اهالی دیر الزور می ترسند سپر انسانی قرار بگیرند؛ کوچ اجباری ادامه دارد

بازدید فرمانده سپاه پاسداران از قرارگاه های شبه نظامیان در دیر الزور

صورة أرشيفية لمجموعة من الميليشيات التابعة لإيران في دير الزور (المرصد السوري)
صورة أرشيفية لمجموعة من الميليشيات التابعة لإيران في دير الزور (المرصد السوري)
TT

اهالی دیر الزور می ترسند سپر انسانی قرار بگیرند؛ کوچ اجباری ادامه دارد

صورة أرشيفية لمجموعة من الميليشيات التابعة لإيران في دير الزور (المرصد السوري)
صورة أرشيفية لمجموعة من الميليشيات التابعة لإيران في دير الزور (المرصد السوري)

به گزارش «سازمان دیده بان حقوق بشر سوریه» و فعالان و شبکه های اجتماعی خروج اهالی دیر الزور واقع در شرق سوریه از این استان کماکان ادامه دارد و ساکنان می ترسند که حملات هوایی آمریکا به مواضع گروه های شبه نظامی ایران در این استان ادامه پیدا کند و شبه نظامیان از مردم محلات مختلف به عنوان سپر انسانی استفاده کنند.

شبه نظامیان ایران از بیم حملات هوایی آمریکا به مناطق مسکونی منتقل شده اند و یک کانال رسانه ای استانی گفت که فرمانده سپاه پاسداران از قرارگاه های شبه نظامیان در این شهر بازدید کرده است.

گزارش های وارده حاکی از این است که خانواده ها یکی پس از دیگری از شهرهای المیادین و البوکمال و محله های الحمیدیه و العمال در شهر دیر الزور فرار می کنند و شبه نظامیان ایران در محله های مسکونی مستقر شده اند و بخشی از تسلیحات و مهمات خود را به مناطق مسکونی منتقل کردند که این امر جان غیر نظامیان را به خطر می اندازد. این شرایط باعث نارضایتی بسیار گسترده مردم به خاطر حضور شبه نظامیان در مناطق مسکونی شده است.
«پلتفرم رسانه ای دیر الزور ۲۴» گزارش داد ده ها خانوار ساکن حوالی بیمارستان بدر و الهجانه و اطراف مدرسه المعری در شهر البوکمال در شرق حومه دیر الزور خانه و کاشانه خود را ترک کردند چون مواضع و انبارهای تسلیحات شبه نظامیان ایران در این مناطق مستقر شده و می ترسند که مورد هدف حملات هوایی قرار بگیرند.
ده ها خانواده ساکن محله های الجبیله و الحمیدیه و العمال در شهر دیر الزور مرکز استان دیر الزور نیز از بیم ادامه حملات هوایی آمریکا به مواضع شبه نظامیان ایران در شهر آواره شده اند و مردم در این مناطق ترسیده اند.
طبق منابع «سازمان دیده بان حقوق بشر سوریه» ده ها خانواده از شهرهای المیادین در حومه شرقی دیر الزور به سمت مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) به دلایل یاد شده کوچ کرده اند.
قرارگاه «نصر» سپاه پاسداران در شهر دیر الزور از محله العمال به یکی از سایت های واقع در مناطق مسکونی در خیابان پور سعید منتقل شده و حالا اهالی می ترسند که شبه نظامیان از آنها به عنوان سپر انسانی استفاده کنند و به همین دلیل برخی از خانواده ها این محله را ترک کرده اند.
شبکه «عین الفرات» گزارش داد که خودروی حاج موسی موسوی یکی از فرماندهان سپاه در خیابان پور سعید در شهر دیر الزور را رصد کرده که در حال بازدید از قرارگاه های شبه نظامیانش در این خیابان بوده است. خبرنگار «عین الفرات» گفت حاج موسی موسوی از قرارگاه ها و سایت هایی که چند روز پیش در خیابان پور سعید مورد هدف حملات هوایی آمریکا قرار گرفتند بازدید کرد که یکی از آنها قرارگاهی است که پشت کارخانه یخ سازی النصر واقع شده است.
عده ای از فرماندهان گروه های شبه نظامی ایران و فرماندهان نظامی رژیم سوریه پس از حملات آمریکا در شهرهای المیادین و دیر الزور از این مناطق بازدید کردند.
به گزارش «عین الفرات» «حاج سراج» یکی از فرماندهان شبه نظامیان و تعدادی از افسران ارتش سوریه دیدار و از ویلای «ابو العباس» از فرماندهان شبه نظامیان و یکی از قرارگاه های یگان ۳۱۳ که هدف حملات هوایی آمریکا قرار گرفت بازدید کردند.
به گزارش «سازمان دیده بان حقوق بشر سوریه» حملات هوایی آمریکا بامداد شنبه (۳ فوریه) یک محدود ۱۳۰ کیلومتری در شهر دیر الزور تا مرز بین سوریه و عراق را مورد هدف قرار دادند. ۲۸ قرارگاه و هدف شبه نظامیان ایران مورد حمله قرار گرفتند و ۲۹ نفر از شبه نظامیان ایران کشته شدند که ۹ نفر سوری و ۶ تن عراقی و ۶ نفر از «حزب الله» لبنان و ۸ تن دیگر ناشناس هستند. برخی از این شبه نظامیان هنوز زیر آوار هستند. ۱۹ نفر از این شبه نظامیان از جمله چند عضو «حزب الله» لبنان در المیادین و ده تن دیگر در شهر دیر الزور کشته شدند.
آمریکا اوایل هفته گذشته با ده ها حمله هوایی گروه های وابسته به ایران در عراق و سوریه را مورد هدف قرار گرفت که بر اثر آن حدود ۴۰ تن کشته شدند که بنا به گزارش ها اکثر این کشته شدگان افراد مسلح بودند. همزمان با شدت گرفتن جنگ بین اسرائیل و حماس در غزه گروه های وابسته به ایران نیز وارد خط کشمکش در منطقه شدند.



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.