منبع اردنی: اشاره حماس به بازگشت به عمّان «تحریک آمیز» است

او گفت که اردن به دوره «دفاتر جناح‌ها» برنمی گردد

بارگیری کمک‌های پزشکی بر روی یک هواپیمای نظامی اردنی قبل از پرواز به غزه (آرشیویی نیروهای مسلح اردن - خبرگزاری فرانسه
بارگیری کمک‌های پزشکی بر روی یک هواپیمای نظامی اردنی قبل از پرواز به غزه (آرشیویی نیروهای مسلح اردن - خبرگزاری فرانسه
TT

منبع اردنی: اشاره حماس به بازگشت به عمّان «تحریک آمیز» است

بارگیری کمک‌های پزشکی بر روی یک هواپیمای نظامی اردنی قبل از پرواز به غزه (آرشیویی نیروهای مسلح اردن - خبرگزاری فرانسه
بارگیری کمک‌های پزشکی بر روی یک هواپیمای نظامی اردنی قبل از پرواز به غزه (آرشیویی نیروهای مسلح اردن - خبرگزاری فرانسه

رهبران جنبش حماس با اظهارات مستقیم سیاسی از خارج، گاهی از ترکیه و گاهی از ایران، بار دیگر به درگیری‌های رسانه‌ای با اردن بازگشته‌اند. یک منبع آگاه اردنی به «الشرق الاوسط» گفت که بازگشایی پرونده بازگشت آنها به پادشاهی هاشمی اردن «تحریک آمیز» و «بی فایده» است.
نیروهای حماس در سال ۱۹۹۹ در زمان نخست‌وزیری عبدالرئوف الروابده، به دلایل امنیتی اردن را ترک کرده بودند.
درگیری‌هایی که از آغاز حوادث هفتم اکتبر مرتباً تکرار می‌شود، با اظهارات موسی ابومرزوق، از رهبران حماس، از شبکه العالم ایران چرخشی تازه به خود گرفت. وی گفته است «اگر قرار باشد رهبران حماس به کشور دیگری منتقل شوند به اردن خواهند رفت».
در شرایطی که دولت اردن بارها تأکید کرده بود که «هیچ تماسی بین آن و جنبش به ویژه از آغاز جنگ غزه وجود ندارد».

جلب توجه

این منبع اردنی معتقد است که اظهارات ابومرزوق در چارچوب «توسل مجدد به خیابان اردن» و «تحریک حکومت اردن» صورت می‌گیرد.
وی افزود: «این اقدامی جدید شبیه به تلاش‌های قبلی رئیس سابق دفتر سیاسی (حماس)، خالد مشعل، و رهبران نظامی جنبش در غزه، از طریق «درگیر کردن پادشاهی در محاسبات سیاسی خود» است.
این منبع گفت: «ابومرزوق طوری صحبت می‌کند که گویی هیچ دولتی در اردن وجود ندارد که تصمیم بگیرد چه کاری انجام دهد. اردن صفحه دفاتر جناح‌های فلسطینی را ورق زده است و به آن بازنمی‌گردد».
اظهارات ابومرزوق و اظهارات مشابه پیش از آن، توسط منبع اردنی در مصاحبه با «الشرق الاوسط» رد شد. او گفت که اردن تحت هیچ شرایطی حضور رهبران حماس در خاک خود را نخواهد پذیرفت.
وی در عین حال اشاره کرد که تلقین در مورد اینکه کدام یک از آنها تابعیت اردنی دارند (یعنی رهبران حماس) و حق بازگشت وی گفت: «هرکسی که تابعیت اردنی داشته باشد و بخواهد برگردد باید ارتباط خود را با هر سازمان خارجی کاملاً قطع کند».
همان منبع اشاره می‌کند که هرگونه احتمال بازگشت مطابق با شرایط مورد نیاز اردن و مطابق با مفاد قانون شامل «عدم افتتاح دفتر برای هیچ‌یک از سازمان‌های فلسطینی» است.
از آغاز جنگ در غزه، پادشاهی اردن اعلام کرد که «تشکیلات ملی فلسطین» نماینده قانونی کشور فلسطین است و سفارت آن در عمان معتبر و قانونی است.
به گزارش شبکه العالم، ابومرزوق به دنبال یادآوری حضور قبلی حماس در خاک اردن بود و بدون اشاره به دلایل خروج حماس در آن زمان، گفت که رهبران آن «اغلب اردنی هستند».
وی افزود: «کادر رهبری حماس ابتدا در اردن حضور داشت تا اینکه از قطر خواسته شد که میزبان آنان باشد لذا از اردن به قطر نقل مکان کردیم. اخبار منتشره دربارهٔ اینکه به عراق، سوریه، ترکیه و ... خواهیم رفت تبلیغات رسانه ای برای فشار بر قطری هاست. و هیچ خبری بین ما و دولت قطر در این مورد نیست».
وی همچنین اظهار کرد: همه اینها ساخته و پرداخته رسانه‌ها است تا قطر را وادار به وارد آوردن فشار بر حماس برای امتیازدهی در مذاکرات مبادله اسرا کنند.

گذرنامه‌ها

اگرچه ابومرزوق در صحبت‌های خود در مورد انتقال به اردن گفت که «در این مورد صحبتی نیست» (یعنی این گزینه روی میز نیست)، اما اظهار کرد که «اکثر رهبران حماس از مردم اردن هستند و گذرنامه اردنی دارند لذا همه این صحبت‌ها بی‌ارزش است، لذا اگر قرار بر رفتن باشد به اردن خواهند رفت زیرا اردن دارای مردمی مهمان نواز و سخاوتمند است که از مقاومت حمایت می‌کند و روابط ما با نظام اردن نیز خوب است و مشکلی برای اقامت در این کشور نداریم».

موسی ابومرزوق، از رهبران حماس، هنگام شرکت در مراسم تشییع جنازه صالح العاروری، از رهبران این جنبش، پس از ترور وی در نزدیکی بیروت در ۲ ژانویه (AP)

ابومرزوق اظهار کرد که مشکل این است که این آمریکا بود قطر را وادار کرد که رهبری حماس را بپذیرد لذا اگر فشار آمریکا نباشد رهبران حماس به مکان طبیعی خود یعنی اردن خواهند رفت، اما این داستان‌ها ساختگی بوده و اصلاً مشکلی میان ما و قطری‌ها وجود ندارد.

یک انتخاب، نه اخراج

پیش از اظهارات ابومرزوق، اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس از استانبول در دیدار با تعدادی از نمایندگان «بلوک پارلمانی اصلاحات» اردن وابسته به «جنبش اسلامی» در اردن، دربارهٔ اردن اظهاراتی داشت.
رسانه‌ها به نقل از نمایندگانی که در این نشست حضور داشتند، هنیه تأکید کرد که جنبش در امور داخلی اردن مداخله نخواهد کرد، در حالی که بیانیه منتشر شده از سوی جنبش تأکید هنیه را تأیید کرد که اردن اهمیت ویژه ای در موضوع فلسطین پیدا کرده است.
مقامات سیاسی سابق تأکید می‌کنند که اردن «از استفاده از توصیف اخراج» در مورد خروج رهبران حماس از اردن برای ملاحظات قانونی خودداری می‌کند.
در حالی که چندین مقام در آن زمان گزارش دادند که خروج رهبران حماس در مواجهه با ادامه محاکمه داخلی آنها یک «گزینه» بود.
از سوی دیگر، گزارش‌های مطبوعاتی حاکی از آن است که هنیه مقامات و شخصیت‌های مردمی اردنی را به دلیل تسلیت ندادن به شهادت ۳ پسر و ۴ نوه‌اش «مقصر» می‌داند.
نیمه دوم ماه رمضان شاهد تشدید لفاظی‌های رسمی اردن علیه آنچه مداخله در امور داخلی تلقی می‌شد، بود. این تنش در پس‌زمینه فراخوان‌ها برای «تشدید اعتراض‌ها در اردن» و ملتهب کردن خیابان‌ها بود و این امر منجر به یک کمپین دستگیری در میان معترضان به اتهام حمله به اموال عمومی و مقاومت در برابر پرسنل امنیتی شد.

یک کامیون امدادی اردن به عنوان بخشی از کمک‌های بشردوستانه و بزرگ‌ترین کاروان از زمان شروع جنگ در غزه

روزنامه «الشرق الاوسط» مطلع شد: «بیشتر دستگیرشدگان در ارتباط با اعتراضات از ابتدای ۷ اکتبر به استثنای تعداد محدودی آزاد شدند».
منابع حقوقی اشاره کردند که «هیچ اتهامی در خصوص سردادن شعار در حمایت از حماس و رهبران آن در جریان اعتراضات مردمی مطرح نشده است». با این حال، منابع گفتند که «برخی از بازداشت شدگان با طرف‌های خارجی ارتباط دارند و از خارج از کشور پول و دستورالعمل دریافت می‌کنند».
اردنی‌ها خود را برای شرکت در انتخابات مجلس بیستم در دهم سپتامبر آینده آماده می‌کنند.
هفته گذشته، پادشاه اردن عبدالله دوم دستور داد تا انتخابات امسال به موقع برگزار شود تا از آنچه در محافل سیاسی در مورد احتمال به تعویق افتادن انتخابات به دلیل ملاحظات مربوط به اوضاع منطقه و جنگ در نوار غزه منتشر شده، جلوگیری شود.



اسرائیل بی خیال گروگان ها اهرم قدرت «حماس» شد؟  

اسرائیل بی خیال گروگان ها اهرم قدرت «حماس» شد؟  
TT

اسرائیل بی خیال گروگان ها اهرم قدرت «حماس» شد؟  

اسرائیل بی خیال گروگان ها اهرم قدرت «حماس» شد؟  

«حماس» از گروگان هایی که در حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ از اسرائیل ربود به عنوان اهرم اصلی که قدرت چانه زنی این گروه را افزایش داد استفاده کرد. «حماس» با استفاده از بحث گروگان ها در مذاکرات با اسرائیل در موضع برابر قرار گرفت و به همین دلیل آتش بس برقرار شد. اما آیا اسرائیل بامداد سه شنبه (۱۸ مارس) با از سرگیری جنگی کوبنده تر از قبل بی خیال گروگان ها شد؟
کارشناسانی که «الشرق الاوسط» با آنها گفتگو کرد معتقدند که گروگان های باقی مانده در غزه به دلیل اینکه نظامی هستند یک اهرم فشار بزرگ بر دولت اسرائیل به شمار می روند.
برخی منابع «حماس» می گویند که بقیه گروگان ها نظامی هستند و برخی سرباز و بعضی دیگر نظامیان درجه دارند که از مراکز نظامی گوناگون در غلاف غزه در حمله ۷ اکتبر به اسارت گرفته شدند. «حماس» و تعدادی از گروه های مسلح فلسطینی که اسرائیلی ها را به اسارت گرفتند پیشتر اعلام کردند که برخی از گروگان های آزاد شده سرباز و از اعضای دستگاه های امنیتی اسرائیل بودند اما اسرائیل این اطلاعات را تکذیب کرد.
طبق آمار اعلام شده «حماس» ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حدود ۲۵۰ نفر را از اسرائیل را ربود که از این مجموع بنا به آمار دولت اسرائیل دستکم ۳۴ نفر کشته شده اند. البته گمان می رود عدد واقعی کشته شدگان بیشتر باشد.
آمار و گزارش های اسرائیل می گویند که ۱۰۹ نفر از گروگان ها طی جنگ آزاد شدند و به اینها باید ۸ نفر دیگر را اضافه کرد که ارتش اسرائیل آزاد کرد. جسد ۳۷ نفر از گروگان ها نیز پیدا شده و ۳ گروگان فرار کردند اما بر اثر حملات هوایی اسرائیل کشته شدند.
«حماس» تا نیمه ژانویه که آتش بس شد حدود ۹۴ گروگان داشت که طبق برخی گزارش ها ۶۰ نفر آنها تا آن زمان زنده بودند و بقیه در حملات اسرائیل کشته شدند.

شیری بیباس به همراه دو کودکش ربوده و به غزه منتقل شدند (آسوشیتد پرس)

مرحله اول توافق آتش بس اول مارس پایان یافت. حدود یک هزار نفر از اسرای فلسطینی در زندان های اسرائیل در مرحله اول در ازای ۳۳ نفر از گروگان های «حماس» آزاد شدند که ۲۵ نفرشان زنده و بقیه مرده بودند.
یک منبع آگاه به «الشرق الاوسط» گفت «حماس» هنوز حدود ۶۱ گروگان دارد که دستکم ۳۵ نفر آنها زنده هستند.
سوال اینجا این است حالا که اسرائیل بامداد سه شنبه جنگ را از سرگرفت تکلیف این گروگان ها چه خواهد شد. خانواده های گروگان ها می گویند دولت آنها را به حال خود رها کرد.

قوی ترین اهرم فشار

این منبع آگاه خاطر نشان کرد «گروگان ها قوی ترین اهرم فشار (حماس) در رویارویی با ماشین جنگ اسرائیل هستند. (حماس) همه مفاد توافق آتش بس و ورود به مرحله دوم را کاملا اجرا کرد. در مرحله دوم می بایست گروگان های زنده و مرده بیشتری آزاد شوند و در ازای آن اسرائیل از غزه خارج شود و آتش بس پایدار برقرار گردد».
اسرائیل چوب لای چرخ مرحله دوم توافق آتش بس گذاشت و حاضر به خروج از غزه نشد و بهانه اش این بود که هیچ تضمینی نیست «حماس» پس از عقب نشینی اسرائیل از غزه بقیه گروگان ها را تحویل دهد و باید همه گروگان ها یک دفعه آزاد شوند. «حماس» قبول نکرد و گفت تضمینی برای خروج اسرائیل از غزه و برقراری آتش بس سراسری و پایدار و رسیدن به راه حل عادلانه برای مساله فلسطین وجود ندارد.

به دنبال ازسرگیری بمباران غزه روز سه شنبه عده ای از زنان فلسطینی پشت وانتی نشسته اند تا از مناطقی که ارتش اسرائیل سه شنبه دستور تخلیه آنها را داد خارج شوند (رویترز)

استیون ویتکاف فرستاده آمریکا در خاورمیانه پیشنهاد داد که «حماس» ۱۱ نفر از گروگان های زنده و برخی از گروگان های مرده را در یک روز تحویل دهد. البته این پیشنهاد بعدا تعدیل شد و ویتکاف گفت که «حماس» ۵ نفر از گروگان های زنده و بعضی از گروگان های مرده را در ده روز تحویل بدهد و در ازای آن ۵۰ روز آتش بس تمدید شود و سپس بقیه گروگان ها آزاد شوند و آتش بس برای ۵۰ روز دیگر دوباره تمدید گردد.
«حماس» در پاسخ به پیشنهاد ویتکاف گفت که حاضر است در ازای آزادی شماری از اسرای فلسطینی و تمدید دوره آتش بس و ورود کمک و گفتگو درباره خروج اسرائیل و رسیدن به آتش بس پایدار یکی از گروگان های زنده اسرائیلی آمریکایی و حدود ۴ نفر از گروگان های مرده آمریکایی را آزاد کند.

آیا اسرائیل از «مهم ترین» گروگان ها دست کشید؟

سمیر فرج کارشناس مصری مسائل استراتژیک بر این باور است که گروگان هایی که هنوز دست «حماس» هستند خواه مرده و خواه زنده «بزرگ ترین اهرم فشارند».
او در گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «بزرگ ترین فشار و سرزنش به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل از جانب خانواده گروگان هاست و بنابراین اسرائیل توجه زیادی برای بازگرداندن گروگان ها دارد».
سمیر راغب کارشناس مصری مسائل استراتژیک با سمیر فرج هم نظر است. او در گفتگو با «الشرق الاوسط» معتقد است که ««حماس» به نظر می رسد گروگان های اندکی دارد اما طبق اطلاعات در دسترس شماری از فرماندهان نظامی اسرائیل از جمله گروگان های باقی مانده هستند».
بسیاری از خانواده گروگان ها با از سرگیری حملات گسترده و کوبنده اسرائیل از بامداد سه شنبه در غزه می خواهند بدانند تکلیف این گروگان ها چه خواهد شد. آنها می گویند دولت نتانیاهو گروگان ها را تنها گذاشت.
به گزارش روزنامه تایمز اسرائیل «انجمن خانواده گروگان ها و مفقود الاثرها» در بیانیه ای گفتند دولت اسرائیل «ترجیح داده گروگان ها را قربانی کند».
این بیانیه افزود «بیم و دغدغه اصلی خانواده ها و گروگان ها و مردم اسرائیل به واقعیت تبدیل شد. ما وحشت زده و عصبانی و بیمناک هستیم که مبادا روند برگرداندن عزیزانمان عمدا خراب شود».
یک منبع مسئول جنبش «حماس» گفت یکی از اسرای اسرائیلی در نوار غزه بامداد سه شنبه کشته و دو تن دیگر زخمی شدند. خبرگزاری «معا» فلسطین به نقل از این منبع گزارش داد که این گروگان ها به دلیل حملات هوایی اسرائیل در نوار غزه کشته و زخمی شدند.
از سوی دیگر «حماس» گفت نخست وزیر اسرائیل می خواهد جنگ در غزه را «حلقه نجات خود» برای نجات از مشکلات سیاسی داخلی اش قرار دهد حتی اگر در این راه گروگان ها «قربانی» شوند.
وزارت بهداشت غزه اعلام کرد دستکم ۴۰۰ نفر در نوار غزه روز سه شنبه بر اثر حملات اسرائیل جان باختند که شمار زیادی از کودکان در میان قربانیان وجود دارند.