جنگ فرسایشی علیه حزب‌الله در جنوب لبنان

تلفات در حال افزایش است… رویارویی همچنان محدود است

الدخان يتصاعد نتيجة غارة اسرائيلية استهدفت مروحين بجنوب لبنان (أ.ف.ب)
الدخان يتصاعد نتيجة غارة اسرائيلية استهدفت مروحين بجنوب لبنان (أ.ف.ب)
TT

جنگ فرسایشی علیه حزب‌الله در جنوب لبنان

الدخان يتصاعد نتيجة غارة اسرائيلية استهدفت مروحين بجنوب لبنان (أ.ف.ب)
الدخان يتصاعد نتيجة غارة اسرائيلية استهدفت مروحين بجنوب لبنان (أ.ف.ب)

در حالی که نبرد جنوب لبنان که حزب‌الله از طریق آن می‌خواست از غزه حمایت و پشتیبانی کند، چند روز پیش وارد هفتمین ماه خود شد، عملیات در آنجا با اعلام «تغییر در عملکرد» جنگجویان حزب‌الله و ایجاد «تعدیل» در استراتژی‌های نظامی اتخاذ شده، شکل‌های جدیدی به خود گرفت.
جنگ کنونی در مقایسه با آخرین جنگی که حزب‌الله در سال ۲۰۰۶ علیه اسرائیل انجام داد، تا حد زیادی از نظر جغرافیایی محدود است. اما کارشناسان می‌گویند که پس از ماه‌ها جنگ و نزدیک شدن تعداد تلفات انسانی آن به کل تلفات «جنگ ژوئیه» در سال ۲۰۰۶، این جنگ به چیزی شبیه «جنگ فرسایشی» علیه حزب‌الله تبدیل شده است.
این آمار در حال حاضر به ۳۰۰ کشته نزدیک می‌شود، در حالی که جنگی که ۱۸ سال پیش رخ داد منجر به کشته شدن ۳۵۰ نیروی حزب شده بود.
در حالی که درگیری‌ها در جنوب کشور با سرعت کمتری نسبت به روزهای گذشته ادامه داشت، شیخ نعیم قاسم معاون دبیرکل حزب‌الله در سخنرانی روز جمعه در مراسمی در بیروت پرسید: «آیا متوجه نشدید که چگونه عملکرد در جبهه جنوب تغییر کرد و برادران مجاهد از درس‌ها و عبرت‌ها و مطالبی که اخیراً مورد استفاده قرار گرفت، بهره بردند و به برخی از آنها پرداختند و قابلیت‌های خاصی را آشکار کردند؟!».
وی افزود: «در همه جنگ‌های دنیا وقتی جنگ تمام می‌شود، نکات مثبت و منفی را بررسی می‌کنند و برای جنگ بعدی به نکات منفی می‌پردازند. ما از همان دو ماه اول جوانب مثبت و منفی را بررسی کردیم و اصلاحات لازم را انجام دادیم تا دستاورد مهمی حاصل شود و این همان اتفاقی است که مجاهدین به آن دست یافتند».



حوثی ها و پاسخ اسرائیل؛ انتظار و آمادگی و اصرار بر تشدید تنش

ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)
ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)
TT

حوثی ها و پاسخ اسرائیل؛ انتظار و آمادگی و اصرار بر تشدید تنش

ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)
ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)

حوثی ها حتی پس از ضربات کوبنده اخیر اسرائیل علیه «حزب الله» دست از تشدید تنش و تقابل نظامی علیه اسرائیل برنمی دارند. اما شواهد بسیاری نشان می دهند که حوثی ها احتیاط بیشتری به خرج می دهند چرا که می ترسند به سرنوشت «حزب الله» لبنان دچار شوند. حوثی ها همچنان در حال جاه طلبی برای گرفتن امتیاز در این نبرد کنونی در منطقه هستند.

حوثی ها پس از کشته شدن حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» به حملات موشکی و پهپادی به سمت اسرائیل ادامه دادند اما نه حملات پیاپی و بی وقفه بلکه حملات گاه و بیگاه. حملات حوثی ها به کشتی های تجاری در دریای سرخ و اقیانوس هند ادامه دارد و اسرائیل یک حمله هوایی به مواضع حوثی ها انجام داد.

آتش سوزی نزدیک تل آویو پس از حمله موشکی حوثی ها در نیمه سپتامبر (فرانس پرس)

حوثی ها ۷ اکتبر اعلام کردند که با دو موشک بالستیک به منطقه یافا حمله کردند و با چند پهپاد «یافا» و «صماد ۴» یافا و ام الرشراش را مورد هدف قرار دادند. اسرائیل گفت این حملات با حملات موشکی از غزه و لبنان همزمان انجام شد.

عده بسیاری از ناظران غرب از جمله کارشناس و تحلیلگر موسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن بر این باور است که گویا هیچ چیز جلو دار حوثی ها نیست. ناظران و تحلیلگران دیگر می گویند ایران به دلیل معامله برای گرفتن امتیاز در برنامه هسته ای و تحریم های اقتصادی پشت گروه های نیابتی اش را خالی کرد.

یوسف شمسان المقطری پژوهشگر اقتصادی یمنی با این نظر مخالف است و می گوید «ایران با غربی ها وارد معامله ای نمی شود که مجبور به دست کشیدن از گروه های نیابتی اش در منطقه شود. ضربه های کوبنده علیه «حزب الله» لبنان به احتمال زیاد به دلیل برآورد نادرست ایران از شرایط از همان ابتدا بود و آنچه می گذرد مقدمه ای برای فروپاشی نظام گروه های نیابتی ایران در منطقه است».

المقطری در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «پس از آن ایران حتی قدرت چانه زنی و مذاکره درباره مسائل اقتصادی و امنیتی و سیاسی و هسته ای از جمله برداشتن تحریم ها را نیز از دست می دهد».

المقطری در گفتگو با «الشرق الاوسط» یاد آور شد «ایران به دلیل ضرر و زیان هنگفت در محور تقابل نظامی مستقیم با اسرائیل در جبهه های لبنان و فلسطین به دنبال امتیازگیری و منفعت در یمن است. یمن همچنان بین طمع ورزی های آمریکا و تهدیدهای ایران گرفتار است اما وضع پس از معامله با اسرائیل از یک سو و با جامعه جهانی از سوی دیگر آرام خواهد شد».

ماموران اسرائیلی در محل انفجار پهپاد حوثی ها در ماه ژوئیه (آژانس عکس اروپا)

عده بسیاری از مردم یمن نگرانند که مبادا حوثی ها از بحث رویارویی نظامی با تل آویو برای افزایش نفوذ و اعمال مالیات های بیشتر از مردم سوءاستفاده کنند. مردمی که بدترین بحران انسانی در دوران معاصر یمن را دارند تجربه می کنند. افزون بر اینکه حوثی ها از ماجرای تقابل نظامی با اسرائیل برای سربازگیری کودکان و ده ها هزار تن دیگر بهره برداری می کنند.

ایران یمن را نگه می دارد

المقطری که پژوهشگر متخصص اقتصاد جنگ در یمن است معتقد است که این معامله حوثی ها را به عنوان ابزار باج خواهی از کشورهای همسایه نگه می دارد و مردم یمن تاوان فروپاشی حضور ایران در لبنان و سوریه را پرداخت می کنند. ایران می خواهد ضرر و زیان هایش را جبران کند که این کار آسانی نیست چرا که ما شاهد فروپاشی پرشتاب و دراماتیکی «حزب الله» لبنان هستیم. ایران در حوزه «حزب الله» دیگر قدرت چانه زنی در وقت کنونی ندارد و اسرائیلی ها از پیروزی های پیاپی خود علیه «حزب الله» به وجد آمده اند.

بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که اگر اسرائیل به همین منوال به تصفیه و از بین بردن نفوذ «حزب الله» در لبنان ادامه دهد مناطق تحت کنترل حوثی ها میدان باز رژیم ایران است تا در این میدان به تجدید ساختار و تنظیم دوباره آرایش گروه های نیابتی اش در منطقه بپردازد.

ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)

محمد الحمیری استاد دانشگاه و پژوهشگر روابط بین الملل یمنی می گوید «فاصله بین حملات حوثی ها در اسرائیل بیشتر شده اما با این حال حوثی ها از این رویارویی دست بر نداشته اند بلکه اعلام کردند که تقابل نظامی چند مرحله ای با حملات فزاینده خواهد بود و غافلگیری های بیشتری در راه است».

الحمیری در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «حوثی ها در موضوع رویارویی با اسرائیل صرفا به دنبال بهره برداری تبلیغاتی و رسانه ای نیستند بلکه می خواهند ابراز وجود کنند و نفوذشان را افزایش دهند. آنچه به تدریج آشکار می شود این است که حوثی ها توانمندی های بسیاری دارند که ائتلاف های بین المللی آنها را از بین نبرده اند و به همین دلیل حوثی ها تمایل فراوان برای دستاوردهای بیشتر دارند».

رهبر حوثی ها پیشتر اعلام کرد که حمله موشکی ماه گذشته به تل آویو جزو مرحله پنجم تشدید تنش است و رویارویی افزایش خواهد یافت.

اسرائیل در آن زمان گفت که یک موشک در محوطه خالی از سکنه اصابت کرده اما منجر به آتش سوزی در سطح گسترده شده است.

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل آن زمان گفت که حوثی ها «تاوان سنگینی» خواهند داد. او به حوثی ها یاد آور شد که حملات هوایی ۲۰ ژوئیه به بندر حدیده را به خاطر داشته باشند.

اولویت های اسرائیل

اسرائیل چندین بار برای حوثی ها خط و نشان کشید که آخرین مورد پس از کشته شدن نصر الله و حمله حوثی ها با موشک بالستیک به تل آویو بود. ارتش اسرائیل آن زمان گفت که وقت در هم کوبیدن حوثی ها نیز فرا خواهد رسید. یک روز پس از این اظهارات بود که اسرائیل به تاسیسات متعدد عمدتا اقتصادی و غیر نظامی مثل نیروگاه های برق و جایگاه های سوخت در مناطق تحت کنترل حوثی ها حمله کرد.

فارس البیل تحلیلگر سیاسی یمنی در گفتگو با «الشرق الاوسط» گفت «به نظرم حوثی ها با ادامه حملات موشکی به اسرائیل می خواهند بگویند که رویارویی شان با اسرائیل ادامه دارد. حملات حوثی ها پس از حملات هوایی ماه ژوئیه اسرائیل به بندر حدیده کاهش یافت که این امر موجب نارضایتی هواداران حوثی شد. اضافه بر این حوثی ها می خواستند «محبت های حزب الله» که کمک و حمایت و تجربه دراختیارشان گذاشت را جبران کنند».

البیل اضافه کرد حوثی ها به دنبال جنگ مستقیم با اسرائیل نیستند اما می خواهند آبروی محور مقاومت را در قبال حملات پیاپی اسرائیل حفظ کنند.

تجمع هواداران حوثی در صنعا پس از کشته شدن حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» لبنان (فرانس پرس)

صلاح علی صلاح پژوهشگر یمنی در این باره معتقد است «اعلام حملات موشکی توسط حوثی ها و اعتراف مقامات اسرائیلی به وقوع این حملات تفاوت دارد چرا که حوثی ها می گویند موشک هایپرسونیک دارند اما اسرائیل می گویند حوثی ها فاقد این نوع موشک هستند. این نشانگر این است که رویارویی وارد مرحله جنگ تکنولوژی شده است».

صلاح در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «اسرائیل با توجه به اولویت هایش ممکن است در برهه ای از این رویاریی با گروه های نیابتی ایران پاسخ به حوثی ها را عقب بیندازد اما اسرائیل حملات حوثی ها را بی پاسخ نخواهد گذاشت».

او افزود «اسرائیل فعلا سرگرم فلسطین و غزه و لبنان است و در مرحله بعدی وارد فاز از میان برداشتن گروه های وابسته به رژیم ایران در سوریه و سپس در عراق و بعد در یمن خواهد شد. اسرائیل اگر تحولی در برنامه اش پیش نیاید طبق نزدیکی جغرافیایی به این گروه ها اولویت بندی می کند».

این پژوهشگر یمنی اضافه کرد که بعید است حوثی ها صرفا حملات موشکی نمایشی انجام دهند بلکه آنها واقعا به دنبال کمک به «حزب الله» لبنان هستند که خدمات لجستیکی و تجربیات و آموزش های فراوانی در اختیارشان قرار داد و به اینها باید خدمات رسانه ای و سیاسی را هم افزود. حوثی ها می دانند که تضعیف «حزب الله» در آینده باعث تضعیف آنها نیز خواهد شد و اسرائیل دیر یا زود به حسابشان خواهد رسید و انتقام خواهد گرفت.