آیا سایه جنگ با اسرائیل از لبنان دور شد؟

کاهش سطح نگرانی در جنوب لبنان


 
حمله موشکی «حزب الله» به سایت های نظامی اسرائیل در مرز با لبنان (رویترز)
  حمله موشکی «حزب الله» به سایت های نظامی اسرائیل در مرز با لبنان (رویترز)
TT

آیا سایه جنگ با اسرائیل از لبنان دور شد؟


 
حمله موشکی «حزب الله» به سایت های نظامی اسرائیل در مرز با لبنان (رویترز)
  حمله موشکی «حزب الله» به سایت های نظامی اسرائیل در مرز با لبنان (رویترز)

بحث و جدل نیروهای سیاسی لبنان این روزها بر سر ژنرال جوزف عون فرمانده ارتش است که دهم ژانویه بازنشسته می شود و موسسه ارتش بدون فرمانده. این بحث داغ ظاهرا داغ تر از اوضاع سیاسی و امنیتی در پی افزایش تنش و رویارویی بین «حزب الله» و اسرائیل در مناطق گسترده مرزی لبنان از راس الناقوره تا مزارع اشغالی شبعا شده است. با اینکه چهل و اندی روز از آغاز جنگ در غزه گذشته اما گویا خطر جنگ تمام عیار که گفته می شود به تحولات نوار غزه بستگی دارد از سر لبنان دور شده است.
نقل قول هایی که از برخی وزرا و نمایندگان از قول نبیه بری رئیس پارلمان و نجیب میقاتی نخست وزیر موقت شنیده می شود حاکی از این است که لبنان تا الان در معرض خطر و جنگ تمام عیار با اسرائیل قرار ندارد و هر چند درگیری های نظامی متقابل در حال افزایش است اما طرفین قواعد درگیری را رعایت می کنند و درگیری نظامی گاه گاهی از خط قواعد درگیری خارج می شود اما تحت کنترل است.
هدف درگیری نظامی در جنوب لبنان این است که «حزب الله» اسرائیل را سرگرم کند تا قدری از فشار بر جنبش «حماس» در نوار غزه کاسته شود. «حزب الله» با توجه به معادله موازنه وحشت استراتژی می خواهد توان نظامی ارتش اسرائیل را دچار فرسایش کند. به هر حال، تا حالا که تحول سیاسی برای گسترش جنگ جاری در غزه و درگیر شدن لبنان وجود ندارد. ناگفته نماند که ایران نیز به دنبال گسترش جنگ نیست. اگر ایران واقعا می خواست جنگ جاری به تمامی منطقه کشیده شود در زمان مناسب وارد عمل می شد و آن قدر معطل نمی کرد تا اسرائیل در غزه در قالب حمله زمینی پیشروی کند.
ایران پس از حمله «حماس» به شهرک نشین های اسرائیل در غلاف غزه تلاش کرد تا به جامعه بین الملل و به خصوص آمریکا پیام بدهد. امیر عبد اللهیان وزیر خارجه ایران در سفر زودهنگام خود به بیروت درست پس از حمله «حماس» با مقامات لبنانی دیدار کرد و گفت تهران از این حمله خبر نداشته و در آن دست نداشته و رهبران «حماس» بعد از حمله به مقامات ایران گفتند که می توانند چندین ماه در برابر تجاوز اسرائیل ایستادگی کنند.
حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» لبنان هم این موضع ایران را تکرار کرد و گفت که این گروه با توجه به تحولات جنگ در میدان وارد عمل می شود. نصر الله جزئیات بیشتری درباره دیدگاه «حزب الله» درباره جنگ ارایه نکرد و راهبرد ابهام سازنده را در پیش گرفت و سفرای برخی از کشورهای غربی در لبنان را سردرگم کرد و آنها نمی توانند پیش بینی کنند واکنش «حزب الله» درباره تشدید جنگ در غزه چه خواهد بود و آیا پای لبنان به جنگ جاری باز می شود یا خیر.
سفیران کشورهای غربی در لبنان سوال امکان آغاز جنگ در لبنان را در دیدارهایشان با بری رئیس پارلمان و میقاتی نخست وزیر موقت و عبد الله بوحبیب وزیر خارجه مطرح می کنند اما هنوز به جواب قطعی دست پیدا نکرده اند. سفرای غربی بارها از قول مقامات کشورهایشان به لبنانی ها هشدار داده اند که وارد جنگ نشوید.
پرزیدنت میقاتی سکوت رسمی دولت لبنان را درباره پرسش امکان ورود «حزب الله» به جنگ را شکست و گفت «حزب الله» رویکرد واقع بینانه و عقلانی در این باره دارد. «حزب الله» نمی خواهد که خلاف اراده اش موضع گیری کند اما برای فشار به جامعه بین المللی تلاش می کند تا این موسسه جهانی جلوی اسرائیل را بگیرد و نگذارد اسرائیل لبنان را به یک جنگ ناخواسته بکشاند چون تل آویو درباره جنگ با «حزب الله» تصمیم می گیرد و تصمیم در این باره با لبنان نیست اما «حزب الله» و لبنان خواستار فشار بر اسرائیل برای توقف تجاوز به غزه هستند.
نگرانی درباره گسترش جنگ اسرائیل به لبنان رفته رفته کاهش پیدا می کند. برخی از وزیران و نمایندگان در گفتگو با «الشرق الاوسط» از قول نبیه بری و میقاتی گفتند که لبنان حق دفاع از خود را دارد اما «حزب الله» از شرایط سیاسی و مالی کنونی در لبنان اطلاع دارد و به همین دلیل از روی عجله دست به اقدام غیر کارشناسی شده نمی زند و همسو با حساب و کتاب هایش در منطقه و به خصوص ایران حرکت می کند.
این نمایندگان و وزیران در گفتگو با «الشرق الاوسط» افزودند «مسئولیت کشیده شدن لبنان به جنگ به عهده اسرائیل است. محافل غربی و بین المللی که با همه دم و دستگاه سیاسی خود به میدان آمدند و برای اسرائیل برای جنگ با «حزب الله» بهانه می تراشند باید اهرم فشاری بر تل آویو در راستای جلوگیری از تنش باشند چون لبنان همچنان به قطعنامه ۱۷۰۱ پایبند است و آن را اجرا می کند و به اسرائیل اجازه نخواهد داد که این قطعنامه را زیرپا بگذارد». بنابراین، پایبندی به قواعد درگیری در تقابل کنونی بین اسرائیل و «حزب الله» ویژگی اصلی این رویارویی است و چنانچه اسرائیل قواعد درگیری را نادیده بگیرد با پاسخ مستقیم «حزب الله» روبرو خواهد شد. پاسخی که پس از اقدامات جنایتکارانه اسرائیل علیه غیر نظامیان در جاده میان شهرک های مرزی بلیدا و عیناتا داده شد. حمله هوایی اسرائیل در این منطقه باعث جان باختن سه دختر بچه به همراه مادربزرگشان شد.
«حزب الله» آشکارا اعلام کرد که اسرائیل باید منتظر پاسخ ما باشد و شهرک نشین کریات شمونه و زیر ساختارهای الجلیل الاعلی زیر آتش «حزب الله» قرار گرفتند. «حزب الله» این تهدید را به فرماندهی «یونیفل» ابلاغ کرد تا آنها به اسرائیل بگویند که حملات موشکی به الجلیل الاعلی در پاسخ به کشتار غیر نظامیان بود. اسرائیل مجبور شد که پیام خود را از طریق آموس هوکستاین مشاور رئیس جمهور آمریکا در امور انرژی به لبنان بدهد که حمله موشکی به خودروی حامل شهروندان غیر نظامی (مادربزرگ و نوه هایش) اشتباهی بوده و اسرائیل تصور می کرد که این خودروی نظامی است.
«حزب الله» در پاسخ به افزایش دامنه مناطق مورد هدف اسرائیل در لبنان چندین شهرک نشین در اسرائیل را بمباران کرد و آتش حملات «حزب الله» از منطقه عملیات تحت کنترل ارتش لبنان و یونیفل در جنوب رود لیطانی فراتر رفت.
رویارویی بین «حزب الله» و اسرائیل در چند روز گذشته بالا گرفته و پس از حمله زمینی ارتش اسرائیل به غزه به اوج رسید اما با این حال بسیاری از منابع دیپلماتیک غرب بر این باورند که این تنش تحت کنترل است حتی اگر گاه گاهی از مسیر متعارف خارج شود. البته روند تقابل نظامی بین «حزب الله» و اسرائیل در هفته های اول آغازین از حد متعارف خارج شد و به همین دلیل اکثریت ساکنان جنوب به خصوص در جبهه های مقدم درگیری از ترک خانه هایشان خودداری کردند. در اوایل درگیری چندین هزار خانوار خانه های موقت در مناطق کوهستانی اجاره کرده بودند تا در صورت گسترش دامنه رویارویی به آنجا پناه ببرند اما حالا این خانواده ها منصرف شدند. خیلی از خانواده ها هم برنامه ریزی کرده بودند نزد قوم و خویش خود بروند و اقامت کنند یا به مراکز ویژه آوارگان پناه ببرند که البته این مراکز هم به بازسازی و تعمیرات نیاز دارند و هم باید از امکانات و نیازمندی های حداقلی ساکنانشان برخوردار شوند.
کاهش خطر وقوع جنگ تمام عیار و نامحدود در جنوب لبنان به این معنا نیست که خطر وقوع جنگ کلا رفع شده چون ممکن است در اسرائیل از حالا برای رویارویی با «حزب الله» پس از پایان جنگ در غزه آماده می شوند. افراطیون دو آتشه دولت اسرائیل که یکی از آنها خود بنیامین نتانیاهو نخست وزیر است تردید نخواهد کرد از ترس غافلگیری احتمالی از سوی «حزب الله» خودشان اول به سراغ «حزب الله» برود. البته این گزینه در صورتی امکان اجرا شدن دارد که بنیامین نتانیاهو به دلیل افتضاح و شکست امنیتی و اطلاعاتی در پی بردن به حمله «حماس» به شهرک نشین های غلاف غزه مجبور به استعفا نشود یا برکنار نشود و در پرونده فساد نیز مورد پیگرد قضایی قرار نگیرد.
خلاصه اینکه وضع جنوب لبنان باید در اولویت دولت باشد که البته کاری در این زمینه از دست دولت برنمی آید چه برسد به اینکه اقداماتی برای مقابله با هر گونه حمله اسرائیل به لبنان در نظر بگیرد. به همین دلیل بازیابی کارکرد نهادهای دولت و انتخاب رئیس جمهور و تشکیل دولت مسئولیت پذیر ضروری به نظر می رسد. قبل از همه اینها شاید توافق برای تعیین فرمانده ارتش و جلوگیری از خالی ماندن این کرسی ضروری است.
احیای نهادهای حاکمیت در لبنان در شرایط کنونی ضروری است چرا که نگرانی های منطقی درباره تلاش برای بازنگری در نقشه خاورمیانه وجود دارد و به همین دلیل لبنان باید قدرت چانه زنی در میز مذاکرات داشته باشد در غیر اینصورت نام لبنان در فهرست کشورهایی خواهد رفت که مرزهایش بازتعریف خواهد شد.



لبنان نگران اظهارات نتانیاهو: مأموریت بَرّاک به نقطه صفر بازگشت

فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)
فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)
TT

لبنان نگران اظهارات نتانیاهو: مأموریت بَرّاک به نقطه صفر بازگشت

فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)
فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)

مقام‌های لبنانی با نگرانی به سخنان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، واکنش نشان دادند. او خروج اسرائیل از لبنان را به خلع سلاح حزب‌الله مشروط کرده بود. منابع وزارتی این موضع را «نشانه‌ای منفی» توصیف کردند که بر مأموریت فرستاده آمریکایی، تام بَرّاک، تأثیر خواهد گذاشت. بَرّاک دوشنبه شب از تل‌آویو به بیروت رسید و قرار است سه‌شنبه با مقام‌های لبنانی دیدار کند.

منابع یادشده گفتند: «سخنان نتانیاهو مایه اطمینان نیست، به‌ویژه که حزب‌الله هر اقدام احتمالی را به خروج کامل اسرائیل از لبنان مشروط کرده است». این منابع افزودند این شرایط «مأموریت بَرّاک را ناکام گذاشته و به نقطه آغاز بازگردانده است». همچنین هشدار دادند که حزب‌الله تهدید کرده در واکنش به خیابان خواهد آمد.

نمایندگان بلوک «توسعه و آزادی» به رهبری نبیه بری، اظهارات نتانیاهو را «ایجاد اخلال و سردرگمی» پیش از سفر بَرّاک دانستند. آنها همچنین به واکنش مورگان اورتاگوس، معاون فرستاده ویژه آمریکا به خاورمیانه، اشاره کردند. او پیش‌تر از بَرّاک به بیروت رسیده و سخنان نتانیاهو را در شبکه «ایکس» بازنشر کرده و زیر آن نوشته بود: «سپاس». این منابع تأکید کردند «لازم است موضعی واحد و هماهنگ از سوی لبنان در برابر سخنان نتانیاهو اعلام شود».

۵ اوت، دولت لبنان به ارتش مأموریت داد طرحی برای خلع سلاح حزب‌الله آماده کند و تا پایان سال اجرا شود. این تصمیم با مخالفت حزب‌الله روبه‌رو شد و این گروه تهدید کرد برای اعتراض به خیابان می‌آید.

رئیس‌جمهور لبنان، جوزف عون، گفت: «دولت تصمیم‌هایی گرفته که تاکنون سابقه نداشته است. هیئت دولت جایگاه تبادل نظر و تصمیم‌گیری پس از بحث و بررسی است و این روند به‌درستی انجام می‌شود». او همچنین بر اهمیت جلب توجه عربی و بین‌المللی به لبنان با تقویت اعتماد تأکید کرد و در دیدار با هیئتی از «اتحادیه بازرگانان برای حمایت و توسعه» گفت: «لبنان فرصت‌های بسیاری دارد که باید از آنها به‌درستی استفاده شود. راه‌حل، خروج از بن‌بست‌های مذهبی و حزبی است. تنها حزب باید لبنان باشد و تنها مذهب، مذهب لبنانی. لبنانِ مذاهب کشور نمی‌سازد، این دولت است که باید از همه مذاهب حمایت کند و وطن را حفظ کند».

نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، نیز گفت: «اسرائیل باید به حاکمیت لبنان احترام بگذارد و از سرزمین‌هایی که همچنان اشغال کرده خارج شود. این اقدام به ارتش امکان می‌دهد استقرار خود را در جنوب تکمیل کند، به تجاوزها پایان دهد و اسرا را آزاد کند تا مسیر بازسازی و بهبود آغاز شود». او تأکید کرد: «ارتش لبنان متعلق به همه لبنانی‌هاست و تجهیز و تقویت آن پایه امنیت و ثبات است».

این سخنان در دیدار با دو عضو کنگره آمریکا، دارن لحود و استیو کوهن، مطرح شد. لحود در این دیدار از اقدامات دولت لبنان برای گسترش حاکمیت بر سراسر خاک کشور، محدود کردن سلاح در دست دولت و اصلاحات قضایی و مالی تمجید کرد و آنها را گامی مهم برای بازسازی اعتماد جامعه جهانی به لبنان دانست.

او افزود: «ارتش نقش اساسی در تأمین امنیت و ثبات دارد. من در کنگره تلاش می‌کنم تا حمایت از ارتش ادامه یابد». در این دیدار همچنین بر اهمیت تمدید مأموریت نیروهای یونیفل برای پشتیبانی از ارتش لبنان در جنوب تأکید شد.

از سوی دیگر، نتانیاهو تصمیم دولت لبنان برای خلع سلاح حزب‌الله را «بسیار مهم» خواند و گفت اسرائیل آماده کاهش حضور خود در جنوب لبنان است «اگر گام‌های اجرایی در این مسیر برداشته شود».

دفتر نتانیاهو اعلام کرد: «اسرائیل گام مهم دولت لبنان به رهبری جوزف عون و نواف سلام را به رسمیت می‌شناسد. این تصمیم بسیار مهم است. بر همین اساس، اسرائیل آماده است با لبنان همکاری کند تا حزب‌الله خلع سلاح شود و آینده‌ای امن‌تر و باثبات‌تر برای دو کشور رقم بخورد».

زیرنویس عکس:
آرشیوی از حمله هوایی اسرائیل به جنوب لبنان (Reuters)

طبق این بیانیه، اگر ارتش لبنان برای اجرای خلع سلاح حزب‌الله اقدام کند، اسرائیل نیز تدابیری متقابل، از جمله کاهش تدریجی حضور نیروهایش در هماهنگی با سازوکار امنیتی تحت رهبری آمریکا خواهد اندیشید.

این مواضع پس از دیدارهای بَرّاک در تل‌آویو مطرح شد. او میان لبنان و اسرائیل میانجی‌گری می‌کند. بَرّاک پیش‌تر گفته بود دولت لبنان «گام اول» را برداشته و اسرائیل باید اقدام متقابل انجام دهد. توافق آتش‌بس نوامبر گذشته به همین اصل «گام به گام» استوار بود. بر اساس آن، حزب‌الله باید از مرزها دور شود، سلاح تنها در اختیار نهادهای رسمی لبنان باشد و اسرائیل از مناطقی که در جنگ اخیر اشغال کرده خارج شود. با این حال، اسرائیل همچنان پنج ارتفاع استراتژیک را در کنترل دارد و حملات روزانه به مناطق لبنان ادامه دارد.

وزارت بهداشت لبنان اعلام کرد یک نفر در حمله پهپاد اسرائیلی به خودروی «رابید» در جاده عین‌المزراب در تبنین، شهرستان بنت‌جبیل، کشته شد. پهپاد دیگر اسرائیل نیز خودرویی را در جاده صربین هدف قرار داد اما موشک به خودرو اصابت نکرد و وسط جاده افتاد.

به گزارش «خبرگزاری ملی لبنان»، یکشنبه شب نیز «نیروی دشمن به کارخانه حرب در مسیر مرکبا - عدیسا وارد شد، آن را بازرسی کرد و بر درِ کارخانه برای مالک آن هشدار گذاشت».


طرح ارتش لبنان برای اجرای انحصار سلاح «زیر سقف پرهیز از درگیری»

نظامیان لبنانی در اردوگاه برج‌البراجنه پناهندگان فلسطینی در جنوب بیروت مستقر شده‌اند (AP)
نظامیان لبنانی در اردوگاه برج‌البراجنه پناهندگان فلسطینی در جنوب بیروت مستقر شده‌اند (AP)
TT

طرح ارتش لبنان برای اجرای انحصار سلاح «زیر سقف پرهیز از درگیری»

نظامیان لبنانی در اردوگاه برج‌البراجنه پناهندگان فلسطینی در جنوب بیروت مستقر شده‌اند (AP)
نظامیان لبنانی در اردوگاه برج‌البراجنه پناهندگان فلسطینی در جنوب بیروت مستقر شده‌اند (AP)

فرمانده ارتش لبنان، ژنرال رودولف هیکل، گفت ارتش «دژ مستحکم و خط دفاع مقدم همه لبنانی‌هاست». نگاه‌ها اکنون به سمت طرح ارتش برای اجرای تصمیم «انحصار سلاح» است؛ طرحی که بر اساس نشانه‌های اولیه، در چارچوب «پرهیز از درگیری» پیش می‌رود و نیازمند تمدید مهلت زمانی برای اجراست.

ژنرال هیکل هنگام حضور در مراسم تسلیت خانواده دو نظامی کشته‌شده در انفجار انبار مهمات متعلق به «حزب‌الله» در جنوب، اظهار کرد نیروهای ارتش «در سراسر کشور مأموریت‌های پیچیده و حساس انجام می‌دهند، به‌ویژه در جنوب که با خطرهای گوناگون روبه‌رو هستند و در شرایط سخت و در سایه ادامه حملات دشمن اسرائیلی فعالیت می‌کنند».

او پایداری خانواده‌های شهدا را ستود و گفت: «ارتش دژ مستحکم و خط مقدم دفاع همه لبنانی‌هاست و ایستادگی آن، یکی از عوامل اصلی بقای وطن است.» او افزود ارتش به شهدا افتخار می‌کند، به خانواده‌های آنان وفادار می‌ماند و مسئولیت‌هایش را ادامه خواهد داد، حتی اگر دشواری‌ها زیاد باشد.

جزئیات طرح ارتش

دولت لبنان در ۵ اوت، ارتش را مأمور کرد تا طرحی برای اجرای تصمیم «انحصار سلاح» از جمله سلاح «حزب‌الله» ارائه دهد. مهلت نخست این طرح تا پایان اوت تعیین شد و اجرای آن باید تا پایان سال جاری به انجام برسد. قرار است طرح در جلسه ۲ سپتامبر کابینه بررسی شود.

دو سرباز ارتش لبنان در یک خودروی زرهی در ورودی اردوگاه برج‌البراجنه در جنوب بیروت (EPA)

منابع دولتی می‌گویند طرح ارتش «زیر سقف پرهیز از درگیری با کسی» پیش می‌رود و ارتش درخواست تمدید مهلت کرده است تا زمان کافی برای اجرا داشته باشد. به گفته این منابع، مشخص نیست این راه‌حل به‌ویژه با توجه به مطالبات درج‌شده در سند آمریکایی، از نظر جامعه جهانی پذیرفته شود یا نه.

سفر نماینده آمریکا به بیروت

توماس بَرَک، فرستاده آمریکا، روز دوشنبه به بیروت می‌رسد. او را مورگان اورتاگوس همراهی می‌کند. طبق اطلاعات منابع لبنانی، در برنامه دیدارهای او، جلسه با فرماندهی ارتش برای بررسی مأموریت‌های عملیاتی و دستاوردها در زمینه جمع‌آوری سلاح در جنوب رود لیطانی پیش‌بینی شده است.

منابع می‌گویند نماینده آمریکا در جریان جزئیات طرح ارتش برای «انحصار سلاح» قرار خواهد گرفت. این موضوع پیش‌تر در سفرهای قبلی او به بیروت با مقامات لبنانی مطرح شده بود و در مرکز اولویت‌های میانجی‌گری واشنگتن قرار دارد.

گروهی از نیروهای ارتش لبنان در ورودی اردوگاه برج‌البراجنه در جنوب بیروت (AP)

همچنین بَرَک حامل پاسخ اسرائیل به خواسته‌های لبنان است. این خواسته‌ها هفته گذشته توسط او به تل‌آویو منتقل شد. منابع رسمی لبنانی می‌گویند هنوز پاسخی رسمی دریافت نشده و تنها بخشی از آن از طریق رسانه‌ها منتشر شده است.

موضع حزب‌الله

در آستانه این سفر، تماس‌های سیاسی برای مهار پیامدهای تصمیم دولت شدت گرفت. رئیس‌جمهور جوزف عون از طریق مشاور خود، ژنرال آندریه رحال، با حزب‌الله در ارتباط است. رابطه حزب با نخست‌وزیر نواف سلام تغییری نکرده و کانال ارتباطی بین سلام و رئیس پارلمان نبیه بری همچنان باز است.

حزب‌الله بار دیگر مخالفت خود را با تحویل سلاح اعلام کرد. علی مقداد، نماینده حزب در پارلمان، گفت: «مقاومت تا زمانی که اشغال ادامه دارد باقی می‌ماند. هرکس روی تحویل سلاح حساب کند، کرامت و موجودیتش را از دست می‌دهد.»

نیروهای مأموریت فرانسه در «یونیفیل» یک راکت‌انداز متعلق به «حزب‌الله» را در دره سلوقی جنوب لبنان باز می‌کنند (AP)

او خطاب به نیروهای داخلی افزود: «مسئله سلاح را کنار بگذارید، ابتدا اسرائیل را از سرزمین اشغالی بیرون کنید و اسیران را آزاد کنید، بعد می‌توانیم گفت‌وگو کنیم.» او تأکید کرد «جایگاه ارتش لبنان محترم است اما اجازه داشتن سلاح پیشرفته برای حفاظت از کشور به آن داده نمی‌شود.»


نتانیاهو بر اشغال غزه پافشاری می‌کند

یک پایگاه ارتش اسرائیل در نزدیکی مرز غزه – پنجشنبه گذشته (AFP)
یک پایگاه ارتش اسرائیل در نزدیکی مرز غزه – پنجشنبه گذشته (AFP)
TT

نتانیاهو بر اشغال غزه پافشاری می‌کند

یک پایگاه ارتش اسرائیل در نزدیکی مرز غزه – پنجشنبه گذشته (AFP)
یک پایگاه ارتش اسرائیل در نزدیکی مرز غزه – پنجشنبه گذشته (AFP)

منابع اسرائیلی تأکید کردند بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اسرائیل، قصد توقف عملیات اشغال شهر غزه را ندارد. او در حالی که درباره آزادی گروگان‌ها سخن می‌گوید، برای تسریع جدول زمانی اشغال شهر با ارتش وارد جدل شده و حتی خواستار تغییر نام عملیات است.

به گفته منابع نظامی و امنیتی و همچنین رسانه‌های اسرائیلی، نتانیاهو بر اشغال غزه اصرار دارد. «نیر دافوری» خبرنگار امور نظامی در «کانال ۱۲» نوشت ارتش آماده‌سازی برای اشغال غزه را آغاز کرده و چهار تیپ نظامی هم‌اکنون در حاشیه شهر مرکزی نوار غزه و محله‌های اطراف آن رزمایش اجرا می‌کنند.

دافوری افزود: «در آخرین جلسات، جدول‌های زمانی مشخصی مطرح شد. قرار است نیروهای ذخیره که طبق فرمان شماره ۸ احضار شده‌اند، اوایل ماه آینده به ارتش بپیوندند. یک تا دو هفته بعد، ارتش آماده اجرای یک عملیات گسترده خواهد بود و برآورد می‌شود در میانه سپتامبر توان آغاز عملیات کامل را داشته باشد».

به نوشته روزنامه «معاریو»، یک منبع نظامی گفته «برداشت غالب این است که نخست‌وزیر تا پایان عملیات ایستادگی می‌کند، زیرا می‌داند بدون آن دولتش از هم می‌پاشد».

ارتش اسرائیل دوم سپتامبر و پس از پایان تعطیلات تابستان، تجدید سازمان نیروها و احضار ذخیره‌ها را در دستور دارد. رسانه‌های اسرائیلی گزارش دادند این آماده‌سازی‌ها نشان می‌دهد ارتش عملاً در اطراف غزه مستقر شده است.

شبکه «کان» اعلام کرد ارتش اجرای طرح «ارابه‌های جدعون ۲» را آغاز کرده که شامل آماده‌سازی برای اشغال غزه است. این طرح با گسترش عملیات نظامی در محله‌های «زیتون» و «جبالیا» در شمال و جنوب غزه پیش می‌رود. به گفته این شبکه، ارتش در حال آماده‌سازی برای ورود زمینی به شهر است و همزمان اقداماتی انسانی مانند هشدار به ساکنان و تخلیه مناطق درگیر و همچنین تقویت مراکز اسکان و کمک به آوارگان دنبال می‌شود.

روزنامه «یدیعوت آحرونوت» نوشت از زمان تصویب طرح «ارابه‌های جدعون ۲» توسط کابینه بیش از دو هفته گذشته، اما عملیات هنوز آغاز نشده است. در این مدت دفتر نخست‌وزیر چندین بار پیام مشابهی منتشر کرده: «کاهش جدول‌های زمانی». با این حال هنوز مشخص نیست ارتش چه زمانی عملیات زمینی را شروع خواهد کرد. ارزیابی‌ها حاکی از آن است که این عملیات تا ماه آینده آغاز نخواهد شد و اسرائیل می‌کوشد پیش از آن حدود یک میلیون نفر از ساکنان غزه را به جنوب منتقل کند؛ اقدامی که با دشواری‌های جدی و وابسته به همکاری سازمان ملل همراه است.

نتانیاهو در تلاش برای شتاب‌دادن به عملیات، مدعی است این کار به پیروزی در جنگ و شکست حماس منجر خواهد شد. کانال ۱۲ گزارش داد در جلسات اخیر میان ارتش و سیاستمداران اختلاف نظر وجود داشته است؛ سیاستمداران خواستار تسریع عملیات هستند، اما ارتش بر احتیاط و مسئولیت‌پذیری تأکید می‌کند.

این فشارها در حالی است که نتانیاهو اخیراً از آمادگی برای آغاز مذاکرات درباره آزادی همه گروگان‌ها و پایان جنگ سخن گفته بود. کانال ۱۳ اعلام کرد با وجود این اظهارات، رویکرد اسرائیل در قبال مذاکرات تغییر چندانی نکرده است.

این شبکه همچنین گزارش داد میان نتانیاهو و ارتش بر سر نام عملیات اختلاف به وجود آمده است. نتانیاهو معتقد است افکار عمومی اسرائیل عملیات «ارابه‌های جدعون» را موفق نمی‌داند، بنابراین با نام «ارابه‌های جدعون ۲» مخالف است و در پی جا انداختن نام جدید «مشت آهنین» است. کانال ۱۳ افزود: «این نام هنوز رسماً در ارتش تصویب نشده، اما تلاش‌ها برای آن ادامه دارد».

نتانیاهو پنجشنبه گفت دستور آغاز فوری مذاکرات برای آزادی «همه گروگان‌ها» را داده، همزمان با پیگیری تصویب طرح دولت برای کنترل غزه. با این حال دفترش اعلام کرد اسرائیل تیمی برای مذاکره به مصر یا قطر، دو کشور میانجی، اعزام نخواهد کرد.

کانال ۱۲ گزارش داد هنوز گفت‌وگوها درباره پاسخ حماس به معامله گروگان‌ها ادامه دارد و رایزنی‌ها برای تعیین زمان و مکان مذاکرات در جریان است.

به گفته این شبکه، نتانیاهو خواستار آزادی همه گروگان‌ها، چه زنده و چه کشته‌شده است. اسرائیل بر این باور است که ۲۰ نفر زنده‌اند، اما سخنان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، که گفته شمار آنان کمتر است، باعث شوک و خشم خانواده‌ها شد.

شبکه «مکان» گزارش داد اظهارات ترامپ درباره اینکه «تعداد گروگان‌های زنده کمتر از ۲۰ نفر به نظر می‌رسد»، نگرانی و ناراحتی گسترده خانواده‌ها را برانگیخته است. «انجمن خانواده‌های گروگان‌ها» در بیانیه‌ای گفت باید پیش از اعلام عمومی، خانواده‌ها در جریان قرار می‌گرفتند.

«گال هیرش» هماهنگ‌کننده امور اسرا و مفقودان اسرائیل، در واکنش گفت: «هیچ تغییری در تعداد گروگان‌های زنده وجود ندارد. بر اساس اطلاعات موجود، ۲۰ نفر زنده هستند و درباره دو نفر نگرانی جدی وجود دارد. همچنین مرگ ۲۸ نفر تأیید شده است».

با این حال، خشم خانواده‌ها فروکش نکرد. شنبه گروهی از معترضان هنگام حضور «ایتمار بن‌گویر» وزیر امنیت داخلی اسرائیل در یک کنیسه، او را «جنایتکار»، «قاتل» و «ننگ تاریخی» خواندند.

خانواده گروگان‌ها نیز شنبه تظاهراتی برگزار کردند و خواستار نهایی‌شدن توافق شدند. آنان برنامه‌ریزی کرده‌اند سه‌شنبه آینده اعتراضات گسترده‌ای در سراسر اسرائیل برگزار کنند. این خانواده‌ها از مردم اسرائیل خواستند در این اعتراضات شرکت کنند و گفتند «فشار مردمی تنها راه وادار کردن رهبران سیاسی به تصمیم‌گیری قاطع است».