آیا غرب باید نگران توانایی‌های موشکی ایران باشد؟

وال استریت ژورنال می‌گوید تهران به تأمین کننده جهانی سلاح تبدیل شده‌است

پرتاب موشک در حین مانور نظامی در جنوب غرب ایران (آرشیویی - رویترز)
پرتاب موشک در حین مانور نظامی در جنوب غرب ایران (آرشیویی - رویترز)
TT

آیا غرب باید نگران توانایی‌های موشکی ایران باشد؟

پرتاب موشک در حین مانور نظامی در جنوب غرب ایران (آرشیویی - رویترز)
پرتاب موشک در حین مانور نظامی در جنوب غرب ایران (آرشیویی - رویترز)

همزمان با اعلام سامانه‌های جدید پدافند هوایی ایران، کارشناسان آمریکایی نسبت به تبدیل شدن این کشور به‌عنوان تامین‌کننده جهانی تسلیحات هشدار دادند.
خبرگزاری دولتی ایرنا گزارش داد که ایران روز شنبه از سامانه موشکی ضد بالستیک داخلی آرمان و سامانه پدافند هوایی در ارتفاع پایین آذرخش رونمایی کرد.
این خبر در بحبوحه تشدید تنش‌ها در منطقه منتشر شد. گروه حوثی یمن، متحد ایران، یک سری حملات به کشتی‌های مرتبط با ایالات متحده، بریتانیا و اسرائیل در دریای سرخ انجام داد.
این دو سامانه با حضور محمدرضا آشتیانی وزیر دفاع ایران رونمایی شد. این آژانس گفته‌است که با وارد شدن این دو موشک به شبکه دفاعی ایران، «توانایی دفاع هوایی به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت».
سامانه آرمان می‌تواند در فاصله ۱۲۰ تا ۱۸۰ کیلومتری به‌طور همزمان با ۶ هدف مقابله کند.
این در حالی است که بر اساس آنچه خبرگزاری دولتی ایرنا می‌گوید، سامانه آذرخش می‌تواند با چهار موشک آماده پرتاب، اهدافی با برد تا ۵۰ کیلومتر را شناسایی و منهدم کند.
ایران در ماه ژوئن آنچه را که مقامات به عنوان اولین موشک بالستیک مافوق صوت ساخت داخل خود به نام فتاح با برد ۱۴۰۰ کیلومتر توصیف کردند، به نمایش گذاشت.

نمایش پهپادهای ساخت ایران در ژانویه گذشته در تهران (رسانه‌های ایرانی)

ایران اغراق می‌کند؟

کارشناسان غربی بر این باورند که ایران معمولاً در مورد توانایی‌های تسلیحات خود اغراق می‌کند، اگرچه نگرانی‌هایی در مورد برنامه موشکی این کشور به‌ویژه موشک‌های بالستیک دوربرد وجود دارد.
با این حال، در گزارشی که وال استریت ژورنال منتشر کرد، آمده‌است: «صنعت تسلیحات ایران به سرعت در حال رشد است و این کشور را به یک صادرکننده بزرگ تسلیحات ارزان قیمت و با تکنولوژی بالا تبدیل کرده‌است؛ عوامل این کشور نیز خشم ایالات متحده و شرکای آن در خاورمیانه، اوکراین و فراتر از آن را برانگیخته است».
به نوشته این روزنامه آمریکایی، تحول در این صنعت با خرید هزاران هواپیمای بدون سرنشین روسیه در سال ۲۰۲۲ تسریع شد که میدان نبرد در اوکراین را تغییر داد؛ مسئله ای که به تهران کمک کرد تا حمایت خود را از متحدان شبه نظامی خود در درگیری‌های خاورمیانه افزایش دهد که همراه با جنگ اسرائیل با حماس در غزه تشدید شد.
این روزنامه به نقل از آدام راسل، محقق Militant Wire می‌گوید: «ایران با صدور این فناوری‌ها و اثبات اثربخشی آنها در نبرد، احتمالاً ماهیت جنگ نامتقارن را برای همیشه تغییر داده‌است؛ این امر می‌تواند نفوذ زیادی به شبه نظامیان متحد ایران در عراق، لبنان و یمن بدهد».
مقامات آمریکایی می‌گویند یکی از مهم‌ترین تسلیحات صادراتی ایران پهپاد «شاهد» است که برای حمل مواد منفجره و برخورد با هدف طراحی شده‌است. این پهپاد برای کشتن سه سرباز آمریکایی در اردن در حمله ای که توسط گردان‌های حزب‌الله عراق در ۲۸ ژانویه آغاز شد، استفاده شد.
واشینگتن پنجشنبه گزارش داد، در همان روز، گارد ساحلی ایالات متحده بیش از ۲۰۰ بسته تسلیحاتی را که از ایران و عازم یمن بود، مصادره کرد. این محموله به سمت قلمرو تحت کنترل متحدان حوثی ایران، گروهی که حملات آنها به خطوط کشتیرانی دریای سرخ تجارت جهانی را مختل کرده‌است، هدایت شد.
بر اساس بیانیه فرماندهی مرکزی ایالات متحده، این حمله باعث حملات هوایی ایالات متحده و بریتانیا شد.

محموله ای حاوی تسلیحات پیشرفته ایرانی در راه حوثی‌ها (ارتش آمریکا)

آیا غرب نگران است؟

با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا غرب واقعاً باید نگران توانایی‌های موشکی ایران با توجه به اظهارات مکرر در مورد فرآیندهای توسعه ای باشد که از زمان وقوع بحران در غزه با سرعت افزایش یافته‌است یا خیر. این تصور ایجاد شده این امر بخشی از یک سیاست تبلیغاتی است.
سپاه پاسداران در ۲۱ بهمن، اعلام کرد که برای اولین بار یک موشک بالستیک دوربرد را از یک کشتی جنگی آزمایش کرده‌است.
یک فرمانده ارشد سپاه گفت: «کشتی‌های ما می‌توانند در هر نقطه از اقیانوس‌ها باشند. هیچ مکان امنی برای نیروهایی که بخواهند امنیت ما را تهدید کنند وجود ندارد».
حاجی زاده، یکی از فرماندهان سپاه پاسداران، در روز ۲۴ بهمن نیز همین سخنان را تکرار کرد و گفت: می‌توانیم اهداف متحرک را در آب بزنیم.
او مدعی شد که کشورش «در ردیف قدرت‌های بزرگ در زمینه‌های دفاعی، موشکی و هواپیماهای بدون سرنشین است».
تلویزیون ایران توضیح داد که این دو موشک که از یک کشتی جنگی متعلق به سپاه پرتاب شد، «حداقل برد ۱۷۰۰ کیلومتر» داشتند و در یک مکان بیابانی در مرکز ایران فرود آمدند.

Read also



سفر قاآنی به بغداد برای «جلوگیری از انفجار آتشفشان»


اسماعیل قاآنی فرمانده سپاه قدس و پشت سر وی محمدرضا آشتیانی وزیر دفاع در دیدار با خامنه‌ای (مشرق)
اسماعیل قاآنی فرمانده سپاه قدس و پشت سر وی محمدرضا آشتیانی وزیر دفاع در دیدار با خامنه‌ای (مشرق)
TT

سفر قاآنی به بغداد برای «جلوگیری از انفجار آتشفشان»


اسماعیل قاآنی فرمانده سپاه قدس و پشت سر وی محمدرضا آشتیانی وزیر دفاع در دیدار با خامنه‌ای (مشرق)
اسماعیل قاآنی فرمانده سپاه قدس و پشت سر وی محمدرضا آشتیانی وزیر دفاع در دیدار با خامنه‌ای (مشرق)

منابع سیاسی مشابه ورود اسماعیل قاآنی فرمانده سپاه قدس ایران به بغداد را تأیید کردند.
پیش‌بینی می‌شود وی در این سفر علاوه بر سران گروه‌های مسلح وفادار به تهران، با اکثر رهبران نیروهای «چارچوب هماهنگ‌کننده» شیعی نیز دیدار کند.
رسانه‌های محلی گزارش دادند که قاآنی در بدو ورود به بغداد با هادی العامری رئیس سازمان بدر و قیس الخزعلی دبیرکل جنبش عصائب اهل الحق دیدار کرد.
منابع به «الشرق الاوسط» گفتند که سیاستمداران عراقی قبل از پایان سفر رسمی مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران به عراق در هفته گذشته از سفر قاآنی مطلع بودند.
گمانه زنی‌ها مانند بسیاری از سفرهای اعلام نشده قاآنی، اغلب در مورد اهداف و نتایج آن ضد و نقیض است. با این حال، شاخص‌های سیاسی و امنیتی کنونی حاکی از آن است که ژنرال ایرانی اکنون برای مهار «شکاف» در روابط داخلی بین نیروهای «چارچوب هماهنگ‌کننده» شیعی و نخست‌وزیر محمد شیاع السودانی تلاش می‌کند.
وی علاوه بر برگزاری جلسات متعدد با رهبران جناح‌های مسلح، در مورد موضع ایالات متحده آمریکا و جنگ اسرائیل در غزه نیز گفت و گو کرد.
یک منبع ارشد در نیروهای «چارچوب هماهنگی» اظهار کرد که مشکلات درون این نیروها و یافتن راه حل برای آنها در راس اولویت‌های سفر قاآنی قرار دارد.

ژنرال اسماعیل قاآنی رئیس عملیات برون مرزی سپاه پاسداران در جلسه افتتاحیه مجلس ایران (رویترز)

آتشفشان در آستانه انفجار

این منبع به «الشرق الاوسط» گفت: آنچه این روزها در نیروهای چارچوب اتفاق می‌افتد مانند آتشفشانی در شرف انفجار است که نیاز به دخالت متحد ایرانی دارد.
این منبع تأکید کرد که قاآنی اغلب در این نوع بحران داخلی مداخله می‌کند و هدف آن حل و فصل آن یک بار برای همیشه است.
موضوع «شنود» که اخیراً افشا شد، باعث ایجاد شکاف در اعتماد بین رهبران «چارچوب هماهنگی» و نخست‌وزیر محمد السودانی شد.
محافل عراقی منتظر نتایج تحقیقات قضایی دربارهٔ «شنود» هستند در حالی که دولت عراق بر گسترش تحقیقات در مورد «سرقت قرن» فشار می‌آورد.
اختلاف بین محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر و نوری المالکی، رهبر ائتلاف دولت قانون، در مورد ماهیت رقابت در پارلمان آینده نیز بالا گرفته است.
در بعد تحولات میدانی، این منابع گفتند که ممکن است «یکی از اولویت‌های این سفر همچنین دیدار با سران جناح‌ها و گفت و گو در مورد وضعیت امنیتی منطقه به ویژه تحولات درگیری اسرائیل و فلسطین باشد».
منابع گفتند: «قاآنی دستورالعمل‌های کاری جدیدی برای گروه‌های مسلح وفادار به تهران به همراه دارد».