داماد قاسم سلیمانی... هاشم صفی‌الدین، نامزد برجسته جانشینی نصرالله کیست؟

پسرخاله رهبر «حزب‌الله» و شبیه او، از سال 1994 برای جانشینی آماده شده است

صفی‌الدین در جریان شرکت در مراسم تشییع یکی از فرماندهان حزب که در ادلب سوریه کشته شد (AFP)
TT

داماد قاسم سلیمانی... هاشم صفی‌الدین، نامزد برجسته جانشینی نصرالله کیست؟

صفی‌الدین در جریان شرکت در مراسم تشییع یکی از فرماندهان حزب که در ادلب سوریه کشته شد (AFP)

پسرخاله رهبر «حزب‌الله» و شبیه او، از سال 1994 برای جانشینی آماده شده است و پس از تحصیل در قم به بیروت بازگشت تا ریاست شورای اجرایی حزب‌الله، که به عنوان دولت حزب عمل می‌کند، را بر عهده بگیرد. مسئولیت کار او با عماد مغنیه، فرمانده امنیتی سابق حزب‌الله، بود.
با غیبت حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، پس از 32 سال در رأس این گروه، پرسش‌ها درباره جانشین احتمالی او افزایش یافته است. با وجود رازآلودگی در انتخاب رهبران در سازمان‌هایی مانند حزب‌الله، نام هاشم صفي‌الدین، پسرخاله نصرالله و داماد قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران ایران، به عنوان یکی از نامزدهای اصلی برای رهبری این گروه مطرح است.
صفي‌الدین از نظر ظاهر و شخصیت، حتی در نوع تلفظ حرف «ر»، شباهت زیادی به نصرالله دارد. از سال 1994 برای جانشینی او آماده شده و از قم به بیروت آمد تا ریاست شورای اجرایی حزب را بر عهده بگیرد. این شورا عملاً به عنوان دولت حزب عمل می‌کند و کارهای روزانه حزب را نظارت می‌کند. عماد مغنیه، فرمانده امنیتی سابق حزب، بر فعالیت آن نظارت داشت.
صفي‌الدین سایه نصرالله محسوب می‌شود و فرد دوم در حزب‌الله است. او مسئولیت بسیاری از پرونده‌های حساس روزانه، از مدیریت مؤسسات حزب تا سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی را بر عهده دارد و پرونده‌های استراتژیک را به نصرالله واگذار کرده است.
صفي‌الدین که از سال 2017 در لیست تروریست‌های آمریکا قرار دارد، از مسئولین بلندپایه حزب است که روابط نزدیکی با جناح نظامی حزب‌الله دارد. او همچنین روابط بسیار قوی با جناح اجرایی حزب و تهران دارد. او سال‌ها در حوزه علمیه قم تحصیل کرده تا زمانی که نصرالله او را به بیروت فراخواند تا مسئولیت‌هایی را در حزب بر عهده بگیرد. پسر او، رضا، در سال 2020 با زینب سلیمانی، دختر قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس که در همان سال در بغداد توسط یک حمله هوایی آمریکا کشته شد، ازدواج کرد.

هاشم صفي‌الدین در یک عکس آرشیویی همراه با ابراهیم عقیل، فرمانده حزب‌الله که هفته گذشته در یک حمله هوایی اسرائیل کشته شد (AFP)

نام هاشم صفي‌الدین حدود 16 سال پیش توسط یک روزنامه ایرانی به عنوان جانشین نصرالله مطرح شد، اما منابع نزدیک به حزب می‌گویند تصمیم‌گیری درباره جانشینی او خیلی زودتر از آن صورت گرفته است. به گفته یکی از رهبران سابق حزب‌الله، انتخاب صفي‌الدین به عنوان جانشین نصرالله حدود دو سال پس از اینکه نصرالله در سال 1992 به جای عباس موسوی که توسط اسرائیل ترور شد، دبیرکلی حزب‌الله را بر عهده گرفت، انجام شد.
این رهبر سابق حزب‌الله می‌گوید انتخاب صفي‌الدین همزمان با «فراخوانی» او از شهر قم به بیروت در سال 1994 برای به دست گرفتن مسئولیت‌هایی که به او قدرت کنترل بر همه بخش‌های مالی، اداری و سازمانی حزب داد، صورت گرفت. مسیر مشابه او با نصرالله در حزب‌الله، احتمال جانشینی او را بیشتر کرده است. هرچند که نصرالله تنها دو سال از پسرخاله‌اش بزرگتر است، اما از نظر ظاهری بسیار مسن‌تر به نظر می‌رسد و نفوذ سیاسی و مردمی بیشتری دارد.
اطلاعات زیادی درباره صفي‌الدین در دست نیست. او در میان محافل سیاسی لبنان تقریباً ناشناخته بوده و به ندرت با افراد خارج از حزب‌الله ملاقات می‌کند. اما اطلاعات اندکی که درباره او وجود دارد، نشان می‌دهد که او متولد سال 1964 از روستای دیر قانون النهر در جنوب لبنان و از خانواده‌ای با حضور قوی اجتماعی است. خانواده او یکی از معروف‌ترین نمایندگان منطقه در دهه‌های 1960 و 1970، محمد صفي‌الدین، و بسیاری از روحانیون برجسته را معرفی کرده است.
صفي‌الدین در سنین جوانی، پیش از سفر به قم برای تحصیلات دینی، به دنبال ازدواج با خانواده‌ای مذهبی بود. او در اواخر سال 1983 احتمالاً با دختر سید محمد علی الامین، عضو هیئت شرعی در مجلس اعلای اسلامی شیعه و خواهر سید مهدی الامین، مفتی بعبدا، ازدواج کرد.
او پس از ازدواج به قم رفت و به پسرخاله‌اش نصرالله پیوست. برخی از آشنایان خانواده می‌گویند صفي‌الدین یکی از سه نفری بود که تحت حمایت عماد مغنیه، مسئول امنیتی حزب‌الله، قرار داشت. این سه نفر شامل حسن نصرالله، نبيل فاروق (یکی از فرماندهان حزب) و خود صفي‌الدین بودند. گفته می‌شود مغنیه بود که این سه نفر را به قم فرستاد و شرایط آن‌ها را در آنجا تسهیل کرد. این سه نفر به رهبران اصلی حزب‌الله در اوایل دهه 1990 تبدیل شدند. نصرالله دبیرکل شد، صفي‌الدین مدیر اجرایی حزب شد و به عنوان رئیس دولت حزب‌الله فعالیت کرد و فاروق فرمانده منطقه جنوبی شد که از اهمیت نظامی بالایی برای حزب برخوردار است.
علاوه بر امور روزمره حزب، شورای اجرایی که صفي‌الدین ریاست آن را بر عهده دارد، گروه بزرگی از سرمایه‌گذاری‌ها را نیز مدیریت می‌کند. این سرمایه‌گذاری‌ها برای تأمین استقلال مالی حزب و تأمین هزینه‌های آن که از منابع مالی «مشروع» در نظر گرفته شده برای مقاومت تأمین نمی‌شود، ایجاد شده‌اند. در حالی که برخی این سرمایه‌گذاری‌ها را میلیاردها دلار برآورد می‌کنند، منابع نزدیک به حزب‌الله در صحت این رقم تردید دارند، هرچند که به بزرگی حجم این سرمایه‌گذاری‌ها در لبنان، کشورهای عربی، آفریقا، اروپا، ایالات متحده و آمریکای لاتین اذعان دارند. پیش از این، کارهای نظامی حزب نیز زیر نظر شورای اجرایی بود، اما با ایجاد «شورای جهادی»، این مسئولیت‌ها از شورای اجرایی جدا شد.
سال‌هایی که صفي‌الدین در قم گذراند، بر افکار سیاسی او تأثیر گذاشت. او از حامیان نظریه ولایت فقیه است، هرچند بسیاری از شیعیان لبنان به این نظریه اعتقاد ندارند. او در یکی از نوشته‌های خود به‌طور غیرمستقیم به تجربه روحانیون شیعه در قم و اهمیت آن در مقایسه با تجربه نجف اشاره می‌کند و تأثیر آن را بر تفکر سیاسی شیعیان لبنان مورد بررسی قرار می‌دهد. او می‌نویسد: «صحنه اسلامی شیعی لبنان عمدتاً به سمت محصولات فکری نجف متمایل بود و در بسیاری مواقع تجربه نجف بر آن غالب بود، در حالی که ویژگی‌های قم کمتر دیده می‌شد، جز در برخی موارد نادر. برخلاف انتظارها، انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی طلوع کرد و پیروزی بزرگی برای نهج اسلامی رهایی‌بخش به ارمغان آورد و موفقیت خیره‌کننده‌ای را به همراه داشت». او همچنین نظریه ولایت فقیه را یکی از مهم‌ترین نظریه‌هایی می‌داند که امام خمینی از دلایل شرعی و عقلی بیرون آورد تا به‌عنوان راه‌حلی برای مشکلات جنبش‌های اسلامی و جلوگیری از تفرقه بین آن‌ها عمل کند.



انتخابات عراق: پیروزی السودانی قواعد بازی «چارچوب هماهنگی» را تغییر داد

انتخابات عراق: پیروزی السودانی قواعد بازی «چارچوب هماهنگی» را تغییر داد
TT

انتخابات عراق: پیروزی السودانی قواعد بازی «چارچوب هماهنگی» را تغییر داد

انتخابات عراق: پیروزی السودانی قواعد بازی «چارچوب هماهنگی» را تغییر داد

نتایج اولیه انتخابات عمومی در عراق، که توسط احزاب و نمایندگانشان در مراکز رأی‌گیری جمع‌آوری شده، نشان می‌دهد که ائتلاف «اعمار و توسعه» به رهبری نخست‌وزیر محمد شیاع السودانی به پیروزی قابل توجهی دست یافته است. با این حال، مسیر او برای کسب دوره دوم نخست‌وزیری همچنان پیچیده و طولانی است، چرا که احزاب شیعی مجموعاً تعداد قابل توجهی کرسی در پارلمان دارند.

کمیساریای عالی انتخابات عراق قرار است نتایج اولیه را امشب اعلام کند و پس از رسیدگی به شکایات و اعتراضات احتمالی، ارقام نهایی منتشر خواهد شد.

آمار رأی و توزیع کرسی‌ها

سخنگویان ائتلاف «اعمار و توسعه» اعلام کرده‌اند که السودانی تاکنون ۲۵۰ هزار رأی کسب کرده و مجموع کرسی‌های ائتلاف ممکن است از ۵۰ کرسی فراتر رود.

در میان سنی‌ها، محمد الحلبوسی، رئیس سابق پارلمان، در بغداد پیشتاز شد و پیش‌بینی می‌شود ائتلافش «تقدم» بیش از ۳۵ کرسی به دست آورد.

در کردستان، نتایج اولیه نشان‌دهنده برتری حزب دمکرات کردستان به رهبری مسعود بارزانی است، در حالی که احزاب و جریان‌های مدنی با شکست سنگینی مواجه شده‌اند.

شمارش آرا در یکی از مراکز رأی‌گیری ویژه نیروهای امنیتی عراق (خبرگزاری آلمان)

میزان مشارکت

کمیساریای عالی انتخابات عراق اعلام کرد که ۵۶.۱۱٪ از واجدان شرایط در انتخابات شرکت کردند. در رأی‌گیری عمومی، ۱۰٬۹۴۶٬۳۷ نفر از ۲۰٬۰۶۳٬۷۷۳ واجد شرایط، یعنی حدود ۵۴.۳۵٪ شرکت داشتند. همچنین در رأی‌گیری اختصاصی نیروهای مسلح و امنیتی، مشارکت ۸۲.۵۲٪ گزارش شد و رأی‌دهی آوارگان نیز ۷۷.۳۵٪ بود.

با این حال، محققان بر این باورند که اگر مشارکت نسبت به کل جمعیت حدود ۳۰ میلیون نفر واجد شرایط محاسبه شود، نرخ واقعی حدود ۴۱٪ خواهد بود.

تغییر موازنه در چارچوب هماهنگی

پیروزی محمد السودانی نه تنها موقعیت او را تقویت می‌کند، بلکه تعادل قدرت در میان احزاب شیعی «چارچوب هماهنگی» را نیز دستخوش تغییر می‌کند. او که در دوره گذشته با داشتن تنها دو کرسی به نخست‌وزیری رسید، اکنون با احتمال کسب بیش از ۵۰ کرسی، به یکی از بازیگران کلیدی فضای شیعی و رقیب اصلی برای دوره دوم نخست‌وزیری تبدیل شده است.

با این حال، منصب نخست‌وزیری که سنتاً به شیعیان اختصاص دارد، معمولاً بر اساس تعداد کرسی‌ها تعیین نمی‌شود، بلکه در چارچوب سازوکارهای داخلی احزاب شیعی و توافقات سیاسی میان آن‌ها تصمیم‌گیری می‌شود. احتمال دارد نوری المالکی و قيس الخزعلی با ۶۰ کرسی و متحدانشان با ۴۰ کرسی، در مقابل انتخاب دوباره السودانی مقاومت کنند.

بزرگ‌ترین بازندگان: احزاب مدنی

طبق نتایج اولیه، جریان‌های مدنی بیشترین شکست را متحمل شده‌اند. دو فهرست اصلی مدنی، «البدیل» و «التحالف المدني الديمقراطي»، که شامل حزب کمونیست عراق نیز بود، تاکنون هیچ کرسی کسب نکرده‌اند. حتی اگر یک یا دو کرسی به دست آورند، شکست آن‌ها نشان‌دهنده قدرت‌نمایی احزاب مذهبی و ضعف جریان مدنی در انتخابات اخیر است.

محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، پس از انداختن رأی خود در انتخابات پارلمانی (AP)

عدنان الزرفی، نماینده سابق النجف و رئیس تحالف «البدیل»، در واکنش نوشت: "ما در یک مبارزه نابرابر با قدرت سیاسی و سوءاستفاده از جایگاه رسمی شرکت کردیم. تنها ایمان مردم به برنامه ما و باورشان به تغییر، ما را هدایت می‌کرد."
وی همچنین از کمیساریا خواست تا با افرادی که به خرید و فروش رأی و تخلفات انتخاباتی دست زده‌اند، برخورد کند.

بازتاب بین‌المللی

سخنگوی سازمان ملل، استفان دوجاریك، اعلام کرد: "دبیرکل مردم عراق را به برگزاری انتخابات پارلمانی تبریک می‌گوید و تلاش‌های کمیساریا برای آماده‌سازی و اجرای موفق انتخابات را ستایش می‌کند."

وی تأکید کرد که تشکیل دولت به‌موقع و صلح‌آمیز اهمیت دارد تا اراده مردم و خواسته‌های آنان برای ثبات و توسعه محقق شود. سازمان ملل متعهد به حمایت از عراق در مسیر تقویت دستاوردهای دموکراتیک و رفاه شهروندان است.


کمیساریای انتخابات عراق: افزایش مشارکت در مناطق روستایی پس از رفع مشکل اثرانگشت

کمیساریای انتخابات عراق: افزایش مشارکت در مناطق روستایی پس از رفع مشکل اثرانگشت
TT

کمیساریای انتخابات عراق: افزایش مشارکت در مناطق روستایی پس از رفع مشکل اثرانگشت

کمیساریای انتخابات عراق: افزایش مشارکت در مناطق روستایی پس از رفع مشکل اثرانگشت

کمیساریای عالی مستقل انتخابات عراق اعلام کرد که مشکل شناسایی اثرانگشت برخی رأی‌دهندگان در سیستم بیومتریک برطرف شده است و پس از آن، میزان مشارکت در مناطق روستایی به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است.

عماد جمیل، رئیس تیم اطلاع‌رسانی، در گفت‌وگو با خبرگزاری رسمی عراق اظهار کرد: «اوج مشارکت انتخاباتی معمولاً پس از ساعت ۱۰ صبح آغاز می‌شود و تا عصر ادامه دارد، در حالی که اوج دوم بین ساعت ۴ تا ۶ عصر مشاهده می‌شود.»

او افزود: «در نواحی پیرامونی و مناطق روستایی، شاهد حضور پرشور رأی‌دهندگان در پایگاه‌های رأی‌گیری هستیم و روند استقبال از شهروندان همچنان ادامه دارد. امیدواریم میزان مشارکت در پایان روز، رضایت‌بخش باشد.»

جمیل همچنین گفت: «میزان حضور در رأی‌گیری ویژه، نشانه‌ای مثبت بود و پیش‌بینی می‌کنیم که مشارکت عمومی نیز در سطح خوبی قرار گیرد.» او از همه شهروندان، صرف‌نظر از گرایش مذهبی، خواست تا «در انتخابات شرکت کنند و با رأی خود آینده عراق را رقم بزنند.»

در توضیح رفع مشکل فنی، جمیل اظهار کرد: «برای حل مشکل عدم شناسایی اثرانگشت، از دوربین‌های ویژه همراه دستگاه‌های تأیید هویت استفاده شد؛ در صورت عدم تطبیق اثرانگشت، از تصویر چهره رأی‌دهنده و مقایسه آن با داده‌های موجود در پرونده بیومتریک بهره گرفته می‌شود. این روند برای همه دارندگان کارت بیومتریک ادامه دارد.»

او در پایان تأکید کرد که «کارکنان مراکز رأی‌گیری آموزش‌های لازم را به‌طور کامل فرا گرفته‌اند و ارتقای نرم‌افزارها و به‌روزرسانی تجهیزات نقش مهمی در بهبود عملکرد سیستم‌ها داشته است.»


سازمان عراقی: ازدحام نمایندگان احزاب در مراکز رأی‌گیری، روند نظارت را مختل کرد


فیان شیخ علی، رئیس سازمان تموز برای نظارت بر انتخابات (الشرق‌ الاوسط)
فیان شیخ علی، رئیس سازمان تموز برای نظارت بر انتخابات (الشرق‌ الاوسط)
TT

سازمان عراقی: ازدحام نمایندگان احزاب در مراکز رأی‌گیری، روند نظارت را مختل کرد


فیان شیخ علی، رئیس سازمان تموز برای نظارت بر انتخابات (الشرق‌ الاوسط)
فیان شیخ علی، رئیس سازمان تموز برای نظارت بر انتخابات (الشرق‌ الاوسط)

فیان شیخ علی، رئیس سازمان «تموز» برای نظارت بر انتخابات، روز سه‌شنبه اعلام کرد که روند حضور رأی‌دهندگان در مراکز رأی‌گیری تا نیمه روز طبیعی بوده است، اما کمتر از سطح مشارکتی است که در این ساعت از روز انتظار می‌رفت.

او در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق‌ الاوسط» گفت: «مراکز رأی‌گیری با ازدحام قابل‌توجهی روبه‌رو بودند که ناشی از حضور گسترده ناظران و نمایندگان احزاب و گروه‌های سیاسی بود؛ این وضعیت، کار ما و سایر ناظران مستقل را با دشواری روبه‌رو کرد.»

شیخ علی توضیح داد که احزاب سیاسی معمولاً برای تقویت حضور و نفوذ انتخاباتی خود، شمار ناظران‌شان را افزایش می‌دهند و در ازای آن به آنان دستمزد روزانه پرداخت می‌کنند.

او افزود: «سازمان ما در ساعات نخست صبح مشاهده کرد که شماری از ساکنان اقلیم کردستان به استان کرکوک آمده‌اند تا رأی دهند. این افراد در اصل از اهالی کرکوک هستند، اما در مناطق اقلیم زندگی می‌کنند.»

رئیس سازمان تموز همچنین درباره اوضاع شهر صدر، مهم‌ترین پایگاه جریان صدر، گفت: «امور در این منطقه بدون مشکل جریان دارد، اما میزان مشارکت در مراکز رأی‌گیری به اندازه یا تراکم دوره‌های انتخاباتی گذشته نیست.»

خبرنگار «الشرق‌ الاوسط» در بغداد نیز گزارش داد که جنب‌وجوش انتخاباتی در مناطق تحت نفوذ جریان صدر در پایتخت عراق در ساعات نخست آغاز رأی‌گیری تقریباً متوقف بوده است.