فشار عربی و بین‌المللی برای مهار جنگ

محمد بن سلمان بر مخالفت با هدف قرار دادن غیرنظامیان تأکید کرد… مخالفت السیسی با مجازات دسته جمعی… بلینکن از بازگشایی «گذرگاه رفح» خبر داد

یک مرد جوان فلسطینی روی ویرانه های خانه اش نشسته است که در حمله اسرائیل به جنوب نوار غزه ویران شد (AFP)
یک مرد جوان فلسطینی روی ویرانه های خانه اش نشسته است که در حمله اسرائیل به جنوب نوار غزه ویران شد (AFP)
TT

فشار عربی و بین‌المللی برای مهار جنگ

یک مرد جوان فلسطینی روی ویرانه های خانه اش نشسته است که در حمله اسرائیل به جنوب نوار غزه ویران شد (AFP)
یک مرد جوان فلسطینی روی ویرانه های خانه اش نشسته است که در حمله اسرائیل به جنوب نوار غزه ویران شد (AFP)

در حالی که ارتش اسرائیل دیروز آمادگی خود را برای جنگ در دو جبهه؛ جبهه اول با حماس در غزه و جبهه دوم با حزب‌الله در جنوب لبنان اعلام کرد.
روز گذشته با تشدید حملات هوایی اسرائیل به شمال نوار غزه، چندین طرف عربی و بین‌المللی تلاش‌های خود را برای مهار جنگ تشدید کردند.
این عملیات اسرائیل منجر به آواره شدن حدود یک میلیون نفر به سمت جنوب شد، همچنین حدود ۲ هزار و ۵۰۰ نفر کشته و نزدیک به ۱۰ هزار نفر زخمی شدند.
در ادامه تلاش‌های مهار و کنترل اوضاع، شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی دیروز (یکشنبه) در ریاض با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا دیدار کرد و در این دیدار دربارهٔ تشدید تنش نظامی کنونی در غزه و پیرامون آن صحبت شد.
ولیعهد سعودی بر مخالفت خود با هدف قرار دادن غیرنظامیان و از کار انداختن زیرساخت‌ها و منافع حیاتی تأکید کرد.
وی همچنین بر لزوم کار برای بحث در مورد راه‌های توقف عملیات نظامی تأکید کرد و توضیح داد: پادشاهی به دنبال تشدید کار برای آرام کردن اوضاع، توقف تشدید تنش و احترام به قوانین بین‌المللی بشردوستانه از جمله رفع محاصره غزه و تلاش برای ایجاد شرایط برای بازگشت ثبات و بازگرداندن مسیر صلح است.
در همین راستا، عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر نیز در دیدار با بلینکن تأکید کرد که تأخیر در حل مسئله فلسطین «به تشدید خشم منجر شد».
وی معتقد است که واکنش کنونی اسرائیل «از اصل حق دفاع به مجازات دسته جمعی فراتر رفته‌است».
بلینکن در بخشی از سفر خود که شامل اسرائیل، اردن، پادشاهی عربی سعودی، امارات، قطر و بحرین بود، در قاهره میهمان السیسی شد و امروز به اسرائیل بازگشت تا دربارهٔ تحولات تشدید تنش نظامی در غزه گفت و گو کند.
رئیس‌جمهور مصر با تأکید بر «نیاز به توقف تحولات بحران کنونی که می‌تواند تأثیراتی بر منطقه خاورمیانه داشته باشد»، اظهار کرد که کشورش تلاش می‌کند تا اوضاع غزه را مهار و از ورود سایر طرف‌ها به درگیری جلوگیری کند.
السیسی افزود: تأخیر در حل و فصل و یافتن راه حل برای این بحران تلفات بیشتری را به همراه خواهد داشت.
بلینکن به نوبه خود گفت که مذاکرات خوبی با ولیعهد سعودی و رئیس‌جمهور مصر داشته‌است و همه کشورهای عربی که در جریان سفر خود به منطقه از آنها دیدن کرده‌است «متعهد هستند که دامنه درگیری با اسرائیل را گسترش ندهند».
وی پیش از ترک قاهره در راه اسرائیل افزود: هیچ‌کس نباید در جای دیگری بر آتش بیافزاید.
این مقام آمریکایی گفت که مطمئن است کمک‌های بشردوستانه از مصر به غزه می‌رسد، شرطی که قاهره برای خروج شهروندان آمریکایی از نوار غزه از طریق گذرگاه رفح تعیین کرده‌است.
وی اعلام کرد گذرگاه رفح باز خواهد شد. این گذرگاه تنها کریدوری است که توسط اسرائیل بین غزه و جهان خارج کنترل نمی‌شود.
بلینکن به شبکه ماهواره ای العربیه گفت: بهترین آینده برای فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها راه حل دو کشوری است.
علاوه بر این، بمباران متقابل در مرز بین لبنان و اسرائیل این نگرانی را ایجاد کرد که جنگ بین حماس و اسرائیل به یک درگیری منطقه‌ای تبدیل شود.
در همین راستا، دریاسالار دانیل هاگاری، سخنگوی ارشد ارتش اسرائیل دیروز گفت که اسرائیل آماده جنگ در دو یا چند جبهه است.
وی افزود که گروه حزب‌الله لبنان تحت حمایت ایران در تلاش است تا تنش‌ها را در مرزهای لبنان افزایش دهد تا مانع از حمله اسرائیل به غزه شود.



چرا عباس لحن سخنانش را علیه «حماس» تندتر کرد؟


عباس در آغاز نشست شورای مرکزی فلسطین در رام‌الله به شدت به «حماس» حمله کرد( EPA)
عباس در آغاز نشست شورای مرکزی فلسطین در رام‌الله به شدت به «حماس» حمله کرد( EPA)
TT

چرا عباس لحن سخنانش را علیه «حماس» تندتر کرد؟


عباس در آغاز نشست شورای مرکزی فلسطین در رام‌الله به شدت به «حماس» حمله کرد( EPA)
عباس در آغاز نشست شورای مرکزی فلسطین در رام‌الله به شدت به «حماس» حمله کرد( EPA)

تنها سوالی که پس از شنیدن سخنرانی محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، در میان فلسطینی‌ها و به‌ویژه ساکنان نوار غزه شکل گرفت این بود: چرا «ابومازن» لحنش را علیه «حماس» تا این حد تند کرد؟

عباس در سخنرانی خود در آغاز سی‌ودومین دوره شورای مرکزی فلسطین در رام‌الله گفت که «حماس» باعث «نکبت» فلسطینی‌ها شده است. او با به‌کار بردن الفاظی همراه با ناسزا از این گروه خواست که گروگان‌های اسرائیلی را آزاد کند، سلاح‌هایش را تحویل دهد و به یک حزب سیاسی تبدیل شود.

در این نشست، جبهه خلق برای آزادی فلسطین، جنبش ابتکار ملی فلسطین، «حماس»، «جهاد اسلامی» و برخی گروه‌های دیگر غایب بودند. این در حالی است که هدف اصلی این نشست، به تصویر کشیدن وحدت ملی اعلام شده بود. با این حال، تمرکز اصلی این دوره بر ایجاد پستی جدید به نام معاون رئیس سازمان آزادی‌بخش فلسطین است و خبری از تصمیم‌گیری‌های مهم در مورد جنگ اسرائیل علیه غزه نیست.

در گذشته نیز عباس انتقادات تندی به «حماس» وارد کرده بود، به‌ویژه پس از آنکه این گروه در سال ۲۰۰۷ کنترل غزه را در دست گرفت. اما این نخستین‌بار است که او با چنین لحن تندی سخن گفته است.

آنچه بسیاری از ناظران را شگفت‌زده کرد، زبان تند و بی‌سابقه‌ای بود که عباس به کار برد؛ برخی این لحن را «غیرضروری» و «خشن» توصیف کردند، در حالی که برخی دیگر آن را بیانگر نظر بخش زیادی از مردم، به‌ویژه ساکنان خسته و جنگ‌زده غزه در دهه گذشته دانستند.

همیشه سخنان رهبران «فتح» و «حماس» در عرصه عمومی و شبکه‌های اجتماعی بازتاب زیادی دارد و گاهی اوقات واکنش‌های روشنفکران و دنبال‌کنندگان مسائل فلسطین از کشورهای عربی یا دیگر مناطق را نیز در پی دارد.

خون در حال جوشیدن

منیر الجاغوب، رئیس کمیته رسانه‌ای در کمیسیون بسیج و سازماندهی جنبش «فتح»، در حساب فیس‌بوک خود نوشت: «تندی سخنان رئیس‌جمهور محمود عباس ناشی از حرارت خون فلسطینی جاری است.»

بیشتر نظرات نسبت به این پست حمایت‌آمیز بودند، هرچند برخی نیز دفاع از این سخنان را نقد کردند و حتی برخی از شرکت‌کنندگان در بخش نظرات به شخص عباس حمله کردند.

فلسطینی‌ها بارها شاهد زبان تند و انتقادات متقابل میان «فتح» و «حماس» بوده‌اند، اما این نخستین‌بار است که در سخنرانی رئیس‌جمهور فلسطین ناسزا و اصطلاحاتی به‌کار رفته که پیش‌تر شنیده نمی‌شد.

در مقابل، برخی نویسندگان و تحلیلگران بر این باورند که چنین سخنانی، صرف‌نظر از اختلافات سیاسی میان «فتح» و «حماس»، به همه فلسطینی‌ها توهین‌آمیز است.

ضیاء حسن، تحلیلگر سیاسی، گفت که رئیس‌جمهور عباس باید در برخورد با وضعیت کنونی فلسطین «با درایت بیشتری» عمل می‌کرد و انتظار می‌رفت سخنانش «متعادل‌تر» باشد. او تأکید کرد: «این سخنرانی توهین‌آمیز و خشن بود.»

سقوط گفتار سیاسی

بسیاری از ناظران پنهان نمی‌کنند که یکی از دلایل این نوع گفتار، احساس بی‌توجهی کامل از سوی دولت آمریکا و برخی نهادهای بین‌المللی نسبت به رهبری تشکیلات خودگردان است. در همین حال، «حماس» جلساتی را با برخی مقامات دولت ترامپ و دیگر مسئولان بین‌المللی برگزار کرده است تا راه‌حل‌هایی برای وضعیت غزه پیدا کند.

مصطفی ابراهیم، تحلیلگر سیاسی، به روزنامه الشرق الاوسط گفت: سخنان عباس «غافلگیرکننده و کاملاً نابجا بود»، به‌ویژه این‌که در طول جنگ غزه، تشکیلات خودگردان هیچ دخالت مؤثری نداشت و موضع آن کاملاً منفی بود. این امر هم طرفداران و هم مخالفان او را عصبانی کرده، مخصوصاً وقتی که اظهاراتش «حماس» را با اشغالگر یکی دانست.

ابراهیم افزود: «این نوع انتقادات، به‌ویژه با به‌کار بردن ناسزا، مناسب نبود. رئیس‌جمهور باید خواستار آزادی اسیران فلسطینی و اشاره به رنج آن‌ها در زندان‌های اسرائیل می‌شد، نه فقط در مورد گروگان‌های اسرائیلی صحبت کند.»

او گفت: «آنچه عباس گفت نابجا بود و نباید به این شکل بیان می‌شد. این‌ها انتقاد نبودند، بلکه توهین به کل ملت فلسطین بود.»

واکنش «حماس»

در حالی‌که «حماس» هنوز واکنش رسمی به سخنان عباس نشان نداده، باسم نعیم، عضو دفتر سیاسی این جنبش، حمله شدیدی به رئیس تشکیلات خودگردان کرد و نشست شورای مرکزی را «نشستی فاقد مشروعیت» توصیف کرد.

او در گفتگو با شبکه تلویزیونی «الاقصی» وابسته به «حماس» گفت: این سخنان عباس بهانه را از دست اسرائیل گرفته که دست به یهودی‌سازی، شهرک‌سازی و الحاق زمین‌ها در کرانه باختری و قدس می‌زند، خانه‌ها را ویران می‌کند، هزاران نفر را بازداشت می‌کند و در پی حذف کامل حضور فلسطینی‌ها است.