حزب الله و اسرائیل؛ خودداری از رویارویی با دست های روی ماشه

گاه شمار درگیری های طرفین از طوفان الاقصی  


سربازان اسرائیلی در شهرک المطله روبروی مرز لبنان (فرانس پرس)
سربازان اسرائیلی در شهرک المطله روبروی مرز لبنان (فرانس پرس)
TT

حزب الله و اسرائیل؛ خودداری از رویارویی با دست های روی ماشه


سربازان اسرائیلی در شهرک المطله روبروی مرز لبنان (فرانس پرس)
سربازان اسرائیلی در شهرک المطله روبروی مرز لبنان (فرانس پرس)

«حزب الله» و اسرائیل در مرزهای جنوبی لبنان خیلی محتاط هستند و مشغول برنامه ریزی. پیداست که طرفین از همان روز نخست عملیات «طوفان الاقصی» از آغاز جنگ تمام عیار در جبهه «حزب الله»‌ خودداری کردند و جنوب لبنان صرفا کارکرد پیام رسانی داشته و پیام های متعددی در زیر سقف قواعد درگیری رد و بدل شدند. هر دو طرف به این قواعد از پایان جنگ ماه ژوئیه ۲۰۰۶ پایبندند.
با این حال تدارک حمله زمینی به نوار غزه از سوی ارتش اسرائیل و تهدید مقامات اسرائیل برای یکسره کردن کار «حماس» احتمال درگیر شدن «حزب الله» در جنگ را افزایش داده است. منابع نزدیک به «حزب الله» نیز تاکید می کنند که هر دو طرف تا این لحظه از آغاز رویارویی خودداری کرده اند اما دستشان روی ماشه است. تحول اول: جنوب لبنان یکشنبه (۸ اکتبر) صحنه اولین زد و خورد نظامی پس از عملیات «طوفان الاقصی» بود. «حزب الله» سه سایت اسرائیلی در مزارع اشغالی شبعا را هدف قرار داد و تل آویو به یک سایت «حزب الله» در همان منطقه حمله هوایی کرد. این درگیری تلفات جانی نداشت. گویا دو طرف تمایل به خودداری از افزایش تنش داشتند چون این تقابل نظامی در منطقه ای اتفاق افتاد که «حزب الله» آن را اشغالی می خواند و در نتیجه مشمول قطعنامه ۱۷۰۱ نمی شود. بنابراین طرفین قواعد درگیری را زیر پا نگذاشتند. «حزب الله» در نظر داشت پیام همبستگی و حمایت به «حماس» و نوار غزه بدهد و طرف اسرائیلی خواست بگوید که در کمین نشسته و به رغم اینکه در مرز جنوبی سخت گرفتار درگیری است اما برای دفاع از مرزهای شمالی اش هم آماده است.
تحول نظامی دوم: دوشنبه (۹ اکتبر) بود که یک گروه فلسطینی از مرز لبنان برای اجرای عملیات در آنسوی مرز وارد اسرائیل شدند و ۴ اسرائیلی از جمله یک فرمانده نظامی را کشتند. تل آویو جواب این عملیات را داد و به سایت های «حزب الله» در خاک لبنان حمله هوایی کرد و ۳ عضو «حزب الله» کشته شدند. حمله موشکی «حزب الله» در مقابل متوجه منطقه الجلیل شد.
تحول نظامی سوم: چندین موشک از جنوب لبنان سه شنبه (۱۰ اکتبر) به سمت الجلیل غربی شلیک شدند. «حماس» مسئولیت این حمله را پذیرفت. جنگنده های اسرائیل بخش هایی از خاک لبنان را زیر آتش گرفتند. «حزب الله» نفربر اسرائیلی مدل زیلدا را در شهرک نشین آویویم هدف قرار داد. پس از آن بود که تبادل آتش به طور روزمره اتفاق افتاد. «حزب الله» چهارشنبه (۱۱ اکتبر) یک موشک هدایت شونده به یک سایت اسرائیلی شلیک کرد و گفت که چندین نفر اسرائیلی در این حمله کشته و زخمی شدند. این پاسخ «حزب الله» به کشته شدن چند نفر از اعضایش بود.

«حزب الله» در تله نیفتاد
با توجه به اتفاقاتی که افتاد برخی معتقدند که اسرائیل با هدف گرفتن و کشتن عناصر «حزب الله» قواعد درگیری را زیر پا گذاشته و حالا تنش نظامی در جنوب لبنان افزایش پیدا خواهد کرد. قواعد درگیری در علوم نظامی مجموعه قواعدی است که نیروهای مسلح در درگیری های نظامی بدان پایبندند.
جرج غانم نویسنده سیاسی معتقد است که «دو طرف به اصل (توجه) به قواعد درگیری پایبندند. به عبارت دیگر اگر فضای باز هدف حملات موشکی قرار بگیرد طرف دیگر نیز مناطق باز را مورد هدف قرار می دهد. اگر طرف اول یک نفر را بکشد طرف دوم یک نفر از طرف مقابل را می کشد. اسرائیل این اصل را زیر پا گذاشت و به یکی از سایت های (حزب الله) در عمق خاک لبنان حمله کرد که باعث کشته شدن چندین نفر از اعضای حزب شد».
غانم در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «(حزب الله) تا این لحظه از افزایش تنش خودداری کرده اما هنوز مشخص نیست که بعد وارد جنگ خواهد شد یا خیر». او افزود «حساب و کتاب های (حزب الله) این بار خیلی فرق می کند چون پاسخ شدیدتر و گسترده تر ممکن است کل منطقه را وارد جنگ کند». غانم بر این باور است که «اسرائیل با حمله هوایی به سایت (حزب الله) در عمق خاک لبنان می خواست پیام روشنی بدهد که هر گروهی علیه اسرائیل اقدام کند مسئولیتش با (حزب الله) است. ضمنا این اقدام اسرائیل در واقع آزمودن (حزب الله) بود که ببیند تا چه حد قصد دارد در آنچه در غزه می گذرد درگیر شود و تا چه حد آمادگی گشودن جبهه جنگ در جنوب را دارد اما (حزب الله) در تله نیفتاد». او خاطر نشان کرد «اما همه گزینه ها مطرح است. گسترش دامنه جنگ بستگی به تحولات جنگ در غزه دارد».
دو شرط «حزب الله» برای افزایش تنش
سپهبد بازنشسته دکتر هشام جابر رئیس مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه معتقد است «دو طرف به طور عام همچنان به قواعد درگیری پایبندند. (حزب الله) در ابتدا به سمت مزارع لبنانی اشغالی شبعا و کفر شوبا آتش گشود که آنها را مشمول قطعنامه ۱۷۰۱ نمی داند. اسرائیل با آتش توپخانه ای و نه موشک و جنگنده پاسخ داد. این اتفاق چند بار در سال های گذشته افتاده و نشان می دهد که طرفین به قواعد درگیری پایبند بوده و می خواهند پایبند بمانند».
او در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «حملات هوایی اسرائیل در منطقه ای کنار مرز و نزدیک خط آبی (خط جدا کننده بین اسرائیل و لبنان) انجام شدند که چند عضو (حزب الله) کشته شدند. (حزب الله) در پاسخ به الجلیل حمله کرد. طرفین به قواعد درگیری پایبند بودند».
جابر گفت «این تقابل نظامی در صورت ورود جنگنده های اسرائیلی به حریم هوایی لبنان و بمباران لبنان و یا شلیک موشک های زمین به زمین از اسرائیل به لبنان وارد فاز تازه ای خواهد شد».
او افزود «اوضاع در مرز بین لبنان و اسرائیل شکننده است اما افزایش تنش نظامی از سوی (حزب الله) بعید به نظر می رسد. (حزب الله) جنگ را آغاز نخواهد کرد مگر در دو حالت: اول اسرائیل آغازگر حمله و تجاوز باشد که بعید به نظر می رسد. دوم: اسرائیل به خاک ایران حمله کند».



بري به «الشرق الأوسط»: در دام نتانیاهو نمی‌افتیم و به جنگ نخواهیم رفت

نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان (خبرگزاری رسمی لبنان)
نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان (خبرگزاری رسمی لبنان)
TT

بري به «الشرق الأوسط»: در دام نتانیاهو نمی‌افتیم و به جنگ نخواهیم رفت

نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان (خبرگزاری رسمی لبنان)
نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان (خبرگزاری رسمی لبنان)

حمله حزب‌الله به حومه حیفا در واکنش به ترور چندین فرمانده نظامی‌اش در حومه جنوبی بیروت، باعث تغییر قواعد درگیری و شکستن خطوط قرمز نشد. هدف حزب‌الله از این حمله، تثبیت این قاعده بود که هر حمله به ضاحیه (حومه جنوبی بیروت) با پاسخ متقابل در حومه حیفا مواجه خواهد شد. با این تفاوت که حزب‌الله از هدف قرار دادن غیرنظامیان خودداری کرد و تنها تأسیسات نظامی از جمله فرودگاهی که جنگنده‌های اسرائیلی از آن برخاسته بودند را هدف قرار داد.
پیش از این پاسخ، اسرائیل طی دو روز صدها حمله هوایی علیه روستاهای جنوبی لبنان انجام داده بود. این حملات بخشی از برنامه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، برای تغییر شرایط میدانی و بازگشت شهرک‌نشینان به شمال اسرائیل بود. برخلاف نظر جامعه جهانی که معتقد بود بازگشت شهرک‌نشینان تنها با توقف درگیری‌ها در جنوب امکان‌پذیر است، نتانیاهو به دنبال ایجاد یک وضعیت جدید بود.

حومه حیفا در مقابل ضاحیه بیروت

نتانیاهو سعی داشت با تبدیل جنوب لبنان به منطقه‌ای غیرقابل سکونت و تخریب زیرساخت‌های نظامی و ترور فرماندهان حزب‌الله، این گروه را به پذیرش شرایط خود بدون هیچ امتیازی وادار کند. همین امر منجر به حملات گسترده اسرائیل به روستاهای مرزی و مناطقی در عمق جنوب لبنان شد.
بر اساس گزارش منابع دیپلماتیک غربی به «الشرق الاوسط»، نتانیاهو گمان می‌کرد حزب‌الله پس از ترور فرماندهانش و تخریب شبکه‌های ارتباطی‌اش به زمان طولانی برای بازیابی نیاز دارد و این شرایط را فرصتی مناسب برای تضعیف حزب‌الله و کاهش توان نظامی‌اش می‌دید.
اما با وجود این فشارها، حزب‌الله با حمله به حومه حیفا نشان داد که همچنان از توانایی‌های خود برخوردار است و می‌تواند جای خالی فرماندهان کشته شده را پر کند. هرچند این ترورها باعث از دست رفتن تجربه‌های کلیدی در حوزه توسعه تسلیحاتی و نظامی حزب‌الله شده است.

استراتژی نتانیاهو برای کشاندن حزب‌الله به جنگ

منابع دیپلماتیک همچنین بعید می‌دانند نتانیاهو به دنبال اشغال جنوب لبنان یا قطع ارتباط این منطقه با بقاع از طریق تسلط بر جاده‌های اصلی باشد. با این حال، او همچنان امیدوار است حزب‌الله را به یک جنگ تمام‌عیار بکشاند تا از این طریق بتواند حمایت بین‌المللی علیه حزب‌الله و ایران را جلب کند و آمریکا را به درگیری با ایران وادار کند.

پایبندی حزب الله به قواعد درگیری (رویترز)

اما آمریکا به تحریکات اسرائیل علیه ایران بی‌توجه است. این کشور به دنبال استفاده از کانال‌های دیپلماتیک برای کنترل وضعیت است و امیدوار است در صورت پیروزی کمالا هریس در انتخابات ریاست‌جمهوری، روابط با ایران را بهبود ببخشد. این امر باعث شده که واشنگتن و تهران با وجود تنش‌ها، همچنان به دنبال مدیریت بحران در منطقه باشند.

بری: در دام نتانیاهو نخواهیم افتاد

نتانیاهو در تلاش برای کشاندن حزب‌الله به جنگ، موفق نخواهد شد. این را نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان، به الشرق الأوسط می‌گوید. او می‌افزاید: «نتانیاهو به نابودی روستاهای جنوبی و تبدیل آنها به مناطق غیرقابل سکونت با استفاده از بمب‌های فسفری و تخریب خانه‌ها ادامه می‌دهد. او به قتل زنان، کودکان و افراد مسن ادامه می‌دهد. ما نمی‌خواهیم وارد جنگ شویم، اما حق دفاع از خود را داریم و تمام تلاش خود را برای کمک به مردم جنوب برای ماندن در سرزمین‌هایشان خواهیم کرد تا اسرائیل نتواند آنها را آواره کند.»
بری همچنین نتانیاهو را متهم کرد که با استفاده از قدرت نظامی سعی در کشاندن لبنان و منطقه به یک جنگ بزرگ دارد. او تأکید کرد که لبنان در این دام نخواهد افتاد و همچنان به قواعد درگیری پایبند خواهد ماند. وی همچنین خواستار اجرای قطعنامه 1701 شورای امنیت سازمان ملل شد و از جامعه بین‌المللی خواست اسرائیل را وادار به توقف نقض حریم هوایی لبنان کند. بری همچنین از آمریکا خواست تا فشار بیشتری بر اسرائیل وارد کند و مانع از ادامه تجاوزاتش شود.