«حزب دموکرات» کارت‌ها را در کردستان و عراق به هم می‌زند

تصمیم ناگهانی و عجیب در اعتراض به لغو «سهمیه» اقلیت ها؛ حزب بارزانی مشارکت در انتخابات پارلمانی اقلیم را تحریم کرد

رئيس حزب دموکرات کردستان مسعود بارزاني (PDK)
رئيس حزب دموکرات کردستان مسعود بارزاني (PDK)
TT

«حزب دموکرات» کارت‌ها را در کردستان و عراق به هم می‌زند

رئيس حزب دموکرات کردستان مسعود بارزاني (PDK)
رئيس حزب دموکرات کردستان مسعود بارزاني (PDK)

حزب دموکرات کردستان به ریاست مسعود بارزانی در پی تصمیم دادگاه فدرال عراق دربارهٔ لغو «سهمیه» اقلیت‌ها، انتخابات آتی اقلیم کردستان را تحریم و تهدید به کناره‌گیری از کل روند سیاسی کرد.انتخابات محلی اقلیم کردستان قرار است در ژوئن آینده برگزار شود.

با توجه به نفوذی که حزب بارزانی در سطوح کردستان و عراق دارد، تصمیمی از این دست، کارت‌های اقلیم کردستان و به‌طور کلی عراق را به هم می‌زند.

این تصمیم همچنین شرکا و مخالفان حزب در منطقه و مرکز بغداد را وادار می‌کند تا اعتراضات بسیاری را که توسط «دموکرات» علیه تصمیمات دادگاه فدرال ارائه شده‌است، در نظر بگیرند.

حزب دموکرات ماه هاست دادگاه فدرال را متهم به تسلیم شدن در برابر برنامه‌های سیاسی برخی از نیروهای بانفوذ شیعه به دلیل تصمیمات صادر شده علیه منطقه از جمله لغو قانون نفت و گاز در منطقه و قانون کار مجلس و کمیسیون انتخابات منطقه می‌کند.

نیروهای پیشمرگه زیر تصویر مسعود بارزانی در حومه کرکوک (آرشیویی - EPA)

حزب دموکرات کردستان با انتشار بیانیه ای ضمن غیرقانونی خواندن احکام دادگاه فدرال عراق آورده‌است: تصمیم غیرقانونی و نظام تحمیلی خارج از ارادهٔ اقلیم کردستان و نهادهای قانون اساسی آن را نمی‌پذیریم و نباید انتخابات تحت یک نظام تحمیلی برگزار شود.

اقلیم کردستان عراق تعداد کرسی‌های پارلمان خود را از ۱۰۰ کرسی به ۱۱۱ کرسی افزایش داده و ۱۱ کرسی را به اقلیت‌ها اختصاص داده بود.

دادگاه فدرال عراق این تصمیم اقلیم را غیرقانونی دانست و لغو کرد. بدین ترتیب اقلیت‌ها سهمیه ثابتی در پارلمان ندارند و تعداد کرسی‌های آنها منوط به تعداد رأیی است که کسب می‌کنند.

حزب دموکرات کردستان از طرف‌های ائتلاف اداره حکومت خواست به مسئولیت‌های ملی خود در اجرای قانون اساسی و همه بندهای توافق سیاسی و اداری ویژه تشکیل دولت کنونی به نخست‌وزیری محمد شیاع السودانی عمل کنند.

دفتر سیاسی حزب دموکرات کردستان تهدید کرد که در غیر این صورت امکان تداوم فعالیت این حزب در فرایند سیاسی وجود ندارد.

حزب دموکرات کردستان در بخشی از این بیانیه می‌گوید: «پس از سقوط رژیم گذشته، مشخص شد که عراق چند قومیتی و چند مذهبی را نمی‌توان به درستی توسط یک اقلیت اداره کرد.

متأسفانه سیاست مداخله‌جویی، ایجاد فقر و گرسنگی، کاهش بودجه و حقوق مردم و همچنین سیاست اجرای گزینشی قانون اساسی گام‌هایی برای کاهش قدرت ساختار قانونی اقلیم کردستان است».

دفتر سیاسی حزب دموکرات کردستان تأکید کرد ضروری است در یک انتخابات آزاد و عادلانه حداقل یک قانون انتخاباتی عادلانه که تضمین کننده نمایندگی همه طبقات و جوامع خلق کرد در پارلمان باشد وجود داشته باشد وتضمین کننده حضور حداکثری مردم و نامزدها در انتخابات بوده باید بازتابی از خواست و اراده جامعه باشد.

نمایشگاهی به مناسبت سالگرد بمباران شیمیایی حلبچه در سال 1988 (AFP)

ماه گذشته، دادگاه عالی فدرال تصمیم گرفت محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر فدرال و مسرور بارزانی، نخست‌وزیر دولت اقلیم کردستان را ملزم کند تا حقوق کارمندان و کارگران بخش دولتی در بانک‌های فدرال را بومی سازی کنند.

این امر اعتراضات حزب دموکرات و دولت اربیل را به عنوان راهی برای تضعیف قدرت مالی منطقه و حق آن برای توزیع حقوق کارکنان خود برانگیخت.

یکی از رهبران برجسته حزب دمکرات کردستان دلایل این تصمیم ناگهانی را توضیح داد و به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت که این تصمیم «پس از یک اعتقاد راسخ مبنی بر اینکه دادگاه فدرال به یک بازیگر سیاسی با اختیارات قانونی تبدیل شده‌است».

این رهبر حزبی می‌گوید: حزب بارزانی امیدوار است که «این اقدام در رسیدگی به وضعیت غیرقانونی این دادگاه و مشروعیت زدایی از آن، قبل از اینکه به یک سیستم بسیار متمرکز لغزش کنیم، موفق شود».

پیامدهای این تصمیم ممکن است منجر به به تعویق افتادن انتخابات با اجماع کردی-کردی شود، مگر اینکه «شرکای شیعه و سنی ابتکار عمل را برای اصلاح مسیر دادگاه به دست گیرند».



پنج درخواست ترامپ از الشرع پس از رفع تحریم‌ها

احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در ریاض دیدار کرد (رویترز)
احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در ریاض دیدار کرد (رویترز)
TT

پنج درخواست ترامپ از الشرع پس از رفع تحریم‌ها

احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در ریاض دیدار کرد (رویترز)
احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در ریاض دیدار کرد (رویترز)

دیدار رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، با رئیس‌جمهوری سوریه، احمد الشرع، به دعوت و با میانجی‌گری شاهزاده محمد بن سلمان، ولی‌عهد سعودی و رئیس شورای وزیران، ۳۳ دقیقه به طول انجامید. همچنین رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، به‌صورت تلفنی به این نشست پیوست.
این نخستین دیدار میان رؤسای جمهوری آمریکا و سوریه طی ۲۵ سال گذشته بود و پس از آن صورت گرفت که ترامپ به‌طور غیرمنتظره‌ای اعلام کرد ایالات متحده تمام تحریم‌ها علیه سوریه را لغو خواهد کرد.
کارولین لیفیت، سخنگوی کاخ سفید، در بیانیه‌ای اعلام کرد که رئیس‌جمهوری ترامپ متعهد شده است که در کنار پادشاهی سعودی برای تشویق به صلح و شکوفایی در سوریه همکاری کند. ولی‌عهد سعودی نیز از تصمیم ترامپ برای رفع تحریم‌ها تمجید کرد و آن را تصمیمی شجاعانه خواند.
لیفیت همچنین گفت ترامپ از اردوغان و ولی‌عهد محمد بن سلمان به‌خاطر دوستی‌شان تشکر کرد و به رئیس‌جمهوری سوریه، احمد الشرع، گفت که «فرصتی بزرگ برای انجام کاری تاریخی در کشورش» دارد و او را تشویق به اقدام بزرگ برای مردم سوریه کرد.
به گفته لیفیت، ترامپ پنج درخواست از الشرع مطرح کرد؛ اول امضای توافق‌نامه ابراهیم برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل، دوم مطالبه برای خروج همه جنگجویان خارجی از سوریه، سوم اخراج اعضای گروه‌های مسلح فلسطینی، چهارم همکاری با آمریکا برای جلوگیری از بازگشت داعش، پنجم پذیرفتن مسئولیت بازداشتگاه‌های داعش در شمال شرقی سوریه.
ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران هنگام پرواز از ریاض به دوحه گفت: «به الشرع گفتم امیدوارم به‌محض آنکه اوضاع تثبیت شود، به توافق ابراهیم بپیوندید؛ او گفت: بله. اما کارهای زیادی در پیش دارند.»
از سوی دیگر، رئیس‌جمهوری سوریه، احمد الشرع، از ترامپ، ولی‌عهد محمد بن سلمان و رئیس‌جمهوری ترکیه اردوغان بابت تلاش‌هایشان برای ترتیب دادن این دیدار تشکر کرد و اذعان داشت که خروج ایرانی‌ها از سوریه فرصت مهمی را فراهم کرده است. او همچنین بر منافع مشترک سوریه و آمریکا در مبارزه با تروریسم و حذف تسلیحات شیمیایی تأکید کرد.
الشرع پایبندی سوریه به توافق جداسازی نیروها با اسرائیل در سال ۱۹۷۴ را مورد تأکید قرار داد و ابراز امیدواری کرد که سوریه به حلقه‌ای کلیدی برای تسهیل تجارت بین شرق و غرب تبدیل شود. او از شرکت‌های آمریکایی دعوت کرد در بخش نفت و گاز سوریه سرمایه‌گذاری کنند.
پیش از دیدار با ترامپ، الشرع چند پیشنهاد برای تقویت روابط با آمریکا ارائه داده بود؛ از جمله ساخت برجی به نام ترامپ در دمشق و همچنین آمادگی برای پیشرفت در رابطه با اسرائیل و دادن دسترسی به ذخایر نفت و گاز سوریه به آمریکا.
بر اساس گزارش‌های رسانه‌ای، جاناتان باس، فعال حامی ترامپ، در ۳۰ آوریل (آوریل) به‌مدت ۴ ساعت با احمد الشرع در دمشق دیدار کرده بود؛ همراه با برخی فعالان سوری و نمایندگانی از کشورهای خلیج. این دیدار بخشی از تلاشی گسترده‌تر برای میانجی‌گری جهت برگزاری دیدار میان الشرع و ترامپ در ریاض، در صبح چهارشنبه بود.
ترامپ به خبرنگاران گفت می‌خواهد با لغو تحریم‌ها «آغازی تازه» به سوریه ببخشد؛ تحریم‌هایی که موجب انزوای سوریه از نظام مالی جهانی شده و روند بازسازی اقتصادی پس از ۱۴ سال جنگ را مختل کرده بود.
دیدار میان ترامپ و الشرع غافلگیرکننده بود؛ هم به‌خاطر برنامه فشرده ترامپ و هم به‌خاطر نبود اجماع در تیم او درباره نحوه تعامل با سوریه.
تحلیل‌گران بر این باورند که ابتکار ترامپ برای رفع تحریم‌ها و دیدار با رئیس‌جمهوری الشرع، با هدف کاهش تنش‌ها با اسرائیل صورت گرفت؛ کشوری که پس از سرنگونی رژیم بشار اسد، حملات هوایی خود به سوریه را به بهانه حمایت از دروزی‌ها و اقلیت‌ها افزایش داده است. خبرگزاری «رویترز» نیز گزارش داده که الشرع مذاکرات غیرمستقیمی با اسرائیل، با میانجی‌گری امارات، برای کاهش تنش‌ها انجام داده است.