فشار منطقه‌ای و بین‌المللی علیه اسرائیل.. غزه چشم به راه کمک

اسرائیل دربارهٔ دوران پس از حماس صحبت می‌کند… آزادی دو گروگان آمریکایی در نوار غزه… نگرانی از عواقب حملات «بازوهای ایران»... قاهره، میزبان اجلاس بین‌المللی

الأمين العام للأمم المتحدة أنطونيو غوتيريش يتحدث للصحافيين أمام معبر رفح أمس (أ.ف.ب)
الأمين العام للأمم المتحدة أنطونيو غوتيريش يتحدث للصحافيين أمام معبر رفح أمس (أ.ف.ب)
TT

فشار منطقه‌ای و بین‌المللی علیه اسرائیل.. غزه چشم به راه کمک

الأمين العام للأمم المتحدة أنطونيو غوتيريش يتحدث للصحافيين أمام معبر رفح أمس (أ.ف.ب)
الأمين العام للأمم المتحدة أنطونيو غوتيريش يتحدث للصحافيين أمام معبر رفح أمس (أ.ف.ب)

در حالی که اسرائیل روز جمعه به حمله به نوار غزه ادامه داد و خود را برای تهاجم زمینی احتمالی آماده می‌کند که برای آن سه مرحله را تعیین کرد که شامل ایجاد «سیستم امنیتی جدید» در پی «شکست و نابودی جنبش حماس» است، توجهات به مصر دوخته شده‌است، مصری که آماده می‌شود تا گذرگاه رفح را برای کمک‌های بشردوستانه به نوار، همزمان با میزبانی از نشست بین‌المللی صلح در روز شنبه باز کند.
هواپیماهای اسرائیل ساعاتی پس از بمباران کلیسای «پورفیریوس» که یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای جهان بود، برج‌های مدینه الزهرا در غزه، خانه‌ها، ساختمان‌ها و مسجد تاریخی «العمری» را بمباران کردند.
این بمب‌گذاری در حالی صورت گرفت که گردان‌های القسام، شاخه نظامی جنبش حماس، اعلام کرد که دو زن اسیر را که در نوار غزه بازداشت شده بودند، آزاد کرده‌است.
ابوعبیده، سخنگوی القسام در بیانیه‌ای گفت: در پاسخ به تلاش‌های قطر، دو زندانی آمریکایی (یک زن و دخترش) را به دلایل بشردوستانه آزاد کردیم.
یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل روز جمعه، در نشستی که در دفتر مرکزی وزارت امور خارجه و کمیته امنیت در کنست برگزار شد، سه هدف جنگ را مشخص کرد؛ نابودی حماس، نابودی توان نظامی و دولتی آن، برداشتن کامل مسئولیت اسرائیل از نوار غزه و ایجاد یک سیستم امنیتی جدید.
در همین حال، عبدالفتاح السیسی رئیس‌جمهور مصر روز جمعه نسبت به کوچاندن غیرنظامیان از غزه به سینا هشدار داد و گفت: آواره کردن مردم غزه در صحرای سینا و وادار کردن آنها به کوچ اجباری به مصر، به معنای پایان مسئله فلسطین است، ما کوچاندن مردم فلسطین از سرزمین خود را نمی‌پذیریم.
السیسی در دیدار با ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا، گفت که برای جلوگیری از سقوط منطقه به سمت یک جنگ منطقه ای که تأثیری قوی بر منطقه و صلح در آن خواهد داشت، نیاز به همکاری وجود دارد.
وی همچنین بر اهمیت احیای روند صلح و امید دادن به فلسطینی‌ها برای ایجاد کشور خود در مرزهای ۱۹۶۷ تأکید کرد.
از سوی دیگر، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد روز گذشته در یک کنفرانس مطبوعاتی در رفح در مرز مصر با نوار غزه گفت که ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه برای بسیاری از مردم آن تفاوت میان زندگی و مرگ هستند.
وی خواستار آتش‌بس بشردوستانه شد و اظهار کرد که «بیش از دو میلیون نفر در نوار غزه بدون آب، غذا و سوخت هستند».
در همین حال، منابع سیاسی در تل آویو فاش کردند که اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل به دولت جنگ اضطراری به رهبری بنیامین نتانیاهو اطلاع داده‌است که اگر اسرائیل به نوار غزه حمله کند، حزب‌الله جبهه جنگ را در شمال باز خواهد کرد.
این نهاد نظامی گفت که این تصمیم نه تنها در بیروت، بلکه در تهران نیز گرفته شده‌است.
این داده‌های اسرائیل با تحرکات قابل توجه گروه‌هایی که به عنوان «بازوهای ایران» در منطقه توصیف می‌شوند، همزمان بود، که شامل بمباران مکان‌هایی شد که نیروهای آمریکایی در آن مستقر بودند. همان‌طور که در عراق و سوریه نیز اتفاق افتاد، همچنین حوثی‌ها موشک‌هایی را به سمت اسرائیل پرتاب کردند که دیروز توسط نیروی دریایی آمریکا رهگیری شد.



چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
TT

چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)

منابع دیپلماتیک در بغداد به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند مقام‌های عراقی نگران کشیده شدن کشور به جنگ میان ایران و اسرائیل بودند و آن را «تهدیدی وجودی برای عراق» توصیف کردند که خطرناک‌تر از تهدید داعش بود؛ همان گروهی که زمانی یک‌سوم خاک کشور را اشغال کرده بود.

این منابع توضیح دادند:
«داعش یک پدیده بیگانه بود که در نهایت باید از بدن عراق به‌ویژه با توجه به حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی از بغداد برای مقابله با آن طرد می‌شد. اما جنگ ایران و اسرائیل، وحدت عراق را تهدید می‌کرد.»

شرح تهدید وجودی از نگاه منابع دیپلماتیک:

همزمان با آغاز جنگ، بغداد پیام‌هایی از اسرائیل از طریق جمهوری آذربایجان و کانال‌های دیگر دریافت کرد. در این پیام‌ها آمده بود که اسرائیل در صورت حمله‌ای از خاک عراق، پاسخ‌هایی «سخت و دردناک» خواهد داد. اسرائیل مسئولیت هرگونه حمله از خاک عراق را متوجه دولت عراق دانسته بود.

آمریکا نیز از زبان توصیه‌آمیز قبلی عبور کرد و مستقیماً نسبت به عواقب وخیم حملات احتمالی گروه‌های وابسته به ایران هشدار داد.

مقام‌های عراقی نگران «سناریوی فاجعه» بودند. سناریویی که در آن، گروه‌های عراقی به اسرائیل حمله می‌کردند و اسرائیل نیز با موجی از ترورهای هدفمند مشابه آنچه علیه فرماندهان حزب‌الله لبنان و ژنرال‌ها و دانشمندان ایرانی در آغاز جنگ انجام داد، پاسخ می‌داد.

به گفته این منابع، اگر اسرائیل حملات دردناکی علیه این گروه‌ها انجام می‌داد، خشم در میان شیعیان عراق شعله‌ور می‌شد. این وضعیت ممکن بود مرجعیت شیعه را وادار به اتخاذ موضعی جدی کند و در نتیجه، بحران به شکل تقابل مستقیم شیعیان با اسرائیل درمی‌آمد.

این سناریو باعث شد نگرانی‌هایی شکل گیرد مبنی بر اینکه سایر گروه‌های عراقی، شیعیان را مسئول کشاندن کشور به جنگی بدانند که می‌شد از آن دوری کرد. در چنین شرایطی، احتمال بروز شکاف دوباره میان شیعیان و سنی‌ها و تهدید دوباره برای وحدت عراق وجود داشت.

خطر دیگر، موضع احتمالی کردها بود. این احتمال وجود داشت که کردها اعلام کنند دولت مرکزی فقط نماینده یک گروه است، کشور از جنگ‌ها خسته شده و اقلیم دیگر نمی‌خواهد خود را با بغداد درگیر کند؛ چراکه نزدیکی به بغداد، اقلیم را وارد جنگ‌هایی می‌کند که نمی‌خواهد در آن‌ها شرکت داشته باشد.

نقش دولت السودانی

دولت محمد شیاع السودانی با ترکیبی از قاطعیت و تدبیر عمل کرد. به گروه‌ها هشدار داد که تحمل هیچ تلاشی برای کشاندن کشور به جنگی که وحدتش را تهدید می‌کند، ندارد. همزمان، کانال‌های ارتباطی با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه آمریکا، را باز نگه داشت.

موضع ایران و موازنه داخلی
دولت عراق از موضع تهران هم بهره برد. ایران نه‌تنها از گروه‌ها نخواست وارد جنگ شوند، بلکه آن‌ها را به خویشتنداری تشویق کرد. برخی معتقدند تهران نمی‌خواست پس از از دست دادن سوریه، روابطش با عراق را نیز قربانی کند.

عامل مهم دیگر، درک گروه‌ها از بزرگی جنگ بود. آن‌ها می‌دانستند این نبرد از توانشان فراتر است؛ به‌ویژه با توجه به شرایط حزب‌الله در لبنان و نفوذ اطلاعاتی اسرائیل درون ایران. اسرائیل نشان داده بود که اطلاعات دقیقی از گروه‌های دشمن دارد و با برتری تکنولوژیک خود، می‌تواند به اهدافش برسد.

سه حمله ناکام

با وجود فشارها، به گفته منابع دیپلماتیک، گروه‌های بی‌انضباط تلاش کردند سه حمله را طراحی و اجرا کنند؛ اما نیروهای امنیتی عراق توانستند پیش از اجرا آن‌ها را خنثی کنند.

منابع همچنین گفتند که ایران زخمی عمیق برداشت؛ چراکه اسرائیل جنگ را به خاک ایران کشاند و آمریکا را به هدف گرفتن تأسیسات هسته‌ای آن ترغیب کرد. به‌گفته این منابع، اگر ایران در پرونده هسته‌ای امتیاز ندهد، احتمال دور تازه‌ای از درگیری وجود دارد.