دومین سخنرانی نصرالله چه نکته تازه ای داشت؟

او مجدداً نقش رسمی لبنان را نادیده گرفت.. میدان، منشأ تصمیمات نصرالله



طرفداران حزب‌الله روز شنبه سخنرانی او را در صفحه نمایش دنبال می‌کنند (dpa)
طرفداران حزب‌الله روز شنبه سخنرانی او را در صفحه نمایش دنبال می‌کنند (dpa)
TT

دومین سخنرانی نصرالله چه نکته تازه ای داشت؟



طرفداران حزب‌الله روز شنبه سخنرانی او را در صفحه نمایش دنبال می‌کنند (dpa)
طرفداران حزب‌الله روز شنبه سخنرانی او را در صفحه نمایش دنبال می‌کنند (dpa)

چارچوب کلی سیاسی دومین سخنرانی حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، از زمان حمله جنبش حماس به شهرک‌های اسرائیلی واقع در نوار غزه در ۷ اکتبر، تقریباً کپی دقیقی از اولین سخنرانی وی بوده‌است. به استثنای این که او ابتکار پاسخگویی به سؤالات «اهل خانه» از جمله دوگانه شیعی و دیگران را بر عهده نمی‌گرفت، این سوالات دربارهٔ نادیده انگاری جایگاه نظام در سوریه در تشدید تقابل نظامی میان محور مقاومت و اسرائیل در اولین سخنرانی خود مطرح شد.
نصرالله در دومین سخنرانی خود در روز شنبه به مناسبت «روز شهید» بدون هیچ ابهام و تردیدی اشاره کرد که تحرکات خارج از غزه و لبنان و همچنین عراق، سوریه، یمن و تهران در حال حاضر محدود به حمایت از میادین در امتداد نوار غزه است، برخلاف جبهه شمالی در جنوب لبنان که زیر سقف پایبندی به قواعد درگیری است و با برخی نقض‌ها در عمق که هنوز از کنترل خارج نشده، گویی در چارچوب آزمایش نیات نظامی در تلاش برای تبادل بمباران است؛ برای اطمینان از میزان تمایل آن برای عبور از خطوط قرمز، و این در مورد اسرائیل صدق می‌کند.

حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان

بنابراین، از دیدگاه حزب‌الله، عرصه سوریه از صحنه تقابل به عرصه حمایت از فشار بر ایالات متحده آمریکا تبدیل شد تا از طریق آن، اسرائیل، تهاجم زمینی خود به نوار غزه را متوقف کند زیرا تصمیم برای گسترش دامنه رویارویی همچنان باقی است، با این حال، واشینگتن به سرعت ناوگان و ناوهای هواپیمابر خود را وارد کرد تا مسیر را برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، همئار کند و اعتبار نظامی و سیاسی خود را که در نتیجه تهاجم حماس به نوار غزه از بین رفته بود، بازگرداند.
در این زمینه، نصرالله از محدود کردن نقش رژیم در سوریه به پذیرش مقاومت و تمایل آن برای تحمل عواقب فشار نظامی که در معرض آن قرار داشت، که نشان‌دهنده هدف قرار دادن مستمر تعدادی از سایت‌های نظامی و امنیتی توسط اسرائیل بود، ابایی نداشت. این همان چیزی است که مخالفان او را بر آن داشت که بگویند دفاعش نقطه عطفی در این سخنرانی بود.

سربازان اسرائیلی در جریان تمرین در بلندی‌های جولان اشغالی در ۹ نوامبر (AFP)

به عبارت دیگر، نصرالله در سخنرانی خود مجموعه‌ای از دلایل قانع‌کننده را برای دفاع از شکست رژیم سوریه در درگیری مستقیم در رویارویی نظامی که تا جبهه شمالی گسترش یافته، استناد کرد. اگرچه منابع دیپلماتیک عرب از موضع دمشق در میان کشورهای حامی حماس در مقابله با تجاوزات اسرائیل غافلگیر نشدند. آنها به «الشرق الاوسط» گفتند که کشورهای حامی تل آویو و تهاجم آن به نوار غزه ارزیابی خوبی از موقعیت این رژیم در سوریه داشتند، محور مقاومت می‌خواست با وارد کردن چند جناح فلسطینی در این رویارویی که در حال حاضر شاهد افزایش سطح تنش‌های نظامی است، جبهه شمالی را تقویت کند تا شاید نقش محدود سوریه در حمایت از آن تحت فشار را جبران کند، به جای اینکه به دلیل نداشتن توانایی نظامی وارد تقابل شود.
نصرالله همچنین وظیفه تقسیم وظایف محوله به کشورها و نیروهای حامی حماس در مقابله با گسترش تجاوزات اسرائیل به نوار غزه را بر عهده گرفت که منجر به برقراری معادله ای - در پیام مستقیم خود به ایالات متحده - شد که مبنای آن این بود: توقف هدف قرار دادن پایگاه‌های آمریکایی در منطقه، در ازای فشار واشینگتن بر اسرائیل برای توقف تجاوزاتش به غزه.
منابع پارلمانی و وزارتی آشنا با فضای حاکم بر دیدارهای آموس هوگستین، مشاور امنیت انرژی رئیس‌جمهور آمریکا، می‌پرسند: آیا حذف نصرالله نشانگر وجود نیت از سوی اسرائیل و لبنان برای تشدید اوضاع در جبهه شمالی از تضمین سیاسی لبنان برخوردار است که توسط نجیب میقاتی، نخست‌وزیر موقت، به نمایندگی از حزب‌الله، به آن تعهد شده‌است یا خیر، یا اینکه او قصد داشت از موضع خود این پیام را به دلواپسان بدهد مبنی بر اینکه لبنان در پاسخ به فشارهای بین‌المللی و عربی که به سمت آن وارد می‌شود و شامل تهدیدهایی برای جذب نکردن آن به جنگ جاری در غزه می‌شود، قصد ندارد وارد این رویارویی شود؟
اگرچه نصرالله در سخنرانی خود با تأکید بر این که لبنان از زیر و بالای میز تهدیداتی دریافت کرده‌است، افزود که تصمیم برای توقف جنگ همچنان در دست واشینگتن است.
بنا به گزارش همان منابع، هوگشتاین با ابراز نگرانی از دخالت قهرآمیز عامل فلسطینی در تشدید تنش نظامی در امتداد جبهه شمالی، لزوم پایبندی به قطعنامه ۱۷۰۱ را توصیه کرده‌است، زیرا جایگزین شامل گسترش هرج و مرج در جنوب است، به طوری که محدود به منطقه عملیات واقع در جنوب منطقه لیتانی نیست، جایی که قرار است ارتش لبنان با حمایت یونیفل برای اجرای قطعنامه بین‌المللی، امنیت را به عهده بگیرد.

دود از مجاورت پادگان رامیم در منطقه الجلیل پس از بمباران حزب‌الله بلند می‌شود (AFP)

همچنین گزارش شد که هوگشتاین آمادگی واشینگتن را برای کمک به لبنان برای دستیابی به یک حل و فصل برای نقاط مرزی که در مورد آنها ملاحظه دارد، تجدید کرد و اسرائیل مسئولیت باقی ماندن در آنجا را بر عهده دارد؛ از آنجایی که این خط در چارچوب خط عقب‌نشینی کامل اسرائیل از خاک لبنان است، این امر رفتار دولت با خط آبی را از این زاویه توضیح می‌دهد که کنترل دولت بر کل قلمرو خود را تضمین نمی‌کند.
بر این اساس، بیشترین چیزی آنچه در سخنان نصرالله بیان شد، به استثنای توجیه وی برای عدم دخالت سوریه در رویارویی همه‌جانبه و قرار گرفتن آن در محور پشتیبانی، تنها کپی برداری از سخنرانی اول وی است.
او علاوه بر افشای استفاده حزب از پهپادها، آنها را هواپیماهای تهاجمی مجهز به موشک «برکان» به وزن نیم تن توصیف کرد.
نصرالله این نکته را فراموش نکرد که حزب‌الله همچنان موضع خود را در مورد روند جنگ غزه در شرایطی که متوسل به میدان است، حفظ می‌کند، به این معنی که از دیدگاه منابع وزارتی و پارلمانی، عملکرد نظامی حزب کنترل شده باقی می‌ماند. این همان چیزی است که طرفدارانش را مطمئن می‌سازد.

نخست‌وزیر نجیب میقاتی از هوخشتاین و دوروتی شیا سفیر ایالات متحده در لبنان استقبال کرد (آژانس ملی)

با این حال، اگرچه حزب در حال تنظیم ریتم نظامی خود در اشغال اسرائیل برای کاهش فشار بر غزه بود، نصرالله سخنرانی خود را به توصیف وضعیت کنونی بدون ارائه گزینه‌های سیاسی خود محدود کرد، به جز شرط‌بندی او مبنی بر اینکه عامل زمان به نفع اسرائیل نیست که به دلیل تغییر موضع مقامات آن و مجبور شدن به تناقض در فقدان بینش سیاسی و جایگزینی آن با تهدید، با چوب آمریکایی در حالت سردرگمی دست و پا می‌زند.
تضاد درون اسرائیل توجه را از دلایل اصرار نصرالله بر پاک کردن دولت پنهان نمی‌کند، حتی اگر قرار باشد برای از بین بردن این تصور غالب در داخل و خارج از کشور مبنی بر اینکه تصمیم صلح و جنگ در دست دولت نیست.
او مجبور نشد از کسانی که خواستار کشاندن لبنان به یک رویارویی حساب نشده به بهانه کم بودن تماس‌ها هستند، چشم پوشی کند، علاوه بر این که نادیده گرفتن شریک دیگر لبنان نیز توجیهی ندارد. او تلاش کرده همزمان با اجلاس عربی - اسلامی نشان دهد که با نجیب میقاتی هماهنگ است، در غیر این صورت، چگونه می‌توان مصونیت لازم را در مقابل تهدیدات اسرائیل تأمین کرد؟
بنابراین حزب هیچ علاقه ای ندارد که بدون رجوع به دولت و هماهنگی با آن به عنوان شریک به آن پشت کند زیرا دولت بیشترین توانایی را در برقراری ارتباط با خارج به منظور ایجاد یک شبکه امنیتی سیاسی دارد.
آیا حزب‌الله عدم توازن را که مانع توافق بر سر یک طرح سیاسی است که اهرمی برای طرح اضطراری است با پیش‌بینی وضعیت جبهه شمالی اصلاح خواهد کرد، به گونه ای که اجازه می‌دهد عواقب ناشی از آن جذب شود؟ زیرا توسل به میدان، بدون پناه آوردن به اکثریت قریب به اتفاق لبنانی‌ها کافی نیست.



انتقادهای گسترده در عراق از اظهارات «احساسی» سخنگوی دولت

باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)
باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)
TT

انتقادهای گسترده در عراق از اظهارات «احساسی» سخنگوی دولت

باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)
باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)

اظهاراتی که از سوی باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق، مطرح شد و از سوی بسیاری «احساسی» و «غیر حرفه‌ای» توصیف شده‌اند، موجی از انتقادها را در پی داشت؛ به‌ویژه آن‌که تنها چند ساعت پس از پایان اجلاس سران عرب در بغداد و صدور بیانیه پایانی بیان شدند.

این اظهارات، حتی باعث شگفتی و ناراحتی برخی از نزدیکان دولت و دوستان شخصی العوادی شد؛ فردی که به گفته منابع آگاه، همواره به آرامش و خونسردی شهرت داشته است.
یکی از منابع نزدیک به دولت در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» اظهار کرد: «نمی‌دانم چه اتفاقی افتاد که باعث شد آقای العوادی چنین واکنشی نشان دهد؛ او معمولاً فردی آرام و منطقی است.»

خشم و واکنش تند

العوادی در گفت‌وگویی تلویزیونی و با لحنی تند و خشمگین اظهار داشت: «یکی از دستاوردهای این اجلاس آن است که به دیگران بگوییم: به ما احترام بگذارید، ما قوی هستیم. اگر کسی نگران بازگشت رهبری عربی عراق است، باید بداند که ما چنین قصدی نداریم.»
او با این سخنان به نوعی به دوران صدام حسین و پیامدهای جنگ‌افروزانه‌ی آن دوره اشاره کرد.

منبع مذکور افزود: «به نظر می‌رسد فشارهای مربوط به میزبانی اجلاس و انتقادهایی که از سطح مشارکت هیئت‌های عربی مطرح شد، بر برخی از مسئولان دولت تأثیر گذاشته است.»

وی در عین حال گفت که مشخص نیست آیا نخست‌وزیر محمد شیاع السودانی قصد دارد به دلیل این اظهارات، العوادی را از سمت خود برکنار کند یا خیر.

نخست‌وزیر السودانی در پایان اجلاس ضمن قدردانی از مشارکت کشورهای عربی گفت: «به نمایندگی از دولت و ملت عراق، از برادران عربی که در دو اجلاس سیاسی و توسعه‌ای بغداد شرکت کردند، تشکر می‌کنم. امیدواریم نتایج این نشست‌ها در تحقق آرمان‌های ملت‌های عربی مؤثر باشد.»

او افزود: «بغداد همواره عرصه‌ای برای همکاری مشترک عربی، مظهر قدرت و جایگاهی اثرگذار در روند تصمیم‌سازی عربی خواهد بود. ابتکارات و مصوباتی که از این اجلاس‌ها حاصل شد، پاسخی درخور به چالش‌های منطقه‌ای است. مردم عراق با آغوشی باز پذیرای هر تلاش واقعی برای آینده‌ای بهتر، ثبات و توسعه هستند.»

درخواست برای اصلاح یا عذرخواهی

در واکنش به سخنان العوادی، عماد عبداللطیف سالم، استاد اقتصاد در دانشگاه بغداد، در یادداشتی نوشت: «امیدوارم آقای باسم العوادی، سخنگوی محترم دولت، این سخنان را اصلاح کرده یا از آن عذرخواهی کند.»

به نظر می‌رسد موضوع سطح پایین نمایندگی برخی کشورها در اجلاس بغداد، ناراحتی‌هایی را در میان مقامات عراقی، از جمله سخنگوی دولت، ایجاد کرده است؛ با وجود آنکه مسئولان بارها از موفقیت نشست و توازن در سطح مشارکت دفاع کرده‌اند.

العوادی در مصاحبه‌ای دیگر که روز شنبه انجام شد، اظهار داشت: «تعامل سیاسی عراق با کشورهای عربی و سیاست خارجی ما، بر پایه درس‌هایی که از این اجلاس و سطح مشارکت کشورهای عربی گرفتیم، شکل خواهد گرفت. ما همچنان به رویکرد مثبت خود نسبت به برادران عرب پایبندیم، اما این اجلاس برای ما تجربه‌ای آموزنده بود.»

او افزود: «تعامل ما با کشورهای عربی ادامه خواهد داشت، اما این اجلاس، نقطه عطفی مهم برای دستگاه دیپلماسی عراق بود و بی‌تردید سیاست خارجی کشور بر مبنای نتایج و درس‌های آن بازنگری خواهد شد.»