پادشاه بحرین ابتکار عمل «کنفرانس بین المللی صلح» در خاورمیانه را مطرح کرد

در اظهارات افتتاحیه نشست سران اتحادیه عرب 

TT

پادشاه بحرین ابتکار عمل «کنفرانس بین المللی صلح» در خاورمیانه را مطرح کرد

تابلوی خیابانی با پرچم کشورهای شرکت کننده در نشست رهبران عرب در بحرین (رویترز)
تابلوی خیابانی با پرچم کشورهای شرکت کننده در نشست رهبران عرب در بحرین (رویترز)

ملک حمد بن عیسی آل خلیفه پادشاه بحرین خواستار برگزاری کنفرانس بین المللی صلح در خاورمیانه و حمایت از به رسمیت شناخته شدن کشور فلسطین و پذیرش عضویت آن در سازمان ملل شد.
پادشاه بحرین پنجشنبه (۱۶ مه) در آغاز سی و سومین نشست رهبران اتحادیه عرب افزود «بحرین به دنبال نقش آفرینی برای حل مسائل کلیدی در راستای حفظ ثبات و توسعه منطقه از طریق چندین ابتکار عمل است؛ پیشنهاد ایجاد سیستم آموزشی و سلامت برای جنگ زدگان در منطقه و ابتکار عمل توسعه و افزایش همکاری عربی در حوزه فین تک و تحول دیجیتالی». او ابراز امیدواری کرد که پیشنهادات مطرح شده از طریق «کارگروه های مشترک عربی و با همکاری بین المللی» به مرحله اجرا برسند.
پادشاه بحرین در آغاز سخنرانی خود ضمن خوشامد گویی به حضار گفت «مایه افتخار اینجانب است که ریاست این کنفرانس را از ملک سلمان بن عبد العزیز آل سعود خادم حرمین شریفین و پادشاه سعودی تحویل بگیرم. تلاش های سازنده و ابتکار عمل های ارزشمند خادم حرمین شریفین با حمایت شاهزاده محمد بن سلمان بن عبد العزیز آل سعود ولیعهد و نخست وزیر سعودی مایه قدردانی است».
ملک حمد بن عیسی خاطر نشان کرد «این نشست در پرتو شرایط منطقه ای و بین المللی بسیار پیچیده با جنگ های ویرانگر و فجایع انسانی دردآور و تهدیداتی که هویت و امنیت و حاکمیت و یکپارچگی و تمامیت ارضی امت ما را نشانه گرفته اند برگزار می شود».
او گفت «همزمان با ادامه تهدیدها و عوامل تهدید کننده امنیت ملی عربی میزان مسئولیت ها برای حفاظت از روند مشترک عربی و آغاز فصل نوینی از ثبات و توسعه در راستای تامین اهداف مشترک به عنوان قدرت تمدن ساز و توانا برای همگامی با نیازمندی های کنونی و پیشرفت های پرشتاب افزایش یافته است».
پادشاه بحرین در مورد مساله فلسطین توضیح داد «حقوق مشروع ملت فلسطین برای برخورداری از امنیت و‌ آزادی و حق تعیین سرنوشت در حال پایمال شدن است و نیاز ما به تبلور موضع عربی و بین المللی مشترک و فوری برای پایان جنگ ها و برقراری صلح عادلانه و پایدار به عنوان تنها گزینه ممکن افزایش پیدا می کند. ما از طریق گفتگو و همبستگی جمعی می توانیم به چنین دستاوردی برسیم و انسانیت خود را در نبرد برای صلح پیروز کنیم».
پادشاه بحرین اضافه کرد «ما امروز برای فلسطین گرد هم آمدیم. ما اینجاییم تا تاکید کنیم منافع ملت فلسطین با وحدت صف تامین می شود و این هدف مد نظر است و سازمان آزادی بخش فلسطین به عنوان تنها نماینده مشروع این وحدت نقش آفرینی خواهد کرد».
او گفت «تشکیل کشور مستقل فلسطین برای کشورهای همسایه عربی خیر و خوبی به ارمغان می آورد تا همه از بحران ها عبور کرده و دست در دست هم برای سازندگی و توسعه محوری و کمک به برادران خود در فلسطین تلاش کنند. مصالحه و گفتگوی سیاسی جدی تنها راه برای رسیدن به این هدف است که امیدواریم به زودی در جهان عرب شاهد آن باشیم».



فاصله‌گیری اسد، کاهش حمایت السودانی و مخالفت میقاتی با طرح «وحدت جبهه‌ها»


رهبران حماس، حزب‌الله، جهاد اسلامی و حوثی‌ها در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان حضور داشتند؛ در پس‌زمینه نیز معاون رئیس‌جمهور سوریه، فیصل مقداد دیده می‌شود (رویترز)
رهبران حماس، حزب‌الله، جهاد اسلامی و حوثی‌ها در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان حضور داشتند؛ در پس‌زمینه نیز معاون رئیس‌جمهور سوریه، فیصل مقداد دیده می‌شود (رویترز)
TT

فاصله‌گیری اسد، کاهش حمایت السودانی و مخالفت میقاتی با طرح «وحدت جبهه‌ها»


رهبران حماس، حزب‌الله، جهاد اسلامی و حوثی‌ها در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان حضور داشتند؛ در پس‌زمینه نیز معاون رئیس‌جمهور سوریه، فیصل مقداد دیده می‌شود (رویترز)
رهبران حماس، حزب‌الله، جهاد اسلامی و حوثی‌ها در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان حضور داشتند؛ در پس‌زمینه نیز معاون رئیس‌جمهور سوریه، فیصل مقداد دیده می‌شود (رویترز)

منابع مطلع در بغداد به «الشرق الاوسط» اعلام کرده‌اند که دولت محمد شیاع السودانی از تبعات حمله احتمالی اسرائیل به ایران نگران است. این نگرانی به‌ویژه پس از موفقیت در کاهش تأثیر شعار «وحدت جبهه‌ها» افزایش یافته است.

منابع این موضع را به این شکل توضیح دادند:

  • «وحدت جبهه‌ها» به پیوندهای سیاسی و استراتژیک میان کشورهایی اشاره دارد که ایران در آن‌ها نفوذ دارد و به‌ویژه در مورد موضع‌گیری‌های ضد اسرائیلی و همکاری با آمریکا.
  • ایران تمایل ندارد کشورهایی مانند لبنان، سوریه و عراق به‌طور هم‌زمان از تهران و واشنگتن فاصله بگیرند. این مسئله درباره دولت حماس در غزه نیز صدق می‌کند. اما در یمن، نقش ایران به بقای حوثی‌ها و تسلیحات آن‌ها وابسته است.

فرمانده «سازمان بدر» عراق، هادی العامری، در مجلس عزای یحیی السنوار در بغداد در روز یکشنبه گذشته (رویترز)

  • استفاده از اصطلاح «وحدت جبهه‌ها» عملاً به قوس منطقه‌ای اشاره دارد که تغییراتی را که ایران در چند کشور عربی به وجود آورده است، نشان می‌دهد و در آن‌ها آنچه را که به عنوان ورقه‌هایی برای تهدید اسرائیل و فشار بر آمریکا می‌داند، انباشت کرده است.
  • طرح «وحدت جبهه‌ها» به اتصال گروه‌های مسلح تحت حمایت ایران اشاره دارد که نقش ارتش‌های موازی را ایفا می‌کنند. حزب‌الله لبنان در این میان نقشی کلیدی در انتقال تجربه‌ها و تأمین نیازهای این گروه‌ها ایفا می‌کند.

به گفته این منابع، طرح «وحدت جبهه‌ها» پس از شروع عملیات «طوفان الاقصی» با چالش‌هایی مواجه شد. آنها موارد زیر را توضیح دادند:

  • حزب‌الله لبنان به‌سرعت جبهه‌ای حمایتی در جنوب لبنان گشود، اما از درگیری گسترده اجتناب کرد و به درگیری‌های محدود جغرافیایی و کاهش سطح سلاح‌های استفاده‌شده بسنده نمود.
  • در عین حال، دولت السودانی تلاش کرد مانع از ورود حشد الشعبی به این طرح شود.
  • حدود یک ماه پیش، اسرائیل در جنوب لبنان «قواعد درگیری» را تغییر داد، «خطوط قرمز» را کنار زد و ضربات سنگینی به ساختار رهبری حزب‌الله وارد کرد.
  • تحولات روزهای اخیر نشان داد اکثریت مردم لبنان مخالف طرح «وحدت جبهه‌ها» هستند. نخست‌وزیر نجات ملی لبنان، نبیه میقاتی، علناً از آن انتقاد کرد. بسیاری معتقدند که موضع غیررسمی نبیه بری، رئیس مجلس لبنان، به میقاتی کمک کرد تا موضع خود را اعلام کند. این موضع همچنین با نظر رهبر دروزی‌ها، ولید جنبلاط، همسو است.

نخست‌وزیر موقت لبنان نجیب میقاتی (AFP)

  • مخالفت با «وحدت جبهه‌ها» گسترش یافت، زمانی که جبران باسیل، رهبر جریان ملی آزاد لبنان، آشکارا مخالفت خود را با جنگی که حزب‌الله آغاز کرده بود اعلام کرد. تحولات نشان داد که «وحدت جبهه‌ها» هیچ‌گونه حمایت جدی‌ای خارج از محیط حزب‌الله ندارد.
  • «وحدت جبهه‌ها» زودتر از حد انتظار با یک مشکل غیرمعمول مواجه شد؛ نظام سوریه به سرعت سیگنال‌های روشنی فرستاد که از عدم مشارکت در این طرح خبر می‌داد و حتی با مجموعه‌ای از اقدامات میدانی تأکید کرد که از این گزینه فاصله می‌گیرد، اقداماتی که به منظور جلوگیری از استفاده از خاک سوریه برای شلیک موشک و پهپاد بود. با گذشت زمان مشخص شد که فاصله گرفتن سوریه از «وحدت جبهه‌ها» تنها به دلیل ترجیح محاسبات روسیه بر ایران نیست، بلکه بخشی از تلاش‌های آهسته برای بهبود تصویر نظام و ارتباط مجدد با جهان عرب معتدل، ترکیه و کاهش فشارهای غربی است.
  • مشکل سوریه در «وحدت جبهه‌ها» به هیچ‌وجه ساده نیست و همچنین به دولت عراق کمک کرد که علاقه‌مند به حفظ روابط قوی با ایران است اما نمی‌خواهد وابسته به هیچ کشور خارجی باشد.
  • دولت السودانی پس از گفتگو با ایران و اعضای «حشد الشعبی» عراق موفق شد از گسترش شعله‌های درگیری‌های منطقه‌ای به محل حضور نیروهای ائتلاف در عراق جلوگیری کند و به خروج این نیروها کمک کرد.
  • دولت همچنین توانست تعداد گروه‌هایی که تمایل به مشارکت در «وحدت جبهه‌ها» داشتند را کاهش دهد. دولت نگران است که هرگونه مشارکت فعال از سوی گروه‌های عراقی در حمله به اسرائیل، به واکنش‌های نظامی اسرائیل منجر شود که باعث تحریک خیابان‌های عراق و پیچیده شدن روابط بغداد با واشنگتن می‌شود.

منابع در پایان تأکید کردند که «وحدت جبهه‌ها» یک ایده ایرانی است که گروه‌ها را جذب می‌کند اما باعث نگرانی دولت‌ها می‌شود. بشار اسد زودتر از بقیه از این طرح فاصله گرفت، السودانی تلاش کرد تا از آسیب‌های آن دوری کند و میقاتی نیز در نهایت مخالفت خود را به‌طور علنی اعلام کرد.