آمریکا خیلی زود و حتما از سوریه خارج می شود؟

خروج از سوریه الان اقدامی تحت فشار ایران تعبیر می شود و به همین دلیل در برنامه کنونی آمریکا نیست

گشت خودروهای نظامی آمریکا چهارشنبه نزدیک قامشلی (فرانس پرس)
گشت خودروهای نظامی آمریکا چهارشنبه نزدیک قامشلی (فرانس پرس)
TT

آمریکا خیلی زود و حتما از سوریه خارج می شود؟

گشت خودروهای نظامی آمریکا چهارشنبه نزدیک قامشلی (فرانس پرس)
گشت خودروهای نظامی آمریکا چهارشنبه نزدیک قامشلی (فرانس پرس)

کاخ سفید گفت که خبر منتشر شده درباره قصد دولت پرزیدنت جو بایدن برای خروج نیروهای آمریکایی از سوریه بی پایه و اساس است اما تکذیب این خبر که در چندین رسانه منتشر شد باز جلوی گمانه زنی ها در این باره را نگرفت چون به قول معروف «هیچ دودی بی آتش نیست».
البته این اولین بار نیست که خبر خروج نظامیان آمریکا از سوریه منتشر و بعد تکذیب می شود و این بحث در ۵ سال گذشته مطرح بوده است. دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا در سال ۲۰۱۹ در یک اقدام غیر منتظره اعلام کرد که همه نیروهای آمریکایی از سوریه خارج خواهند شد. این اظهارات به مرحله اجرا هم رسید اما مقامات ارشد پنتاگون نگذاشتند و اصرار داشتند که باید آمریکا در سوریه حضور نظامی داشته باشد. آمریکا اینک حدود ۹۰۰ نفر سرباز در سوریه دارد. مقامات پنتاگون ترامپ را متقاعد کردند که آمریکا باید در سوریه به چند هدف برسد: ادامه جنگ با «داعش» در راستای تامین امنیت ملی آمریکا و برقراری «موازنه قوا» بین نیروهای حاضر در سوریه به خصوص نظامیان ترکیه به منظور دفاع از کردها. کردها متحد مهم آمریکا در سوریه هستند. پنتاگون همچنین هدف دیگر آمریکا را اینطور عنوان کرد که جلوی کنترل کامل ایران بر مسیر تهران بغداد دمشق بیروت را بگیرد.

گشت خودروهای نظامی آمریکا چهارشنبه نزدیک قامشلی (فرانس پرس)

فشار ایران

این خبر تازه درباره خروج نظامیان آمریکا از سوریه در شرایطی به بیرون درز کرده که تنش در منطقه به دلیل جنگ در غزه روند صعودی پیدا کرده و رژیم ایران در حال فشار فزاینده به آمریکا بوده و حملات گروه های شبه نظامی وابسته به رژیم ایران به تاسیسات نظامی آمریکا افزایش پیدا کرده است. البته ایران مدت هاست که برای بیرون راندن آمریکا از منطقه ای که آن را منطقه نفوذ خود می داند تلاش می کند.
طبق این سندی که توسط رسانه های آمریکا درز پیدا کرد پنتاگون به کردهای سوریه متحد آمریکا در قالب مبارزه با «داعش» پیشنهاد داد که با رژیم سوریه همکاری کنند. این بخشی از سیاست بازنگری شده و جدید آمریکا در سوریه است که این روزها توسط وزارت خارجه آمریکا بررسی می شود. واشنگتن همچنین می خواهد ترکیه هم در این زمینه نقش داشته باشد چون ترکیه متحد اصلی در ناتو در زمینه مبارزه با «داعش» است.

سرباز آمریکایی در جریان گشت نظامی چهارشنبه نزدیک قامشلی (فرانس پرس)

پنتاگون تکذیب کرد

پنتاگون از اظهارنظر درباره این خبر که برای اولین بار در روزنامه «المانیتور» منتشر شد خودداری کرد. ژنرال پات رایدر سخنگوی وزارت دفاع آمریکا روز سه شنبه (۲۳ ژانویه) در نشست خبری از پاسخ مستقیم به این «فرضیه» خودداری کرد و گفت «چیزی در این باره برای گفتن ندارم. این گزارش ها را ندیده ام. بروید از نیروهای دموکراتیک سوریه بپرسید». رایدر افزود «باید روی هدف شکست «داعش» تمرکز کنیم که هدف اصلی حضور ما در سوریه است». او از اظهار نظر درباره «استراتژی بلند مدت واشنگتن در سوریه» خودداری کرد.
یک منبع سوری مخالف رژیم در گفتگو با «الشرق الاوسط» گفت «شاید این خبر که به بیرون درز کرده در ارتباط با تغییرات جاری در سوریه باشد که واشنگتن از نزدیک این تحولات را دنبال می کند. جا به جایی های گسترده در رده های بالای دستگاه های امنیتی توسط رژیم بشار اسد انجام می شود که یکی از آنها علی مملوک است. علی مملوک یکی از مخالفان برجسته عادی سازی روابط بین نظام سوریه و کردها است. بشار اسد همچنین ساختار و عملکرد دستگاه های امنیتی را هم تغییر داد». این منبع که نخواست نامش منتشر شود افزود «به عنوان مثال شعبه امنیت اقتصادی برداشته شد. این نهاد در امور خصوصی مردم و کارکنان دخالت می کرد. بشار اسد همچنین مقامات میدانی را هم تغییر داد و این جابه جایی های گسترده صرفا محدود به روسای شعبه های امنیتی نیست».

بزک چهره رژیم سوریه

عده ای معتقدند که نظام سوریه با این اقدامات در کنار بازداشت برخی از «سلاطین» فساد اقتصادی مثل ابو علی خضر به دنبال بهبود وضع مالی ارتش سوریه و تقویت روند عادی سازی روابط با کشورهای عربی و نیز بهبود چهره خود در جهان به خصوص آمریکا است.

گشت خودروهای نظامی آمریکا چهارشنبه نزدیک قامشلی (فرانس پرس)

طبق این خبر که درز پیدا کرد برنامه های کلان این استراتژی پیشنهادی در جلسه اعضای شورای امنیت ملی که در کاخ سفید برگزار شد مورد بررسی قرار گرفت. این جلسه بنا به درخواست وزارت دفاع تشکیل شد و در این راستا پیشنهاد شده که کمیته سیاستگذاری مشترک با مشارکت نمایندگان وزارت خارجه و سی آی ای تشکیل شود. البته توضیح بیشتری در مورد جزئیات پیشنهاد پنتاگون داده نشد. اما به نظر می رسد که هدف اصلی حمایت از «نیروهای دموکراتیک سوریه» است و این هدف در اظهارات ژنرال رایدر سخنگوی وزارت دفاع کاملا پیداست.
ناظران بسیاری بر این باورند که کاخ سفید با تکذیب خبر خروج نظامی آمریکا از سوریه قصد دارد تا اینگونه وانمود کند که بررسی خروج نظامی آمریکا از سوریه و نیز آغاز گفتگوی رسمی بین آمریکا و عراق درباره آینده حضور نیروهای ائتلاف به واسطه فشارهای ایران صورت نمی گیرد. ناظران می گویند دولت بایدن مثل دولت ترامپ متقاعد است که نیروهای نظامی آمریکا لزومی ندارد در سوریه باقی بمانند. آمریکایی ها بارها و بارها خواه علنا و خواه در گفتگوهای محرمانه با «نیروهای دموکراتیک سوریه» بر این مساله پافشاری کرده اند. خروج نظامیان آمریکا از سوریه حتما انجام خواهد شد اما بعید است که این نیروها فورا از سوریه خارج شوند. کاخ سفید می خواهد خروج نظامیان آمریکا از سوریه بعدا یعنی پس از ایجاد برون رفت سیاسی مناسب برای جنگ در غزه انجام شود اما به هر حال پرزیدنت بایدن به خصوص حزب دموکرات در معرض فشارهای فزاینده برای اعلام آتش بس در غزه قرار دارد.



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.