آیا فصل جدیدی از تشدید تنش بین بغداد و اربیل آغاز شده‌است؟

قوه قضائیه کردستان انتقادات شدیدی را به دادگاه فدرال وارد کرد.. کارشناسان در انتظار «گام بعدی»

قضات اقلیم کردستان در میزگردی به میزبانی رئیس جمهوری در بغداد (رسانه های دولتی)
قضات اقلیم کردستان در میزگردی به میزبانی رئیس جمهوری در بغداد (رسانه های دولتی)
TT

آیا فصل جدیدی از تشدید تنش بین بغداد و اربیل آغاز شده‌است؟

قضات اقلیم کردستان در میزگردی به میزبانی رئیس جمهوری در بغداد (رسانه های دولتی)
قضات اقلیم کردستان در میزگردی به میزبانی رئیس جمهوری در بغداد (رسانه های دولتی)

با توجه به تصمیمات دادگاه فدرال عراق و پس از کناره‌گیری یک قاضی کرد از آن، ناظران عراقی اقدامات تشدید کننده ای را از سوی دولت اقلیم کردستان علیه مقامات بغداد پیش‌بینی کردند.کارشناسان به «الشرق الاوسط» گفتند که روابط بغداد و اربیل در آستانه یک «بهار داغ» است، اما توانایی کردها برای گرفتن مواضع اصلی ممکن است به دلیل شکاف سیاسی بین دو حزب اصلی، حزب دمکرات کردستان و اتحادیه میهنی محدود باشد.اربیل تا سال‌های اخیر یکی از برجسته‌ترین بازیگران در سطح فدرال بود و بیشتر اختلافات بین حزب بارزانی و احزاب شیعی حاکم در بغداد به خصوص حزب الدعوه به رهبری نوری المالکی و دارای ماهیت سیاسی بود، اما اکنون به یک ماهیت حقوقی و قانونی تبدیل شده و پای دادگاه فدرال به آن باز شده‌است.

مانورهای قانون اساسیبه نظر می‌رسد «مانورهای قانون اساسی» که بغداد متهم به انجام آن علیه منطقه است، اربیل را به «ضد مانور» سوق می‌دهد؛ نشانه‌های آن با خروج عبدالرحمن زیباری، عضو کرد دادگاه فدرال، که مورد حمایت حزب بارزانی است، نمایان شد.به گفته برخی کارشناسان حقوقی این اقدام به منظور اخلال در کار دادگاه فدرال از طریق برهم زدن اصل «توازن قومی و ملی» در بین اعضای آن صورت گرفته‌است.انتقاد شدید شورای قضایی اقلیم کردستان در روز چهارشنبه به دادگاه فدرال پس از حکم اخیر این دادگاه مبنی بر لغو «سهمیه» برای اقلیت‌ها صورت گرفت.قاضی عبدالجبار عزیز حسن، رئیس شورای قضایی اقلیم کردستان در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: «عراق با صدور قانون مدیریت دولتی برای دوره انتقالی در سال ۲۰۰۴ به یک دولت فدرال تبدیل شد. نظام حکومتی آن بر اساس (ماده چهار) آن تعیین شد که بر اساس حقایق تاریخی و جغرافیایی، تفکیک قوا و تقسیم قانون اساسی آن قوا بین مرکز و اقلیم کردستان ساخته شد. پس از صدور قانون اساسی ۲۰۰۵، اقلیم کردستان و مقامات موجود آن را به رسمیت شناخت و به آن حق اعمال اختیارات اعطا شده به این مقامات را به استثنای اختیارات انحصاری مقامات فدرال داد».قاضی حسن افزود: «هر چیزی که در اختیارات انحصاری مقامات فدرال پیش‌بینی نشده باشد در صلاحیت منطقه کردستان است و اولویت قوانین منطقه نسبت به قوانین فدرال در خصوص اختیارات مشترک است. همچنین به منطقه این حق را داد که در صورت تعارض یا تناقض بین آنها، اعمال قوانین فدرال را اصلاح کند و قوانین منطقه حاکم خواهد بود».

حق قانون اساسیقاضی حسن توضیح داد «اصول قانون اساسی را نمی‌توان به هیچ بهانه‌ای زیر پا گذاشت، زیرا برای همه، از جمله دادگاه فدرال، که موظف شده‌است به آن پایبند باشد و به بهانه‌های واهی آن را نقض نکند، الزام‌آور است».وی ادامه داد: «دادگاه فدرال از اختیارات قانونی خود فراتر رفته‌است، زیرا به خود حق مداخله در همه امور بزرگ و کوچک در منطقه را داد».به گفته قاضی حسن، «تصمیم فوق‌الذکر مغایر با قانون اساسی است که مقرر می‌دارد قوانین اقلیم کردستان در مواردی که با قوانین فدرال تعارض یا مغایرت داشته باشد، ارجحیت دارد و چیزی در آن مغایر با قانون اساسی نیست. دادگاه فدرال در تصمیم خود، با اصلاح کرسی‌های پارلمان کردستان و همچنین اصلاح قانون کمیسیون انتخابات، خود را قانونگذار کرد».بر اساس این بیانیه، قوه قضائیه کردستان معتقد است که «تقسیم مناطق انتخاباتی جزو اختیارات انحصاری پارلمان منطقه است و دادگاه فدرال کاری به آن ندارد».در همین حال، مسرور بارزانی، نخست‌وزیر اقلیم کردستان، بار دیگر بر پایبندی اقلیم کردستان به «حقوق قانون اساسی خود و دفاع از آن» تأکید کرد.او پس از دیدار روز چهارشنبه خود با سفیر بریتانیا در عراق، استیون هیچن، از «تسلیم نشدن تحت فشار و هرگونه شرایط» خبر داد.

تقسیم کردیحیی الکبیسی، محقق، در مورد تنش‌های اخیر قانون اساسی و سیاسی بین بغداد و اربیل معتقد است که «اقلیم کردستان با بغداد که به دنبال تضعیف مقامات آن است، ارتباط زیادی دارد»، اما «شکاف زیاد بین دو حزب اصلی در منطقه مانع از توانایی آنها برای انجام کارهای زیادی در طول این بحران می‌شود».الکبیسی به «الشرق الاوسط» گفت: منطقه روابط خوبی با بسیاری از کشورهای جهان دارد و می‌تواند از آنها برای اعمال فشار بر بغداد در بسیاری از مسائل استفاده کند، به ویژه اینکه جامعه جهانی می‌داند که بازیگر سیاسی شیعه، به ویژه متحد ایران، قدرت را به‌طور کامل در انحصار خود دارد.



دولت یمن خواستار همکاری بین‌المللی گسترده‌تر برای محاصره حوثی‌ها شد

تصویر رئیس‌جمهور یمن، رشاد العلیمی، در کنار فرماندهان نظامی یمنی در جریان یک جلسه (سبأ)  
تصویر رئیس‌جمهور یمن، رشاد العلیمی، در کنار فرماندهان نظامی یمنی در جریان یک جلسه (سبأ)  
TT

دولت یمن خواستار همکاری بین‌المللی گسترده‌تر برای محاصره حوثی‌ها شد

تصویر رئیس‌جمهور یمن، رشاد العلیمی، در کنار فرماندهان نظامی یمنی در جریان یک جلسه (سبأ)  
تصویر رئیس‌جمهور یمن، رشاد العلیمی، در کنار فرماندهان نظامی یمنی در جریان یک جلسه (سبأ)  

سرتیپ طارق صالح، معاون رئیس شورای رهبری ریاست‌جمهوری یمن، خواستار اتخاذ یک همکاری بین‌المللی گسترده‌تر و یک استراتژی جامع برای محاصره حوثی‌ها و قطع منابع مالی آن‌ها شد.

این درخواست در حالی مطرح می‌شود که حملات آمریکا بر ضد مواضع حوثی‌ها ادامه دارد. ایالات متحده حملات هوایی را بر ضد چندین موضع حوثی‌ها در استان حدیده در ساحل دریای سرخ و همچنین یک مجتمع دولتی در استان الجوف انجام داده است. این اطلاعات بر اساس منابع یمنی تأیید شده است.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز دوشنبه اعلام کرد که نگران هیچ اقدام تلافی‌جویانه‌ای پس از عملیات نظامی اخیر آمریکا در یمن نیست.

تصویر رئیس‌جمهور ترامپ در حال نظارت بر عملیات نظامی علیه حوثی‌ها (رویترز)

فرماندهی مرکزی آمریکا نیز اعلام کرد که نیروهایش به عملیات خود علیه گروه حوثی در یمن ادامه می‌دهند. از سوی دیگر، رسانه‌های حوثی گزارش دادند که استان حدیده، که تحت کنترل شورشیان در غرب یمن است، هدف دو حمله هوایی آمریکا قرار گرفته است. این حملات در پی حملات مشابهی انجام شد که پیش‌تر پایتخت یمن، صنعا، و دیگر مناطق این کشور را هدف قرار داده و به کشته شدن ۵۳ نفر منجر شده بود.

سرتیپ طارق صالح، که مقاومت ملی یمن را رهبری می‌کند، گفت که حملات نظامی آمریکا بر ضد پایگاه‌ها، رهبری و دفاع موشکی گروه حوثی، نشان‌دهنده تغییر در موضع بین‌المللی نسبت به این گروه است. او تأکید کرد که خطر حوثی‌ها از مرزهای یمن و کشورهای همسایه فراتر رفته و امنیت و ثبات جهانی را تهدید می‌کند.

او همچنین اعلام کرد که جامعه بین‌الملل اکنون بیشتر از قبل از میزان خطر این گروه شبه‌نظامی که از سوی ایران حمایت می‌شود، آگاه شده است. این موضوع نیازمند یک پاسخ قوی و مستمر است. او تأکید کرد که «تهدیدات گروه تروریستی حوثی علیه خطوط کشتیرانی در دریای سرخ، نیازمند مداخله نظامی مستقیم بوده است.»

وی افزود: «رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، اعلام کرده است که حملات نظامی بر پایگاه‌ها، رهبری و دفاع موشکی این گروه متمرکز خواهد بود. این موضوع نیازمند دقت در عملیات برای جلوگیری از هرگونه تأثیر منفی انسانی است.»

سرتیپ طارق صالح از جامعه بین‌المللی خواست تا با گروه تروریستی حوثی با قاطعیت برخورد کند و اجازه ندهد که این گروه به حملات خود که صلح منطقه‌ای و بین‌المللی را تهدید می‌کند، ادامه دهد. او بر اهمیت «اتخاذ یک همکاری بین‌المللی گسترده‌تر و یک استراتژی جامع برای محاصره حوثی‌ها و قطع منابع مالی آن‌ها» تأکید کرد و هشدار داد که هرگونه سهل‌انگاری ممکن است به این گروه فرصت دهد تا به تهدیدات خود علیه کشتیرانی بین‌المللی و ثبات منطقه ادامه دهد.

از سوی دیگر، حوثی‌ها در ساعات اولیه صبح دوشنبه اعلام کردند که برای دومین بار در ۲۴ ساعت گذشته، ناو هواپیمابر آمریکایی «یو.اس.اس هری ترومن» را در شمال دریای سرخ هدف قرار داده‌اند. یحیی سریع، سخنگوی نظامی حوثی‌ها، در بیانیه‌ای گفت: «این هدف‌گیری با استفاده از چندین موشک بالیستیک، موشک‌های کروز و پهپادها انجام شد و درگیری چندین ساعت به طول انجامید.»

پیش‌بینی مقامات آمریکایی مبنی بر ادامه حملات علیه حوثی‌ها برای روزها یا هفته‌ها (AFP)

سخنگوی نظامی حوثی‌ها تأکید کرد که نیروهای این گروه «در مورد گزینه‌های تشدید تنش در صورت ادامه تجاوز به یمن، پیش خواهند رفت.» او همچنین اعلام کرد که حوثی‌ها به ممنوعیت عبور کشتی‌های اسرائیلی از منطقه عملیاتی خود در دریای سرخ، دریای عرب و باب‌المندب ادامه خواهند داد تا زمانی که محاصره غزه برداشته شود.

روزنامه «وال استریت ژورنال» نیز روز یکشنبه به نقل از مقامات آمریکایی گزارش داد که حملات علیه حوثی‌ها که از روز شنبه آغاز شده، با هدف نمایش قدرت قاطع برای کاهش توانایی این گروه یمنی در تهدید مسیرهای کشتیرانی در دریای سرخ طراحی شده است.

این مقامات آمریکایی که نام‌شان فاش نشده، افزودند که این حملات «به طور مستقیم رهبری حوثی‌ها را هدف قرار داده است، گزینه‌ای که دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، از آن اجتناب کرده بود.» این مقامات همچنین گفتند که حملات علیه حوثی‌ها همچنین هدف ارسال پیامی به ایران را دنبال می‌کند.

در همین حال، مقامات آمریکایی پیش‌بینی کرده‌اند که حملات علیه گروه حوثی ممکن است روزها یا حتی هفته‌ها ادامه یابد، مگر اینکه حملات حوثی‌ها علیه کشتیرانی در دریای سرخ متوقف شود.