عملیات پیجر؛ اعلان جنگ یا آغاز توافق؟

پاسخ حزب‌الله مسیر رویارویی‌ها را تعیین خواهد کرد

سوگواری حزب‌الله برای ۴ تن از کشته شدگان خود در حملات پیجری (AP)
سوگواری حزب‌الله برای ۴ تن از کشته شدگان خود در حملات پیجری (AP)
TT

عملیات پیجر؛ اعلان جنگ یا آغاز توافق؟

سوگواری حزب‌الله برای ۴ تن از کشته شدگان خود در حملات پیجری (AP)
سوگواری حزب‌الله برای ۴ تن از کشته شدگان خود در حملات پیجری (AP)

نفوذ اسرائیل به شبکه‌های ارتباطی حزب‌الله، تمامی استانداردها و پیش‌بینی‌ها را به هم ریخت. برخی این اقدام را «اعلان جنگ» دانستند که اسرائیل مدت‌ها به آن تهدید می‌کرد. دیگران اما بر این باورند که این حمله برتری آشکاری به نفع اسرائیل ایجاد کرده و شرایط را برای حزب‌الله دشوارتر کرده است؛ چرا که این گروه ممکن است توانایی پاسخگویی به همان میزان و آغاز جنگ آشکار را نداشته باشد.

پیش‌بینی‌های زیادی درباره وضعیت در ساعات و روزهای آینده، به ویژه در مورد واکنش حزب‌الله، که ضربه‌ای به یکی از مهم‌ترین سلاح‌های خود دریافت کرده، مطرح شده است. باید یادآور شد که حزب‌الله در گذشته، پس از تصمیم دولت مبنی بر غیرقانونی بودن شبکه ارتباطی‌اش، برای دفاع از آن در «حوادث ۷ مه ۲۰۰۸» به بیروت و مناطقی در جبل لبنان حمله نظامی کرد. همچنین در آن زمان، سرتیپ وفیق شقیر، فرمانده امنیتی فرودگاه و از نزدیکان حزب‌الله، به دلیل نقض خطوط قرمز از سمت خود برکنار شد.

با وجود اینکه آمریکا تمایلی به جنگ ندارد، مقامات اسرائیلی بر تغییر وضعیت امنیتی در شمال پافشاری می‌کنند. ناظران بر این باورند که تعیین‌کننده بودن پاسخ حزب‌الله در تعیین مسیر این ماجرا بسیار مهم است. اگرچه انتظار نمی‌رود که واکنش حزب‌الله بزرگ باشد، اما ممکن است مشابه واکنش این گروه به ترور فؤاد شکر باشد.

شهروندان مقابل یک فروشگاه تلفن همراه در حال آتش تجمع کردند (رویترز)

دکتر سامی نادر، رئیس مؤسسه مطالعات استراتژیک لوانت، درباره این موضوع می‌گوید که این حمله ممکن است یا به جنگ گسترده منجر شود یا به حل و فصل سیاسی. او به الشرق الاوسط گفت: «همه چیز به واکنش حزب‌الله بستگی دارد. اگر واکنش حزب‌الله شدید باشد، بدون شک اوضاع به سمت تنش و جنگ پیش خواهد رفت.» او افزود: «اما ممکن است حزب‌الله تجدید نظر کند. سؤال اصلی این است که آیا حزب‌الله پس از لو رفتن این اطلاعات، آمادگی لازم برای ادامه مسیر به سمت جنگ آشکار را دارد؟ این گروه پیش از این گفته بود که جنگ نمی‌خواهد، اما برای آن آماده است.»

به باور نادر، توازن قدرت به نفع تل‌آویو تغییر کرده است. او پرسید: «آیا امروز امکان جنگ وجود دارد، یا ممکن است این وضعیت به یک راه‌حل و توافق منجر شود؟» او تأکید کرد که پاسخ حزب‌الله تعیین‌کننده خواهد بود.

نادر همچنین به بن‌بست سیاسی و شکست همه تلاش‌ها برای حل و فصل اشاره کرد و گفت که بازگشت آوارگان به شمال یکی از اهداف اصلی جنگ اسرائیل شده است. نخست‌وزیر اسرائیل نیز از یک معادله نظامی جدید سخن می‌گوید که متفاوت از قطعنامه ۱۷۰۱ است و اسرائیل به دنبال تضمین‌های امنیتی جدید از طریق ایجاد یک منطقه حائل در داخل لبنان است.

نادر همچنین یادآور شد که آمریکا به دلیل ملاحظات مربوط به انتخابات، تمایلی به جنگ ندارد. او افزود: «به نظر می‌رسد نخست‌وزیر اسرائیل امروز بر عملیات‌های خاص مانند بمب‌گذاری پیجر تمرکز کرده است تا از یک سو آمریکا را درگیر نکند و از سوی دیگر، فشار زیادی بر حزب‌الله وارد نکند. اگر این عملیات موفق نباشد، به نظر می‌رسد که اوضاع به سوی جنگی اجتناب‌ناپذیر خواهد رفت که تنها از طریق یک راه‌حل دیپلماتیک، با ضمانت ایران، قابل جلوگیری است. اما در حال حاضر چنین امکانی وجود ندارد.»

علی الامین، تحلیلگر سیاسی، احتمال هرگونه پاسخ بزرگ از سوی حزب‌الله را رد کرد و معتقد است که تل‌آویو به سیاست عملیات‌های کیفی خود ادامه خواهد داد، بدون اینکه وارد جنگی گسترده شود. او به الشرق الاوسط گفت: «مسیر اوضاع به واکنش حزب‌الله بستگی دارد که به احتمال زیاد از خطوط تعیین‌شده توسط رهبری در ایران فراتر نخواهد رفت. ایران و حزب‌الله تمایلی به کشیده شدن به جنگ منطقه‌ای ندارند، در حالی که اسرائیل به دنبال این جنگ است.»

الامین افزود که احتمال دارد حزب‌الله تلاش کند با وجود دشواری‌ها، این حمله را هضم کند.

او معتقد است که اگر ایران موضع خود را تغییر ندهد، اسرائیل به حملات امنیتی به عنوان جایگزین جنگ زمینی ادامه خواهد داد و برتری فناورانه خود را برای مقابله با ایدئولوژی‌های محور مقاومت به کار خواهد گرفت. این خلاء فناورانه اکنون آشکار شده است.

الامین در پایان گفت: «حزب‌الله یا باید جام زهر توافق را بنوشد یا به جنگی برود که از دستورات ایران و ملاحظات لبنان فراتر است.»



حملات هوایی واشنگتن حوثی‌ها را به اختفا و جابجایی مجبور کرد

زبانه‌ آتش و دود از یک سایت در صنعا پس از حمله هوایی آمریکا بالا می‌رود (AFP)
زبانه‌ آتش و دود از یک سایت در صنعا پس از حمله هوایی آمریکا بالا می‌رود (AFP)
TT

حملات هوایی واشنگتن حوثی‌ها را به اختفا و جابجایی مجبور کرد

زبانه‌ آتش و دود از یک سایت در صنعا پس از حمله هوایی آمریکا بالا می‌رود (AFP)
زبانه‌ آتش و دود از یک سایت در صنعا پس از حمله هوایی آمریکا بالا می‌رود (AFP)

برای دومین هفته متوالی، جنگنده‌های آمریکایی به حملات هوایی خود بر مواضع حوثی ها در یمن ادامه داده‌اند و به‌طور متمرکز استان صعده، پایگاه اصلی این گروه، را هدف قرار داده‌اند. در همین حال، گزارش‌هایی از جابجایی مجدد فرماندهان حوثی و انتقال تجهیزات نظامی به مواضع مستحکم‌تر منتشر شده است.

بر اساس منابع آگاه یمنی که به «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرده‌اند، واشنگتن حملات خود را بر مناطقی متمرکز کرده که گمان می‌رود عبدالمالک الحوثی، رهبر این گروه، در آنجا پنهان شده است. این حملات همچنین انبارهای سلاح و مراکز فرماندهی و کنترل را هدف گرفته‌اند.

این منابع تأیید کردند که حوثی‌ها از ماه‌ها پیش حجم عظیمی از سلاح‌ها و کارگاه‌های تولید نظامی را از صنعا و عمران به مناطق صعب‌العبور صعده منتقل کرده‌اند تا از خطر بمباران در امان بمانند.

بر اساس اطلاعات، فرماندهان ارشد این گروه شامل کارشناسان ایرانی و اعضای «حزب‌الله» لبنان، صنعا و سایر شهرها را ترک کرده و به پایگاه‌های حوثی‌ها در صعده رفته‌اند؛ جایی که توپوگرافی کوهستانی پناهگاه امن‌تری برای آنها فراهم می‌کند.

هواداران حوثی با حمل ماکت موشک و سردادن شعار در تظاهرات شرکت می‌کنند (AP)

منابع تأکید می‌کنند که حوثی‌ها شبکه‌ای وسیع از تونل‌ها و پناهگاه‌ها را در دل کوه‌ها حفر کرده‌اند که به عنوان مراکز فرماندهی، انبار سلاح و پناهگاه‌های مقاوم در برابر حملات هوایی استفاده می‌شود.

همچنین منابع آگاه در صنعا فاش کردند که برخی فرماندهان ارشد حوثی از جمله مهدی المشاط، رئیس به اصطلاح «شورای سیاسی عالی»، از زمان آغاز حملات ناپدید شده‌اند. این منابع از جابجایی سایر فرماندهانی خبر دادند که خانواده‌های خود را به صعده منتقل کرده‌اند تا از تشدید احتمالی درگیری‌ها در امان بمانند.

بر اساس این گزارش‌ها، حوثی‌ها اقدامات امنیتی بی‌سابقه‌ای اعمال کرده‌اند. فرماندهان و ناظران این گروه، به‌ویژه آنهایی که از صعده آمده‌اند، از حضور علنی و حرکت‌های عمومی خود کاسته‌اند، از شرکت در جلسات رسمی خودداری می‌کنند و برخی حتی خانه‌های خود را ترک کرده و به آپارتمان‌های مخفی یا مناطق دورافتاده نقل مکان کرده‌اند.

با تداوم حملات آمریکایی و گسترش دامنه آنها، ناظران نظامی پیش‌بینی می‌کنند حوثی‌ها به استراتژی‌های جایگزین مانند استفاده از تونل‌های زیرزمینی برای پرتاب موشک‌ها و پهپادها یا استقرار مجدد سامانه‌های تهاجمی در مناطق مستحکم‌تر روی خواهند آورد.

سؤالات زیادی درباره توانایی این گروه در مقاومت در برابر حملات شدید و تأثیر این عملیات بر برنامه‌های آنها برای هدف قراردادن کشتیرانی بین‌المللی و ادامه تشدید نظامی در منطقه بی‌پاسخ مانده است.

آوارگی از صعده

در هفته گذشته، جنگنده‌های آمریکایی ده‌ها حمله را علیه انبارهای سلاح، تونل‌های مستحکم و مواضع نظامی در مناطق الصفراء، ساقین، کتاف، سحار، مجز و خود شهر صعده انجام دادند. این حملات بخشی از کمپین ترامپ برای تضعیف توانایی حوثی‌ها در اجرای حملات دریایی و تهدید کشتیرانی بین‌المللی است.

حملات شدید باعث آوارگی گسترده ساکنان شهر صعده و مناطق اطراف آن شده است. منابع محلی گزارش دادند صدها خانواده در روزهای اخیر خانه‌های خود را ترک کرده و به استان‌های حجه، عمران و الجوف فرار کرده‌اند.

آثار بمباران آمریکایی مواضع حوثی‌ها در صعده، پایگاه اصلی این گروه (رویترز)

این منابع به «الشرق الاوسط» توضیح دادند که بسیاری از خانواده‌ها به دلیل ترس از حملات مجبور به فرار شدند اما فرصت نکردند اثاثیه خود را همراه ببرند. برخی خانواده‌ها نیز به دلیل شرایط اقتصادی نامناسب، در مناطق خود گرفتار شده و قادر به ترک نیستند.

حوثی‌ها اوایل سال جاری مرکز پرتاب موشک‌ها و پهپادها را از عمران و سایر مناطق به غارها و مواضع مخفی در صعده منتقل کردند. این عملیات تحت نظارت متخصصان «سپاه مهندسی و تعمیرات نظامی» انجام شد تا بقایای زرادخانه آنها پس از حملات غربی حفظ شود.

منابع در آن زمان تأیید کردند که انتقال با وسایل نقلیه غیرنظامی استتارشده و به‌صورت مرحله‌ای انجام شد تا از شناسایی توسط هواپیماهای آمریکایی جلوگیری شود.