آیا سایه جنگ با اسرائیل از لبنان دور شد؟

کاهش سطح نگرانی در جنوب لبنان


 
حمله موشکی «حزب الله» به سایت های نظامی اسرائیل در مرز با لبنان (رویترز)
  حمله موشکی «حزب الله» به سایت های نظامی اسرائیل در مرز با لبنان (رویترز)
TT

آیا سایه جنگ با اسرائیل از لبنان دور شد؟


 
حمله موشکی «حزب الله» به سایت های نظامی اسرائیل در مرز با لبنان (رویترز)
  حمله موشکی «حزب الله» به سایت های نظامی اسرائیل در مرز با لبنان (رویترز)

بحث و جدل نیروهای سیاسی لبنان این روزها بر سر ژنرال جوزف عون فرمانده ارتش است که دهم ژانویه بازنشسته می شود و موسسه ارتش بدون فرمانده. این بحث داغ ظاهرا داغ تر از اوضاع سیاسی و امنیتی در پی افزایش تنش و رویارویی بین «حزب الله» و اسرائیل در مناطق گسترده مرزی لبنان از راس الناقوره تا مزارع اشغالی شبعا شده است. با اینکه چهل و اندی روز از آغاز جنگ در غزه گذشته اما گویا خطر جنگ تمام عیار که گفته می شود به تحولات نوار غزه بستگی دارد از سر لبنان دور شده است.
نقل قول هایی که از برخی وزرا و نمایندگان از قول نبیه بری رئیس پارلمان و نجیب میقاتی نخست وزیر موقت شنیده می شود حاکی از این است که لبنان تا الان در معرض خطر و جنگ تمام عیار با اسرائیل قرار ندارد و هر چند درگیری های نظامی متقابل در حال افزایش است اما طرفین قواعد درگیری را رعایت می کنند و درگیری نظامی گاه گاهی از خط قواعد درگیری خارج می شود اما تحت کنترل است.
هدف درگیری نظامی در جنوب لبنان این است که «حزب الله» اسرائیل را سرگرم کند تا قدری از فشار بر جنبش «حماس» در نوار غزه کاسته شود. «حزب الله» با توجه به معادله موازنه وحشت استراتژی می خواهد توان نظامی ارتش اسرائیل را دچار فرسایش کند. به هر حال، تا حالا که تحول سیاسی برای گسترش جنگ جاری در غزه و درگیر شدن لبنان وجود ندارد. ناگفته نماند که ایران نیز به دنبال گسترش جنگ نیست. اگر ایران واقعا می خواست جنگ جاری به تمامی منطقه کشیده شود در زمان مناسب وارد عمل می شد و آن قدر معطل نمی کرد تا اسرائیل در غزه در قالب حمله زمینی پیشروی کند.
ایران پس از حمله «حماس» به شهرک نشین های اسرائیل در غلاف غزه تلاش کرد تا به جامعه بین الملل و به خصوص آمریکا پیام بدهد. امیر عبد اللهیان وزیر خارجه ایران در سفر زودهنگام خود به بیروت درست پس از حمله «حماس» با مقامات لبنانی دیدار کرد و گفت تهران از این حمله خبر نداشته و در آن دست نداشته و رهبران «حماس» بعد از حمله به مقامات ایران گفتند که می توانند چندین ماه در برابر تجاوز اسرائیل ایستادگی کنند.
حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» لبنان هم این موضع ایران را تکرار کرد و گفت که این گروه با توجه به تحولات جنگ در میدان وارد عمل می شود. نصر الله جزئیات بیشتری درباره دیدگاه «حزب الله» درباره جنگ ارایه نکرد و راهبرد ابهام سازنده را در پیش گرفت و سفرای برخی از کشورهای غربی در لبنان را سردرگم کرد و آنها نمی توانند پیش بینی کنند واکنش «حزب الله» درباره تشدید جنگ در غزه چه خواهد بود و آیا پای لبنان به جنگ جاری باز می شود یا خیر.
سفیران کشورهای غربی در لبنان سوال امکان آغاز جنگ در لبنان را در دیدارهایشان با بری رئیس پارلمان و میقاتی نخست وزیر موقت و عبد الله بوحبیب وزیر خارجه مطرح می کنند اما هنوز به جواب قطعی دست پیدا نکرده اند. سفرای غربی بارها از قول مقامات کشورهایشان به لبنانی ها هشدار داده اند که وارد جنگ نشوید.
پرزیدنت میقاتی سکوت رسمی دولت لبنان را درباره پرسش امکان ورود «حزب الله» به جنگ را شکست و گفت «حزب الله» رویکرد واقع بینانه و عقلانی در این باره دارد. «حزب الله» نمی خواهد که خلاف اراده اش موضع گیری کند اما برای فشار به جامعه بین المللی تلاش می کند تا این موسسه جهانی جلوی اسرائیل را بگیرد و نگذارد اسرائیل لبنان را به یک جنگ ناخواسته بکشاند چون تل آویو درباره جنگ با «حزب الله» تصمیم می گیرد و تصمیم در این باره با لبنان نیست اما «حزب الله» و لبنان خواستار فشار بر اسرائیل برای توقف تجاوز به غزه هستند.
نگرانی درباره گسترش جنگ اسرائیل به لبنان رفته رفته کاهش پیدا می کند. برخی از وزیران و نمایندگان در گفتگو با «الشرق الاوسط» از قول نبیه بری و میقاتی گفتند که لبنان حق دفاع از خود را دارد اما «حزب الله» از شرایط سیاسی و مالی کنونی در لبنان اطلاع دارد و به همین دلیل از روی عجله دست به اقدام غیر کارشناسی شده نمی زند و همسو با حساب و کتاب هایش در منطقه و به خصوص ایران حرکت می کند.
این نمایندگان و وزیران در گفتگو با «الشرق الاوسط» افزودند «مسئولیت کشیده شدن لبنان به جنگ به عهده اسرائیل است. محافل غربی و بین المللی که با همه دم و دستگاه سیاسی خود به میدان آمدند و برای اسرائیل برای جنگ با «حزب الله» بهانه می تراشند باید اهرم فشاری بر تل آویو در راستای جلوگیری از تنش باشند چون لبنان همچنان به قطعنامه ۱۷۰۱ پایبند است و آن را اجرا می کند و به اسرائیل اجازه نخواهد داد که این قطعنامه را زیرپا بگذارد». بنابراین، پایبندی به قواعد درگیری در تقابل کنونی بین اسرائیل و «حزب الله» ویژگی اصلی این رویارویی است و چنانچه اسرائیل قواعد درگیری را نادیده بگیرد با پاسخ مستقیم «حزب الله» روبرو خواهد شد. پاسخی که پس از اقدامات جنایتکارانه اسرائیل علیه غیر نظامیان در جاده میان شهرک های مرزی بلیدا و عیناتا داده شد. حمله هوایی اسرائیل در این منطقه باعث جان باختن سه دختر بچه به همراه مادربزرگشان شد.
«حزب الله» آشکارا اعلام کرد که اسرائیل باید منتظر پاسخ ما باشد و شهرک نشین کریات شمونه و زیر ساختارهای الجلیل الاعلی زیر آتش «حزب الله» قرار گرفتند. «حزب الله» این تهدید را به فرماندهی «یونیفل» ابلاغ کرد تا آنها به اسرائیل بگویند که حملات موشکی به الجلیل الاعلی در پاسخ به کشتار غیر نظامیان بود. اسرائیل مجبور شد که پیام خود را از طریق آموس هوکستاین مشاور رئیس جمهور آمریکا در امور انرژی به لبنان بدهد که حمله موشکی به خودروی حامل شهروندان غیر نظامی (مادربزرگ و نوه هایش) اشتباهی بوده و اسرائیل تصور می کرد که این خودروی نظامی است.
«حزب الله» در پاسخ به افزایش دامنه مناطق مورد هدف اسرائیل در لبنان چندین شهرک نشین در اسرائیل را بمباران کرد و آتش حملات «حزب الله» از منطقه عملیات تحت کنترل ارتش لبنان و یونیفل در جنوب رود لیطانی فراتر رفت.
رویارویی بین «حزب الله» و اسرائیل در چند روز گذشته بالا گرفته و پس از حمله زمینی ارتش اسرائیل به غزه به اوج رسید اما با این حال بسیاری از منابع دیپلماتیک غرب بر این باورند که این تنش تحت کنترل است حتی اگر گاه گاهی از مسیر متعارف خارج شود. البته روند تقابل نظامی بین «حزب الله» و اسرائیل در هفته های اول آغازین از حد متعارف خارج شد و به همین دلیل اکثریت ساکنان جنوب به خصوص در جبهه های مقدم درگیری از ترک خانه هایشان خودداری کردند. در اوایل درگیری چندین هزار خانوار خانه های موقت در مناطق کوهستانی اجاره کرده بودند تا در صورت گسترش دامنه رویارویی به آنجا پناه ببرند اما حالا این خانواده ها منصرف شدند. خیلی از خانواده ها هم برنامه ریزی کرده بودند نزد قوم و خویش خود بروند و اقامت کنند یا به مراکز ویژه آوارگان پناه ببرند که البته این مراکز هم به بازسازی و تعمیرات نیاز دارند و هم باید از امکانات و نیازمندی های حداقلی ساکنانشان برخوردار شوند.
کاهش خطر وقوع جنگ تمام عیار و نامحدود در جنوب لبنان به این معنا نیست که خطر وقوع جنگ کلا رفع شده چون ممکن است در اسرائیل از حالا برای رویارویی با «حزب الله» پس از پایان جنگ در غزه آماده می شوند. افراطیون دو آتشه دولت اسرائیل که یکی از آنها خود بنیامین نتانیاهو نخست وزیر است تردید نخواهد کرد از ترس غافلگیری احتمالی از سوی «حزب الله» خودشان اول به سراغ «حزب الله» برود. البته این گزینه در صورتی امکان اجرا شدن دارد که بنیامین نتانیاهو به دلیل افتضاح و شکست امنیتی و اطلاعاتی در پی بردن به حمله «حماس» به شهرک نشین های غلاف غزه مجبور به استعفا نشود یا برکنار نشود و در پرونده فساد نیز مورد پیگرد قضایی قرار نگیرد.
خلاصه اینکه وضع جنوب لبنان باید در اولویت دولت باشد که البته کاری در این زمینه از دست دولت برنمی آید چه برسد به اینکه اقداماتی برای مقابله با هر گونه حمله اسرائیل به لبنان در نظر بگیرد. به همین دلیل بازیابی کارکرد نهادهای دولت و انتخاب رئیس جمهور و تشکیل دولت مسئولیت پذیر ضروری به نظر می رسد. قبل از همه اینها شاید توافق برای تعیین فرمانده ارتش و جلوگیری از خالی ماندن این کرسی ضروری است.
احیای نهادهای حاکمیت در لبنان در شرایط کنونی ضروری است چرا که نگرانی های منطقی درباره تلاش برای بازنگری در نقشه خاورمیانه وجود دارد و به همین دلیل لبنان باید قدرت چانه زنی در میز مذاکرات داشته باشد در غیر اینصورت نام لبنان در فهرست کشورهایی خواهد رفت که مرزهایش بازتعریف خواهد شد.



منابع: اسرائیل ۳۵ هدف را برای حمله در عراق مشخص کرده است

محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، در میان عمار حکیم (راست) و رئیس‌جمهور عبداللطیف رشید (چپ) در جلسه‌ای در بغداد (عکس از رسانه‌های دولتی)
محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، در میان عمار حکیم (راست) و رئیس‌جمهور عبداللطیف رشید (چپ) در جلسه‌ای در بغداد (عکس از رسانه‌های دولتی)
TT

منابع: اسرائیل ۳۵ هدف را برای حمله در عراق مشخص کرده است

محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، در میان عمار حکیم (راست) و رئیس‌جمهور عبداللطیف رشید (چپ) در جلسه‌ای در بغداد (عکس از رسانه‌های دولتی)
محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، در میان عمار حکیم (راست) و رئیس‌جمهور عبداللطیف رشید (چپ) در جلسه‌ای در بغداد (عکس از رسانه‌های دولتی)

منابع عراقی روز سه‌شنبه فاش کردند که محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، از شخصیت‌های شیعه خواسته است میانجی‌گری کرده و جلوی گروه‌های مسلح را بگیرند تا درگیر جنگ بین حزب‌الله لبنان و اسرائیل نشوند.
این درخواست پس از انتشار اخباری در داخل ائتلاف حاکم صورت گرفت که اسرائیل ۳۵ هدف در عراق را برای حمله شناسایی کرده است.
گروه‌های وابسته به ایران اعلام کرده‌اند که در پاسخ به ترور حسن نصرالله، دبیر کل حزب‌الله لبنان، آماده هستند در کنار مقاومت در جنوب لبنان بجنگند.

نگرانی‌هایی که نمی‌توان نادیده گرفت

با وجود تأکید سخنگوی دولت عراق، باسم العوادی، مبنی بر اینکه "طرف‌های عراقی از تشدید تنش دوری کرده‌اند"، اما پشت پرده‌های سیاسی نشان می‌دهند که نگرانی‌های جدی‌ای در مورد کشیده شدن به جنگ، محمد السودانی و نیروهای شیعی «چارچوب هماهنگی» را به خود مشغول کرده است.
گروه‌های مسلح اعلام کرده‌اند که تقریباً هر روز عملیات‌هایی علیه اهداف اسرائیلی انجام می‌دهند و دوشنبه شب نیز پایگاه ویکتوریا در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی بغداد را هدف قرار دادند. دولت عراق نگران است که این حملات موجب واکنش آمریکا و اسرائیل علیه این گروه‌ها در عراق شود.
به گفته منابع آگاه، با وجود اصرار گروه‌ها برای دخالت در جنگ، توانایی دولت السودانی برای مهار این گروه‌ها همواره زیر سوال بوده است. برخی نشانه‌ها در بغداد حاکی از آن است که گروه‌های عراقی منتظر دستوراتی از تهران هستند تا از حزب‌الله لبنان حمایت کنند.

اسرائیل ۳۵ هدف عراقی شناسایی کرده

یک منبع اعلام کرد که اطلاعاتی در میان احزاب و گروه‌های چارچوب هماهنگی وجود دارد که نشان می‌دهد تل‌آویو ۳۵ هدف در عراق را برای حمله شناسایی کرده که شامل رهبران سیاسی برجسته و فرماندهان گروه‌های مسلح است.
به گفته این منابع، دولت السودانی در تلاش است تا با اقدامات سیاسی از حملات احتمالی اسرائیل جلوگیری کند. به همین دلیل، نخست‌وزیر سه شخصیت تأثیرگذار را برای برقراری ارتباط با رهبران گروه‌های مسلح مأمور کرده است تا آن‌ها را قانع کنند که از دخالت در جنگ خودداری کنند.
السودانی همچنین میزبان جلسه ائتلاف «اداره دولت» بود که در آن بیشتر رهبران سیاسی عراق شرکت داشتند. در این جلسه تحولات منطقه و تأثیرات آن بر عراق بررسی شد.
یکی از منابع اضافه کرد که السودانی از عمار الحکیم، رهبر جریان حکمت، به‌عنوان واسطه‌ای برای مذاکره با گروه‌های مسلح برای جلوگیری از تشدید تنش استفاده کرده است.

شخصیت دینی تأثیرگذار

السودانی در این شرایط حساس تلاش می‌کند پیام‌هایی ارسال کند که خطرات ناشی از تشدید تنش‌های نظامی را گوشزد کند. به گفته منابع، او در کنار الحکیم، به یک شخصیت دینی تأثیرگذار و فرمانده یکی از گروه‌های مسلح نیز روی آورده و از آن‌ها خواسته تا فعالانه برای آرام کردن اوضاع اقدام کنند.
با این حال، یکی از منابع احتمال می‌دهد که برخی از رهبران گروه‌های مسلح به تلاش‌های السودانی پاسخ ندهند. آن‌ها این نبرد را نبردی حیاتی می‌دانند که مستقیماً محور مقاومت را هدف قرار داده است.
منابعی در لندن نیز اعلام کرده‌اند که در بغداد نگرانی‌هایی وجود دارد که دخالت بیشتر گروه‌های مسلح عراقی در جنگ با اسرائیل، پیامدهای سختی را برای عراق به همراه داشته باشد.
همچنین این منابع افزودند که دولت عراق نگران است گروه‌های وابسته به «حشد الشعبی» حملات خود علیه اسرائیل را تشدید کنند، به‌ویژه پس از کشته شدن حسن نصرالله. با این حال، این گروه‌ها از حمایت مالی دولت عراق برخوردار هستند و برخلاف حزب‌الله که در نزدیکی مرزهای اسرائیل است، از لحاظ جغرافیایی از اسرائیل دورتر هستند.