای حمایت می‌کند که بر توسعه، اقتصاد و فرهنگ متکی است، نه قدرت نظامی. در پاسخ به اینکه برخی نگاه‌ها، نقش ایران را عامل بی‌ثباتی می‌دانند، گفت: «ما بیگانه‌ای نیستیم که وارد منطقه شویم و نقشی را تحمیل کنیم. ما بخشی از منطقه هستیم، از فرزندان آن هستیم و در آن زندگی می‌کنیم.»

او افزود: «ما اشتراکات فرهنگی، تاریخی و دینی زیادی در منطقه داریم. اگر در برخی دیدگاه‌های سیاسی اختلافی وجود داشته باشد، این نباید به قطع رابطه بیانجامد. این اختلاف را می‌توان تنها از طریق گفت‌وگو حل کرد. هیچ راهی بهتر – بلکه جایگزینی برای آن وجود ندارد – از گفت‌وگو میان برادر با برادر، همسایه با همسایه و میان مسائل مختلف.»

او تأکید کرد: «امنیت ما یکپارچه است. نمی‌توانیم از امنیت تکه‌تکه سخن بگوییم. ما آنچه از منطقه می‌شنویم را تکرار می‌کنیم: امنیت مبتنی بر توسعه. ما از این رویکرد حمایت می‌کنیم. زمانی که از امنیت مبتنی بر تسلیحات، جنگ‌افزار، نظامی‌گری، ژئوپلیتیک و سیاست فاصله گرفته شود، می‌توان آن را با امنیت مبتنی بر توسعه، اقتصاد، تجارت، فرهنگ و مردم جایگزین کرد.»