ترور نصر الله؛ چه بر سر حوثی ها خواهد آمد؟

حوثی ها تنش را کنترل می کنند اما جای «حزب الله» را پر نمی کنند

مُسيّرات حوثية تستخدمها الجماعة في هجماتها ضد السفن (رويترز)
مُسيّرات حوثية تستخدمها الجماعة في هجماتها ضد السفن (رويترز)
TT

ترور نصر الله؛ چه بر سر حوثی ها خواهد آمد؟

مُسيّرات حوثية تستخدمها الجماعة في هجماتها ضد السفن (رويترز)
مُسيّرات حوثية تستخدمها الجماعة في هجماتها ضد السفن (رويترز)

هنوز چند ساعتی از جشن و پایکوبی حوثی ها به خاطر شلیک موشک بالستیک به تل آویو نگذشته بود که رهبران حوثی مجبور شدند سکوت کنند. ارتش اسرائیل اعلام کرد حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» لبنان را در حملات هوایی به ضاحیه جنوبی بیروت ترور کرد.
عبد الملک حوثی رهبر حوثی ها در سخنرانی هفتگی خود از اراده و عزم این گروه برای ادامه حمایت از «حزب الله» و جنبش «حماس» در مواجهه با ارتش اسرائیل خبر داد و ساعاتی بعد حوثی ها به سمت تل آویو موشک پرتاب کردند. رهبر حوثی ها در اظهاراتش افزود «(حزب الله) یکپارچه تر و قوی تر از هر زمان دیگری است». او برای اسرائیل خط و نشان کشیدند که شکست می خورد.
حوثی ها که هنوز سرگرم برآورد حمله موشکی خود به تل آویو و افزایش حضورشان در عرصه نبرد منطقه ای بودند اسرائیل ادعای خود به داشتن برتری تکنولوژی و نظامی را به رخ کشید و مواضع مهم «حزب الله» در ضاحیه جنوبی بیروت و جنوب لبنان را با خاک یکسان کرد. جشن و شادمانی حوثی ها به پایان رسید به خصوص پس از اعلام خبر ترور موفق حسن نصر الله توسط ارتش اسرائیل که همچون پتکی بر سر محور ممانعت فرود آمد.
این تحولات پرشتاب با یک گزارش محرمانه کارشناسان سازمان ملل همزمان شدند که در این گزارش گفته شده گروه حوثی از یک جنبش مسلح یمنی با امکانات و توانمندی محدود به دلیل کمک و حمایت و تجربیات «سپاه قدس» ایران و «حزب الله» لبنان و کارشناسان و مستشاران عراقی به سازمان نظامی قوی تبدیل شده است.

قایق های گروه حوثی که بنا به کارشناسان سازمان ملل به یک سازمان نظامی تبدیل شده است (فرانس پرس)

کارشناسان با استناد به متخصصان نظامی یمن و منابع نزدیک به حوثی ها می گویند «حوثی ها توانایی توسعه و تولید نظامی بدون حمایت خارجی و شبکه تسلیحات پیچیده ندارند. دامنه انتقال تجهیزات و مهمات و فناوری نظامی از منابع خارجی به حوثی ها بی سابقه است و شامل تامین مالی و آموزش های فنی و تاکتیکی می شود».
کارشناسان معتقدند که تسلیحات و شیوه های تاکتیکی حوثی ها به تسلیحات ایرانی شباهت دارد. همکاری بین حوثی ها و «گروه القاعده» از یک سو و عملیات قاچاق اسلحه بین حوثی ها و گروه «الشباب» سومالی افزایش پیدا کرده است.

حوثی ها جای حزب الله را پر نمی کنند

حوثی ها پس از حملات و ضربه های پیاپی به «حزب الله» در چند روز گذشته با گزینه های پیچیده ای روبرو شده اند. حوثی ها از تقابل نظامی بین «حزب الله» و اسرائیل استفاده و برای خودشان بازارگرمی کردند و دست به تشدید تنش در دریای سرخ و اقیانوس هند زدند و حتی کارشان به زدن موشک بالستیک به سمت اسرائیل نیز رسید که به قول خودشان هایپرسونیک بود.
اسلام المنسی پژوهشگر مرکز مطالعات خاورمیانه می گوید «گروه های نیابتی ایران در منطقه پس از پاسخ کوبنده اسرائیل به «حزب الله» شاید حساب کار دستشان بیاید و ببینند که خطر بیخ گوششان است و به گمانم این گروه ها قبل از هر گونه تشدید تنش هزار بار فکر خواهند کرد».
قایق های گروه حوثی ها که به گفته کارشناسان سازمان ملل به یک سازمان نظامی تبدیل شده اند (فرانس پرس)

المنسی در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «گروه حوثی در وضعیت کنونی بی پروایی را کنار خواهند گذاشت و تشدید تنش را شوخی نخواهند گرفت و روند جدیدی برای مقابله با تنش (پس از ترور نصر الله) اتخاذ می کنند. البته وظیفه و نقش هر کدام از این گروه های نیابتی از سوی ایران تعیین خواهد شد و آنها معمولا از فرماندهان سپاه و نیروی قدس دستور می گیرند».
او فرضیه انتقام گروه های نیابتی ایران در منطقه بدون دستور رژیم ایران و بدون در نظر گرفتن معادلات منطقه ای و بین المللی از جمله برنامه هسته ای ایران و مناسبات ایران و آمریکا را دور از ذهن خواند و گفت که به نظر نمی رسد حوثی ها بخواهند خودشان را به عنوان جانشین «حزب الله» در رویارویی با اسرائیل مطرح کنند.
المنسی پژوهشگر مسائل ایران معتقد است که حوثی ها قدرت و تجربه «حزب الله» را ندارند و اسرائیل توانست در میان «حزب الله» به طور وسیع نفوذ پیدا کند. احتمال پیدایش خلا بزرگ پس از ترور نصر الله وجود دارد اما حوثی ها در موقعیتی نیستند که جای او را پر کنند به خصوص اگر موانع جغرافیایی و دوری حوثی ها از کانون تنش و درگیری را نیز در نظر بگیریم.
حملات گروه حوثی با پهپاد و موشک های بالستیک در ده ماه گذشته در گذرگاه های کلیدی حمل و نقل دریایی در دریای سرخ تحت عنوان «حمایت از فلسطینیان» در نوار غزه ادامه یافت و این حملات باعث توقف روند تجارت دریایی جهانی شد.

حساب و کتاب های پیچیده

برخی از سران ارشد و دانه درشت های گروه حوثی قبل از صدور بیانیه از سوی رهبر آنها درباره کشته شدن حسن نصر الله دست از انتشار پست و مطلب در شبکه های اجتماعی برداشتند به ویژه اینکه آنها حمله موشکی اخیر به تل آویو را جشن گرفته بودند.

تصویری از رهگیری موشکی که حوثی ها روز جمعه به سمت تل آویو شلیک کردند (اکس)

صلاح علی صلاح پژوهشگر سیاسی پیش بینی می کند که حوثی ها در وضعیت کنونی دچار سردرگمی و بلاتکلیفی شده اند که آیا روند افزایش تنش را ادامه بدهند یا از آن دست بکشند. حوثی ها در سطح تصمیم گیری در این باره نیز دچار دو دستگی هستند چه اینکه آنها در موارد مشابه قبلی نیز دچار آشفتگی و سردرگمی شده بودند که البته این دست پاچگی را علنی نکردند.
صلاح در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «حوثی ها نمی توانند درباره تشدید تنش یا انتقام از خون دبیر کل «حزب الله» تصمیم بگیرند. «حزب الله» که ضربه های سهمگینی خورد خدمات و کمک های بسیاری به حوثی ها ارایه داد. حوثی ها با کمک و تجربه مستشارین و کارشناسان «حزب الله» موفق به بسط نفوذ خود در یمن شدند و خود را به عنوان بازیگر جدی در سطح منطقه معرفی کردند که منافع بسیاری از قدرت ها را در معرض خطر قرار دادند».

او در ادامه خاطر نشان کرد «حوثی ها شاید حالا ندانند که تشدید تنش چه آثار و ریسکی برای خود حوثی ها و مردم یمن خواهد داشت. مردم در مناطق تحت کنترل حوثی ها اهمیت خاصی برای حوثی ها ندارند. جناح عقیدتی و تندروی گروه حوثی شاید اصلا آثار و تبعات افزایش احتمالی تنش را درک نکند».

صلاح خاطر نشان کرد «اسرائیل پاسخ حوثی ها را هنوز نداده که البته معنای پاسخ دیر اسرائیل این نیست که حملات حوثی ها اهمیتی برای اسرائیل ندارد بلکه اسرائیل اولویت بندی کرده و اولویت کنونی اسرائیل «حزب الله» است و بعد از آن نوبت تهدیدهای دیگری می رسد که از سوریه و عراق متوجه اسرائیل می شود. سپس اسرائیل سراغ یمن خواهد رفت. اولویت بندی اسرائیل بر مبنای موقعیت جغرافیایی است».

وقفه اجباری در جنگ

اسرائیل در پاسخ به تهدیدهای حوثی تردید نکرده است. اسرائیل ۲۰ ژوئیه به بندر حدیده در ساحل غربی یمن حمله هوایی کرد. حوثی ها کنترل این بندر را در اختیار دارند. حوثی ها یک روز پیش از آن در حمله پهپادی مرگبار تل آویو را مورد هدف قرار داده بودند که در این حمله برخی تاسیسات و مخازن سوخت آتش گرفت و چندین نفر از کارگران بندر جان باختند.
افزایش نگرانی درباره تبعات تشدید تنش بین حوثی ها و اسرائیلی بر وضعیت انسانی فاجعه بار در یمن (رویترز)

عبد الرحمان انیس پژوهشگر سیاسی یمنی می گوید «به احتمال زیاد ترور دبیر کل «حزب الله» تاثیر بسزایی بر حوثی ها خواهد داشت. نباید از یاد برد که حمله هوایی اسرائیل به بندر حدیده آثار فجیعی داشت و حملات موشکی حوثی ها به سمت اسرائیل را برای مدت نه چندان کوتاهی ناکار کرد».

انیس در گفتگوی اختصاصی با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «حوثی ها دیدند حملات هوایی آمریکا و بریتانیا به مواضعشان در چند ماه اخیر موثر نبوده است اما این گروه پس از حمله هوایی اسرائیل واقعا متوجه خطر شدند. حمله اخیر آنها با موشک بالستیک صرفا یک هیاهوی رسانه ای بود تا حمله نظامی».
انیس افزود «حوثی ها ترور دبیر کل حزب الله را بسیار جدی خواهند گرفت و حملات خود را نه فقط به سمت اسرائیل بلکه در دریای سرخ نیز کاهش می دهند و رهبرانشان دست به تشدید اقدامات احتیاطی گسترده برای حفاظت از خود می زنند چون از حمله و ترورهای اسرائیل هراس دارند. البته موضع آمریکا و بریتانیا در قبال آنها تغییر نکرده است».



منابع: اسرائیل ۳۵ هدف را برای حمله در عراق مشخص کرده است

محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، در میان عمار حکیم (راست) و رئیس‌جمهور عبداللطیف رشید (چپ) در جلسه‌ای در بغداد (عکس از رسانه‌های دولتی)
محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، در میان عمار حکیم (راست) و رئیس‌جمهور عبداللطیف رشید (چپ) در جلسه‌ای در بغداد (عکس از رسانه‌های دولتی)
TT

منابع: اسرائیل ۳۵ هدف را برای حمله در عراق مشخص کرده است

محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، در میان عمار حکیم (راست) و رئیس‌جمهور عبداللطیف رشید (چپ) در جلسه‌ای در بغداد (عکس از رسانه‌های دولتی)
محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، در میان عمار حکیم (راست) و رئیس‌جمهور عبداللطیف رشید (چپ) در جلسه‌ای در بغداد (عکس از رسانه‌های دولتی)

منابع عراقی روز سه‌شنبه فاش کردند که محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، از شخصیت‌های شیعه خواسته است میانجی‌گری کرده و جلوی گروه‌های مسلح را بگیرند تا درگیر جنگ بین حزب‌الله لبنان و اسرائیل نشوند.
این درخواست پس از انتشار اخباری در داخل ائتلاف حاکم صورت گرفت که اسرائیل ۳۵ هدف در عراق را برای حمله شناسایی کرده است.
گروه‌های وابسته به ایران اعلام کرده‌اند که در پاسخ به ترور حسن نصرالله، دبیر کل حزب‌الله لبنان، آماده هستند در کنار مقاومت در جنوب لبنان بجنگند.

نگرانی‌هایی که نمی‌توان نادیده گرفت

با وجود تأکید سخنگوی دولت عراق، باسم العوادی، مبنی بر اینکه "طرف‌های عراقی از تشدید تنش دوری کرده‌اند"، اما پشت پرده‌های سیاسی نشان می‌دهند که نگرانی‌های جدی‌ای در مورد کشیده شدن به جنگ، محمد السودانی و نیروهای شیعی «چارچوب هماهنگی» را به خود مشغول کرده است.
گروه‌های مسلح اعلام کرده‌اند که تقریباً هر روز عملیات‌هایی علیه اهداف اسرائیلی انجام می‌دهند و دوشنبه شب نیز پایگاه ویکتوریا در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی بغداد را هدف قرار دادند. دولت عراق نگران است که این حملات موجب واکنش آمریکا و اسرائیل علیه این گروه‌ها در عراق شود.
به گفته منابع آگاه، با وجود اصرار گروه‌ها برای دخالت در جنگ، توانایی دولت السودانی برای مهار این گروه‌ها همواره زیر سوال بوده است. برخی نشانه‌ها در بغداد حاکی از آن است که گروه‌های عراقی منتظر دستوراتی از تهران هستند تا از حزب‌الله لبنان حمایت کنند.

اسرائیل ۳۵ هدف عراقی شناسایی کرده

یک منبع اعلام کرد که اطلاعاتی در میان احزاب و گروه‌های چارچوب هماهنگی وجود دارد که نشان می‌دهد تل‌آویو ۳۵ هدف در عراق را برای حمله شناسایی کرده که شامل رهبران سیاسی برجسته و فرماندهان گروه‌های مسلح است.
به گفته این منابع، دولت السودانی در تلاش است تا با اقدامات سیاسی از حملات احتمالی اسرائیل جلوگیری کند. به همین دلیل، نخست‌وزیر سه شخصیت تأثیرگذار را برای برقراری ارتباط با رهبران گروه‌های مسلح مأمور کرده است تا آن‌ها را قانع کنند که از دخالت در جنگ خودداری کنند.
السودانی همچنین میزبان جلسه ائتلاف «اداره دولت» بود که در آن بیشتر رهبران سیاسی عراق شرکت داشتند. در این جلسه تحولات منطقه و تأثیرات آن بر عراق بررسی شد.
یکی از منابع اضافه کرد که السودانی از عمار الحکیم، رهبر جریان حکمت، به‌عنوان واسطه‌ای برای مذاکره با گروه‌های مسلح برای جلوگیری از تشدید تنش استفاده کرده است.

شخصیت دینی تأثیرگذار

السودانی در این شرایط حساس تلاش می‌کند پیام‌هایی ارسال کند که خطرات ناشی از تشدید تنش‌های نظامی را گوشزد کند. به گفته منابع، او در کنار الحکیم، به یک شخصیت دینی تأثیرگذار و فرمانده یکی از گروه‌های مسلح نیز روی آورده و از آن‌ها خواسته تا فعالانه برای آرام کردن اوضاع اقدام کنند.
با این حال، یکی از منابع احتمال می‌دهد که برخی از رهبران گروه‌های مسلح به تلاش‌های السودانی پاسخ ندهند. آن‌ها این نبرد را نبردی حیاتی می‌دانند که مستقیماً محور مقاومت را هدف قرار داده است.
منابعی در لندن نیز اعلام کرده‌اند که در بغداد نگرانی‌هایی وجود دارد که دخالت بیشتر گروه‌های مسلح عراقی در جنگ با اسرائیل، پیامدهای سختی را برای عراق به همراه داشته باشد.
همچنین این منابع افزودند که دولت عراق نگران است گروه‌های وابسته به «حشد الشعبی» حملات خود علیه اسرائیل را تشدید کنند، به‌ویژه پس از کشته شدن حسن نصرالله. با این حال، این گروه‌ها از حمایت مالی دولت عراق برخوردار هستند و برخلاف حزب‌الله که در نزدیکی مرزهای اسرائیل است، از لحاظ جغرافیایی از اسرائیل دورتر هستند.