آیا غرب باید نگران توانایی‌های موشکی ایران باشد؟

وال استریت ژورنال می‌گوید تهران به تأمین کننده جهانی سلاح تبدیل شده‌است

پرتاب موشک در حین مانور نظامی در جنوب غرب ایران (آرشیویی - رویترز)
پرتاب موشک در حین مانور نظامی در جنوب غرب ایران (آرشیویی - رویترز)
TT

آیا غرب باید نگران توانایی‌های موشکی ایران باشد؟

پرتاب موشک در حین مانور نظامی در جنوب غرب ایران (آرشیویی - رویترز)
پرتاب موشک در حین مانور نظامی در جنوب غرب ایران (آرشیویی - رویترز)

همزمان با اعلام سامانه‌های جدید پدافند هوایی ایران، کارشناسان آمریکایی نسبت به تبدیل شدن این کشور به‌عنوان تامین‌کننده جهانی تسلیحات هشدار دادند.
خبرگزاری دولتی ایرنا گزارش داد که ایران روز شنبه از سامانه موشکی ضد بالستیک داخلی آرمان و سامانه پدافند هوایی در ارتفاع پایین آذرخش رونمایی کرد.
این خبر در بحبوحه تشدید تنش‌ها در منطقه منتشر شد. گروه حوثی یمن، متحد ایران، یک سری حملات به کشتی‌های مرتبط با ایالات متحده، بریتانیا و اسرائیل در دریای سرخ انجام داد.
این دو سامانه با حضور محمدرضا آشتیانی وزیر دفاع ایران رونمایی شد. این آژانس گفته‌است که با وارد شدن این دو موشک به شبکه دفاعی ایران، «توانایی دفاع هوایی به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت».
سامانه آرمان می‌تواند در فاصله ۱۲۰ تا ۱۸۰ کیلومتری به‌طور همزمان با ۶ هدف مقابله کند.
این در حالی است که بر اساس آنچه خبرگزاری دولتی ایرنا می‌گوید، سامانه آذرخش می‌تواند با چهار موشک آماده پرتاب، اهدافی با برد تا ۵۰ کیلومتر را شناسایی و منهدم کند.
ایران در ماه ژوئن آنچه را که مقامات به عنوان اولین موشک بالستیک مافوق صوت ساخت داخل خود به نام فتاح با برد ۱۴۰۰ کیلومتر توصیف کردند، به نمایش گذاشت.

نمایش پهپادهای ساخت ایران در ژانویه گذشته در تهران (رسانه‌های ایرانی)

ایران اغراق می‌کند؟

کارشناسان غربی بر این باورند که ایران معمولاً در مورد توانایی‌های تسلیحات خود اغراق می‌کند، اگرچه نگرانی‌هایی در مورد برنامه موشکی این کشور به‌ویژه موشک‌های بالستیک دوربرد وجود دارد.
با این حال، در گزارشی که وال استریت ژورنال منتشر کرد، آمده‌است: «صنعت تسلیحات ایران به سرعت در حال رشد است و این کشور را به یک صادرکننده بزرگ تسلیحات ارزان قیمت و با تکنولوژی بالا تبدیل کرده‌است؛ عوامل این کشور نیز خشم ایالات متحده و شرکای آن در خاورمیانه، اوکراین و فراتر از آن را برانگیخته است».
به نوشته این روزنامه آمریکایی، تحول در این صنعت با خرید هزاران هواپیمای بدون سرنشین روسیه در سال ۲۰۲۲ تسریع شد که میدان نبرد در اوکراین را تغییر داد؛ مسئله ای که به تهران کمک کرد تا حمایت خود را از متحدان شبه نظامی خود در درگیری‌های خاورمیانه افزایش دهد که همراه با جنگ اسرائیل با حماس در غزه تشدید شد.
این روزنامه به نقل از آدام راسل، محقق Militant Wire می‌گوید: «ایران با صدور این فناوری‌ها و اثبات اثربخشی آنها در نبرد، احتمالاً ماهیت جنگ نامتقارن را برای همیشه تغییر داده‌است؛ این امر می‌تواند نفوذ زیادی به شبه نظامیان متحد ایران در عراق، لبنان و یمن بدهد».
مقامات آمریکایی می‌گویند یکی از مهم‌ترین تسلیحات صادراتی ایران پهپاد «شاهد» است که برای حمل مواد منفجره و برخورد با هدف طراحی شده‌است. این پهپاد برای کشتن سه سرباز آمریکایی در اردن در حمله ای که توسط گردان‌های حزب‌الله عراق در ۲۸ ژانویه آغاز شد، استفاده شد.
واشینگتن پنجشنبه گزارش داد، در همان روز، گارد ساحلی ایالات متحده بیش از ۲۰۰ بسته تسلیحاتی را که از ایران و عازم یمن بود، مصادره کرد. این محموله به سمت قلمرو تحت کنترل متحدان حوثی ایران، گروهی که حملات آنها به خطوط کشتیرانی دریای سرخ تجارت جهانی را مختل کرده‌است، هدایت شد.
بر اساس بیانیه فرماندهی مرکزی ایالات متحده، این حمله باعث حملات هوایی ایالات متحده و بریتانیا شد.

محموله ای حاوی تسلیحات پیشرفته ایرانی در راه حوثی‌ها (ارتش آمریکا)

آیا غرب نگران است؟

با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا غرب واقعاً باید نگران توانایی‌های موشکی ایران با توجه به اظهارات مکرر در مورد فرآیندهای توسعه ای باشد که از زمان وقوع بحران در غزه با سرعت افزایش یافته‌است یا خیر. این تصور ایجاد شده این امر بخشی از یک سیاست تبلیغاتی است.
سپاه پاسداران در ۲۱ بهمن، اعلام کرد که برای اولین بار یک موشک بالستیک دوربرد را از یک کشتی جنگی آزمایش کرده‌است.
یک فرمانده ارشد سپاه گفت: «کشتی‌های ما می‌توانند در هر نقطه از اقیانوس‌ها باشند. هیچ مکان امنی برای نیروهایی که بخواهند امنیت ما را تهدید کنند وجود ندارد».
حاجی زاده، یکی از فرماندهان سپاه پاسداران، در روز ۲۴ بهمن نیز همین سخنان را تکرار کرد و گفت: می‌توانیم اهداف متحرک را در آب بزنیم.
او مدعی شد که کشورش «در ردیف قدرت‌های بزرگ در زمینه‌های دفاعی، موشکی و هواپیماهای بدون سرنشین است».
تلویزیون ایران توضیح داد که این دو موشک که از یک کشتی جنگی متعلق به سپاه پرتاب شد، «حداقل برد ۱۷۰۰ کیلومتر» داشتند و در یک مکان بیابانی در مرکز ایران فرود آمدند.

Read also



مذاکرات سعودی و ترکیه درباره تحولات منطقه و همکاری دوجانبه

شاهزاده فیصل بن فرحان در جریان استقبال از وزیر امور خارجه ترکیه، هاکان فیدان، در ریاض (وزارت خارجه سعودى)
شاهزاده فیصل بن فرحان در جریان استقبال از وزیر امور خارجه ترکیه، هاکان فیدان، در ریاض (وزارت خارجه سعودى)
TT

مذاکرات سعودی و ترکیه درباره تحولات منطقه و همکاری دوجانبه

شاهزاده فیصل بن فرحان در جریان استقبال از وزیر امور خارجه ترکیه، هاکان فیدان، در ریاض (وزارت خارجه سعودى)
شاهزاده فیصل بن فرحان در جریان استقبال از وزیر امور خارجه ترکیه، هاکان فیدان، در ریاض (وزارت خارجه سعودى)

شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه پادشاهی عربی سعودی، روز یکشنبه میزبان هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، در مقر وزارت خارجه در ریاض بود. آن‌ها در این دیدار درباره راه‌های تقویت همکاری میان دو کشور در زمینه‌های مختلف و همچنین بررسی تحولات جاری در منطقه گفت‌وگو کردند.

پس از این دیدار، دو وزیر ریاست دومین نشست شورای هماهنگی سعودی – ترکیه را برعهده گرفتند. در این نشست، دو طرف درباره گسترش سازوکارهای همکاری دوجانبه در حوزه‌های گوناگون و تقویت هماهنگی مشترک درباره موضوعاتی که منافع مشترک دو کشور را تأمین می‌کند، تبادل‌نظر کردند. این گفتگوها با امضای صورت‌جلسه رسمی دومین نشست این شورا پایان یافت.

شاهزاده فیصل بن فرحان و هاکان فیدان در جریان ریاست مشترک دومین نشست شورای هماهنگی (وزارت خارجه سعودى)

در ادامه این برنامه، یادداشت تفاهمی در زمینه همکاری در آموزش دیپلماتیک بین مؤسسه مطالعات دیپلماتیک شاهزاده سعود الفیصل وابسته به وزارت خارجه سعودی، و آکادمی دیپلماتیک وزارت خارجه ترکیه به امضا رسید.

این تفاهم‌نامه را معاونان وزیران خارجه دو کشور، یعنی مهندس ولید الخریجی از طرف سعودی و دکتر نوح ییلماز از طرف ترکیه، امضا کردند.

در این نشست، چهره‌های بلندپایه‌ای از سعودی از جمله: مهندس ولید الخریجی (معاون وزیر خارجه)، مهندس طلال العتیبی (معاون وزیر دفاع)، مهندس راکان الطوق (معاون وزیر فرهنگ)، دکتر عبدالله ابوثنین (معاون وزیر منابع انسانی و توسعه اجتماعی در بخش کار)، مهندس ابراهیم المبارک (معاون وزیر سرمایه‌گذاری)، فهد ابوالنصر (سفیر سعودی در ترکیه) و مهندس فهد الحارثی (دبیر شورای هماهنگی سعودی – ترکیه) حضور داشتند.

وزیر امور خارجه ترکیه پیش‌تر وارد ریاض، پایتخت سعودی شده بود تا در این نشست شرکت کند. این نشست در چارچوب شورای هماهنگی دوجانبه‌ای برگزار شد که در سال ۲۰۱۶ با هدف ایجاد سازوکاری رسمی برای پیگیری روابط دوجانبه میان دو کشور و در سطح وزرای خارجه بنیان‌گذاری شده است.

شاهزاده فیصل بن فرحان و هاکان فیدان پس از امضای صورتجلسه دومین نشست شورای هماهنگی سعودى - ترکیه (وزارت خارجه سعودى)

نخستین نشست این شورا در روزهای ۷ و ۸ فوریه ۲۰۱۷ در آنکارا، پایتخت ترکیه برگزار شده بود.

این شورا از پنج کمیته فرعی تشکیل شده که شامل مشارکت نهادهای تخصصی هر دو کشور در حوزه‌های مختلف است: کمیته دیپلماسی و سیاست، کمیته امور نظامی و امنیتی، کمیته فرهنگ، ورزش، رسانه و گردشگری، کمیته توسعه اجتماعی، بهداشت و آموزش و کمیته تجارت، صنعت، سرمایه‌گذاری، زیرساخت و انرژی.