داماد قاسم سلیمانی... هاشم صفی‌الدین، نامزد برجسته جانشینی نصرالله کیست؟

پسرخاله رهبر «حزب‌الله» و شبیه او، از سال 1994 برای جانشینی آماده شده است

صفی‌الدین در جریان شرکت در مراسم تشییع یکی از فرماندهان حزب که در ادلب سوریه کشته شد (AFP)
TT

داماد قاسم سلیمانی... هاشم صفی‌الدین، نامزد برجسته جانشینی نصرالله کیست؟

صفی‌الدین در جریان شرکت در مراسم تشییع یکی از فرماندهان حزب که در ادلب سوریه کشته شد (AFP)

پسرخاله رهبر «حزب‌الله» و شبیه او، از سال 1994 برای جانشینی آماده شده است و پس از تحصیل در قم به بیروت بازگشت تا ریاست شورای اجرایی حزب‌الله، که به عنوان دولت حزب عمل می‌کند، را بر عهده بگیرد. مسئولیت کار او با عماد مغنیه، فرمانده امنیتی سابق حزب‌الله، بود.
با غیبت حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، پس از 32 سال در رأس این گروه، پرسش‌ها درباره جانشین احتمالی او افزایش یافته است. با وجود رازآلودگی در انتخاب رهبران در سازمان‌هایی مانند حزب‌الله، نام هاشم صفي‌الدین، پسرخاله نصرالله و داماد قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران ایران، به عنوان یکی از نامزدهای اصلی برای رهبری این گروه مطرح است.
صفي‌الدین از نظر ظاهر و شخصیت، حتی در نوع تلفظ حرف «ر»، شباهت زیادی به نصرالله دارد. از سال 1994 برای جانشینی او آماده شده و از قم به بیروت آمد تا ریاست شورای اجرایی حزب را بر عهده بگیرد. این شورا عملاً به عنوان دولت حزب عمل می‌کند و کارهای روزانه حزب را نظارت می‌کند. عماد مغنیه، فرمانده امنیتی سابق حزب، بر فعالیت آن نظارت داشت.
صفي‌الدین سایه نصرالله محسوب می‌شود و فرد دوم در حزب‌الله است. او مسئولیت بسیاری از پرونده‌های حساس روزانه، از مدیریت مؤسسات حزب تا سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی را بر عهده دارد و پرونده‌های استراتژیک را به نصرالله واگذار کرده است.
صفي‌الدین که از سال 2017 در لیست تروریست‌های آمریکا قرار دارد، از مسئولین بلندپایه حزب است که روابط نزدیکی با جناح نظامی حزب‌الله دارد. او همچنین روابط بسیار قوی با جناح اجرایی حزب و تهران دارد. او سال‌ها در حوزه علمیه قم تحصیل کرده تا زمانی که نصرالله او را به بیروت فراخواند تا مسئولیت‌هایی را در حزب بر عهده بگیرد. پسر او، رضا، در سال 2020 با زینب سلیمانی، دختر قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس که در همان سال در بغداد توسط یک حمله هوایی آمریکا کشته شد، ازدواج کرد.

هاشم صفي‌الدین در یک عکس آرشیویی همراه با ابراهیم عقیل، فرمانده حزب‌الله که هفته گذشته در یک حمله هوایی اسرائیل کشته شد (AFP)

نام هاشم صفي‌الدین حدود 16 سال پیش توسط یک روزنامه ایرانی به عنوان جانشین نصرالله مطرح شد، اما منابع نزدیک به حزب می‌گویند تصمیم‌گیری درباره جانشینی او خیلی زودتر از آن صورت گرفته است. به گفته یکی از رهبران سابق حزب‌الله، انتخاب صفي‌الدین به عنوان جانشین نصرالله حدود دو سال پس از اینکه نصرالله در سال 1992 به جای عباس موسوی که توسط اسرائیل ترور شد، دبیرکلی حزب‌الله را بر عهده گرفت، انجام شد.
این رهبر سابق حزب‌الله می‌گوید انتخاب صفي‌الدین همزمان با «فراخوانی» او از شهر قم به بیروت در سال 1994 برای به دست گرفتن مسئولیت‌هایی که به او قدرت کنترل بر همه بخش‌های مالی، اداری و سازمانی حزب داد، صورت گرفت. مسیر مشابه او با نصرالله در حزب‌الله، احتمال جانشینی او را بیشتر کرده است. هرچند که نصرالله تنها دو سال از پسرخاله‌اش بزرگتر است، اما از نظر ظاهری بسیار مسن‌تر به نظر می‌رسد و نفوذ سیاسی و مردمی بیشتری دارد.
اطلاعات زیادی درباره صفي‌الدین در دست نیست. او در میان محافل سیاسی لبنان تقریباً ناشناخته بوده و به ندرت با افراد خارج از حزب‌الله ملاقات می‌کند. اما اطلاعات اندکی که درباره او وجود دارد، نشان می‌دهد که او متولد سال 1964 از روستای دیر قانون النهر در جنوب لبنان و از خانواده‌ای با حضور قوی اجتماعی است. خانواده او یکی از معروف‌ترین نمایندگان منطقه در دهه‌های 1960 و 1970، محمد صفي‌الدین، و بسیاری از روحانیون برجسته را معرفی کرده است.
صفي‌الدین در سنین جوانی، پیش از سفر به قم برای تحصیلات دینی، به دنبال ازدواج با خانواده‌ای مذهبی بود. او در اواخر سال 1983 احتمالاً با دختر سید محمد علی الامین، عضو هیئت شرعی در مجلس اعلای اسلامی شیعه و خواهر سید مهدی الامین، مفتی بعبدا، ازدواج کرد.
او پس از ازدواج به قم رفت و به پسرخاله‌اش نصرالله پیوست. برخی از آشنایان خانواده می‌گویند صفي‌الدین یکی از سه نفری بود که تحت حمایت عماد مغنیه، مسئول امنیتی حزب‌الله، قرار داشت. این سه نفر شامل حسن نصرالله، نبيل فاروق (یکی از فرماندهان حزب) و خود صفي‌الدین بودند. گفته می‌شود مغنیه بود که این سه نفر را به قم فرستاد و شرایط آن‌ها را در آنجا تسهیل کرد. این سه نفر به رهبران اصلی حزب‌الله در اوایل دهه 1990 تبدیل شدند. نصرالله دبیرکل شد، صفي‌الدین مدیر اجرایی حزب شد و به عنوان رئیس دولت حزب‌الله فعالیت کرد و فاروق فرمانده منطقه جنوبی شد که از اهمیت نظامی بالایی برای حزب برخوردار است.
علاوه بر امور روزمره حزب، شورای اجرایی که صفي‌الدین ریاست آن را بر عهده دارد، گروه بزرگی از سرمایه‌گذاری‌ها را نیز مدیریت می‌کند. این سرمایه‌گذاری‌ها برای تأمین استقلال مالی حزب و تأمین هزینه‌های آن که از منابع مالی «مشروع» در نظر گرفته شده برای مقاومت تأمین نمی‌شود، ایجاد شده‌اند. در حالی که برخی این سرمایه‌گذاری‌ها را میلیاردها دلار برآورد می‌کنند، منابع نزدیک به حزب‌الله در صحت این رقم تردید دارند، هرچند که به بزرگی حجم این سرمایه‌گذاری‌ها در لبنان، کشورهای عربی، آفریقا، اروپا، ایالات متحده و آمریکای لاتین اذعان دارند. پیش از این، کارهای نظامی حزب نیز زیر نظر شورای اجرایی بود، اما با ایجاد «شورای جهادی»، این مسئولیت‌ها از شورای اجرایی جدا شد.
سال‌هایی که صفي‌الدین در قم گذراند، بر افکار سیاسی او تأثیر گذاشت. او از حامیان نظریه ولایت فقیه است، هرچند بسیاری از شیعیان لبنان به این نظریه اعتقاد ندارند. او در یکی از نوشته‌های خود به‌طور غیرمستقیم به تجربه روحانیون شیعه در قم و اهمیت آن در مقایسه با تجربه نجف اشاره می‌کند و تأثیر آن را بر تفکر سیاسی شیعیان لبنان مورد بررسی قرار می‌دهد. او می‌نویسد: «صحنه اسلامی شیعی لبنان عمدتاً به سمت محصولات فکری نجف متمایل بود و در بسیاری مواقع تجربه نجف بر آن غالب بود، در حالی که ویژگی‌های قم کمتر دیده می‌شد، جز در برخی موارد نادر. برخلاف انتظارها، انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی طلوع کرد و پیروزی بزرگی برای نهج اسلامی رهایی‌بخش به ارمغان آورد و موفقیت خیره‌کننده‌ای را به همراه داشت». او همچنین نظریه ولایت فقیه را یکی از مهم‌ترین نظریه‌هایی می‌داند که امام خمینی از دلایل شرعی و عقلی بیرون آورد تا به‌عنوان راه‌حلی برای مشکلات جنبش‌های اسلامی و جلوگیری از تفرقه بین آن‌ها عمل کند.



طارق صالح: تصمیم توقف حملات دریای سرخ از سوی ایران اتخاذ شد

  طارق صالح، معاون رئیس شورای رهبری ریاست‌جمهوری یمن (مقاومت ملی)
  طارق صالح، معاون رئیس شورای رهبری ریاست‌جمهوری یمن (مقاومت ملی)
TT

طارق صالح: تصمیم توقف حملات دریای سرخ از سوی ایران اتخاذ شد

  طارق صالح، معاون رئیس شورای رهبری ریاست‌جمهوری یمن (مقاومت ملی)
  طارق صالح، معاون رئیس شورای رهبری ریاست‌جمهوری یمن (مقاومت ملی)

یک مقام بلندپایه یمنی اعلام کرد که حملات اخیر آمریکا به مواضع گروه حوثی، بنا به اعتراف رهبر این گروه، عبد الملک الحوثی، «دردناک» بوده است و به کشته شدن شمار زیادی از فرماندهان میانی و اصابت به مکان‌های حساس نظامی انجامیده است.

العمید طارق صالح، معاون رئیس شورای رهبری ریاست‌جمهوری یمن (مقاومت ملی)

براساس گفته‌های العمید طارق صالح، عضو شورای رهبری ریاست‌جمهوری یمن با درجه معاون رئیس، عبد الملک الحوثی هفته گذشته در گفت‌وگوی تصویری با فرماندهان گروه حوثی گفته است که تصمیم توقف حملات به کشتی‌ها در دریای سرخ از سوی ایران صادر شده و او چاره‌ای جز اجرای آن نداشته است.

صالح در دیداری که اخیراً با بزرگان استان «ریمه» برگزار کرد، گفت: «عبد الملک الحوثی درباره توقف حملات آمریکایی‌ها در دریای سرخ صحبت می‌کرد، اما خودش اطلاعی نداشت. به او از ایران اطلاع دادند و گفتند: ما با آمریکایی‌ها توافق کرده‌ایم و شما باید اجرا کنید.»

طارق صالح، فرمانده مقاومت ملی، افزود که ایرانی‌ها از عبد الملک الحوثی خواسته‌اند مداخله نکند و آزادی کامل ناوبری دریایی را تضمین کند، و تأکید کرده‌اند که هیچ جای گفت‌وگویی وجود ندارد؛ چرا که در حال مذاکره با ایالات متحده درباره پرونده هسته‌ای هستند و از او خواسته‌اند آرامش را حفظ کند.

یک انبار تسلیحات در مرکز صنعا که توسط جنگنده‌های آمریکایی هدف قرار گرفت (رسانه‌های محلی)

عضو شورای رهبری در ادامه سخنانش اطلاعاتی را که به‌نظر می‌رسد از منابع اطلاعاتی به دست آمده است، مطرح کرد و فاش کرد که عبد الملک الحوثی به‌دنبال راهی برای نجات خود از حملات آمریکا بوده، که به گفته خودش «دردناک» بوده‌اند.

طارق صالح از قول رهبر حوثی به فرماندهانش نقل کرد: «حملات آمریکا بسیار دردناک بود، به مکان‌های بسیار حساس نظامی رسید، بسیاری از فرماندهان میانی را کشت، و به پناهگاه‌ها، انبارها و اتاق‌های عملیات اصابت کرد؛ مکان‌هایی که تصور نمی‌کردیم بتوانند به آن‌ها برسند.»

جنگنده اف-۱۸ آمریکایی در حال برخاستن از روی ناو هواپیمابر «هری ترومن» (فرانس‌پرس)

طبق گفته‌های رهبر حوثی‌ها: «حملات اسرائیلی‌ها آن‌قدر به ما آسیب نزد که حملات آمریکایی‌ها وارد کرد.»

با وجود درخواست‌های فراوان برای تحویل سلاح، توقف جنگ، بازگشت به زبان عقل و صلح، و اولویت دادن به منافع مردم یمن، العمید طارق صالح تأکید کرد که گروه حوثی یک «پروژه ویرانگر» است و خود را یکی از گردان‌های «سپاه پاسداران ایران» می‌داند.

عضو شورای رهبری پیش‌تر در گفت‌وگویی با روزنامه «الشرق الأوسط» در آوریل گذشته گفته بود که حمایت از نیروهای یمنی در میدان نبرد، راهکاری اساسی برای بازگرداندن توازن است. او تأکید کرد که این حمایت ابزار تشدید درگیری نیست، بلکه ضرورتی ملی برای حفاظت از ملت و حفظ دستاوردهای موجود است.

صالح هرگونه نگاه به مسئله یمن در چارچوب نزاع منطقه‌ای بزرگ‌تر را رد کرد و هشدار داد که کشورش نباید به برگه‌ای در چانه‌زنی بین تهران و واشینگتن تبدیل شود. او گفت: «اگر جهان با یمن همچون برگه‌ای برای معامله ایران برخورد کند، دچار اشتباه خواهد شد.» و تأکید کرد که باقی ماندن یمن به‌عنوان پایگاهی برای سپاه پاسداران، تنها یمن را تهدید نمی‌کند، بلکه منافع منطقه‌ای و بین‌المللی را نیز به خطر می‌اندازد.

طارق صالح در دیدار با فرستاده ویژه سازمان ملل، هانس گروندبرگ، در سال ۲۰۲۱ (ایکس)

عضو شورای رهبری تأکید کرد که بازگشت به ثبات تنها از راه بازسازی نهاد دولت، مخالفت با کودتا، و اجرای قانون اساسی و قانون می‌گذرد. او تصریح کرد که صلح از راه امتیازدهی حاصل نمی‌شود، بلکه از راه موازنه قدرتی به‌دست می‌آید که احترام به نهادها را تحمیل کند و جمهوریت را در برابر گروهی که خود را بالاتر از دولت می‌داند، احیا کند.

در همین زمینه، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، گفت که مردم یمن «سال‌ها از جنگ و ویرانی رنج برده‌اند و چشم به آینده‌ای پر از صلح دارند.»

تصویری از خسارت‌های ناشی از حمله هوایی آمریکا که یکی از مواضع حوثی‌ها را در صنعا هدف قرار داد (AFP)

گوترش در حساب رسمی خود در پلتفرم «ایکس» افزود: «باید به مسیر خشونت در این کشور پایان داد، در حالی‌که همچنان به دنبال راه‌حل سیاسی مبتنی بر مذاکره به رهبری یمنی‌ها هستیم.»