آیا غرب باید نگران توانایی‌های موشکی ایران باشد؟

وال استریت ژورنال می‌گوید تهران به تأمین کننده جهانی سلاح تبدیل شده‌است

پرتاب موشک در حین مانور نظامی در جنوب غرب ایران (آرشیویی - رویترز)
پرتاب موشک در حین مانور نظامی در جنوب غرب ایران (آرشیویی - رویترز)
TT

آیا غرب باید نگران توانایی‌های موشکی ایران باشد؟

پرتاب موشک در حین مانور نظامی در جنوب غرب ایران (آرشیویی - رویترز)
پرتاب موشک در حین مانور نظامی در جنوب غرب ایران (آرشیویی - رویترز)

همزمان با اعلام سامانه‌های جدید پدافند هوایی ایران، کارشناسان آمریکایی نسبت به تبدیل شدن این کشور به‌عنوان تامین‌کننده جهانی تسلیحات هشدار دادند.
خبرگزاری دولتی ایرنا گزارش داد که ایران روز شنبه از سامانه موشکی ضد بالستیک داخلی آرمان و سامانه پدافند هوایی در ارتفاع پایین آذرخش رونمایی کرد.
این خبر در بحبوحه تشدید تنش‌ها در منطقه منتشر شد. گروه حوثی یمن، متحد ایران، یک سری حملات به کشتی‌های مرتبط با ایالات متحده، بریتانیا و اسرائیل در دریای سرخ انجام داد.
این دو سامانه با حضور محمدرضا آشتیانی وزیر دفاع ایران رونمایی شد. این آژانس گفته‌است که با وارد شدن این دو موشک به شبکه دفاعی ایران، «توانایی دفاع هوایی به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت».
سامانه آرمان می‌تواند در فاصله ۱۲۰ تا ۱۸۰ کیلومتری به‌طور همزمان با ۶ هدف مقابله کند.
این در حالی است که بر اساس آنچه خبرگزاری دولتی ایرنا می‌گوید، سامانه آذرخش می‌تواند با چهار موشک آماده پرتاب، اهدافی با برد تا ۵۰ کیلومتر را شناسایی و منهدم کند.
ایران در ماه ژوئن آنچه را که مقامات به عنوان اولین موشک بالستیک مافوق صوت ساخت داخل خود به نام فتاح با برد ۱۴۰۰ کیلومتر توصیف کردند، به نمایش گذاشت.

نمایش پهپادهای ساخت ایران در ژانویه گذشته در تهران (رسانه‌های ایرانی)

ایران اغراق می‌کند؟

کارشناسان غربی بر این باورند که ایران معمولاً در مورد توانایی‌های تسلیحات خود اغراق می‌کند، اگرچه نگرانی‌هایی در مورد برنامه موشکی این کشور به‌ویژه موشک‌های بالستیک دوربرد وجود دارد.
با این حال، در گزارشی که وال استریت ژورنال منتشر کرد، آمده‌است: «صنعت تسلیحات ایران به سرعت در حال رشد است و این کشور را به یک صادرکننده بزرگ تسلیحات ارزان قیمت و با تکنولوژی بالا تبدیل کرده‌است؛ عوامل این کشور نیز خشم ایالات متحده و شرکای آن در خاورمیانه، اوکراین و فراتر از آن را برانگیخته است».
به نوشته این روزنامه آمریکایی، تحول در این صنعت با خرید هزاران هواپیمای بدون سرنشین روسیه در سال ۲۰۲۲ تسریع شد که میدان نبرد در اوکراین را تغییر داد؛ مسئله ای که به تهران کمک کرد تا حمایت خود را از متحدان شبه نظامی خود در درگیری‌های خاورمیانه افزایش دهد که همراه با جنگ اسرائیل با حماس در غزه تشدید شد.
این روزنامه به نقل از آدام راسل، محقق Militant Wire می‌گوید: «ایران با صدور این فناوری‌ها و اثبات اثربخشی آنها در نبرد، احتمالاً ماهیت جنگ نامتقارن را برای همیشه تغییر داده‌است؛ این امر می‌تواند نفوذ زیادی به شبه نظامیان متحد ایران در عراق، لبنان و یمن بدهد».
مقامات آمریکایی می‌گویند یکی از مهم‌ترین تسلیحات صادراتی ایران پهپاد «شاهد» است که برای حمل مواد منفجره و برخورد با هدف طراحی شده‌است. این پهپاد برای کشتن سه سرباز آمریکایی در اردن در حمله ای که توسط گردان‌های حزب‌الله عراق در ۲۸ ژانویه آغاز شد، استفاده شد.
واشینگتن پنجشنبه گزارش داد، در همان روز، گارد ساحلی ایالات متحده بیش از ۲۰۰ بسته تسلیحاتی را که از ایران و عازم یمن بود، مصادره کرد. این محموله به سمت قلمرو تحت کنترل متحدان حوثی ایران، گروهی که حملات آنها به خطوط کشتیرانی دریای سرخ تجارت جهانی را مختل کرده‌است، هدایت شد.
بر اساس بیانیه فرماندهی مرکزی ایالات متحده، این حمله باعث حملات هوایی ایالات متحده و بریتانیا شد.

محموله ای حاوی تسلیحات پیشرفته ایرانی در راه حوثی‌ها (ارتش آمریکا)

آیا غرب نگران است؟

با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا غرب واقعاً باید نگران توانایی‌های موشکی ایران با توجه به اظهارات مکرر در مورد فرآیندهای توسعه ای باشد که از زمان وقوع بحران در غزه با سرعت افزایش یافته‌است یا خیر. این تصور ایجاد شده این امر بخشی از یک سیاست تبلیغاتی است.
سپاه پاسداران در ۲۱ بهمن، اعلام کرد که برای اولین بار یک موشک بالستیک دوربرد را از یک کشتی جنگی آزمایش کرده‌است.
یک فرمانده ارشد سپاه گفت: «کشتی‌های ما می‌توانند در هر نقطه از اقیانوس‌ها باشند. هیچ مکان امنی برای نیروهایی که بخواهند امنیت ما را تهدید کنند وجود ندارد».
حاجی زاده، یکی از فرماندهان سپاه پاسداران، در روز ۲۴ بهمن نیز همین سخنان را تکرار کرد و گفت: می‌توانیم اهداف متحرک را در آب بزنیم.
او مدعی شد که کشورش «در ردیف قدرت‌های بزرگ در زمینه‌های دفاعی، موشکی و هواپیماهای بدون سرنشین است».
تلویزیون ایران توضیح داد که این دو موشک که از یک کشتی جنگی متعلق به سپاه پرتاب شد، «حداقل برد ۱۷۰۰ کیلومتر» داشتند و در یک مکان بیابانی در مرکز ایران فرود آمدند.

Read also



بری به «الشرق الاوسط»: اسرائیل پیشنهاد لبنان برای آتش‌بس را رد کرد

بری به «الشرق الاوسط»: اسرائیل پیشنهاد لبنان برای آتش‌بس را رد کرد
TT

بری به «الشرق الاوسط»: اسرائیل پیشنهاد لبنان برای آتش‌بس را رد کرد

بری به «الشرق الاوسط»: اسرائیل پیشنهاد لبنان برای آتش‌بس را رد کرد

وی تاکید کرد که میانجی‌گری آمریکا به پس از انتخابات موکول شده است... و میقاتی این امر را نشانه‌ای از سرسختی اسرائیل دانست

رئیس پارلمان لبنان، نبیه بری، ابتکار عمل اخیر آمریکا برای آتش‌بس در لبنان را ناکام اعلام کرده و به «الشرق الاوسط» گفت که نخست‌وزیر اسرائیل «نقشه راه لبنان را که با (فرستاده آمریکا به لبنان) آموس هوکستین توافق کرده بودیم، رد کرد.» وی افزود که حرکت سیاسی برای حل بحران به «پس از انتخابات آمریکا» که سه‌شنبه آینده برگزار می‌شود، موکول شده است.

بری از پیش‌بینی درباره مسیر بحران در پرتو نتایج انتخابات آمریکا خودداری کرده و تصریح کرد تنها نکته ثابت این است که حرکت «به پس از این انتخابات موکول شده است» و این امر، اوضاع لبنان را «در گروی تحولات میدانی» قرار می‌دهد و از تبدیل لبنان به «غزه‌ای دیگر» ابراز نگرانی کرد.

بری تاکید کرد که هوکستین «از زمان خروج از اسرائیل با ما تماسی نداشته است»، و گفت که وی در سفر قبلی خود وعده داده بود که در صورت مشاهده نشانه‌های مثبت، به تل‌آویو بازخواهد گشت، اما از زمان خروج از تل‌آویو هیچ اطلاعاتی به ما نداده است. بری بار دیگر تاکید کرد که لبنان به اصول خود در این زمینه، از جمله پایبندی به قطعنامه 1701 شورای امنیت سازمان ملل (مصوب سال 2006) پایبند است.

بری همچنین با فرمانده نیروهای صلح‌بان بین‌المللی (یونیفیل) در جنوب لبنان، ژنرال آرولدو لاثارو، دیدار کرد و به وی گفت که اسرائیل از سپتامبر گذشته تاکنون حداقل چندین فرصت محقق برای آتش‌بس، اجرای قطعنامه 1701 و بازگشت آرامش و آوارگان به دو سوی مرز را از دست داده است.

بری به گفته بیانیه‌ای که از دفتر رسانه‌ای او منتشر شده، «توضیحات مفصلی درباره تفاهمی که با فرستاده ریاست جمهوری آمریکا برای دستیابی به آتش‌بس و اجرای قطعنامه 1701 حاصل شده، به فرمانده یونیفیل ارائه داد» و بار دیگر تعهد لبنان به اجرای این قطعنامه را به‌عنوان تنها راه‌حل برای دستیابی به امنیت و ثبات در منطقه اعلام کرد.

در همین راستا، فرمانده یونیفیل با نخست‌وزیر لبنان، نجیب میقاتی، نیز دیدار کرد که وی بر «پایبندی به نقش نیروهای بین‌المللی و ادامه حضور آنها در جنوب و حفظ وظایف و قوانین کار که با همکاری نزدیک با ارتش لبنان انجام می‌دهند» تاکید کرد. وی همچنین «حملات اسرائیل به یونیفیل و تهدیدهای آن علیه این نیروها» را محکوم و از «اصرار بسیاری از کشورهای دوست لبنان بر ادامه فعالیت یونیفیل در جنوب» قدردانی کرد.

میقاتی گفت: «گسترش دوباره دامنه حملات اسرائیل به مناطق لبنان، تهدیدهای مکرر برای تخلیه کامل شهرها و روستاها و حملات تخریبی به ضاحیه جنوبی بیروت، همگی نشانگر رد اسرائیل نسبت به تمامی تلاش‌ها برای آتش‌بس و اجرای کامل قطعنامه 1701 است.»

نخست‌وزیر لبنان بار دیگر «پایبندی دائمی لبنان به قطعنامه بین‌المللی و مفاد آن» را اعلام کرد و گفت: «اظهارات اسرائیل و نشانه‌های دیپلماتیکی که لبنان دریافت کرده است، بر سرسختی اسرائیل در رد راه‌حل‌های پیشنهادی و اصرار بر رویکرد کشتار و تخریب تاکید دارد؛ این امر مسئولیت‌های تاریخی و اخلاقی جامعه بین‌المللی را در توقف این تجاوزگری پررنگ می‌کند.»

میقاتی گزارش خبرگزاری رویترز مبنی بر درخواست ایالات متحده از لبنان برای اعلام آتش‌بس یک‌جانبه با اسرائیل به منظور احیای مذاکرات متوقف‌شده برای پایان دادن به درگیری‌ها بین اسرائیل و حزب‌الله را رد کرد. دو منبع اعلام کردند که آموس هوکستین، فرستاده آمریکا به لبنان، این پیشنهاد را این هفته به نخست‌وزیر (موقت) لبنان، نجیب میقاتی، ارائه کرد؛ واشنگتن تلاش‌های دیپلماتیک برای برقراری آتش‌بس بین اسرائیل و حزب‌الله که مورد حمایت ایران است را تشدید کرده است. دفتر میقاتی در بیانیه‌ای به رویترز اعلام کرد که واشنگتن خواستار آتش‌بس یک‌جانبه از سوی بیروت نشده است و گفت که موضع دولت لبنان در خصوص تلاش برای آتش‌بس دوطرفه و اجرای قطعنامه 1701 شورای امنیت سازمان ملل روشن است؛ این قطعنامه به درگیری قبلی بین طرفین در سال 2006 پایان داد. دو منبع گفته‌اند که واشنگتن تلاش کرده است لبنان را متقاعد کند که ابتکار عمل را تا حدی به دست گیرد، به‌ویژه با توجه به اینکه اعتقاد بر این است که اسرائیل احتمالا عملیات نظامی خود که طی آن بیشتر رهبران حزب‌الله را کشته و بخش بزرگی از جنوب لبنان را تخریب کرده است، ادامه خواهد داد. دو منبع گفته‌اند که آتش‌بس یک‌جانبه در لبنان پذیرفته نیست و به‌احتمال زیاد به‌عنوان تسلیم تلقی خواهد شد.

یک دیپلمات دیگر به رویترز گفت که هوکستین چندین ماه پیش پیشنهاد مشابهی را به میقاتی و بری ارائه کرده بود و به آنها توضیح داد که اگر حزب‌الله آتش‌بس یک‌جانبه‌ای اعلام کند، «ممکن است چیزی برای ارائه به نخست‌وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو به عنوان یک ابتکار دیپلماتیک» داشته باشد. این دیپلمات افزود: «دقیقا کلمات او این بود: ‘به من کمک کنید... تا به شما کمک کنم’.»

او افزود حسن نصر الله که در حمله هوایی ۲۷ سپتامبر اسرائیل به ضاحیه جنوبی بیروت کشته شد این طرح را رد کرد.