غسان سلامه به «الشرق الاوسط»: آمریکا قطب اکبر است، اما قدرت آن در حال افول است

او گفت که جنگ عراق دوره استفاده «غیرقانونی» از زور را ایجاد کرد

غسان سلامة (الشرق الأوسط)
غسان سلامة (الشرق الأوسط)
TT

غسان سلامه به «الشرق الاوسط»: آمریکا قطب اکبر است، اما قدرت آن در حال افول است

غسان سلامة (الشرق الأوسط)
غسان سلامة (الشرق الأوسط)

غسان سلامه فرستاده سابق سازمان ملل گفت که جهان در حال تجربه «چند قطبی نامتعادل» است، اما او تأکید کرد که ایالات متحده همچنان قطب اکبر است و «ضعف‌هایی» را در آن مشاهده کرده‌است که برجسته‌ترین آنها «کاهش توانایی آن در کنترل متحدانش و محاصره مخالفانش» است.
سلامه چند روز پس از انتشار کتاب جدیدش با عنوان «وسوسه قدرت؛ جنگ و صلح در قرن بیست و یکم» در پاریس در گفت و گو با «الشرق الاوسط» اذعان کرد که چین به تحول بزرگی در توانایی‌های نظامی خود دست یافته‌است، «اما کیفیت و عملکرد آن با کیفیت غربی همخوانی ندارد».
او معتقد است که جنگ آمریکا و بریتانیا در عراق در سال ۲۰۰۳ یک دوره «بی قانونی» در قواعد استفاده از زور و بی‌توجهی به قوانین بین‌المللی را ایجاد کرد که بسیاری از کشورها و بازیگران خارج از کشور را وسوسه کرد تا بیشتر به سلاح متوسل شوند و به چندین درگیری از جمله جنگ غزه دامن زد.
وی اظهار کرد که حمایت از اسرائیل در میان منافع آمریکا در منطقه «به‌طور بی‌سابقه ای زنده است... من باور نمی‌کنم که حتی یک رئیس‌جمهور آمریکا وجود داشته باشد که به اسرائیل همان چیزی را که جو بایدن به آن داده‌است داده باشد و با آن همذات پنداری کند».
سلامه هشدار داد که جهان شاهد «تجزیه تابوی هسته ای» است و چندین کشور به دنبال گسترش زرادخانه‌های هسته ای خود یا دستیابی به سلاح‌های هسته ای هستند.
او گفت که این عقیده را قبول نمی‌کند که آمریکا برای جلوگیری از دستیابی ایران به بمب هسته ای در حالت آماده باش است.
وی با اشاره به اینکه واشینگتن اشتهای نفوذ منطقه‌ای ایران را دارد، گفت آمریکا مطلقاً مخالف در اختیار داشتن سلاح هسته‌ای ایران نیست، بلکه نسبت به آن محتاط است.



چگونه «وحدت جبهه‌ها» به خواسته‌ای اسرائیلی تبدیل شد؟



سیستم دفاع هوایی اسرائیل، موشک‌های ایرانی را در اوایل اکتبر در آسمان عسقلان رهگیری کردند (رویترز)
سیستم دفاع هوایی اسرائیل، موشک‌های ایرانی را در اوایل اکتبر در آسمان عسقلان رهگیری کردند (رویترز)
TT

چگونه «وحدت جبهه‌ها» به خواسته‌ای اسرائیلی تبدیل شد؟



سیستم دفاع هوایی اسرائیل، موشک‌های ایرانی را در اوایل اکتبر در آسمان عسقلان رهگیری کردند (رویترز)
سیستم دفاع هوایی اسرائیل، موشک‌های ایرانی را در اوایل اکتبر در آسمان عسقلان رهگیری کردند (رویترز)

پس از آنکه اسرائیل با ایده «وحدت جبهه‌ها» که به معنای حمله هماهنگ به اسرائیل از غزه، لبنان و سایر مناطق است، مبارزه می‌کرد و آن را «توطئه‌ای ایرانی» می‌دانست، رئیس سازمان اطلاعات خارجی اسرائیل، موساد، داوید برنیع، همتای خود، رئیس سازمان اطلاعات آمریکا، ویلیام برنز، را با درخواست اتصال مذاکرات با «حزب‌الله» و «حماس» برای دستیابی به یک توافق جامع برای آتش‌بس در هر دو جبهه و شاید حتی در جبهه ایران شگفت‌زده کرد.
اسرائیل همواره جنگ‌های هم‌زمان یا ایذ‌ایی را که «حزب‌الله» به بهانه «حمایت از غزه» آغاز کرده است، در راستای برنامه‌های یحیی السنوار، رئیس دفتر سیاسی «حماس» می‌دید.
به دلیل اصرار «حزب‌الله» بر اتصال این دو مسیر، این حزب پیشنهاد آتش‌بس لبنانی-اسرائیلی فرستاده ویژه آمریکا به لبنان، آموس هوکستین، را رد کرد و بر هم‌زمانی آتش‌بس در غزه نیز پافشاری کرد.
به گفته یک مقام عالی‌رتبه اسرائیلی در تل‌آویو که با «کانال ۱۲» صحبت کرده است، برنیع در نظر دارد از دستاوردهای اسرائیل در مقابله با «حزب‌الله» برای تحمیل یک توافق تبادل اسرا به رهبری «حماس» در نوار غزه بهره‌برداری کند.

اتصال جبهه‌ها

بر اساس گزارش این مقام، این رویکرد پس از آن مطرح شد که اسرائیل در طول سال گذشته تلاش کرده بود جبهه‌ها را از هم جدا کند و به دنبال دستیابی به توافقی در لبنان جدا از غزه بود. اما اکنون، برنیع به دنبال اتصال جبهه‌ها، از طریق شرط اسرائیل برای دستیابی به توافق تبادل اسرا و موافقت با آتش‌بس در لبنان و در چارچوب مقابله با ایران است.
بر اساس گزارش رسانه‌های عبری، در تماس تلفنی برنیع با برنز، مدیر موساد پیشنهاد داد که نباید بدون اتمام یک معامله تبادل اسرا با «حماس» و اعمال فشار بر ایران و «حزب‌الله» برای فشار به السنوار، تنش در لبنان یا مواجهه با ایران پایان یابد.
به گفته این منبع، برنیع گفته است که «نباید تنش در لبنان پایان یابد یا مقابله با ایران به نتیجه برسد، بلکه باید از آن‌ها برای فشار به السنوار بهره‌برداری کرد.»

یحیی السنوار، رهبر «حماس» در غزه در سال ۲۰۲۲ (AFP)

برنیع به دنبال اجرای پیشنهاد معامله تبادل اسرا است که پیش‌تر به آن دست یافته شده بود. با این حال، او همچنین به دنبال بررسی امکان دستیابی به یک معامله جامع برای آزادسازی تمامی اسرا در غزه در یک مرحله و پایان آتش‌بس، به جای توافق مرحله‌ای که تاکنون مطرح بوده است.

احیای معامله اسرا

گزارش‌های اسرائیلی به «بدبینی» مقامات امنیتی اسرائیل در خصوص امکان دستیابی به یک معامله تبادل اسرا با «حماس» در آینده نزدیک طبق شرایطی که دولت بنیامین نتانیاهو تعیین کرده است، اشاره کرده‌اند.
به همین دلیل، نهادهای امنیتی تل‌آویو که از ده ماه پیش طرفدار انعقاد معامله هستند و نتانیاهو را به دلایل حزبی و شخصی متهم به ممانعت از آن می‌کنند، به این حیلۀ «وحدت جبهه‌ها» متوسل می‌شوند تا به نتانیاهو کمک کنند موضع خود را تغییر داده و به خواست اکثریت اسرائیلی‌ها برای ترجیح معامله پاسخ دهد.
برنیع رئیس تیم مذاکرات اسرائیل با «حماس» است و در کنار برنز برای پیشبرد این معامله فعالیت می‌کند. طبق گزارش‌ها، برنز از پیشنهاد برنیع شوکه شد، اما آن را پذیرفت و به سمت کاخ سفید پیش برد.

منشأ «وحدت جبهه‌ها» چیست؟

یادآور می‌شود که «وحدت جبهه‌ها» اصطلاحی است که برای اولین بار از سوی جنبش «جهاد اسلامی» در نوار غزه در ماه اکتبر سال ۲۰۲۲ استفاده شد، پس از آنکه اسرائیل او را با یک عملیات نظامی که فلسطینی‌ها آن را «شمشیر قدس» نامیدند، هدف قرار داد و تیسیر الجعبری، یکی از فرماندهان «جهاد اسلامی» را ترور کرد.

طرفداران جنبش «جهاد اسلامی» در غزه تصاویر فرماندهان خالد منصور (چپ) و تیسیر الجعبری (راست) را در سال ۲۰۲۲ بلند می‌کنند (AFP)

در آن زمان «حماس» از پیوستن به این نبرد خودداری کرد و اسرائیلی‌ها تصور کردند که این خودداری ناشی از بازدارندگی است، اما اکنون اسرائیل این ارزیابی را یک اشتباه استراتژیک می‌داند. در حقیقت، «حماس» اسرائیل را فریب می‌داد و در ذهن او این باور را ریشه‌دار می‌کرد که نمی‌خواهد با جنگ دیگری غزه را ویران کند.
اما در واقع، فلسطینی‌ها در همه جا، از جمله عرب‌های فلسطینی شهروند اسرائیل، با غزه همبستگی نشان دادند و علی خامنه‌ای، رهبر ایران، نیز به «وحدت جبهه‌ها» فراخواند و آن را «یک موفقیت استراتژیک تاریخی» دانست.
با آغاز حمله «حماس» به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، رهبران آنچه «محور مقاومت» نامیده می‌شود، دوباره از «وحدت جبهه‌ها» به عنوان یک هدف استراتژیک صحبت کردند.

اسرائیل آن را یک لعنت دانست و رهبران آن به عنوان یک «توطئه وجودی» از آن یاد کردند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، نیز ایران را به باز کردن هفت جبهه تهدید کرد.