موج جدید مهاجرت داخلی سوری ها در لبنان

پس از اقدامات سختگیرانه در مناطق مسیحی نشین


 
آوارگان سوریه در عرسال برای بازگشت به سوریه آماده می شوند (آرشیو-آژانس عکس اروپا)
  آوارگان سوریه در عرسال برای بازگشت به سوریه آماده می شوند (آرشیو-آژانس عکس اروپا)
TT

موج جدید مهاجرت داخلی سوری ها در لبنان


 
آوارگان سوریه در عرسال برای بازگشت به سوریه آماده می شوند (آرشیو-آژانس عکس اروپا)
  آوارگان سوریه در عرسال برای بازگشت به سوریه آماده می شوند (آرشیو-آژانس عکس اروپا)

اقدامات و تدابیر گسترده برای برخورد با کارگران متخلف سوری و آوارگان سوری که غیر قانونی در لبنان اقامت می کنند آغاز شده است. این اقدامات پس از حادثه آدم ربایی و کشتن پاسکال سلیمان هماهنگ کننده حزب «نیروهای لبنانی» در منطقه جبیل لبنان اوایل آوریل تشدید شده و موج جدید در به دری و آوارگی را برای سوری ها در خاک لبنان به خصوص مناطق اکثریت مسیحی نشین به ارمغان آورد و حالا آوارگان سوریه در حال انتقال به مناطق عمدتا سنی نشین هستند.
موج جدید آوارگی سوری های مقیم لبنان چندین ماه قبل از آغاز درگیری بین اسرائیل و «حزب الله» در مرزهای جنوبی شروع شد. «حزب الله» تصمیم گرفت به خاطر حمایت از غزه جبهه درگیری با اسرائیل آغاز کند و بدین ترتیب صدها هزار نفر از آوارگان سوری ساکن روستاها و شهرهای مرزی لبنان مجبور شدند به سمت مناطق امن تر بروند. به دنبال کشته شدن یکی از مقام های حزب «نیروهای لبنانی» توسط باند آدم ربایی که اکثر اعضای آن سوری هستند اهالی بسیاری از روستاها و شهرهای عمدتا مسیحی نشین اقدام به بیرون راندن آوارگان سوریه و تعطیلی کسب و کارهایشان کردند و اکثر آوارگان سوری از این بخش ها به طرابلس و عکار و المنیه و الضنیه در بخش های شمالی عمدتا سنی نشین در لبنان رفتند.
احمد الخیر نماینده فراکسیون «الاعتدال الوطنی» در حوزه دوم شمال (طرابلس و المنیه و الضنیه) با تایید این خبر گفت «موج جدید مهاجرت سوری ها در داخل لبنان دو دلیل دارد. اول: تجاوز اسرائیل به جنوب لبنان که سوری ها از روستاهای جنوب به سمت شمال مهاجرت کردند. دوم: اقدامات نژاد پرستانه و تبعیض علیه سوری ها در مناطق دیگر».
او در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «تعداد این آوارگان سوری که مجبور به مهاجرت به جاهای دیگر شده اند زیاد است. این شرایط جدیدی ایجاد کرده و بخش های البقاع و شمال لبنان خواه از نظر اقتصادی یا اجتماعی و امنیتی ظرفیت پذیرش این تعداد از آوارگان سوری را ندارند. پس باید حکومت لبنان زود دست به کار شود و همه ارگان ها با کمک همدیگر نقشه راه شفاف برای نحوه تعامل با بحران آوارگان سوریه به طور عام و موج جدید مهاجرت سوری ها در داخل لبنان به سمت بخش های شمالی به خصوص البقاع تنظیم و اجرا کنند».
الخیر اظهار کرد «در چند روز گذشته سیگنال های خوبی درباره لزوم دیدگاه ملی مشترک برای حل مشکل آوارگان سوری در تمامی مناطق لبنان به خصوص موج جدید مهاجرت به سمت شمال کشور و البقاع داشتیم».

یکی از تجمعات اعتراضی علیه آوارگان سوری جلوی مقر سازمان ملل (آرشیو- آسوشیتد پرس)

«مازن د.» (۵۵ ساله) مقیم عکار می گوید «بسياری از آوارگان از بخش های بترون و بشری و جبیل به سمت طرابلس و عکار رفتند چون طرابلس و عکار سنی نشین هستند و برای آوارگان سوری جای امن تری به شمار می روند. تعداد آوارگان در این مناطق افزایش ۱۲ درصدی داشته است».
او در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «سوری ها دیگر در خیابان ها و معابر و بازارها آفتابی نمی شوند و چندان با لبنانی ها رو در رو نمی شوند و اکثر آنها مجبور شدند کسب و کارهای غیر قانونی خود را تعطیل کنند و عمدتا در کارگاه ها کار می کنند. تعداد زیادی از آوارگان سوری در اعتراض به آزار و اذیت گسترده چند روز اعتصاب کردند و سرکار نرفتند».
یک منبع آگاه دولتی در گفتگو با «الشرق الاوسط» گفت به نظر می رسد بخش اعظم آوارگان جدید راهی بخش های شمالی شدند و به البقاع نرفتند. موج جدید مهاجرت آوارگان سوری به بخش های شرقی و اردوگاه های این مناطق کشیده نشده است.
از سوی دیگر دکتر بلال الحشیمی نماینده حوزه البقاع میانی می گوید موج کوچ آوارگان سوری به این منطقه کم است و به شهرها و روستاهای سنی نشین محدود می شود «چرا که آوارگان سوریه در این مناطق احساس امنیت بیشتری می کنند و با گفتمان فرقه ای و پوپولیستی و نژادپرستانه سوری ستیز غیر قابل قبول فاصله می گیرند».
الحشیمی در گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «حضور آوارگان سوری در لبنان دردسر ساز است اما می توان این مشکل را به روش معقول حل و حضور آنها را ساماندهی و روند بازگشت این آوارگان را در دوره های مشخص تنظیم کرد. اما خبری از این چیزها در شرایط بلبشوی کنونی نیست».
او خاطر نشان کرد «چرا در لوایحی که پارلمان اخیرا تصویب کرده از (حزب الله) خواسته نشده تا از مناطق سوری مرزی با لبنان عقب نشینی کند. (حزب الله) در این شهرها و روستاهای سوری مرزی حضور دارد و حدود ۴۰۰ هزار نفر از آوارگان سوری مقیم لبنان اهل همین شهرها و روستاهای مرزی هستند».



حوثی ها و پاسخ اسرائیل؛ انتظار و آمادگی و اصرار بر تشدید تنش

ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)
ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)
TT

حوثی ها و پاسخ اسرائیل؛ انتظار و آمادگی و اصرار بر تشدید تنش

ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)
ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)

حوثی ها حتی پس از ضربات کوبنده اخیر اسرائیل علیه «حزب الله» دست از تشدید تنش و تقابل نظامی علیه اسرائیل برنمی دارند. اما شواهد بسیاری نشان می دهند که حوثی ها احتیاط بیشتری به خرج می دهند چرا که می ترسند به سرنوشت «حزب الله» لبنان دچار شوند. حوثی ها همچنان در حال جاه طلبی برای گرفتن امتیاز در این نبرد کنونی در منطقه هستند.

حوثی ها پس از کشته شدن حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» به حملات موشکی و پهپادی به سمت اسرائیل ادامه دادند اما نه حملات پیاپی و بی وقفه بلکه حملات گاه و بیگاه. حملات حوثی ها به کشتی های تجاری در دریای سرخ و اقیانوس هند ادامه دارد و اسرائیل یک حمله هوایی به مواضع حوثی ها انجام داد.

آتش سوزی نزدیک تل آویو پس از حمله موشکی حوثی ها در نیمه سپتامبر (فرانس پرس)

حوثی ها ۷ اکتبر اعلام کردند که با دو موشک بالستیک به منطقه یافا حمله کردند و با چند پهپاد «یافا» و «صماد ۴» یافا و ام الرشراش را مورد هدف قرار دادند. اسرائیل گفت این حملات با حملات موشکی از غزه و لبنان همزمان انجام شد.

عده بسیاری از ناظران غرب از جمله کارشناس و تحلیلگر موسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن بر این باور است که گویا هیچ چیز جلو دار حوثی ها نیست. ناظران و تحلیلگران دیگر می گویند ایران به دلیل معامله برای گرفتن امتیاز در برنامه هسته ای و تحریم های اقتصادی پشت گروه های نیابتی اش را خالی کرد.

یوسف شمسان المقطری پژوهشگر اقتصادی یمنی با این نظر مخالف است و می گوید «ایران با غربی ها وارد معامله ای نمی شود که مجبور به دست کشیدن از گروه های نیابتی اش در منطقه شود. ضربه های کوبنده علیه «حزب الله» لبنان به احتمال زیاد به دلیل برآورد نادرست ایران از شرایط از همان ابتدا بود و آنچه می گذرد مقدمه ای برای فروپاشی نظام گروه های نیابتی ایران در منطقه است».

المقطری در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «پس از آن ایران حتی قدرت چانه زنی و مذاکره درباره مسائل اقتصادی و امنیتی و سیاسی و هسته ای از جمله برداشتن تحریم ها را نیز از دست می دهد».

المقطری در گفتگو با «الشرق الاوسط» یاد آور شد «ایران به دلیل ضرر و زیان هنگفت در محور تقابل نظامی مستقیم با اسرائیل در جبهه های لبنان و فلسطین به دنبال امتیازگیری و منفعت در یمن است. یمن همچنان بین طمع ورزی های آمریکا و تهدیدهای ایران گرفتار است اما وضع پس از معامله با اسرائیل از یک سو و با جامعه جهانی از سوی دیگر آرام خواهد شد».

ماموران اسرائیلی در محل انفجار پهپاد حوثی ها در ماه ژوئیه (آژانس عکس اروپا)

عده بسیاری از مردم یمن نگرانند که مبادا حوثی ها از بحث رویارویی نظامی با تل آویو برای افزایش نفوذ و اعمال مالیات های بیشتر از مردم سوءاستفاده کنند. مردمی که بدترین بحران انسانی در دوران معاصر یمن را دارند تجربه می کنند. افزون بر اینکه حوثی ها از ماجرای تقابل نظامی با اسرائیل برای سربازگیری کودکان و ده ها هزار تن دیگر بهره برداری می کنند.

ایران یمن را نگه می دارد

المقطری که پژوهشگر متخصص اقتصاد جنگ در یمن است معتقد است که این معامله حوثی ها را به عنوان ابزار باج خواهی از کشورهای همسایه نگه می دارد و مردم یمن تاوان فروپاشی حضور ایران در لبنان و سوریه را پرداخت می کنند. ایران می خواهد ضرر و زیان هایش را جبران کند که این کار آسانی نیست چرا که ما شاهد فروپاشی پرشتاب و دراماتیکی «حزب الله» لبنان هستیم. ایران در حوزه «حزب الله» دیگر قدرت چانه زنی در وقت کنونی ندارد و اسرائیلی ها از پیروزی های پیاپی خود علیه «حزب الله» به وجد آمده اند.

بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که اگر اسرائیل به همین منوال به تصفیه و از بین بردن نفوذ «حزب الله» در لبنان ادامه دهد مناطق تحت کنترل حوثی ها میدان باز رژیم ایران است تا در این میدان به تجدید ساختار و تنظیم دوباره آرایش گروه های نیابتی اش در منطقه بپردازد.

ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)

محمد الحمیری استاد دانشگاه و پژوهشگر روابط بین الملل یمنی می گوید «فاصله بین حملات حوثی ها در اسرائیل بیشتر شده اما با این حال حوثی ها از این رویارویی دست بر نداشته اند بلکه اعلام کردند که تقابل نظامی چند مرحله ای با حملات فزاینده خواهد بود و غافلگیری های بیشتری در راه است».

الحمیری در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «حوثی ها در موضوع رویارویی با اسرائیل صرفا به دنبال بهره برداری تبلیغاتی و رسانه ای نیستند بلکه می خواهند ابراز وجود کنند و نفوذشان را افزایش دهند. آنچه به تدریج آشکار می شود این است که حوثی ها توانمندی های بسیاری دارند که ائتلاف های بین المللی آنها را از بین نبرده اند و به همین دلیل حوثی ها تمایل فراوان برای دستاوردهای بیشتر دارند».

رهبر حوثی ها پیشتر اعلام کرد که حمله موشکی ماه گذشته به تل آویو جزو مرحله پنجم تشدید تنش است و رویارویی افزایش خواهد یافت.

اسرائیل در آن زمان گفت که یک موشک در محوطه خالی از سکنه اصابت کرده اما منجر به آتش سوزی در سطح گسترده شده است.

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل آن زمان گفت که حوثی ها «تاوان سنگینی» خواهند داد. او به حوثی ها یاد آور شد که حملات هوایی ۲۰ ژوئیه به بندر حدیده را به خاطر داشته باشند.

اولویت های اسرائیل

اسرائیل چندین بار برای حوثی ها خط و نشان کشید که آخرین مورد پس از کشته شدن نصر الله و حمله حوثی ها با موشک بالستیک به تل آویو بود. ارتش اسرائیل آن زمان گفت که وقت در هم کوبیدن حوثی ها نیز فرا خواهد رسید. یک روز پس از این اظهارات بود که اسرائیل به تاسیسات متعدد عمدتا اقتصادی و غیر نظامی مثل نیروگاه های برق و جایگاه های سوخت در مناطق تحت کنترل حوثی ها حمله کرد.

فارس البیل تحلیلگر سیاسی یمنی در گفتگو با «الشرق الاوسط» گفت «به نظرم حوثی ها با ادامه حملات موشکی به اسرائیل می خواهند بگویند که رویارویی شان با اسرائیل ادامه دارد. حملات حوثی ها پس از حملات هوایی ماه ژوئیه اسرائیل به بندر حدیده کاهش یافت که این امر موجب نارضایتی هواداران حوثی شد. اضافه بر این حوثی ها می خواستند «محبت های حزب الله» که کمک و حمایت و تجربه دراختیارشان گذاشت را جبران کنند».

البیل اضافه کرد حوثی ها به دنبال جنگ مستقیم با اسرائیل نیستند اما می خواهند آبروی محور مقاومت را در قبال حملات پیاپی اسرائیل حفظ کنند.

تجمع هواداران حوثی در صنعا پس از کشته شدن حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» لبنان (فرانس پرس)

صلاح علی صلاح پژوهشگر یمنی در این باره معتقد است «اعلام حملات موشکی توسط حوثی ها و اعتراف مقامات اسرائیلی به وقوع این حملات تفاوت دارد چرا که حوثی ها می گویند موشک هایپرسونیک دارند اما اسرائیل می گویند حوثی ها فاقد این نوع موشک هستند. این نشانگر این است که رویارویی وارد مرحله جنگ تکنولوژی شده است».

صلاح در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «اسرائیل با توجه به اولویت هایش ممکن است در برهه ای از این رویاریی با گروه های نیابتی ایران پاسخ به حوثی ها را عقب بیندازد اما اسرائیل حملات حوثی ها را بی پاسخ نخواهد گذاشت».

او افزود «اسرائیل فعلا سرگرم فلسطین و غزه و لبنان است و در مرحله بعدی وارد فاز از میان برداشتن گروه های وابسته به رژیم ایران در سوریه و سپس در عراق و بعد در یمن خواهد شد. اسرائیل اگر تحولی در برنامه اش پیش نیاید طبق نزدیکی جغرافیایی به این گروه ها اولویت بندی می کند».

این پژوهشگر یمنی اضافه کرد که بعید است حوثی ها صرفا حملات موشکی نمایشی انجام دهند بلکه آنها واقعا به دنبال کمک به «حزب الله» لبنان هستند که خدمات لجستیکی و تجربیات و آموزش های فراوانی در اختیارشان قرار داد و به اینها باید خدمات رسانه ای و سیاسی را هم افزود. حوثی ها می دانند که تضعیف «حزب الله» در آینده باعث تضعیف آنها نیز خواهد شد و اسرائیل دیر یا زود به حسابشان خواهد رسید و انتقام خواهد گرفت.