آتش‌بس غزه؛ رایزنی بدون نتیجه

القسام با بمباران کرم ابو سالم، اسرائیل را غافلگیر کرد

فلسطينيون يتفقدون موقع غارة إسرائيلية على منزل في رفح جنوب قطاع غزة الأحد (رويترز)
فلسطينيون يتفقدون موقع غارة إسرائيلية على منزل في رفح جنوب قطاع غزة الأحد (رويترز)
TT

آتش‌بس غزه؛ رایزنی بدون نتیجه

فلسطينيون يتفقدون موقع غارة إسرائيلية على منزل في رفح جنوب قطاع غزة الأحد (رويترز)
فلسطينيون يتفقدون موقع غارة إسرائيلية على منزل في رفح جنوب قطاع غزة الأحد (رويترز)

علیرغم «خوش‌بینی» که در چند روز گذشته در مورد نهایی شدن قریب‌الوقوع آتش‌بس میان اسرائیل و جنبش حماس در غزه حاکمفرما بود، اظهارات دو طرف، تا عصر دیروز، سرنوشت رایزنی‌های متزلزل را بر روی سنگ بند «پایان جنگ» که حماس به آن چسبیده و تل آویو آن را رد می‌کند، حل نکرد.
در حالی که اعلام شده بود که هیئت حماس عصر دیروز پس از ارائه پاسخ خود به مفاد پیشنهاد مصر برای آتش‌بس، قاهره را ترک خواهد کرد، اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، تأکید کرد که «این جنبش همچنان مشتاق دستیابی به یک توافق جامع و منسجم برای پایان دادن به جنگ و تضمین خروج اسرائیل از غزه است».
اما از سوی دیگر، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل دیروز گفت که اسرائیل «نمی‌تواند» شرط حماس برای پایان دادن به جنگ را بپذیرد تا با پیشنهاد آتش‌بس موافقت کند.
او معتقد بود که «تسلیم شدن» به خواسته‌های حماس «شکست وحشتناکی» برای اسرائیل خواهد بود.
واشینگتن و تل‌آویو در روزهای اخیر حماس را مسئول تأخیر در توافق دانستند، در حالی که هنیه دیروز گفت: «نتانیاهو می‌خواهد برای ادامه تجاوز و گسترش درگیری توجیه‌های دائمی ابداع کند».
قاهره میزبان دور جدیدی از مذاکرات، هیئتی از جنبش حماس و نمایندگان کشورهای میانجی مصر، قطر و ایالات متحده بود، در حالی که اسرائیل هیأتی اعزام نکرد.
در سطح میدانی، گردان‌های القسام (شاخه نظامی حماس) نیروهای اسرائیلی مستقر در پایگاه نظامی کرم ابو سالم در شرق شهر رفح را با شلیک موشک غافلگیر و حدود ۱۰ اسرائیلی را مجروح کردند.
یک منبع امنیتی مصری گفت: طرف اسرائیلی به مقامات مصری از بستن گذرگاه کرم ابو سالم و توقف ورود کامیون‌های کمک رسانی به نوار غزه از این گذرگاه به مدت نامحدود اطلاع داده است.
در اسرائیل، در محافل دولتی بین تیمی که شامل وزرای «اردوگاه ملی» به رهبری بنی گانتز و طرفی که شامل یک سوم اعضای دولت (۱۳ وزیر) است و یک گروه دیگر اختلاف افتاد.
گروه نخست جلسه هفتگی را تحریم کرد و دیگری جلسه را ترک کرد و به تظاهرات علیه دولت پیوست و از آن خواست تا توافق با حماس را رد کند، جنگ را ادامه دهد و به رفح حمله کند، اما گروه سوم در جلسه شرکت کرد، اما او درگیر تصمیم بسته شدن دفاتر شبکه الجزیره قطر بود که «به اتفاق آرا» اتخاذ شد و مقامات شروع به اجرای آن کردند.



پنج درخواست ترامپ از الشرع پس از رفع تحریم‌ها

احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در ریاض دیدار کرد (رویترز)
احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در ریاض دیدار کرد (رویترز)
TT

پنج درخواست ترامپ از الشرع پس از رفع تحریم‌ها

احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در ریاض دیدار کرد (رویترز)
احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در ریاض دیدار کرد (رویترز)

دیدار رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، با رئیس‌جمهوری سوریه، احمد الشرع، به دعوت و با میانجی‌گری شاهزاده محمد بن سلمان، ولی‌عهد سعودی و رئیس شورای وزیران، ۳۳ دقیقه به طول انجامید. همچنین رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، به‌صورت تلفنی به این نشست پیوست.
این نخستین دیدار میان رؤسای جمهوری آمریکا و سوریه طی ۲۵ سال گذشته بود و پس از آن صورت گرفت که ترامپ به‌طور غیرمنتظره‌ای اعلام کرد ایالات متحده تمام تحریم‌ها علیه سوریه را لغو خواهد کرد.
کارولین لیفیت، سخنگوی کاخ سفید، در بیانیه‌ای اعلام کرد که رئیس‌جمهوری ترامپ متعهد شده است که در کنار پادشاهی سعودی برای تشویق به صلح و شکوفایی در سوریه همکاری کند. ولی‌عهد سعودی نیز از تصمیم ترامپ برای رفع تحریم‌ها تمجید کرد و آن را تصمیمی شجاعانه خواند.
لیفیت همچنین گفت ترامپ از اردوغان و ولی‌عهد محمد بن سلمان به‌خاطر دوستی‌شان تشکر کرد و به رئیس‌جمهوری سوریه، احمد الشرع، گفت که «فرصتی بزرگ برای انجام کاری تاریخی در کشورش» دارد و او را تشویق به اقدام بزرگ برای مردم سوریه کرد.
به گفته لیفیت، ترامپ پنج درخواست از الشرع مطرح کرد؛ اول امضای توافق‌نامه ابراهیم برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل، دوم مطالبه برای خروج همه جنگجویان خارجی از سوریه، سوم اخراج اعضای گروه‌های مسلح فلسطینی، چهارم همکاری با آمریکا برای جلوگیری از بازگشت داعش، پنجم پذیرفتن مسئولیت بازداشتگاه‌های داعش در شمال شرقی سوریه.
ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران هنگام پرواز از ریاض به دوحه گفت: «به الشرع گفتم امیدوارم به‌محض آنکه اوضاع تثبیت شود، به توافق ابراهیم بپیوندید؛ او گفت: بله. اما کارهای زیادی در پیش دارند.»
از سوی دیگر، رئیس‌جمهوری سوریه، احمد الشرع، از ترامپ، ولی‌عهد محمد بن سلمان و رئیس‌جمهوری ترکیه اردوغان بابت تلاش‌هایشان برای ترتیب دادن این دیدار تشکر کرد و اذعان داشت که خروج ایرانی‌ها از سوریه فرصت مهمی را فراهم کرده است. او همچنین بر منافع مشترک سوریه و آمریکا در مبارزه با تروریسم و حذف تسلیحات شیمیایی تأکید کرد.
الشرع پایبندی سوریه به توافق جداسازی نیروها با اسرائیل در سال ۱۹۷۴ را مورد تأکید قرار داد و ابراز امیدواری کرد که سوریه به حلقه‌ای کلیدی برای تسهیل تجارت بین شرق و غرب تبدیل شود. او از شرکت‌های آمریکایی دعوت کرد در بخش نفت و گاز سوریه سرمایه‌گذاری کنند.
پیش از دیدار با ترامپ، الشرع چند پیشنهاد برای تقویت روابط با آمریکا ارائه داده بود؛ از جمله ساخت برجی به نام ترامپ در دمشق و همچنین آمادگی برای پیشرفت در رابطه با اسرائیل و دادن دسترسی به ذخایر نفت و گاز سوریه به آمریکا.
بر اساس گزارش‌های رسانه‌ای، جاناتان باس، فعال حامی ترامپ، در ۳۰ آوریل (آوریل) به‌مدت ۴ ساعت با احمد الشرع در دمشق دیدار کرده بود؛ همراه با برخی فعالان سوری و نمایندگانی از کشورهای خلیج. این دیدار بخشی از تلاشی گسترده‌تر برای میانجی‌گری جهت برگزاری دیدار میان الشرع و ترامپ در ریاض، در صبح چهارشنبه بود.
ترامپ به خبرنگاران گفت می‌خواهد با لغو تحریم‌ها «آغازی تازه» به سوریه ببخشد؛ تحریم‌هایی که موجب انزوای سوریه از نظام مالی جهانی شده و روند بازسازی اقتصادی پس از ۱۴ سال جنگ را مختل کرده بود.
دیدار میان ترامپ و الشرع غافلگیرکننده بود؛ هم به‌خاطر برنامه فشرده ترامپ و هم به‌خاطر نبود اجماع در تیم او درباره نحوه تعامل با سوریه.
تحلیل‌گران بر این باورند که ابتکار ترامپ برای رفع تحریم‌ها و دیدار با رئیس‌جمهوری الشرع، با هدف کاهش تنش‌ها با اسرائیل صورت گرفت؛ کشوری که پس از سرنگونی رژیم بشار اسد، حملات هوایی خود به سوریه را به بهانه حمایت از دروزی‌ها و اقلیت‌ها افزایش داده است. خبرگزاری «رویترز» نیز گزارش داده که الشرع مذاکرات غیرمستقیمی با اسرائیل، با میانجی‌گری امارات، برای کاهش تنش‌ها انجام داده است.