انتقام آمریکا؛ حمله در سوریه و عراق «تازه اول کار است»

دموکرات ها استقبال کردند و جمهوری خواهان گفتند کافی نیست و باید ایران بمباران شود

دمار في القائم جراء الغارات الأميركية ليلة الجمعة (رويترز)
دمار في القائم جراء الغارات الأميركية ليلة الجمعة (رويترز)
TT

انتقام آمریکا؛ حمله در سوریه و عراق «تازه اول کار است»

دمار في القائم جراء الغارات الأميركية ليلة الجمعة (رويترز)
دمار في القائم جراء الغارات الأميركية ليلة الجمعة (رويترز)

مقامات آمریکا می گویند حملات هوایی بامداد شنبه (۳ فوریه) آمریکا به مراکز گروه های شبه نظامی وابسته به ایران در عراق و سوریه «تازه اول کار است» و باید منتظر حملات دیگری بود که ممکن است در چند دور به منظور تضعیف توان نظامی این شبه نظامیان انجام شود تا دیگر این گروه ها قادر به انجام حملات مشابه به حمله به پایگاه آمریکا در اردن نباشند. حمله گروه های تحت حمایت ایران به پایگاه نظامی آمریکا در اردن باعث کشته شدن سه سرباز آمریکایی و مصدومیت بیش از ۴۰ تن دیگر شد.حملات تلافی جویانه آمریکا در خاک عراق و سوریه با واکنش های گسترده در خود آمریکا و کشورهای دیگر همراه بود و به گمانه زنی درباره چرخش استراتژیک دولت پرزیدنت جو بایدن نسبت به ایران و گروه های نیابتی اش و به قول مقامات آمریکایی اقدامات «بی ثبات کننده آنها در منطقه» دامن زده است.حملات هوایی آمریکا ۳۰ دقیقه طول کشید و جنگنده ها و بمب افکن های آمریکایی بیش از ۸۵ هدف مرتبط با سپاه قدس و گروه های شبه نظامی آن در سوریه و عراق را بمباران کردند. حملات هوایی آمریکا علیه «نیروی قدس» در مسیر افزایش تنش و افزایش فشار دولت بایدن با حملات موشکی و پهپادی به ایران و گروه های نیابتی اش تعبیر شد که تا حالا به حملات هوایی علیه گروه های نیابتی ایران در عراق و سوریه و یمن محدود شده و به خاک ایران حمله نشده است.

حملات هوایی آمریکا به یکی از مراکز گروه های مسلح در القائم در مرز عراق با سوریه (رویترز)

فعلا برنامه ای برای حمله به ایران نداریم

یکی از مقامات عالی رتبه دولت آمریکا گفت که ایالت متحده آمریکا فعلا برنامه ای برای اقدام نظامی در خاک ایران ندارد اما جان کربی سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا به این سوال پاسخ نداد که آیا پنتاگون گزینه های نظامی در خاک ایران را به بایدن ارایه داده یا خیر. کربی در نشست خبری مشترک با ژنرال داگلاس سیمز مدیر عملیات ستاد مشترک ارتش آمریکا افزود «هدف حملات هوایی اخیر تضعیف و از کار انداختن توان نظامی» گروه های وابسته به سپاه در حمله به آمریکایی ها در منطقه بود». او خاطر نشان کرد «ما دنبال جنگ با ایران نیستیم».کربی اظهار کرد «آمریکا آماری درباره کشته شدگان و زخمی های مسلح ندارد اما پنتاگون در حال ارزیابی نتایج حمله است و تصور می کنیم که موفق بوده». او تاکید کرد که آمریکا قبل از انجام حملات به دولت عراق در این باره خبر داده بود اما آمریکا با رژیم ایران هیچ گونه راه ارتباطی ندارد. کربی خاطر نشان کرد «اهداف بنا به داده های منابع اطلاعاتی انتخاب شدند که تاکید کردند مراکز مورد حمله با حملات علیه نیروهای آمریکایی ارتباط دارند. ما در ابتدا اطمینان حاصل کردیم که هیچ غیر نظامی در منطقه حضور ندارد».آمریکا با بیش از ۱۲۵ «موشک نقطه زن» ۳ مرکز در عراق و ۴ نقطه در سوریه را بمباران کرد که مراکز کنترل و فرماندهی عملیات و ساختمان و مراکز اطلاعاتی و تاسیسات ذخیره و نگهداری موشک و پهپاد و پایگاه های خدمات لجستیک و انبار مهمات بودند.

آمریکا بامداد شنبه با تسلیحاتی از جمله بمب افکن سنگین «بی ۱ لنسر» نقاطی در سوریه و عراق مورد هدف قرار داد (پایگاه نیروی هوایی آمریکا)

سیمز خاطر نشان کرد «بمب افکن های «بی ۱» از آمریکا پرواز و برخی نقاط را بمباران کردند. این اهداف و نقاط را انتخاب کردیم تا غیر نظامیان آسیب نبینند. این حملات بامداد شنبه انجام شدند اما با این حال احتمال دارد تلفات جانی شامل غیر نظامیان در این مراکز نیز شود». او اضافه کرد «زمان این حمله بنا به آب و هوا انتخاب شد چون روز جمعه آب و هوا برای انجام حملات مناسب تر از بقیه روزها بود».

یمن هدف بعدی

سیمز و کربی از اظهار نظر درباره حملات بعدی خودداری کردند و گفتند که حملات بامداد شنبه آخرین پاسخ آمریکا به ایران نیست و ایران باید منتظر حملات بیشتر باشد. روزنامه «پولیتیکو» از قول برخی مقامات آمریکا گزارش داد که یمن هدف بعدی حملات هوایی آمریکا خواهد بود.بایدن در پاسخ به حمله ۲۸ ژانویه به پایگاه «برج ۲۲» در اردن دستور این حملات هوایی را داد. رئیس جمهور آمریکا شامگاه جمعه در بیانیه ای گفت «حملات تلافی جویانه امروز آغاز شد و در زمان و مکانی که انتخاب می کنیم ادامه خواهد یافت. آمریکا دنبال جنگ در خاورمیانه یا هیچ نقطه دیگری در دنیا نیست. اما به کسانی که می خواهند به ما آسیب بزنند می گوییم: اگر آمریکایی ها را اذیت کنی جواب می دهیم».لوید آستین وزیر دفاع آمریکا در بیانیه جداگانه گفت حملات بامداد شنبه «تازه اول کار است». او افزود «پرزیدنت بایدن دستور داد اقدامات بیشتری علیه سپاه و گروه های شبه نظامیان وابسته به سپاه در پاسخ به حملاتشان به نیروهای آمریکایی و ائتلاف انجام شود. تمام اقدامات لازم برای دفاع از آمریکا و نیروها و منافعمان را انجام خواهیم داد».گرچه مقامات آمریکا مرتب می گویند که نمی خواهند جنگ در منطقه گسترش پیدا کند اما به هر حال حملات هوایی اخیر آمریکا در حقیقت ورود تمام عیار و فزاینده و مستقیم به دل بحران در خاورمیانه است. وزارت خارجه آمریکا بامداد شنبه از بیم از افزایش تنش اعلام کرد که آنتونی بلینکن وزیر خارجه از روز یکشنبه پنجمین سفر خود را به منطقه آغاز می کند و راهی اسرائیل و کرانه باختری و قطر و مصر و سعودی خواهد شد.

هواپیمای آمریکایی در پایگاه نیروی هوایی دوور در جریان مراسم انتقال پیکر سه نفر از سربازان آمریکایی کشته شده در حمله پهپادی به پایگاه برج ۲۲ در اردن (د پ آ)

جمهوری خواهان انتقاد کردند

جمهوری خواهان از حملات اخیر در سوریه و عراق «استقبال» کردند اما با این حال بسیاری از چهره های سرشناس و ارشد جمهوری خواه در سنا و مجلس نمایندگان گفتند که این حملات «کافی نیست». راجر ویکر سناتور جمهوری خواه و مایکل مک کال نماینده جمهوری خواه ضمن استقبال از این حملات هوایی گفتند که «حملات خیلی اندک و خیلی دیر بودند». ویکر عضو کمیته نیروهای مسلح سنا در بیانیه ای گفت «زمان آن رسیده که عالی ترین فرمانده نظامی ما خط مشی دیگری در پیش بگیرد و حامیان واقعی تروریسم در منطقه را مورد هدف قرار دهد». مک کال رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان در بیانیه ای گفت «دولت بایدن باید با ضربات کاری و تلافی جویانه ادامه دار و آغاز تحریم های نفتی و غیره منبع حمایت از تروریسم را ریشه کن کند». دب فیشر سناتور جمهوری خواه گفت «به احتمال زیاد این حملات که مدت ها پیش علنی شده بود اهداف مد نظر برای متوقف کردن محور ایران را برآورده نکرده است. باید حملات بعدی پرزیدنت بایدن به مراتب کوبنده تر باشد». جونی ارنست سناتور جمهوری خواه گفت «بالاخره. ایران باید فهمد که جان آمریکایی ها چه بهایی دارد». پیت ریکتز سناتور معتقد است «پرزیدنت بایدن برای بازیابی توان بازدارندگی موثر باید ایران را بزند و ضرباتی در خاک ایران انجام دهد که برای آنها دردناک باشد. واکنش های ضعیف و بی رمق و پیغام دادن مشکل را حل نمی کند. ما نیازی به دلجویی نداریم بلکه به رهبر نیاز داریم».اما دموکرات ها از حملات اخیر تعریف و تمجید کردند. جک رید رئیس کمیته نیروهای مسلح سنا در بیانیه ای گفت «این یک واکنش قدرتمند و مناسب بود. ۸۵ مرکزی که مورد حمله قرار گرفتند به مراتب بیشتر از نقاطی هستند که در دولت سابق مورد هدف قرار گرفتند».منظور او از دولت سابق دولت دونالد ترامپ است. او افزود «به گروه های نیابتی ایران در سوریه و عراق ضرب شست نشان دادیم و شبه نظامیان ایران در همه مناطق خاورمیانه باید بفهمند که آنها هم مورد بازخواست قرار خواهند گرفت». آستین اسکات نماینده دموکرات و عضو کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان گفت «شجاعت و مهارت فرماندهی مرکزی آمریکا مایه تقدیر و ستایش است. آنها در چندین حمله هوایی سپاه پاسداران و شبه نظامیان سپاه را مورد هدف قرار دادند».



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.