عراق و ترکیه در یک قدمی توافق آبی و ایجاد منطقه حائل 

رایزنی درباره پایان دادن به «پ ک ک»‌ و امکان نقش آفرینی حشد شعبی


 
هاکان فیدان در بدو ورود به ساختمان وزارت خارجه عراق در بغداد (فرانس پرس)
  هاکان فیدان در بدو ورود به ساختمان وزارت خارجه عراق در بغداد (فرانس پرس)
TT

عراق و ترکیه در یک قدمی توافق آبی و ایجاد منطقه حائل 


 
هاکان فیدان در بدو ورود به ساختمان وزارت خارجه عراق در بغداد (فرانس پرس)
  هاکان فیدان در بدو ورود به ساختمان وزارت خارجه عراق در بغداد (فرانس پرس)

چند منبع عراقی و ترکیه گفتند که دو کشور به توافق بر سر ایجاد یک منطقه حائل نزدیک شده اند که بناست در جریان عملیات نظامی برای پایان دادن به حضور «حزب کارگران کردستان» مورد استفاده قرار بگیرد. این منابع افزودند که «قرارداد آب و انرژی» نیز یکی از محورهای گفتگو بین دو طرف است.
یک هیئت عالی رتبه ترکیه به ریاست هاکان فیدان وزیر خارجه پنجشنبه (۱۴ مارس) وارد بغداد شد. یاشار گولر وزیر دفاع و ابراهیم کالین رئیس دستگاه اطلاعات و منیر کارال اوغلو معاون وزیر کشور ترکیه از مقامات هیئت ترکیه هستند. فواد حسین وزیر خارجه عراق از همتای ترکیه ای خود استقبال کرد و در یک بیانیه خبری گفت که طرفین رایزنی های سیاسی انجام خواهند داد.
دو طرف درباره عملیات نظامی برای مقابله با «حزب کارگران کردستان» رایزنی کردند که محور آن درباره ایجاد «کمربند امنیتی» در کل مناطق استقرار پایگاه های ترکیه در اقلیم کردستان بود و این کمربند به همه مناطق فعالیت حزب ممنوعه کارگران کردستان از جمله کوه قندیل وصل خواهد داشت.
یک منبع در صحبت های خود از واژه «منطقه حائل» استفاده کرد و گفت هدف این عملیات نظامی بر همین اساس است و ترکیه می خواهد این منطقه حائل تا عمق ۳۰ ۴۰ کیلومتری کشیده شود یعنی دقیقا مثل همان منطقه ای که ترکیه در سوریه احداث کرده است. منطقه حائل احتمالی در عراق به منظور قطع ارتباط بین «پ ک ک» در عراق و یگان های مدافع خلق (گروه کرد) در شمال سوریه ایجاد می شود.
زکی آکتورک مشاور روابط عمومی وزارت دفاع ترکیه گفت «دو طرف ترکیه ای و عراقی درباره ایجاد تفاهم مشترک درباره مقابله با تروریسم گفتگو کردند».
این منابع افزودند ترکیه به دنبال این است تا تحت حمایت اربیل و به کمک دستگاه اطلاعاتی بغداد و حشد شعبی عملیات نظامی گسترده علیه «پ ک ک» انجام دهد و این ارگان ها «تدابیر شدید امنیتی در سلیمانیه و سنجار» برقرار خواهند کرد.
مقامات عراق درباره این خبرها اظهار نظر نکردند اما یک عضو ارشد ائتلاف «چارچوب هماهنگی» گفت بغداد و آنکارا به یک برداشت مشترک درباره «تهدیدهای حزب کارگران کردستان» رسیدند و مقامات ترکیه ابراز نگرانی کردند که ادامه حضور «پ ک ک» مانع احداث جاده توسعه خواهد شد.



انتقادهای گسترده در عراق از اظهارات «احساسی» سخنگوی دولت

باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)
باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)
TT

انتقادهای گسترده در عراق از اظهارات «احساسی» سخنگوی دولت

باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)
باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)

اظهاراتی که از سوی باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق، مطرح شد و از سوی بسیاری «احساسی» و «غیر حرفه‌ای» توصیف شده‌اند، موجی از انتقادها را در پی داشت؛ به‌ویژه آن‌که تنها چند ساعت پس از پایان اجلاس سران عرب در بغداد و صدور بیانیه پایانی بیان شدند.

این اظهارات، حتی باعث شگفتی و ناراحتی برخی از نزدیکان دولت و دوستان شخصی العوادی شد؛ فردی که به گفته منابع آگاه، همواره به آرامش و خونسردی شهرت داشته است.
یکی از منابع نزدیک به دولت در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» اظهار کرد: «نمی‌دانم چه اتفاقی افتاد که باعث شد آقای العوادی چنین واکنشی نشان دهد؛ او معمولاً فردی آرام و منطقی است.»

خشم و واکنش تند

العوادی در گفت‌وگویی تلویزیونی و با لحنی تند و خشمگین اظهار داشت: «یکی از دستاوردهای این اجلاس آن است که به دیگران بگوییم: به ما احترام بگذارید، ما قوی هستیم. اگر کسی نگران بازگشت رهبری عربی عراق است، باید بداند که ما چنین قصدی نداریم.»
او با این سخنان به نوعی به دوران صدام حسین و پیامدهای جنگ‌افروزانه‌ی آن دوره اشاره کرد.

منبع مذکور افزود: «به نظر می‌رسد فشارهای مربوط به میزبانی اجلاس و انتقادهایی که از سطح مشارکت هیئت‌های عربی مطرح شد، بر برخی از مسئولان دولت تأثیر گذاشته است.»

وی در عین حال گفت که مشخص نیست آیا نخست‌وزیر محمد شیاع السودانی قصد دارد به دلیل این اظهارات، العوادی را از سمت خود برکنار کند یا خیر.

نخست‌وزیر السودانی در پایان اجلاس ضمن قدردانی از مشارکت کشورهای عربی گفت: «به نمایندگی از دولت و ملت عراق، از برادران عربی که در دو اجلاس سیاسی و توسعه‌ای بغداد شرکت کردند، تشکر می‌کنم. امیدواریم نتایج این نشست‌ها در تحقق آرمان‌های ملت‌های عربی مؤثر باشد.»

او افزود: «بغداد همواره عرصه‌ای برای همکاری مشترک عربی، مظهر قدرت و جایگاهی اثرگذار در روند تصمیم‌سازی عربی خواهد بود. ابتکارات و مصوباتی که از این اجلاس‌ها حاصل شد، پاسخی درخور به چالش‌های منطقه‌ای است. مردم عراق با آغوشی باز پذیرای هر تلاش واقعی برای آینده‌ای بهتر، ثبات و توسعه هستند.»

درخواست برای اصلاح یا عذرخواهی

در واکنش به سخنان العوادی، عماد عبداللطیف سالم، استاد اقتصاد در دانشگاه بغداد، در یادداشتی نوشت: «امیدوارم آقای باسم العوادی، سخنگوی محترم دولت، این سخنان را اصلاح کرده یا از آن عذرخواهی کند.»

به نظر می‌رسد موضوع سطح پایین نمایندگی برخی کشورها در اجلاس بغداد، ناراحتی‌هایی را در میان مقامات عراقی، از جمله سخنگوی دولت، ایجاد کرده است؛ با وجود آنکه مسئولان بارها از موفقیت نشست و توازن در سطح مشارکت دفاع کرده‌اند.

العوادی در مصاحبه‌ای دیگر که روز شنبه انجام شد، اظهار داشت: «تعامل سیاسی عراق با کشورهای عربی و سیاست خارجی ما، بر پایه درس‌هایی که از این اجلاس و سطح مشارکت کشورهای عربی گرفتیم، شکل خواهد گرفت. ما همچنان به رویکرد مثبت خود نسبت به برادران عرب پایبندیم، اما این اجلاس برای ما تجربه‌ای آموزنده بود.»

او افزود: «تعامل ما با کشورهای عربی ادامه خواهد داشت، اما این اجلاس، نقطه عطفی مهم برای دستگاه دیپلماسی عراق بود و بی‌تردید سیاست خارجی کشور بر مبنای نتایج و درس‌های آن بازنگری خواهد شد.»