دومین سخنرانی نصرالله چه نکته تازه ای داشت؟

او مجدداً نقش رسمی لبنان را نادیده گرفت.. میدان، منشأ تصمیمات نصرالله



طرفداران حزب‌الله روز شنبه سخنرانی او را در صفحه نمایش دنبال می‌کنند (dpa)
طرفداران حزب‌الله روز شنبه سخنرانی او را در صفحه نمایش دنبال می‌کنند (dpa)
TT

دومین سخنرانی نصرالله چه نکته تازه ای داشت؟



طرفداران حزب‌الله روز شنبه سخنرانی او را در صفحه نمایش دنبال می‌کنند (dpa)
طرفداران حزب‌الله روز شنبه سخنرانی او را در صفحه نمایش دنبال می‌کنند (dpa)

چارچوب کلی سیاسی دومین سخنرانی حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، از زمان حمله جنبش حماس به شهرک‌های اسرائیلی واقع در نوار غزه در ۷ اکتبر، تقریباً کپی دقیقی از اولین سخنرانی وی بوده‌است. به استثنای این که او ابتکار پاسخگویی به سؤالات «اهل خانه» از جمله دوگانه شیعی و دیگران را بر عهده نمی‌گرفت، این سوالات دربارهٔ نادیده انگاری جایگاه نظام در سوریه در تشدید تقابل نظامی میان محور مقاومت و اسرائیل در اولین سخنرانی خود مطرح شد.
نصرالله در دومین سخنرانی خود در روز شنبه به مناسبت «روز شهید» بدون هیچ ابهام و تردیدی اشاره کرد که تحرکات خارج از غزه و لبنان و همچنین عراق، سوریه، یمن و تهران در حال حاضر محدود به حمایت از میادین در امتداد نوار غزه است، برخلاف جبهه شمالی در جنوب لبنان که زیر سقف پایبندی به قواعد درگیری است و با برخی نقض‌ها در عمق که هنوز از کنترل خارج نشده، گویی در چارچوب آزمایش نیات نظامی در تلاش برای تبادل بمباران است؛ برای اطمینان از میزان تمایل آن برای عبور از خطوط قرمز، و این در مورد اسرائیل صدق می‌کند.

حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان

بنابراین، از دیدگاه حزب‌الله، عرصه سوریه از صحنه تقابل به عرصه حمایت از فشار بر ایالات متحده آمریکا تبدیل شد تا از طریق آن، اسرائیل، تهاجم زمینی خود به نوار غزه را متوقف کند زیرا تصمیم برای گسترش دامنه رویارویی همچنان باقی است، با این حال، واشینگتن به سرعت ناوگان و ناوهای هواپیمابر خود را وارد کرد تا مسیر را برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، همئار کند و اعتبار نظامی و سیاسی خود را که در نتیجه تهاجم حماس به نوار غزه از بین رفته بود، بازگرداند.
در این زمینه، نصرالله از محدود کردن نقش رژیم در سوریه به پذیرش مقاومت و تمایل آن برای تحمل عواقب فشار نظامی که در معرض آن قرار داشت، که نشان‌دهنده هدف قرار دادن مستمر تعدادی از سایت‌های نظامی و امنیتی توسط اسرائیل بود، ابایی نداشت. این همان چیزی است که مخالفان او را بر آن داشت که بگویند دفاعش نقطه عطفی در این سخنرانی بود.

سربازان اسرائیلی در جریان تمرین در بلندی‌های جولان اشغالی در ۹ نوامبر (AFP)

به عبارت دیگر، نصرالله در سخنرانی خود مجموعه‌ای از دلایل قانع‌کننده را برای دفاع از شکست رژیم سوریه در درگیری مستقیم در رویارویی نظامی که تا جبهه شمالی گسترش یافته، استناد کرد. اگرچه منابع دیپلماتیک عرب از موضع دمشق در میان کشورهای حامی حماس در مقابله با تجاوزات اسرائیل غافلگیر نشدند. آنها به «الشرق الاوسط» گفتند که کشورهای حامی تل آویو و تهاجم آن به نوار غزه ارزیابی خوبی از موقعیت این رژیم در سوریه داشتند، محور مقاومت می‌خواست با وارد کردن چند جناح فلسطینی در این رویارویی که در حال حاضر شاهد افزایش سطح تنش‌های نظامی است، جبهه شمالی را تقویت کند تا شاید نقش محدود سوریه در حمایت از آن تحت فشار را جبران کند، به جای اینکه به دلیل نداشتن توانایی نظامی وارد تقابل شود.
نصرالله همچنین وظیفه تقسیم وظایف محوله به کشورها و نیروهای حامی حماس در مقابله با گسترش تجاوزات اسرائیل به نوار غزه را بر عهده گرفت که منجر به برقراری معادله ای - در پیام مستقیم خود به ایالات متحده - شد که مبنای آن این بود: توقف هدف قرار دادن پایگاه‌های آمریکایی در منطقه، در ازای فشار واشینگتن بر اسرائیل برای توقف تجاوزاتش به غزه.
منابع پارلمانی و وزارتی آشنا با فضای حاکم بر دیدارهای آموس هوگستین، مشاور امنیت انرژی رئیس‌جمهور آمریکا، می‌پرسند: آیا حذف نصرالله نشانگر وجود نیت از سوی اسرائیل و لبنان برای تشدید اوضاع در جبهه شمالی از تضمین سیاسی لبنان برخوردار است که توسط نجیب میقاتی، نخست‌وزیر موقت، به نمایندگی از حزب‌الله، به آن تعهد شده‌است یا خیر، یا اینکه او قصد داشت از موضع خود این پیام را به دلواپسان بدهد مبنی بر اینکه لبنان در پاسخ به فشارهای بین‌المللی و عربی که به سمت آن وارد می‌شود و شامل تهدیدهایی برای جذب نکردن آن به جنگ جاری در غزه می‌شود، قصد ندارد وارد این رویارویی شود؟
اگرچه نصرالله در سخنرانی خود با تأکید بر این که لبنان از زیر و بالای میز تهدیداتی دریافت کرده‌است، افزود که تصمیم برای توقف جنگ همچنان در دست واشینگتن است.
بنا به گزارش همان منابع، هوگشتاین با ابراز نگرانی از دخالت قهرآمیز عامل فلسطینی در تشدید تنش نظامی در امتداد جبهه شمالی، لزوم پایبندی به قطعنامه ۱۷۰۱ را توصیه کرده‌است، زیرا جایگزین شامل گسترش هرج و مرج در جنوب است، به طوری که محدود به منطقه عملیات واقع در جنوب منطقه لیتانی نیست، جایی که قرار است ارتش لبنان با حمایت یونیفل برای اجرای قطعنامه بین‌المللی، امنیت را به عهده بگیرد.

دود از مجاورت پادگان رامیم در منطقه الجلیل پس از بمباران حزب‌الله بلند می‌شود (AFP)

همچنین گزارش شد که هوگشتاین آمادگی واشینگتن را برای کمک به لبنان برای دستیابی به یک حل و فصل برای نقاط مرزی که در مورد آنها ملاحظه دارد، تجدید کرد و اسرائیل مسئولیت باقی ماندن در آنجا را بر عهده دارد؛ از آنجایی که این خط در چارچوب خط عقب‌نشینی کامل اسرائیل از خاک لبنان است، این امر رفتار دولت با خط آبی را از این زاویه توضیح می‌دهد که کنترل دولت بر کل قلمرو خود را تضمین نمی‌کند.
بر این اساس، بیشترین چیزی آنچه در سخنان نصرالله بیان شد، به استثنای توجیه وی برای عدم دخالت سوریه در رویارویی همه‌جانبه و قرار گرفتن آن در محور پشتیبانی، تنها کپی برداری از سخنرانی اول وی است.
او علاوه بر افشای استفاده حزب از پهپادها، آنها را هواپیماهای تهاجمی مجهز به موشک «برکان» به وزن نیم تن توصیف کرد.
نصرالله این نکته را فراموش نکرد که حزب‌الله همچنان موضع خود را در مورد روند جنگ غزه در شرایطی که متوسل به میدان است، حفظ می‌کند، به این معنی که از دیدگاه منابع وزارتی و پارلمانی، عملکرد نظامی حزب کنترل شده باقی می‌ماند. این همان چیزی است که طرفدارانش را مطمئن می‌سازد.

نخست‌وزیر نجیب میقاتی از هوخشتاین و دوروتی شیا سفیر ایالات متحده در لبنان استقبال کرد (آژانس ملی)

با این حال، اگرچه حزب در حال تنظیم ریتم نظامی خود در اشغال اسرائیل برای کاهش فشار بر غزه بود، نصرالله سخنرانی خود را به توصیف وضعیت کنونی بدون ارائه گزینه‌های سیاسی خود محدود کرد، به جز شرط‌بندی او مبنی بر اینکه عامل زمان به نفع اسرائیل نیست که به دلیل تغییر موضع مقامات آن و مجبور شدن به تناقض در فقدان بینش سیاسی و جایگزینی آن با تهدید، با چوب آمریکایی در حالت سردرگمی دست و پا می‌زند.
تضاد درون اسرائیل توجه را از دلایل اصرار نصرالله بر پاک کردن دولت پنهان نمی‌کند، حتی اگر قرار باشد برای از بین بردن این تصور غالب در داخل و خارج از کشور مبنی بر اینکه تصمیم صلح و جنگ در دست دولت نیست.
او مجبور نشد از کسانی که خواستار کشاندن لبنان به یک رویارویی حساب نشده به بهانه کم بودن تماس‌ها هستند، چشم پوشی کند، علاوه بر این که نادیده گرفتن شریک دیگر لبنان نیز توجیهی ندارد. او تلاش کرده همزمان با اجلاس عربی - اسلامی نشان دهد که با نجیب میقاتی هماهنگ است، در غیر این صورت، چگونه می‌توان مصونیت لازم را در مقابل تهدیدات اسرائیل تأمین کرد؟
بنابراین حزب هیچ علاقه ای ندارد که بدون رجوع به دولت و هماهنگی با آن به عنوان شریک به آن پشت کند زیرا دولت بیشترین توانایی را در برقراری ارتباط با خارج به منظور ایجاد یک شبکه امنیتی سیاسی دارد.
آیا حزب‌الله عدم توازن را که مانع توافق بر سر یک طرح سیاسی است که اهرمی برای طرح اضطراری است با پیش‌بینی وضعیت جبهه شمالی اصلاح خواهد کرد، به گونه ای که اجازه می‌دهد عواقب ناشی از آن جذب شود؟ زیرا توسل به میدان، بدون پناه آوردن به اکثریت قریب به اتفاق لبنانی‌ها کافی نیست.



لبنان نگران اظهارات نتانیاهو: مأموریت بَرّاک به نقطه صفر بازگشت

فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)
فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)
TT

لبنان نگران اظهارات نتانیاهو: مأموریت بَرّاک به نقطه صفر بازگشت

فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)
فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)

مقام‌های لبنانی با نگرانی به سخنان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، واکنش نشان دادند. او خروج اسرائیل از لبنان را به خلع سلاح حزب‌الله مشروط کرده بود. منابع وزارتی این موضع را «نشانه‌ای منفی» توصیف کردند که بر مأموریت فرستاده آمریکایی، تام بَرّاک، تأثیر خواهد گذاشت. بَرّاک دوشنبه شب از تل‌آویو به بیروت رسید و قرار است سه‌شنبه با مقام‌های لبنانی دیدار کند.

منابع یادشده گفتند: «سخنان نتانیاهو مایه اطمینان نیست، به‌ویژه که حزب‌الله هر اقدام احتمالی را به خروج کامل اسرائیل از لبنان مشروط کرده است». این منابع افزودند این شرایط «مأموریت بَرّاک را ناکام گذاشته و به نقطه آغاز بازگردانده است». همچنین هشدار دادند که حزب‌الله تهدید کرده در واکنش به خیابان خواهد آمد.

نمایندگان بلوک «توسعه و آزادی» به رهبری نبیه بری، اظهارات نتانیاهو را «ایجاد اخلال و سردرگمی» پیش از سفر بَرّاک دانستند. آنها همچنین به واکنش مورگان اورتاگوس، معاون فرستاده ویژه آمریکا به خاورمیانه، اشاره کردند. او پیش‌تر از بَرّاک به بیروت رسیده و سخنان نتانیاهو را در شبکه «ایکس» بازنشر کرده و زیر آن نوشته بود: «سپاس». این منابع تأکید کردند «لازم است موضعی واحد و هماهنگ از سوی لبنان در برابر سخنان نتانیاهو اعلام شود».

۵ اوت، دولت لبنان به ارتش مأموریت داد طرحی برای خلع سلاح حزب‌الله آماده کند و تا پایان سال اجرا شود. این تصمیم با مخالفت حزب‌الله روبه‌رو شد و این گروه تهدید کرد برای اعتراض به خیابان می‌آید.

رئیس‌جمهور لبنان، جوزف عون، گفت: «دولت تصمیم‌هایی گرفته که تاکنون سابقه نداشته است. هیئت دولت جایگاه تبادل نظر و تصمیم‌گیری پس از بحث و بررسی است و این روند به‌درستی انجام می‌شود». او همچنین بر اهمیت جلب توجه عربی و بین‌المللی به لبنان با تقویت اعتماد تأکید کرد و در دیدار با هیئتی از «اتحادیه بازرگانان برای حمایت و توسعه» گفت: «لبنان فرصت‌های بسیاری دارد که باید از آنها به‌درستی استفاده شود. راه‌حل، خروج از بن‌بست‌های مذهبی و حزبی است. تنها حزب باید لبنان باشد و تنها مذهب، مذهب لبنانی. لبنانِ مذاهب کشور نمی‌سازد، این دولت است که باید از همه مذاهب حمایت کند و وطن را حفظ کند».

نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، نیز گفت: «اسرائیل باید به حاکمیت لبنان احترام بگذارد و از سرزمین‌هایی که همچنان اشغال کرده خارج شود. این اقدام به ارتش امکان می‌دهد استقرار خود را در جنوب تکمیل کند، به تجاوزها پایان دهد و اسرا را آزاد کند تا مسیر بازسازی و بهبود آغاز شود». او تأکید کرد: «ارتش لبنان متعلق به همه لبنانی‌هاست و تجهیز و تقویت آن پایه امنیت و ثبات است».

این سخنان در دیدار با دو عضو کنگره آمریکا، دارن لحود و استیو کوهن، مطرح شد. لحود در این دیدار از اقدامات دولت لبنان برای گسترش حاکمیت بر سراسر خاک کشور، محدود کردن سلاح در دست دولت و اصلاحات قضایی و مالی تمجید کرد و آنها را گامی مهم برای بازسازی اعتماد جامعه جهانی به لبنان دانست.

او افزود: «ارتش نقش اساسی در تأمین امنیت و ثبات دارد. من در کنگره تلاش می‌کنم تا حمایت از ارتش ادامه یابد». در این دیدار همچنین بر اهمیت تمدید مأموریت نیروهای یونیفل برای پشتیبانی از ارتش لبنان در جنوب تأکید شد.

از سوی دیگر، نتانیاهو تصمیم دولت لبنان برای خلع سلاح حزب‌الله را «بسیار مهم» خواند و گفت اسرائیل آماده کاهش حضور خود در جنوب لبنان است «اگر گام‌های اجرایی در این مسیر برداشته شود».

دفتر نتانیاهو اعلام کرد: «اسرائیل گام مهم دولت لبنان به رهبری جوزف عون و نواف سلام را به رسمیت می‌شناسد. این تصمیم بسیار مهم است. بر همین اساس، اسرائیل آماده است با لبنان همکاری کند تا حزب‌الله خلع سلاح شود و آینده‌ای امن‌تر و باثبات‌تر برای دو کشور رقم بخورد».

زیرنویس عکس:
آرشیوی از حمله هوایی اسرائیل به جنوب لبنان (Reuters)

طبق این بیانیه، اگر ارتش لبنان برای اجرای خلع سلاح حزب‌الله اقدام کند، اسرائیل نیز تدابیری متقابل، از جمله کاهش تدریجی حضور نیروهایش در هماهنگی با سازوکار امنیتی تحت رهبری آمریکا خواهد اندیشید.

این مواضع پس از دیدارهای بَرّاک در تل‌آویو مطرح شد. او میان لبنان و اسرائیل میانجی‌گری می‌کند. بَرّاک پیش‌تر گفته بود دولت لبنان «گام اول» را برداشته و اسرائیل باید اقدام متقابل انجام دهد. توافق آتش‌بس نوامبر گذشته به همین اصل «گام به گام» استوار بود. بر اساس آن، حزب‌الله باید از مرزها دور شود، سلاح تنها در اختیار نهادهای رسمی لبنان باشد و اسرائیل از مناطقی که در جنگ اخیر اشغال کرده خارج شود. با این حال، اسرائیل همچنان پنج ارتفاع استراتژیک را در کنترل دارد و حملات روزانه به مناطق لبنان ادامه دارد.

وزارت بهداشت لبنان اعلام کرد یک نفر در حمله پهپاد اسرائیلی به خودروی «رابید» در جاده عین‌المزراب در تبنین، شهرستان بنت‌جبیل، کشته شد. پهپاد دیگر اسرائیل نیز خودرویی را در جاده صربین هدف قرار داد اما موشک به خودرو اصابت نکرد و وسط جاده افتاد.

به گزارش «خبرگزاری ملی لبنان»، یکشنبه شب نیز «نیروی دشمن به کارخانه حرب در مسیر مرکبا - عدیسا وارد شد، آن را بازرسی کرد و بر درِ کارخانه برای مالک آن هشدار گذاشت».


طرح ارتش لبنان برای اجرای انحصار سلاح «زیر سقف پرهیز از درگیری»

نظامیان لبنانی در اردوگاه برج‌البراجنه پناهندگان فلسطینی در جنوب بیروت مستقر شده‌اند (AP)
نظامیان لبنانی در اردوگاه برج‌البراجنه پناهندگان فلسطینی در جنوب بیروت مستقر شده‌اند (AP)
TT

طرح ارتش لبنان برای اجرای انحصار سلاح «زیر سقف پرهیز از درگیری»

نظامیان لبنانی در اردوگاه برج‌البراجنه پناهندگان فلسطینی در جنوب بیروت مستقر شده‌اند (AP)
نظامیان لبنانی در اردوگاه برج‌البراجنه پناهندگان فلسطینی در جنوب بیروت مستقر شده‌اند (AP)

فرمانده ارتش لبنان، ژنرال رودولف هیکل، گفت ارتش «دژ مستحکم و خط دفاع مقدم همه لبنانی‌هاست». نگاه‌ها اکنون به سمت طرح ارتش برای اجرای تصمیم «انحصار سلاح» است؛ طرحی که بر اساس نشانه‌های اولیه، در چارچوب «پرهیز از درگیری» پیش می‌رود و نیازمند تمدید مهلت زمانی برای اجراست.

ژنرال هیکل هنگام حضور در مراسم تسلیت خانواده دو نظامی کشته‌شده در انفجار انبار مهمات متعلق به «حزب‌الله» در جنوب، اظهار کرد نیروهای ارتش «در سراسر کشور مأموریت‌های پیچیده و حساس انجام می‌دهند، به‌ویژه در جنوب که با خطرهای گوناگون روبه‌رو هستند و در شرایط سخت و در سایه ادامه حملات دشمن اسرائیلی فعالیت می‌کنند».

او پایداری خانواده‌های شهدا را ستود و گفت: «ارتش دژ مستحکم و خط مقدم دفاع همه لبنانی‌هاست و ایستادگی آن، یکی از عوامل اصلی بقای وطن است.» او افزود ارتش به شهدا افتخار می‌کند، به خانواده‌های آنان وفادار می‌ماند و مسئولیت‌هایش را ادامه خواهد داد، حتی اگر دشواری‌ها زیاد باشد.

جزئیات طرح ارتش

دولت لبنان در ۵ اوت، ارتش را مأمور کرد تا طرحی برای اجرای تصمیم «انحصار سلاح» از جمله سلاح «حزب‌الله» ارائه دهد. مهلت نخست این طرح تا پایان اوت تعیین شد و اجرای آن باید تا پایان سال جاری به انجام برسد. قرار است طرح در جلسه ۲ سپتامبر کابینه بررسی شود.

دو سرباز ارتش لبنان در یک خودروی زرهی در ورودی اردوگاه برج‌البراجنه در جنوب بیروت (EPA)

منابع دولتی می‌گویند طرح ارتش «زیر سقف پرهیز از درگیری با کسی» پیش می‌رود و ارتش درخواست تمدید مهلت کرده است تا زمان کافی برای اجرا داشته باشد. به گفته این منابع، مشخص نیست این راه‌حل به‌ویژه با توجه به مطالبات درج‌شده در سند آمریکایی، از نظر جامعه جهانی پذیرفته شود یا نه.

سفر نماینده آمریکا به بیروت

توماس بَرَک، فرستاده آمریکا، روز دوشنبه به بیروت می‌رسد. او را مورگان اورتاگوس همراهی می‌کند. طبق اطلاعات منابع لبنانی، در برنامه دیدارهای او، جلسه با فرماندهی ارتش برای بررسی مأموریت‌های عملیاتی و دستاوردها در زمینه جمع‌آوری سلاح در جنوب رود لیطانی پیش‌بینی شده است.

منابع می‌گویند نماینده آمریکا در جریان جزئیات طرح ارتش برای «انحصار سلاح» قرار خواهد گرفت. این موضوع پیش‌تر در سفرهای قبلی او به بیروت با مقامات لبنانی مطرح شده بود و در مرکز اولویت‌های میانجی‌گری واشنگتن قرار دارد.

گروهی از نیروهای ارتش لبنان در ورودی اردوگاه برج‌البراجنه در جنوب بیروت (AP)

همچنین بَرَک حامل پاسخ اسرائیل به خواسته‌های لبنان است. این خواسته‌ها هفته گذشته توسط او به تل‌آویو منتقل شد. منابع رسمی لبنانی می‌گویند هنوز پاسخی رسمی دریافت نشده و تنها بخشی از آن از طریق رسانه‌ها منتشر شده است.

موضع حزب‌الله

در آستانه این سفر، تماس‌های سیاسی برای مهار پیامدهای تصمیم دولت شدت گرفت. رئیس‌جمهور جوزف عون از طریق مشاور خود، ژنرال آندریه رحال، با حزب‌الله در ارتباط است. رابطه حزب با نخست‌وزیر نواف سلام تغییری نکرده و کانال ارتباطی بین سلام و رئیس پارلمان نبیه بری همچنان باز است.

حزب‌الله بار دیگر مخالفت خود را با تحویل سلاح اعلام کرد. علی مقداد، نماینده حزب در پارلمان، گفت: «مقاومت تا زمانی که اشغال ادامه دارد باقی می‌ماند. هرکس روی تحویل سلاح حساب کند، کرامت و موجودیتش را از دست می‌دهد.»

نیروهای مأموریت فرانسه در «یونیفیل» یک راکت‌انداز متعلق به «حزب‌الله» را در دره سلوقی جنوب لبنان باز می‌کنند (AP)

او خطاب به نیروهای داخلی افزود: «مسئله سلاح را کنار بگذارید، ابتدا اسرائیل را از سرزمین اشغالی بیرون کنید و اسیران را آزاد کنید، بعد می‌توانیم گفت‌وگو کنیم.» او تأکید کرد «جایگاه ارتش لبنان محترم است اما اجازه داشتن سلاح پیشرفته برای حفاظت از کشور به آن داده نمی‌شود.»


نتانیاهو بر اشغال غزه پافشاری می‌کند

یک پایگاه ارتش اسرائیل در نزدیکی مرز غزه – پنجشنبه گذشته (AFP)
یک پایگاه ارتش اسرائیل در نزدیکی مرز غزه – پنجشنبه گذشته (AFP)
TT

نتانیاهو بر اشغال غزه پافشاری می‌کند

یک پایگاه ارتش اسرائیل در نزدیکی مرز غزه – پنجشنبه گذشته (AFP)
یک پایگاه ارتش اسرائیل در نزدیکی مرز غزه – پنجشنبه گذشته (AFP)

منابع اسرائیلی تأکید کردند بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اسرائیل، قصد توقف عملیات اشغال شهر غزه را ندارد. او در حالی که درباره آزادی گروگان‌ها سخن می‌گوید، برای تسریع جدول زمانی اشغال شهر با ارتش وارد جدل شده و حتی خواستار تغییر نام عملیات است.

به گفته منابع نظامی و امنیتی و همچنین رسانه‌های اسرائیلی، نتانیاهو بر اشغال غزه اصرار دارد. «نیر دافوری» خبرنگار امور نظامی در «کانال ۱۲» نوشت ارتش آماده‌سازی برای اشغال غزه را آغاز کرده و چهار تیپ نظامی هم‌اکنون در حاشیه شهر مرکزی نوار غزه و محله‌های اطراف آن رزمایش اجرا می‌کنند.

دافوری افزود: «در آخرین جلسات، جدول‌های زمانی مشخصی مطرح شد. قرار است نیروهای ذخیره که طبق فرمان شماره ۸ احضار شده‌اند، اوایل ماه آینده به ارتش بپیوندند. یک تا دو هفته بعد، ارتش آماده اجرای یک عملیات گسترده خواهد بود و برآورد می‌شود در میانه سپتامبر توان آغاز عملیات کامل را داشته باشد».

به نوشته روزنامه «معاریو»، یک منبع نظامی گفته «برداشت غالب این است که نخست‌وزیر تا پایان عملیات ایستادگی می‌کند، زیرا می‌داند بدون آن دولتش از هم می‌پاشد».

ارتش اسرائیل دوم سپتامبر و پس از پایان تعطیلات تابستان، تجدید سازمان نیروها و احضار ذخیره‌ها را در دستور دارد. رسانه‌های اسرائیلی گزارش دادند این آماده‌سازی‌ها نشان می‌دهد ارتش عملاً در اطراف غزه مستقر شده است.

شبکه «کان» اعلام کرد ارتش اجرای طرح «ارابه‌های جدعون ۲» را آغاز کرده که شامل آماده‌سازی برای اشغال غزه است. این طرح با گسترش عملیات نظامی در محله‌های «زیتون» و «جبالیا» در شمال و جنوب غزه پیش می‌رود. به گفته این شبکه، ارتش در حال آماده‌سازی برای ورود زمینی به شهر است و همزمان اقداماتی انسانی مانند هشدار به ساکنان و تخلیه مناطق درگیر و همچنین تقویت مراکز اسکان و کمک به آوارگان دنبال می‌شود.

روزنامه «یدیعوت آحرونوت» نوشت از زمان تصویب طرح «ارابه‌های جدعون ۲» توسط کابینه بیش از دو هفته گذشته، اما عملیات هنوز آغاز نشده است. در این مدت دفتر نخست‌وزیر چندین بار پیام مشابهی منتشر کرده: «کاهش جدول‌های زمانی». با این حال هنوز مشخص نیست ارتش چه زمانی عملیات زمینی را شروع خواهد کرد. ارزیابی‌ها حاکی از آن است که این عملیات تا ماه آینده آغاز نخواهد شد و اسرائیل می‌کوشد پیش از آن حدود یک میلیون نفر از ساکنان غزه را به جنوب منتقل کند؛ اقدامی که با دشواری‌های جدی و وابسته به همکاری سازمان ملل همراه است.

نتانیاهو در تلاش برای شتاب‌دادن به عملیات، مدعی است این کار به پیروزی در جنگ و شکست حماس منجر خواهد شد. کانال ۱۲ گزارش داد در جلسات اخیر میان ارتش و سیاستمداران اختلاف نظر وجود داشته است؛ سیاستمداران خواستار تسریع عملیات هستند، اما ارتش بر احتیاط و مسئولیت‌پذیری تأکید می‌کند.

این فشارها در حالی است که نتانیاهو اخیراً از آمادگی برای آغاز مذاکرات درباره آزادی همه گروگان‌ها و پایان جنگ سخن گفته بود. کانال ۱۳ اعلام کرد با وجود این اظهارات، رویکرد اسرائیل در قبال مذاکرات تغییر چندانی نکرده است.

این شبکه همچنین گزارش داد میان نتانیاهو و ارتش بر سر نام عملیات اختلاف به وجود آمده است. نتانیاهو معتقد است افکار عمومی اسرائیل عملیات «ارابه‌های جدعون» را موفق نمی‌داند، بنابراین با نام «ارابه‌های جدعون ۲» مخالف است و در پی جا انداختن نام جدید «مشت آهنین» است. کانال ۱۳ افزود: «این نام هنوز رسماً در ارتش تصویب نشده، اما تلاش‌ها برای آن ادامه دارد».

نتانیاهو پنجشنبه گفت دستور آغاز فوری مذاکرات برای آزادی «همه گروگان‌ها» را داده، همزمان با پیگیری تصویب طرح دولت برای کنترل غزه. با این حال دفترش اعلام کرد اسرائیل تیمی برای مذاکره به مصر یا قطر، دو کشور میانجی، اعزام نخواهد کرد.

کانال ۱۲ گزارش داد هنوز گفت‌وگوها درباره پاسخ حماس به معامله گروگان‌ها ادامه دارد و رایزنی‌ها برای تعیین زمان و مکان مذاکرات در جریان است.

به گفته این شبکه، نتانیاهو خواستار آزادی همه گروگان‌ها، چه زنده و چه کشته‌شده است. اسرائیل بر این باور است که ۲۰ نفر زنده‌اند، اما سخنان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، که گفته شمار آنان کمتر است، باعث شوک و خشم خانواده‌ها شد.

شبکه «مکان» گزارش داد اظهارات ترامپ درباره اینکه «تعداد گروگان‌های زنده کمتر از ۲۰ نفر به نظر می‌رسد»، نگرانی و ناراحتی گسترده خانواده‌ها را برانگیخته است. «انجمن خانواده‌های گروگان‌ها» در بیانیه‌ای گفت باید پیش از اعلام عمومی، خانواده‌ها در جریان قرار می‌گرفتند.

«گال هیرش» هماهنگ‌کننده امور اسرا و مفقودان اسرائیل، در واکنش گفت: «هیچ تغییری در تعداد گروگان‌های زنده وجود ندارد. بر اساس اطلاعات موجود، ۲۰ نفر زنده هستند و درباره دو نفر نگرانی جدی وجود دارد. همچنین مرگ ۲۸ نفر تأیید شده است».

با این حال، خشم خانواده‌ها فروکش نکرد. شنبه گروهی از معترضان هنگام حضور «ایتمار بن‌گویر» وزیر امنیت داخلی اسرائیل در یک کنیسه، او را «جنایتکار»، «قاتل» و «ننگ تاریخی» خواندند.

خانواده گروگان‌ها نیز شنبه تظاهراتی برگزار کردند و خواستار نهایی‌شدن توافق شدند. آنان برنامه‌ریزی کرده‌اند سه‌شنبه آینده اعتراضات گسترده‌ای در سراسر اسرائیل برگزار کنند. این خانواده‌ها از مردم اسرائیل خواستند در این اعتراضات شرکت کنند و گفتند «فشار مردمی تنها راه وادار کردن رهبران سیاسی به تصمیم‌گیری قاطع است».