«یک روز داغ» در عراق پس از حمله به «النجباء»... مطالبه دولتی و سیاسی برای «اخراج» آمریکایی‌ها

منابع به «الشرق الاوسط»: پهپاد، السعیدی را از مرز سوریه تا مقر او در بغداد تعقیب می‌کرد

TT

«یک روز داغ» در عراق پس از حمله به «النجباء»... مطالبه دولتی و سیاسی برای «اخراج» آمریکایی‌ها

یک روحانی در حال رفتن به مقر نیروهای الحشد الشعبی است که امروز پنجشنبه شاهد حمله چهار موشک آمریکایی بود (AFP)
یک روحانی در حال رفتن به مقر نیروهای الحشد الشعبی است که امروز پنجشنبه شاهد حمله چهار موشک آمریکایی بود (AFP)

پس از حمله ای که مقر «جنبش النجباء» در بغداد را هدف گرفت، عراق مواضع رسمی و سیاسی خود را در برابر ائتلاف بین‌المللی و نیروهای آمریکایی تشدید کرد. این حمله منجر به کشته شدن فرمانده عملیات ویژه این گروه شد که واشینگتن او را به انجام حملات علیه پایگاه‌های نظامی در عراق و سوریه متهم می‌کند.
سرلشکر یحیی رسول، سخنگوی نیروهای مسلح عراق در توصیفی بی‌سابقه گفت که این حمله «حمله ای شبیه به اقدامات تروریستی» بوده و ائتلاف بین‌المللی را مسئول این حمله دانست.
سرلشکر رسول در بیانیه ای مطبوعاتی گفت: «در یک حمله آشکار و نقض آشکار حاکمیت عراق، یک پهپاد اقدامی را انجام داد که هیچ تفاوتی با اقدامات تروریستی نداشت و یکی از مقرهای امنیتی در پایتخت بغداد را هدف قرار داد که منجر به تلفاتی در این حادثه کاملاً غیرقابل قبول شد».
به گفته بلندپایه‌ترین سخنگوی نظامی عراق، نیروهای مسلح عراق، ائتلاف بین‌المللی را «مسئول حمله غیرقانونی به یک نهاد امنیتی عراقی می‌دانند که بر اساس اختیارات اعطا شده به آن عمل می‌کند، و این اقدام همه تفاهمات بین نیروهای مسلح عراق و نیروهای ائتلاف بین‌المللی را تضعیف می‌کند».

یک آمبولانس متعلق به نیروهای الحشد افراد مسلحی را که در حمله به مقر نیروهای بسیج در بغداد مجروح شده بودند ، منتقل می‌کند (AFP)

الحشد الشعبی در بیانیه‌ای اعلام کرد که حمله آمریکایی‌ها منجر به کشته شدن ابوتقوی السعیدی سرکرده این گروه شد. الحشد گفت: «آنچه اتفاق افتاد یک تعرض وحشیانه بود».
از دو بیانیه صادر شده توسط سخنگوی ارتش و نیروهای الحشد الشعبی، به نظر می‌رسید که مقامات عراقی حتی قبل از اینکه ارتش ایالات متحده مسئولیت آن را بر عهده بگیرد، «می‌دانستند چه کسی این حمله را انجام داده‌است».
یک مقام آمریکایی روز (پنجشنبه) به رویترز گفت که ارتش آمریکا این حمله را انجام داده و «فردی را که مسئول حملات علیه پایگاه‌های نظامی در این کشور بود» هدف قرار داده‌است.
منابع آگاه به «الشرق الاوسط» نیز گفتند که یک پهپاد چهار موشک به سمت مقر النُجَباء در بغداد شلیک کرد.
این منابع بر اساس اطلاعات فرماندهان الحشد الشعبی گفتند: سه موشک اول به کاروان متشکل از سه خودروی مورد استفاده یاران ابوتقوی السعیدی یکی از فرماندهان جنبش النُجَباء اصابت کرد.
این منابع ادامه دادند: موشک چهارم، خودروی زرهی چهارمی را که السعیدی سوار آن بود و روی صندلی کنار راننده نشسته بود، هدف قرار داد و در کنار دفتر النُجَباء در داخل مقر قرار داشت.
نیروهای الحشد الشعبی در بیانیه ای اعلام کردند که این حمله منجر به کشته شدن دستیار فرمانده عملیات کمربند بغداد مشتاق طالب السعیدی (ابو تقوی) و همراهش و زخمی شدن هفت تن دیگر شد.

عکسی که رسانه‌های ایرانی نزدیک به «سپاه پاسداران» منتشر کرده و اکرم الکعبی رهبر «النجباء» را در کنار السعیدی نشان می‌دهد (تلگرام)

به گفته برخی منابع به «الشرق الاوسط»، این پهپاد ساعت‌ها منتظر بود تا خودروی السعیدی وارد مقر فرماندهی در بغداد شود، در حالی که این منابع مدعی شدند که پهپاد، وی را در سفر زمینی بازگشت از خاک سوریه به بغداد تحت نظر داشته‌است.
رویترز به نقل از یکی از فرماندهان محلی جنبش النجباء گفت که «انتقام از آمریکایی‌ها خواهد گرفت و آنها را از انجام این حمله پشیمان خواهد کرد».
همزمان با چهارمین سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی، مسئول عملیات برون مرزی سپاه پاسداران و معاون الحشد الشعبی ابومهدی المهندس، جناح‌های تحت عنوان «مقاومت اسلامی» در عراق» حملات خود را با سرعت بیشتری علیه نیروهای آمریکایی تشدید کردند و در روز «یادبود»، چهار حمله همزمان در عراق و سوریه انجام شد.
ماه گذشته، نیروهای آمریکایی سرعت حملات خود را علیه گروه‌های عراقی افزایش دادند و گفتند که تحت عنوان «حق دفاع از خود» به «حملات خشونت‌آمیز» پاسخ می‌دهند.
گزارش ماه گذشته «الشرق الاوسط» نشان داد که نیروهای آمریکایی به مرحله «پاسخ مستقیم و سریع» به حملات گروه‌های عراقی رفته‌اند.

دستگیری «عابر»

به گفته منابعی که پس از این حمله با الشرق الاوسط صحبت کردند، افراد مسلح جنبش النُجَباء «یک رهگذر را که در خیابان نزدیک مقر در حال قدم زدن بود، به ظن اینکه اطلاعات و مختصاتی دربارهٔ جنبش النجبا در نزدیک و داخل مقر به یک طرف خارجی داده‌است، دستگیر کردند».
انتظار می‌رود که جناح‌های مسلح عراق «احتیاط شدید و اقدامات احتیاطی امنیتی بیشتری پس از حمله از خود نشان دهند»، در حالی که منابع می‌گویند «النجباء یکی از برجسته‌ترین اعضای خود را که مسئول آماده‌سازی موشک‌ها و وسایل انفجاری بود، از دست داد».

عکسی که توسط رسانه‌های نزدیک به نیروهای الحشد الشعبی منتشر شده‌است، یکی از خودروهای سوخته را در محل حمله نشان می‌دهد (تلگرام)

«سفیر را اخراج کنید»
پس از این حمله، وزارت امور خارجه عراق «حمله آشکاری که مقر امنیتی الحشد الشعبی را در بغداد هدف قرار داد» به شدت محکوم کرد و تأکید کرد که «عراق این حق را برای خود محفوظ می‌دارد به کسانی که تلاش می‌کنند به خاک و نیروهایش آسیب بزنند پاسخ دهد».
این وزارتخانه با بیان این که حمله به یک تشکیلات امنیتی وابسته به فرماندهی کل نیروهای مسلح و تابع اقتدار دولت، تشدید خطرناکی است، تأکید کرد: عراق این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که موضع قاطعانه داشته باشد. هر کسی را که بخواهد به قلمرو و نیروهای امنیتی آن آسیب برساند بازمی‌دارد.
جریان «الصادقون» وابسته به جریان «عصائب اهل الحق» خواستار تشکیل جلسه اضطراری پارلمان برای بررسی پیامدهای حملات آمریکا به مقرهای الحشد الشعبی شد.
حسن سالم، رئیس این جریان در بیانیه‌ای مطبوعاتی گفت: تکرار این حملات مستلزم فعال‌سازی فوری اجرای تصمیم پارلمان عراق برای خروج نیروهای آمریکایی از خاک عراق است.
قیس الخزعلی، رئیس جنبش عصائب اهل الحق، از دولت عراق خواست تا نیروهای آمریکایی را «با نهایت سرعت» خارج کند.
وی گفت: محکوم کردن این حملات در مقابل حملات مکرر آمریکا دیگر فایده ای ندارد.
عمار الحکیم، رئیس «جنبش الحکمه»، ضمن محکومیت بمب‌گذاری که مقر حزب دموکرات در بغداد را هدف قرار داد، نسبت به آنچه «نقض» حاکمیت عراق توصیف کرد، هشدار داد.
هادی العامری، رئیس «سازمان بدر» وابسته به «چارچوب هماهنگی» نیز به دولت عراق نسبت به «سستی یا نادیده گرفتن تقاضای خروج نیروهای آمریکایی از کشور» هشدار داده‌است.
العامری در بیانیه ای کوتاه گفت: حضور آمریکایی‌ها امنیت عراق و امنیت شهروندان آن را تهدید می‌کند.

آیا آمریکایی‌ها را می‌توان بیرون کرد؟

حضور نیروهای آمریکایی در عراق بر اساس مجوز دولتی است که به آنها اجازه می‌دهد در چارچوب مأموریت «ائتلاف بین‌المللی» برای از بین بردن داعش فعالیت کنند، اما دولت عراق می‌گوید که نیروهایش «توانمند شده‌اند» و می‌توانند از عراق محافظت کنند.
ماه گذشته، نخست‌وزیر عراق اعلام کرد که بغداد در حال «تنظیم مجدد روابط با ائتلاف بین‌المللی و پایان دادن به حضور آنها در عراق» است.
علی التمیمی، کارشناس حقوقی عراق به «الشرق الاوسط» گفت: عراق با ایالات متحده آمریکا قراردادهایی دارد که اولین آن در سال ۲۰۰۸ به امضا رسید و بر همکاری در زمینه‌های اقتصادی و امنیتی بدون اشاره به موضوع حضور نظامی تأکید می‌کند، اما پس از یک سال اجازه لغو آن را داد.
التمیمی ادامه داد: دومین قرارداد در سال ۲۰۱۱ امضا شد و خروج نیروهای آمریکایی در سال ۲۰۱۱ را شرط کرد که در واقع همان اتفاق افتاد.
به گفته این کارشناس حقوقی، عراق پس از لغو قطعنامه ای که اجازه ورود به این نیروها را داده بود، اکنون می‌تواند رسماً از شورای امنیت درخواست کند که نیروهای ائتلاف را خارج کند.


مقالات مرتبط

انتخابات عراق: الحلبوسی، المالکی را در بغداد غافلگیر کرد

جهان عرب یک کارمند انتخاباتی نوار نتایج اولیه را از صندوق رای در بغداد، ۱۸ نوامبر بیرون می‌کشد (AFP)

انتخابات عراق: الحلبوسی، المالکی را در بغداد غافلگیر کرد

تمكّن حزب رئيس البرلمان العراقي المقال، محمد الحلبوسي، من قلب الطاولة على ائتلاف «دولة القانون» بزعامة رئيس الوزراء الأسبق نوري المالكي،

«الشرق الأوسط» ( لندن)

عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
TT

عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)

عراق پس از آن‌که روزنامهٔ رسمی این کشور فهرستی را منتشر کرد که در آن «حوثی‌های» یمن و «حزب‌الله» لبنان در شمار گروه‌های تروریستی گنجانده شده بودند، از این طبقه‌بندی عقب‌نشینی کرد.
یک کمیتهٔ دولتی عراقی اعلام کرد فهرستی که منتشر شده، نسخهٔ ویرایش‌نشدهٔ گروه‌های تروریستی بوده و این کمیته در حال اصلاح خطا است. کمیته افزود که فهرست مورد نظر، تنها مربوط به نهادها و افرادی بوده که با دو گروه «القاعده» و «داعش» مرتبط‌اند.
و پیش از این عقب‌نشینی، ساعاتی پیش عراق «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان را روز پنج‌شنبه در فهرست تروریسم قرار داده بود.
روزنامهٔ رسمی اعلام کرده بود که یک کمیتهٔ دولتی تصمیم گرفته است اموال اشخاص و نهادهای مرتبط با «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» را مسدود کند.
عراق همچنین بیش از ۱۰۰ نهاد و شخصیت را در سراسر جهان در فهرست تروریسم قرار داده است.
این کمیتهٔ دولتی اشاره کرد که برخی از افرادی که در فهرست تروریسم قرار گرفته‌اند، طبق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت تحریم هستند.

روزنامهٔ رسمی همچنین اعلام کرد که «به‌روزرسانی فهرست تروریسم بر اساس تصمیمات رسمی صادرشده از سوی کمیتهٔ مسدودسازی اموال انجام می‌شود؛ تصمیماتی که به تعیین نهادها و افرادی مربوط است که مشمول اقدامات مقابله با تروریسم و تأمین مالی آن هستند».
این تصمیم یک روز پس از آن صادر شد که مایکل ریغاس، معاون وزیر خارجهٔ آمریکا، از کسانی که آنها را «شریکان عراقی» توصیف کرد، خواست تا «میلیشیاهای ایرانی را مهار کنند و مانع تهدید آنها علیه عراقی‌ها و آمریکایی‌ها شوند».
حسین مؤنس، رئیس جنبش «حقوق» وابسته به «کتائب حزب‌الله»، روز پنج‌شنبه در واکنش به این تصمیم به دولت عراق حمله کرد و آن را «متزلزل، وابسته و بی‌کرامت» توصیف کرد.

و به‌احتمال زیاد این اقدام با استقبال واشنگتن روبه‌رو خواهد شد؛ واشنگتنی که در پی کاهش نفوذ ایران در عراق و دیگر کشورهای خاورمیانه است؛ کشورهایی که در آنها متحدانی برای تهران وجود دارد.
ایران، که عراق را همسایه و هم‌پیمان خود می‌داند، این کشور را عنصری حیاتی برای تداوم مقاومت اقتصادش در برابر تحریم‌ها تلقی می‌کند. اما بغداد، که شریک هر دو طرفِ ایالات متحده و ایران است، نگران آن است که در تیررس سیاست فشار دولت رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، علیه تهران قرار گیرد.
ایران از طریق گروه‌های مسلح شیعهٔ قدرتمند و احزاب سیاسیِ مورد حمایت خود در بغداد، از نفوذی گستردهٔ نظامی، سیاسی و اقتصادی در عراق برخوردار است. اما افزایش فشارهای آمریکا طی سال گذشته در زمانی روی می‌دهد که ایران به‌دلیل حملات اسرائیل علیه «حزب‌الله» لبنان و «جنبش مقاومت اسلامی فلسطین» (حماس)، که متحدان تهران به‌شمار می‌روند، تضعیف شده است.


فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
TT

فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)

منابع عراقی می‌گویند مرجعیت دینی در نجف در هیچ اقدامی برای تعیین نهایی نامزد نخست‌وزیری نقش ندارد، در حالی که «چارچوب هماهنگی» به دلیل آنچه فشارهای مستمر آمریکا خوانده شده، در برنامه‌های خود درباره آینده روابط بغداد و واشنگتن دچار سردرگمی شده است.

پس از برگزاری چند جلسه برای انتخاب نامزد پست اجرایی، آخرین جلسه روز دوشنبه برگزار شد. در این نشست، «چارچوب هماهنگی» نتایج دو کمیته خود را بررسی کرد: یکی برای دیدار با نامزدها و دیگری برای بررسی مکانیزم انتخاب نامزد نهایی توسط رهبران چارچوب، اما میان طرف‌های این چارچوب توافقی حاصل نشد.

رسانه‌های نزدیک به «چارچوب هماهنگی» گزارش دادند که دلیل مراجعه به مرجعیت علی‌ سیستانی در نجف، ناتوانی رهبران این چارچوب در انتخاب نامزد مشخص به دلیل اختلافات عمیق سیاسی میان آنها بوده است.

رهبران «چارچوب هماهنگی» پس از اعلام خود به‌عنوان بزرگ‌ترین فراکسیون پارلمان عراق (واع)

موضع نجف

گزارش‌ها حاکی است مرجعیت دینی نجف از دخالت در انتخاب نامزد خودداری کرده است، اما تحلیلگران می‌گویند درخواست نظر از مرجعیت، بازتاب ناتوانی نیروهای برنده انتخابات در تصمیم‌گیری میان نامزدهای غیررسمی است.

رسانه‌های محلی ده‌ها نامزد را فاش کرده‌اند و از نوسانات شدید در فهرست نامزدهای پیشنهادی خبر می‌دهند؛ گاهی فهرست کوتاه شامل پنج نفر و گاهی شامل ده‌ها شخصیت شیعی است.

عباس راضی، دبیرکل چارچوب هماهنگی، پیش‌تر گفته بود که «نامزدها محدود به شخصیت‌های رهبری هستند» و ائتلاف از افراد مشخصی خواسته تا برای این پست اعلام آمادگی کنند.

طالب محمد کریم، پژوهشگر مسائل سیاسی، به «الشرق الأوسط» گفت: «وضعیت پیچیده و بی‌سابقه است و نیازمند رویکرد جدیدی برای تسریع در تشکیل دولت آینده است؛ معیار اصلی حفظ منافع مالی و سیاسی عراق است، نه منافع جناحی».

او افزود: «لازم است تفاهم‌های آرام با آمریکا و پایتخت‌های منطقه‌ای برقرار شود تا دولت آینده متعهد شود از خاک عراق برای مناقشات دیگران استفاده نکند و با طرحی عملی، سلاح‌ها کنترل و منافع مشترک حفظ شود».

ائتلاف «عمران و توسعه» بیشترین کرسی‌ها را در مقایسه با احزاب «چارچوب هماهنگی» کسب کرده است (ایکس)

ترامپ و السودانی

اختلاف درباره نامزد مورد نظر «چارچوب هماهنگی» پس از اظهارات جنجالی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، افزایش یافت. او گفته بود: «عراق پس از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، کشور دوست آمریکا شد» و فاش کرد که نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، برای دریافت جایزه صلح نوبل به او رأی داده است.

این اظهارات در محافل شیعی بغداد بحث‌برانگیز شد، به ویژه که بسیاری ترامپ را رئیس آمریکایی می‌دانند که دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، را در ژانویه ۲۰۲۲ صادر کرد.

السودانی در پلتفرم «ایکس» چهارشنبه نوشت: «همیشه سعی کرده‌ام روابطی بسازم که به کشور خدمت کند. از همان ابتدا دریافتم که دوستی، نه خصومت، ثبات و پیشرفت کشور را تضمین می‌کند».

انتظار سافایا

در این وضعیت پیچیده، رهبران چارچوب هماهنگی منتظر رسیدن نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا، ماراک سافایا، به عراق هستند. او پیام‌های هشداردهنده‌ای به برخی نیروهای چارچوب هماهنگی داده است، به ویژه کسانی که هنوز جناح‌های مسلح دارند و تحت تحریم‌های آمریکا هستند.

پیش‌تر، تام باراک، نماینده آمریکا در لبنان و سوریه، به طور کوتاه به بغداد سفر کرده بود و طبق منابع مطلع، پیام‌های مهمی درباره مسائل داخلی و منطقه‌ای منتقل کرد.

منابع به «الشرق الأوسط» گفتند که سه موضوع اصلی توسط باراک با السودانی مطرح شده است: اقدامات آمریکا برای خلع سلاح حزب‌الله، اهمیت کنترل مرزهای عراق و سوریه و جلوگیری از ورود شخصیت‌های وابسته به گروه‌های مسلح به دولت آینده عراق.

در همین راستا، مذاکراتی نیز میان فؤاد حسین، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق، با مایکل ریگاس، معاون وزیر خارجه آمریکا، انجام شد. سفارت آمریکا در بغداد با انتشار دوباره بیانیه مشترک وزارت خارجه عراق، تأکید کرد که «آمریکا به صراحت بر خلع سلاح میلیشیاهای تحت حمایت ایران که به حاکمیت عراق ضربه می‌زنند، تهدیدی برای آمریکایی‌ها و عراقی‌ها هستند و منابع عراق را به نفع ایران می‌برند، ادامه خواهد داد».


چگونه سفر کاری یک اردنی به مسکو با مرگ در جبهه‌های نبرد پایان یافت؟



سربازان جذب‌شده جدید در حال شرکت در تمرین نظامی در منطقه نظامی جنوبی روسیه، ۱۴ نوامبر ۲۰۲۵ (خبرگزاری آلمان)
سربازان جذب‌شده جدید در حال شرکت در تمرین نظامی در منطقه نظامی جنوبی روسیه، ۱۴ نوامبر ۲۰۲۵ (خبرگزاری آلمان)
TT

چگونه سفر کاری یک اردنی به مسکو با مرگ در جبهه‌های نبرد پایان یافت؟



سربازان جذب‌شده جدید در حال شرکت در تمرین نظامی در منطقه نظامی جنوبی روسیه، ۱۴ نوامبر ۲۰۲۵ (خبرگزاری آلمان)
سربازان جذب‌شده جدید در حال شرکت در تمرین نظامی در منطقه نظامی جنوبی روسیه، ۱۴ نوامبر ۲۰۲۵ (خبرگزاری آلمان)

پسر بزرگ رائد رمزی صبری حماد، یکی از دو اردنی که پس از جذب نظامی توسط ارتش روسیه کشته شدند، جزئیات تکان‌دهنده‌ای از سفر پدرش به مسکو بیان کرد؛ سفری که در نهایت به مرگ او به‌عنوان «سرباز در ارتش روسیه» انجامید.

روزنامه «الشرق الأوسط» با أُواب حماد درباره سفر پدرش گفتگو کرد؛ این گفتگو چند ساعت پس از آن انجام شد که وزارت امور خارجه اردن از شهروندان خواست «هرگونه تلاش برای جذب نظامی در ارتش روسیه» را گزارش دهند و همچنین از مقامات روسیه درخواست کرد «به جذب نظامی اردنی‌ها پایان دهند».

أُواب حماد گفت پدرش در ماه اوت گذشته برای کار اداری در وزارت دفاع روسیه به مسکو رفته بود. به گفته او، پدرش تنها چند روز پس از رسیدن خبر داد که به جبهه منتقل شده تا در صفوف ارتش روسیه بجنگد؛ سپس ارتباط او با پایان همان ماه قطع شد.

او تأکید کرد پدرش که ۵۴ سال داشت، هرگز در «نیروهای مسلح اردن (ارتش عربی)» خدمت میدانی نداشته و سابقه کاری‌اش بیشتر در امور مهندسی بوده است. او افزود پدرش پس از بیکاری اخیر تصمیم گرفته بود شغلی متناسب با مهارتش در خارج از کشور پیدا کند.

پیشنهادهای کاری در «تلگرام»

أُواب حماد توضیح داد که پدرش برای یک شغل اداری که در گروه‌های «تلگرام» منتشر شده بود و مربوط به پیشنهادهای کاری وزارت دفاع روسیه بود، درخواست داده بود. او پس از پذیرش، از عَمّان راهی مسکو شد، اما بعداً مشخص شد که تبدیل به یک سرباز جذب‌شده در ارتش روسیه شده و در جبهه مقابل ارتش اوکراین قرار گرفته است.

او می‌گوید پدرش که به خانواده اطلاع داده بود از مسکو به یک واحد رزمی منتقل شده، توضیح نداد چگونه از وظیفه غیرنظامی به مأموریت نظامی تبدیل شده است. تماس‌های او به‌تدریج کمتر شد و دیگر نمی‌توانست زیاد صحبت کند. طبق گفته او، ارتباطات در ۲۵ اوت کاملاً قطع شد.

خانواده با وزارت خارجه اردن برای پیدا کردن محل حضور او تماس گرفتند تا اینکه خبر مرگ او در ۲۵ سپتامبر به آنان رسید و پس‌ازآن جست‌وجوی جزئیات کشته‌شدن و محل جسد آغاز شد.

در نبود جزئیات، خانواده از طریق سفارت اردن در مسکو درخواست کردند جسد او به عَمّان منتقل شود تا «دفن و مراسم سوگواری در میان خانواده» انجام شود.

حماد همچنین گفت چند تن از بستگان او نیز از طریق پیشنهادهای کاری منتشرشده در «تلگرام» به مسکو رفته‌اند و احتمال داد شمار اردنی‌هایی که قربانی «عملیات فریب» مشابه شده‌اند، شاید «حدود ۴۰۰ نفر» باشد.

تلاش‌ها برای «فریب»

مدیریت عملیات و امور کنسولی وزارت خارجه اردن روز پنجشنبه اعلام کرد دو شهروند اردنی پس از جذب نظامی برای جنگ در کنار ارتش روسیه کشته شده‌اند.

خودروهای زرهی و سربازان روس در حال عبور به سمت ماریوپل در جنوب شرقی اوکراین (رویترز)

در بیانیه وزارتخانه آمده بود که این نهاد، اقدامات «فریب شهروندان اردنی توسط طرف‌های خارجی با هدف جذب نظامی غیرقانونی» را به‌طور نزدیک پیگیری می‌کند؛ اقدامی که «نقض قانون اردن و قانون بین‌المللی» است و «جان شهروندان را به خطر می‌اندازد».

وزارتخانه از شهروندان خواست «هرگونه تلاش برای جذب نظامی آنان در ارتش روسیه» را گزارش کنند و هشدار داد که تعامل با آن «خطرناک و خلاف قانون» است. همچنین گفت از مقامات روسیه خواسته «به جذب نظامی اردنی‌ها پایان دهند و جذب هر اردنی که قبلاً جذب شده است را متوقف کنند» و اعلام کرد «تمام اقدامات لازم برای توقف این روند» را اتخاذ خواهد کرد.

وزارتخانه هشدار داد که طرف‌هایی در اینترنت در حال جذب نظامی اردنی‌ها هستند و گفت این طرف‌ها با هماهنگی نهادهای ملی پیگیری می‌شوند تا «اقدامات قانونی و دیپلماتیک برای متوقف کردن آنها و اجرای قانون» انجام شود؛ زیرا «فریب شهروندان و جذب آنها در یک ارتش خارجی، نقض شدید قانون بین‌المللی، تعهدات بین‌المللی و قانون اردن» است که پیوستن به ارتش خارجی را جرم می‌داند.

روش‌های جذب نظامی

صدها اردنی در روسیه زندگی می‌کنند و بنا بر داده‌های غیررسمی «خبرگزاری فرانسه»، بیش از ۲۰ هزار اردنی در دانشگاه‌ها و مؤسسات روسیه و اتحاد جماهیر شوروی سابق تحصیل کرده‌اند. با آغاز جنگ روسیه و اوکراین، وزیر دفاع روسیه در آن زمان، سرگئی شویگو، گفته بود ۱۶ هزار داوطلب از خاورمیانه آماده جنگ در کنار نیروهای مسکو هستند. همچنین گزارش‌ها حاکی از اعزام حدود دو هزار سرباز سوری در آن زمان به روسیه بود.

«خبرگزاری فرانسه» در گزارشی که اوایل ماه جاری منتشر کرد، از جذب جوانان عراقی از طریق گروه‌های «تلگرام» خبر داد. طبق این گزارش، پیشنهادهای جذب شامل حقوق ماهانه ۲۸۰۰ دلار، مسیر دریافت گذرنامه روسی، تأمین درمان، حقوق بازنشستگی و غرامت در صورت جراحت بود.

تلاش برای جذب جنگجویان خارجی به خاورمیانه محدود نمی‌شود؛ روش‌های مشابه در آسیای مرکزی، هند، بنگلادش، نپال و حتی کوبا استفاده می‌شود. بنا بر گزارش مرکز «آتلانتیک کانسل» آمریکا، شمار کوبایی‌های حضور یافته در خطوط جبهه اوکراین بین ۵ هزار تا ۲۰ هزار سرباز جذب‌شده برآورد می‌شود.