اختصاصی «الشرق الاوسط»؛ پیام مهم واشنگتن به بغداد

حملات بازدارنده علیه گروه های مسلح «متوقف نخواهد شد» و خروج از عراق «پیامد و مسئولیت» دارد

کاروان خودروهای نظامی آمریکا نزدیک مرز بین سوریه و عراق. اکتبر ۲۰۱۹ (رویترز)
کاروان خودروهای نظامی آمریکا نزدیک مرز بین سوریه و عراق. اکتبر ۲۰۱۹ (رویترز)
TT

اختصاصی «الشرق الاوسط»؛ پیام مهم واشنگتن به بغداد

کاروان خودروهای نظامی آمریکا نزدیک مرز بین سوریه و عراق. اکتبر ۲۰۱۹ (رویترز)
کاروان خودروهای نظامی آمریکا نزدیک مرز بین سوریه و عراق. اکتبر ۲۰۱۹ (رویترز)

منابع معتبر از بخش هایی از نامه ای که واشنگتن به دولت عراق درباره «مقدمات و اقدامات خروج نیروهای ائتلاف بین المللی» داده پرده برداشتند.این نامه شامل «چگونگی و زمان بندی خروج نظامیان» و «مسئولیت و تعهدات دولت عراق در این باره» می شود و تاکید کرده «حملات بازدارنده علیه گروه های مسلح وابسته به ایران حتی در صورت خروج نظامیان ائتلاف بین المللی از عراق متوقف نخواهد شد». وزارت خارجه عراق شامگاه چهارشنبه گفت که «نامه مهمی» از واشنگتن دریافت شده و توسط محمد شیاع السودانی نخست وزیر به دقت بررسی خواهد شد. وزارت خارجه عراق به جزئیات بیشتر اشاره نکرد.

«رویترز» پیشتر از قول چهار منبع گزارش داده بود که آمریکا و عراق در نظر دارند گفتگوها در خصوص پایان حضور نیروهای ائتلاف را که به دلیل جنگ در نوار غزه ناقص ماند از سر بگیرند.

این منابع به «الشرق الاوسط» گفتند در این نامه گفته شده که «از نظر آمریکا گشودن فصل نوینی از روابط دو جانبه ایرادی ندارد اما خروج نظامیان (به هر نحوی که باشد) حملات بازدارنده علیه گروه های مسلح وابسته به رژیم ایران را متوقف نخواهد کرد؛ مادامی که حملات این گروه ها باعث ایجاد ناامنی و بی ثباتی در منطقه می شود».

به گفته این منابع محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق «بخش های مهم» نامه آمریکا را با رهبران ائتلاف «چارچوب هماهنگی» درمیان گذاشت. «تاکید آمریکا درباره ادامه حملات آمریکا علیه گروه های مسلح» یکی از «بخش های مهم» مورد گفتگو بود.

در این نامه تلویحا به این نکته اشاره شده که «گفتگوهای فنی آتی درباره چگونگی خروج نظامیان راحت و سریع نخواهد بود بلکه وقت می برد تا اطمینان حاصل گردد همه مسائل مرتبط با حضور نظامیان حل و فصل شده است».

این منابع خاطر نشان کردند «واشنگتن در این نامه به بغداد ابلاغ کرده تا به پیامدهای خروج نظامیان از جمله تعهدات مالی و اقتصادی بین دو کشور فکر کند و این مسائل را درک کند».

درآمدهای نفتی عراق طبق قطعنامه ۱۴۸۳ شورای امنیت از سال ۲۰۰۳ به این سو در یک حساب بانکی تحت نظر وزارت خزانه داری آمریکا نگهداری می شوند. این قطعنامه در راستای «کمک به عراق در مدیریت شفاف منابع مالی» صادر شده است.

دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا ژانویه ۲۰۲۰ تلویحا گفت که «اگر دولت عراق (آن زمان) به اقدامات برای بیرون راندن نیروهای نظامی خارجی از خاک این کشور ادامه دهد در اینصورت ممکن است درباره استفاده از درآمدهای نگهداری شده در حساب منابع مالی عراق بازنگری کند تا با این پول ها هزینه تاسیساتی که آمریکا در عراق ایجاد کرد پرداخت شود».

از زمانی که این پیام کتبی آمریکا به دست نهادهای دولتی بغداد رسیده نیروهای سیاسی در حال رایزنی فشرده درباره آن هستند تا ببینند چطور باید با این «گام ناگهانی» آمریکا درست برخورد کنند.

سه منبع آگاه به «الشرق الاوسط» گفتند «یکی از احزاب شیعی پرنفوذ در (چارچوب هماهنگی) اینک می خواهد گروه های مسلحی که به آمریکایی ها حمله می کنند را متقاعد کند فتیله را اندکی پایین بکشند».

این حزب شیعی پیشنهاد کرده که حملات گروه های مسلح از خاک عراق متوقف شود. افزایش تنش در چارچوب حمایت از غزه باید ادامه پیدا کند اما حملات از عراق انجام نشوند و اسرائیل را مورد هدف قرار دهند.

منابع گفتند که «گروه های مسلح تا الان این پیشنهاد را قبول نکرده اند».

در این راستا، ابتکار عمل قدیمی آغاز گفتگو بین دولت عراق و گروه های مسلح زیر نظر ائتلاف «چارچوب هماهنگی» باز مطرح شده است.

دست اندرکاران این ابتکار عمل می گویند که اول باید با گروه های مسلح به توافق برسند و بعد با آمریکایی ها مذاکره می کنند.

این منابع خاطر نشان کردند «رهبران «چارچوب هماهنگی» به این ابتکار عمل اهمیت نمی دهند چون فکر می کنند که این طرح برای محمد شیاع السودانی دستاوردهای سیاسی ایجاد می کند».

رئيس الوزراء العراقي محمد شياع السوداني (رويترز)

به گزارش رویترز مقامات عراق و آمریکا امیدوارند که آغاز گفتگوهای رسمی باعث کاهش فشارهای سیاسی روی دولت السودانی و چه بسا «کاهش حملات علیه نیروهای آمریکایی» شود.

آمریکا در عراق ۲ هزار و ۵۰۰ نفر نیروی نظامی دارد که خدمت مستشاری به نیروهای نظامی عراق می دهند و به ارتش عراق کمک می کنند تا نگذارد گروه «داعش» باز برگردد. «داعش» در سال ۲۰۱۴ بخش های وسیعی از عراق و سوریه را تصرف کرد اما بعد شکست خورد.

صدها نفر از نظامیان کشورهای عمدتا اروپایی در چارچوب ائتلاف به رهبری آمریکا که برای مبارزه با گروه دولت اسلامی تشکیل شد در عراق مستقر هستند.

گروه های مسلح هم پیمان ایران ۱۵۰ بار به نیروهای آمریکایی در سوریه و عراق حمله کرده اند. آمریکا در واکنش به حملات این گروه ها موجی از حملات موشکی را انجام داد که آخرین حمله روز سه شنبه بود.

محمد شیاع السودانی نخست وزیر به دلیل خشونت فزاینده خواستار افزایش سرعت در روند خروج نیروهای ائتلاف به رهبری واشنگتن و گفتگو در این باره شد.

مذاکرات و گام های عملی در زمینه خروج نظامیان ائتلاف از عراق بنا بود پارسال آغاز شود اما به دلیل جنگ در غزه وقفه افتاد.واشنگتن نمی خواست درباره خروج احتمالی از عراق گفتگو کند چون حملات به نیروهای آمریکایی کماکان ادامه دارد.

واشنگتن از این مساله واهمه دارد که وقوع هر گونه تغییر در وضعیت نیروهای آمریکایی و ائتلاف می تواند به عنوان فشار به آمریکا تعبیر شود و همین می تواند رقبای منطقه ای آمریکا همچون ایران را جسورتر کند.



ترامپ حوثی‌ها را به واقعیت بازگرداند؛ تهدید حوثی به انتقام 


تجمع مردم در صعده، یمن، در محلی که هدف حمله آمریکا قرار گرفت (رويترز)
تجمع مردم در صعده، یمن، در محلی که هدف حمله آمریکا قرار گرفت (رويترز)
TT

ترامپ حوثی‌ها را به واقعیت بازگرداند؛ تهدید حوثی به انتقام 


تجمع مردم در صعده، یمن، در محلی که هدف حمله آمریکا قرار گرفت (رويترز)
تجمع مردم در صعده، یمن، در محلی که هدف حمله آمریکا قرار گرفت (رويترز)

«ترامپ حوثی‌ها را به واقعیت بازگرداند»... در یک عصر سرد لندنی، در مقابل یک کافه در غرب پایتخت بریتانیا، یک جوان یمنی به تلفنش خیره شده است. این در حالی است که شب قبل، ارتش آمریکا یک عملیات نظامی را با دستور مستقیم رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، آغاز کرد و به چندین منطقه از جمله صنعا حمله کرد. این حملات که از شب شنبه آغاز شد و تا طلوع فجر ادامه داشت، حداقل ۳۱ کشته بر جای گذاشت. رسانه‌های حوثی این آمار را اعلام کرده‌اند و همچنین از تهدید گروه حوثی به انتقام خبر داده‌اند.

روز یکشنبه، کاخ سفید اعلام کرد که چندین فرمانده «اصلی» حوثی در این حملات کشته شده‌اند. اما گروه حوثی تا لحظه تنظیم این گزارش، هیچ واکنشی نشان نداده و کشته یا زخمی شدن فرماندهان خود را تأیید نکرده است.

در اولین واکنش رسمی، دولت یمن گروه حوثی را متهم کرد که یمنی‌ها را درگیر یک جنگ «بی‌معنا» کرده است. مصطفی نعمان، معاون وزیر خارجه یمن، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «حوثی‌ها در این توهم زندگی می‌کردند که می‌توانند با کل جهان درگیر شوند. آنها مصیبت‌های زیادی برای کشور ما و مردم بی‌گناه به بار آورده‌اند.»

صادق الوصابی، پژوهشگر مرکز مطالعات یمن در واشنگتن، می‌گوید: «حوثی‌ها دروغ گفتند و فقط خودشان آن را باور کردند. آنها در حباب قدرت واهی زندگی می‌کردند و فکر می‌کردند می‌توانند با کل جهان مقابله کنند. این نه به دلیل عدم درک دولت قبلی آمریکا از ماهیت حوثی‌ها، بلکه به دلیل تمایل به تعامل با آنها بود. ترامپ آمد و با حوثی‌ها به زبانی که خوب می‌فهمند، یعنی زبان قدرت، صحبت کرد.»

رئیس‌جمهور غافلگیرکننده

از حدود ساعت ۵:۴۵ بعدازظهر شنبه به وقت گرینویچ، اخبار فوری، ویدیوها، اظهارات و شایعات روی صفحه تلویزیون‌ها و تلفن‌های همراه ظاهر شدند. به‌طور همزمان، به‌روزرسانی‌ها و بیانیه‌ها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شدند.

سناریوی مورد انتظار این بود که سخنگوی نظامی حوثی‌ها، یحیی سریع، بیانیه‌ای درباره حمله به یک کشتی تجاری با ادعای حمایت از اسرائیل منتشر کند. اما ترامپ، طبق عادتش، سناریوهای از پیش تعیین‌شده را دوست ندارد و ترجیح می‌دهد غافلگیر کند. او شکل نبرد، شروع آن و زمان اجرایش را خودش تعیین کرد. او شروع‌کننده بود تا استراتژی دولت خود در پرونده یمن را آشکار کند و چارچوب گسترده‌تری برای دیدگاه واشنگتن درباره راه‌حل یمن ترسیم کند.

ترامپ در پیامی به حوثی‌ها و ایران گفت: «به همه تروریست‌های حوثی... وقت شما تمام شده است. حملات شما باید از امروز متوقف شود. اگر این کار را نکنید، جهنمی را خواهید دید که هرگز مانندش را ندیده‌اید.»

واکنش‌های احتمالی حوثی‌ها

ماجد المذحجی، رئیس مرکز مطالعات صنعا، معتقد است که این حملات هزینه‌های حوثی‌ها را افزایش می‌دهد و آنها را بین دو انتخاب قرار می‌دهد: یا تسلیم شدن و کاهش تنش با واکنش ضعیف به حملات آمریکا، یا تشدید درگیری‌ها در دریای سرخ.

المذحجی می‌گوید: «این حملات نشان‌دهنده تغییر قابل توجهی در حضور آمریکا در یمن است. این خشونت فزاینده که با طبقه‌بندی حوثی‌ها به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی (FTO) آغاز شد، اکنون با این موج از حملات همراه شده است که هدفش وارد کردن آسیب واقعی به بدنه جنبش حوثی است، نه فقط مهار آن.»

مصطفی نعمان به تلاش‌های دولت یمن برای صلح اشاره می‌کند و می‌گوید: «حوثی‌ها همه این تلاش‌ها را نادیده گرفتند و در برابر تلاش‌های سعودی برای پایان دادن به جنگ مقاومت کردند.»

انگیزه‌ها و پیام‌ها

توازن قوا در منطقه به سرعت در حال تغییر است. نیروهایی مانند حزب‌الله و سپاه قدس دیگر انعطاف‌پذیری و قدرت سابق را ندارند. علاوه بر این، ایران با حملات اسرائیل و فشارهای اقتصادی شدید آمریکا مواجه است و در موقعیت ضعیف‌تری برای بازگشت به مذاکرات هسته‌ای قرار دارد.

الیزابت کندل، استاد دانشگاه کمبریج، سه انگیزه اصلی برای حمله آمریکا مطرح می‌کند: حفاظت از کشتیرانی بین‌المللی، پیش‌دستی در برابر هر اقدام احتمالی حوثی‌ها و افزایش فشار بر ایران.

سناریوهای احتمالی

برخی کارشناسان معتقدند که حوثی‌ها ممکن است به حملات خود علیه کشتی‌ها در دریای سرخ ادامه دهند. مارک کیمت، معاون سابق وزیر خارجه آمریکا، می‌گوید: «من انتظار دارم حوثی‌ها به حملات آمریکا با حملات بیشتری به کشتی‌ها پاسخ دهند.»

هانا پورتر، پژوهشگر مؤسسه ARK، معتقد است که شکست حوثی‌ها از طریق نیروی نظامی دشوار است: «اگر حملات هوایی کافی بود، حوثی‌ها سال‌ها پیش شکست می‌خوردند. حوثی‌ها ثابت کرده‌اند که می‌توانند فشارهای زیادی را تحمل کنند.»

حملات اخیر آمریکا به حوثی‌ها نشان‌دهنده تغییر رویکرد واشنگتن در قبال یمن است. این حملات نه تنها برای تنبیه حوثی‌ها، بلکه برای ارسال پیام به ایران طراحی شده‌اند. با این حال، موفقیت این استراتژی به توانایی آمریکا در ضربه زدن به رهبران ارشد حوثی‌ها بستگی دارد. بدون این، این حملات ممکن است تنها به طولانی‌تر شدن جنگ در یمن منجر شود.