ورود «شورای شیعی» در لبنان به بحران «رد صلاحیت» 15 روحانی

این روحانیون دارای مواضعی متفاوت با "حزب الله" هستند.. بری برای اصلاح این تصمیم مداخله کرد

السيد علي فضل الله (فيسبوك)
السيد علي فضل الله (فيسبوك)
TT

ورود «شورای شیعی» در لبنان به بحران «رد صلاحیت» 15 روحانی

السيد علي فضل الله (فيسبوك)
السيد علي فضل الله (فيسبوك)

شورای عالی اسلامی شیعیان لبنان بحران ناشی از تصمیم هیئت تبلیغ دینی مبنی بر رد صلاحیت 15 روحانی شیعه را مهار کرد؛ تصمیمی که جنجال گسترده ای را برانگیخت، زیرا برخی از روحانیونی را تحت تاثیر قرار می دهد که با مواضع سیاسی متفاوت از حزب الله و جنبش امل شناخته می شوند که در راس آنها شیخ یاسر عوده است.
این هیئت روز چهارشنبه بیانیه ای را صادر کرد و گفت که 15 نفر «برای انجام تبلیغ و ارشاد دینی و رسیدگی به کلیه امور دینی و احوال شخصیه مربوط به شیعیان به دلیل انحراف عقیدتی یا رفتاری، یا به خاطر جهل به معارف دینی و عدم تعلق به حوزه علمیه فاقد صلاحیت هستند».
کمتر از یک ساعت بعد، «شورای عالی اسلامی شیعیان» در بیانیه ای گفت: «بیانیه صادر شده از سوی هیئت تبلغ، منعکس کننده نظر شورای عالی اسلامی شیعیان نیست و رئيس شورای عالی هیئت تبلیغ دينی و نايب رئيس شورای اسلامی شیعیان، علامه شيخ علی الخطيب، در جریان محتواي آن نیست و این بیانیه کان لم یکن تلقی می شود. یادآور می شود که بیانیه ای معتبر است که منحصراً به امضای ریاست شورای عالی شیعیان رسیده باشد».
شیخ یاسر عوده در اظهاراتی تلویزیونی گفت، نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان از تصمیم هیئت تبلیغات دینی ناراضی بوده است.
عوده گفت: رئیس نبیه بری از تصمیمی که علیه من صادر شده راضی نیست و با شورای عالی اسلامی شیعیان تماس گرفته تا آنچه که انجام داده اند را اصلاح کند.

خلع عمامه در پخش زنده

اگرچه این تصمیم پس گرفته شد، اما با توجه به اینکه نام برخی از روحانیون روشنفکر که از نظر سیاسی و عقیدتی دارای مواضع متمایز بودند، در رسانه های اجتماعی نیز دنبال کنندگان زیادی دارند، از جمله عوده، که ویدیوهای آن بیش از نیم میلیون بازدیدکننده دارد، نزاع و جدل بر سر این موضوع ادامه دارد.
عوده در برنامه زنده تلویزیونی شبکه الجدید لبنان در بعد از ظهر پنجشنبه، عمامه خود را برداشت و خطاب به رهبران جامعه شیعه گفت: شما مسئولیت بزرگی دارید؛ زیرا مدیریت طایفه به دست شما رسیده است و فرقه مذکور در حضیض و فرود به سر می برد.
عوده گفت که وضعیت او - همانطور که با مواضع مذهبی از دیگران متمایز می شود - از نظر دینی در جامعه شیعه تنها و منحصر به فرد نیست و حاضر نیست آخرت خود را به خاطر (بزرگترین سر) از دست بدهد.
وی افزود: تمام ماجرا این است که من از سیاست انتقاد می کنم و در جامعه شیعه افراد زیادی هستند که مرا دوست ندارند و من به دنبال آن نیستم.

شاگردان فضل الله

عوده و تعدادی دیگر از این طیف از شاگردان مرجع دینی مرحوم علامه سید محمد حسین فضل الله به شمار می روند.
سید علی فضل الله روز پنجشنبه در تماسی تلفنی با شیخ علی الخطیب نایب رئیس مجلس اعلای اسلامی شیعیان، تحولات اخیر عرصه اسلامی را مورد بحث و بررسی قرار داد و از «موضع قانونی مسئولانه و خردمندانه اتخاذ شده» تقدیر کرد.
بر اساس آنچه در بیانیه دفتر فضل الله آمده است، به این موضع علی الخطیب برای جلوگیری از هرگونه فتنه در سطح نهاد دینی و ترویج وحدت اسلامی نیاز داریم؛ زیرا در این مرحله حساس با سخت ترین چالش ها مواجه هستیم.

15 فرد

فهرست منتشر شده از سوی هیئت تبلیغ دینی شامل اسامی تعدادی از روحانیون است که عبارتند از: یاسر عوده، سامر عبدالحسین غنوی، بلال ابراهیم سلیم، محمد یوسف الحاج حسن، نزار محمد حمزه، ابراهیم حسن حرز، عبدالکریم الشیخ علی، یوسف حسن کنج، احمد عباس عیدی، عباس حمود مخ (ابو الحسن مرتضی)، محمد علی الفوعانی، هاشم علی الموسوی، محمود عبدالله فقیه، عبدالسلام نیازی دندش، نظیر جمال الجشی.

Read also



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.