«دولت اضطراری» در اسرائیل جنگ را فرماندهی می‌کند

غزه بدون برق.. محله‌هایی که از نقشه محو شدند.. تنش‌ها در جبهه جنوبی لبنان افزایش یافته‌است

TT

«دولت اضطراری» در اسرائیل جنگ را فرماندهی می‌کند


جنود إسرائيليون يطلقون قذائف مدفعية قرب الحدود مع غزة أمس (أ.ف.ب)
جنود إسرائيليون يطلقون قذائف مدفعية قرب الحدود مع غزة أمس (أ.ف.ب)

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و بنی گانتز، عضو اپوزیسیون، روز چهارشنبه از تشکیل «دولت اضطراری» برای فرماندهی جنگ خبر دادند. همزمان با این، یک فرمانده نظامی برای تهاجم احتمالی به نوار غزه نیز تعیین شد.
در بیانیه مشترک نتانیاهو و گانتز پس از دیدار دیروز آنها آمده‌است: «دو طرف برای تشکیل یک دولت اضطراری و یک دولت جنگ توافق کردند».
«دولت جنگ» شامل نتانیاهو، گانتز، و یوآو گالانت وزیر دفاع فعلی خواهد بود و فرمانده سابق ارتش از حزب گانتز، غادی آیزنکوت، و ران درمر، وزیر امور استراتژیک به عنوان ناظران تعیین شدند. یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون به دولت نپیوست، اما این بیانیه نشان می‌دهد که برای او یک کرسی در دولت جنگ «رزرو» شده‌است.
اسرائیل برای اولین بار پس از عقب‌نشینی در ۱۷ سال پیش، تصمیمی جدی برای حمله زمینی به نوار غزه و اتخاذ سیاست حملات ویرانگر «زمین سوخته» گرفت؛ بنابراین یک فرمانده نظامی با تجربه در منطقه را از نیروهای ذخیره وارد کرد و او را به فرماندهی مأموریت منصوب کرد که سرتیپ ذخیره چیکو تامیر (۵۹ ساله) فرمانده سابق لشکر غزه است. وی در سال‌های اخیر مسئولیت آموزش تیپ‌های پیاده و زرهی را بر عهده داشت.
حملات اسرائیل در پنجمین روز جنگ شکل بزرگتری از انتقام به خود گرفت و به نظر می‌رسید که اسرائیل می‌خواهد نوار غزه را چندین دهه به عقب برگرداند.
اسرائیل برخی از محله‌ها همچون محله بالانشین الرمال را با خاک یکسان کرده‌است. آنها تمرکز زیادی بر تخریب محله‌های مجلل در نوار غزه و وارد کردن بیشترین خسارت ممکن روی زمین و وادار کردن غیرنظامیان به مهاجرت و آواره شدن دارند.
حماس روز گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرد: «تداوم حملات اسرائیل برای پنجمین روز، یک چهارم میلیون نفر (۲۵۰ هزار نفر) را از خانه‌های ویران شده‌شان آواره کرده‌است».
در این بیانیه تأکید شده‌است که برق و آب از غزه قطع شده‌است که «یک فاجعه انسانی را به دنبال خواهد داشت». علاوه بر این از ورود مواد غذایی و تجهیزات پزشکی «به شیوه ای فجیع که به جنایات جنگی و نسل‌کشی شبیه است» جلوگیری می‌کنند. تنها نیروگاه برق فعال در نوار غزه روز گذشته پس از اتمام سوخت مورد نیاز برای بهره‌برداری، کار خود را متوقف کرد.
تنش در جبهه جنوبی لبنان حکمفرما بود، در این میان ترس ساکنان از بدتر شدن اوضاع به یک رویارویی آشکار بین اسرائیل و حزب‌الله تبدیل شده‌است.
اطلاع‌رسانی رسانه‌های اسرائیل دربارهٔ عملیات‌های نفوذ جنگجویان حزب‌الله با استفاده از پاراگلایدر در آسمان الجلیل در مجاورت مرز با لبنان بر نگرانی‌ها افزوده‌است.
حزب‌الله صبح دیروز اعلام کرد که در واکنش به کشته شدن سه تن از اعضای خود در دو روز پیش، یک سایت نظامی اسرائیل را بمباران کرده‌است که باعث شد نیروهای اسرائیلی دایره بمباران را به شهرهای مرزی در جنوب لبنان گسترش دهند.
وزرای خارجه کشورهای عربی دیروز خواستار «اقدام فوری بین‌المللی برای توقف جنگ در غزه» شدند و نسبت به «تلاش برای جابه‌جایی مردم فلسطین» هشدار دادند.
وزرای عرب در پایان نشست اضطراری خود در قاهره قطعنامه‌ای ۱۲ ماده‌ای صادر کردند که در آن بر اهمیت «توقف فوری جنگ علیه غزه» تأکید کردند.
فراخوان همگان را به خویشتنداری فراخواند و نسبت به پیامدهای انسانی و فاجعه بار ادامه جنگ هشدار داد.
از سوی دیگر، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، دیروز، به اسرائیل و سرزمین‌های فلسطینی سفر کرد. این سفر از سپتامبر گذشته با هدف پیشبرد تلاش‌های عادی سازی با کشورهای عربی و صلح در خاورمیانه برنامه‌ریزی شده بود و اکنون عمدتاً هدف آن جلوگیری از گسترش جنگ عنوان شده‌است.



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.