عملیات پیجر؛ اعلان جنگ یا آغاز توافق؟

پاسخ حزب‌الله مسیر رویارویی‌ها را تعیین خواهد کرد

سوگواری حزب‌الله برای ۴ تن از کشته شدگان خود در حملات پیجری (AP)
سوگواری حزب‌الله برای ۴ تن از کشته شدگان خود در حملات پیجری (AP)
TT

عملیات پیجر؛ اعلان جنگ یا آغاز توافق؟

سوگواری حزب‌الله برای ۴ تن از کشته شدگان خود در حملات پیجری (AP)
سوگواری حزب‌الله برای ۴ تن از کشته شدگان خود در حملات پیجری (AP)

نفوذ اسرائیل به شبکه‌های ارتباطی حزب‌الله، تمامی استانداردها و پیش‌بینی‌ها را به هم ریخت. برخی این اقدام را «اعلان جنگ» دانستند که اسرائیل مدت‌ها به آن تهدید می‌کرد. دیگران اما بر این باورند که این حمله برتری آشکاری به نفع اسرائیل ایجاد کرده و شرایط را برای حزب‌الله دشوارتر کرده است؛ چرا که این گروه ممکن است توانایی پاسخگویی به همان میزان و آغاز جنگ آشکار را نداشته باشد.

پیش‌بینی‌های زیادی درباره وضعیت در ساعات و روزهای آینده، به ویژه در مورد واکنش حزب‌الله، که ضربه‌ای به یکی از مهم‌ترین سلاح‌های خود دریافت کرده، مطرح شده است. باید یادآور شد که حزب‌الله در گذشته، پس از تصمیم دولت مبنی بر غیرقانونی بودن شبکه ارتباطی‌اش، برای دفاع از آن در «حوادث ۷ مه ۲۰۰۸» به بیروت و مناطقی در جبل لبنان حمله نظامی کرد. همچنین در آن زمان، سرتیپ وفیق شقیر، فرمانده امنیتی فرودگاه و از نزدیکان حزب‌الله، به دلیل نقض خطوط قرمز از سمت خود برکنار شد.

با وجود اینکه آمریکا تمایلی به جنگ ندارد، مقامات اسرائیلی بر تغییر وضعیت امنیتی در شمال پافشاری می‌کنند. ناظران بر این باورند که تعیین‌کننده بودن پاسخ حزب‌الله در تعیین مسیر این ماجرا بسیار مهم است. اگرچه انتظار نمی‌رود که واکنش حزب‌الله بزرگ باشد، اما ممکن است مشابه واکنش این گروه به ترور فؤاد شکر باشد.

شهروندان مقابل یک فروشگاه تلفن همراه در حال آتش تجمع کردند (رویترز)

دکتر سامی نادر، رئیس مؤسسه مطالعات استراتژیک لوانت، درباره این موضوع می‌گوید که این حمله ممکن است یا به جنگ گسترده منجر شود یا به حل و فصل سیاسی. او به الشرق الاوسط گفت: «همه چیز به واکنش حزب‌الله بستگی دارد. اگر واکنش حزب‌الله شدید باشد، بدون شک اوضاع به سمت تنش و جنگ پیش خواهد رفت.» او افزود: «اما ممکن است حزب‌الله تجدید نظر کند. سؤال اصلی این است که آیا حزب‌الله پس از لو رفتن این اطلاعات، آمادگی لازم برای ادامه مسیر به سمت جنگ آشکار را دارد؟ این گروه پیش از این گفته بود که جنگ نمی‌خواهد، اما برای آن آماده است.»

به باور نادر، توازن قدرت به نفع تل‌آویو تغییر کرده است. او پرسید: «آیا امروز امکان جنگ وجود دارد، یا ممکن است این وضعیت به یک راه‌حل و توافق منجر شود؟» او تأکید کرد که پاسخ حزب‌الله تعیین‌کننده خواهد بود.

نادر همچنین به بن‌بست سیاسی و شکست همه تلاش‌ها برای حل و فصل اشاره کرد و گفت که بازگشت آوارگان به شمال یکی از اهداف اصلی جنگ اسرائیل شده است. نخست‌وزیر اسرائیل نیز از یک معادله نظامی جدید سخن می‌گوید که متفاوت از قطعنامه ۱۷۰۱ است و اسرائیل به دنبال تضمین‌های امنیتی جدید از طریق ایجاد یک منطقه حائل در داخل لبنان است.

نادر همچنین یادآور شد که آمریکا به دلیل ملاحظات مربوط به انتخابات، تمایلی به جنگ ندارد. او افزود: «به نظر می‌رسد نخست‌وزیر اسرائیل امروز بر عملیات‌های خاص مانند بمب‌گذاری پیجر تمرکز کرده است تا از یک سو آمریکا را درگیر نکند و از سوی دیگر، فشار زیادی بر حزب‌الله وارد نکند. اگر این عملیات موفق نباشد، به نظر می‌رسد که اوضاع به سوی جنگی اجتناب‌ناپذیر خواهد رفت که تنها از طریق یک راه‌حل دیپلماتیک، با ضمانت ایران، قابل جلوگیری است. اما در حال حاضر چنین امکانی وجود ندارد.»

علی الامین، تحلیلگر سیاسی، احتمال هرگونه پاسخ بزرگ از سوی حزب‌الله را رد کرد و معتقد است که تل‌آویو به سیاست عملیات‌های کیفی خود ادامه خواهد داد، بدون اینکه وارد جنگی گسترده شود. او به الشرق الاوسط گفت: «مسیر اوضاع به واکنش حزب‌الله بستگی دارد که به احتمال زیاد از خطوط تعیین‌شده توسط رهبری در ایران فراتر نخواهد رفت. ایران و حزب‌الله تمایلی به کشیده شدن به جنگ منطقه‌ای ندارند، در حالی که اسرائیل به دنبال این جنگ است.»

الامین افزود که احتمال دارد حزب‌الله تلاش کند با وجود دشواری‌ها، این حمله را هضم کند.

او معتقد است که اگر ایران موضع خود را تغییر ندهد، اسرائیل به حملات امنیتی به عنوان جایگزین جنگ زمینی ادامه خواهد داد و برتری فناورانه خود را برای مقابله با ایدئولوژی‌های محور مقاومت به کار خواهد گرفت. این خلاء فناورانه اکنون آشکار شده است.

الامین در پایان گفت: «حزب‌الله یا باید جام زهر توافق را بنوشد یا به جنگی برود که از دستورات ایران و ملاحظات لبنان فراتر است.»



سرنگونی رژیم اسد... ضربه نظامی "کشنده" به حزب‌الله

بشار اسد در سال ۲۰۱۰ در دمشق بین محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور اسبق ایران، و حسن نصرالله، دبیرکل سابق حزب‌الله، قرار دارد (خبرگزاری فرانسه)
بشار اسد در سال ۲۰۱۰ در دمشق بین محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور اسبق ایران، و حسن نصرالله، دبیرکل سابق حزب‌الله، قرار دارد (خبرگزاری فرانسه)
TT

سرنگونی رژیم اسد... ضربه نظامی "کشنده" به حزب‌الله

بشار اسد در سال ۲۰۱۰ در دمشق بین محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور اسبق ایران، و حسن نصرالله، دبیرکل سابق حزب‌الله، قرار دارد (خبرگزاری فرانسه)
بشار اسد در سال ۲۰۱۰ در دمشق بین محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور اسبق ایران، و حسن نصرالله، دبیرکل سابق حزب‌الله، قرار دارد (خبرگزاری فرانسه)

سقوط نظام سوریه و رئیس‌جمهور آن بشار اسد به ضربه نظامی "کشنده" برای حزب‌الله تبدیل شد. حزب‌الله که پیش از این از خاک سوریه برای تأمین نیازهای لجستیکی خود از طریق زمین، دریا و هوا بهره می‌برد، اکنون با مشکلات زیادی روبرو است. طبق نظر کارشناسان، این تغییرات پس از توافق لبنان و حزب‌الله با اسرائیل برای آتش‌بس رخ داده است. آتش‌بس شامل بندهایی برای "تخریب تأسیسات نظامی غیرمجاز" و "ممنوعیت هرگونه انتقال سلاح غیرمجاز" در جنوب لبنان بود.

حزب‌الله در ابتدا امید داشت که با گذشت زمان بتواند دوباره قدرت نظامی خود را بازسازی کند، همانطور که پس از جنگ ۲۰۰۶ توانست، اما سقوط نظام اسد این برنامه‌ها را شکست داد و راه بازسازی تسلیحات را مسدود کرد.

از دست دادن یک هم‌پیمان مهم

سقوط رژیم سوریه به معنای از دست دادن یک حامی حیاتی برای حزب‌الله در مرزهای شرقی لبنان است. سوریه در دوران اسد کانال مهمی برای تأمین سلاح به ایران و حزب‌الله بود.

ریاض قهوجی، رئیس مرکز تحلیل‌های نظامی "آنیجما"، به الشرق الأوسط می‌گوید: "حزب‌الله امروز در وضعیت شوک است و در حال بازنگری در وضعیت خود است. وقتی که حزب‌الله با اسرائیل آتش‌بس برقرار کرد و انتقال سلاح از مرز سوریه را ممنوع ساخت، امیدوار بود که به زودی بتواند مجدداً فعالیت‌های نظامی خود را از سر بگیرد. اما سقوط نظام سوریه همه امیدهای آن را از بین برد."

تحریم‌ها و تصمیمات بزرگ

قهوجی تأکید می‌کند که "امکان بازسازی قدرت حزب‌الله تقریباً از بین رفته است." این موضوع به دلیل توافق آتش‌بس و سقوط نظام اسد است. حزب‌الله اکنون مجبور است تصمیمات بزرگی در مورد سلاح‌های باقی‌مانده خود بگیرد.

پایان راه‌های امدادی

در طول جنگ اخیر، فشارهای اسرائیلی منجر به محاصره حزب‌الله از طریق دریا و هوا شد. همچنین، آلمان‌ها که در نیروهای "یونیفیل" حضور داشتند، ورود سلاح به لبنان از دریا را متوقف کردند و ارتش لبنان نیز بر فرودگاه نظارت داشت. این وضعیت همچنین باعث شد که اسرائیل به طور مستمر هدف‌های دقتی را در سوریه هدف قرار دهد.

سقوط القصیر

طبق گزارش‌ها، یکی از اصلی‌ترین مسیرهای انتقال سلاح از سوریه برای حزب‌الله، مسیر القصیر در حومه حمص بود که پس از سقوط نظام سوریه از دست رفت. این مسیر قبلاً به یک پایگاه نظامی برای حزب‌الله تبدیل شده بود.

حمایت از سوریه

نعیم قاسم، دبیرکل حزب‌الله، گفته بود که حزب‌الله در کنار سوریه برای مقابله با تهدیدات می‌جنگد. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که ۲۰۰۰ نفر از نیروهای حزب‌الله برای مقابله با پیشروی مخالفان به حمص منتقل شدند.

حرکت آزاد اسرائیل

اسرائیل اکنون قادر است آزادانه اهداف حزب‌الله را در جنوب لبنان هدف قرار دهد. به‌عنوان مثال، در یکی از حملات هوایی اسرائیل به یک خودرو در بنت‌جبیل، یک شهروند کشته و چهار سرباز لبنانی زخمی شدند. همچنین، در جریان عملیات اسرائیلی دیگر، چهار سرباز اسرائیلی در لبنان کشته شدند، زمانی که انفجاری در هنگام تخریب یک تونل مربوط به حزب‌الله رخ داد.