بری به «الشرق الأوسط»: با «حزب‌الله» در ارتباطم و توافقم با نصرالله همچنان پابرجاست

او مداخله خارجی در انتخابات ریاست‌جمهوری را رد کرد: این موضوعی حاکمیتی است و اجازه هیچ «دیکته‌ای» را نمی‌دهیم

رئیس مجلس لبنان نبیه بری در حال ملاقات با وزیر خارجه فرانسه ژان نوئل بارو (عکس: AFP)
رئیس مجلس لبنان نبیه بری در حال ملاقات با وزیر خارجه فرانسه ژان نوئل بارو (عکس: AFP)
TT

بری به «الشرق الأوسط»: با «حزب‌الله» در ارتباطم و توافقم با نصرالله همچنان پابرجاست

رئیس مجلس لبنان نبیه بری در حال ملاقات با وزیر خارجه فرانسه ژان نوئل بارو (عکس: AFP)
رئیس مجلس لبنان نبیه بری در حال ملاقات با وزیر خارجه فرانسه ژان نوئل بارو (عکس: AFP)

رئیس مجلس لبنان نبیه بری به «الشرق الأوسط» تأکید کرد که لبنان همچنان به توافق انجام‌شده با واسطه آمریکایی، آموس هوکستین، متعهد است که منجر به آتش‌بس با اسرائیل و اجرای قطعنامه 1701 سازمان ملل خواهد شد.
اما در مقابل، بری به شدت مخالفت خود را با مرتبط‌سازی آتش‌بس با روند انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام کرد و به «الشرق الأوسط» گفت: «هیچ‌کس نباید در موضوع انتخاب رئیس‌جمهور دخالت کند و این امر مجاز نیست، زیرا مسئله‌ای حاکمیتی است. اگرچه از هرگونه کمکی استقبال می‌کنیم، اما هرگونه مداخله و تلاش برای تحمیل نظرات را رد می‌کنیم.»
بری پس از دیدارهای مهمی که با وزیر خارجه فرانسه، سپس نخست‌وزیر نجيب میقاتی و پس از آن با فرمانده ارتش، ژنرال جوزف عون، داشت، گفت: «ما به وزیر فرانسوی موضع لبنان را که متعهد به مفاد درخواست کشورهای ده‌گانه برای توقف فوری آتش‌بس و اجرای قطعنامه 1701 طبق اصول توافق‌شده با فرستاده آمریکایی است، اطلاع دادیم.»
وی با تأکید بر همسویی مواضع با نخست‌وزیر نجيب میقاتی و حمایت از موضع وی، در پاسخ به سؤالی گفت که ارتباط با «حزب‌الله» برقرار است و این حزب «از این رویکرد دور نیست.»
بری گفت: «این ابتکاری که قبلاً ارائه دادم، با سید حسن نصرالله به‌طور مفصل توافق شده بود و این توافق همچنان معتبر است.»

رئیس مجلس لبنان، نبیه بری، در دیدار با وزیر خارجه فرانسه، ژان نوئل بارو (عکس: AFP)

بری در دیدار با وزیر خارجه فرانسه، ژان نوئل بارو، از فرانسه و رئیس‌جمهور امانوئل مکرون به دلیل «توجه و حمایت آن‌ها از لبنان به‌ویژه در این مرحله دشوار که به‌دلیل تهاجم مداوم و محاصره اسرائیل که مانع از ارسال کمک‌های امدادی به آوارگان شده است» قدردانی کرد.

عکس آرشیویی که نشان می‌دهد نصرالله در حال دست دادن با نماینده پارلمان جورج عدوان (از حزب نیروهای لبنانی) در یکی از جلسات گفت‌وگوی لبنانی سال ۲۰۰۶ به ریاست بری (عکس: AFP)

رئیس مجلس به وزیر بارو تأکید کرد که «موضع مثبت لبنان که توسط نخست‌وزیر در نیویورک اعلام شد، در پاسخ به درخواست ریاست‌جمهوری برای توقف آتش‌بس در پی نشست ریاست‌جمهوری فرانسه-آمریکا است و از حمایت گسترده بین‌المللی برخوردار است.»
بری اشاره کرد که اسرائیل مسئول از بین بردن تمام تلاش‌ها برای توقف تهاجم است و تأکید کرد که «آتش اسرائیل تمام لبنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد» و از «استحکام، وحدت و همبستگی لبنانی‌ها در برابر تهاجم اسرائیل» تمجید کرد.
طبق بیانیه‌ای که از سوی دفتر بری منتشر شد، وزیر فرانسوی «با دیدگاه بری موافقت کرد» و تأکید کرد که تنها راه‌حل، اجرای قطعنامه 1701 سازمان ملل است.
نجيب میقاتی پس از دیدار گفت که او بری را در جریان تحرکات دیپلماتیکی که در نیویورک و در جریان نشست مجمع عمومی سازمان ملل انجام داده بود، قرار داده است. او افزود که «همه این کشورها بیانیه‌ای صادر کردند و ما به‌عنوان دولت و پس از مشورت با رئیس بری، تعهد خود را به اجرای همه نکات مطرح‌شده در بیانیه اعلام می‌کنیم که از جمله آن‌ها توقف فوری آتش‌بس برای آغاز بحث درباره اجرای کامل قطعنامه 1701 است و ما از هر آنچه در بیانیه آمده است، استقبال کرده و متعهد به اجرای فوری آن هستیم.»

رئیس مجلس لبنان نبیه بری در حال ملاقات با وزیر خارجه فرانسه ژان نوئل بارو (عکس: AFP)

وی اضافه کرد: «این موضوع بسیار مهم است و ما آماده‌ایم که قطعنامه 1701 را اجرا کنیم و بلافاصله پس از توقف آتش‌بس، آماده‌ایم که ارتش را به منطقه جنوب لیطانی اعزام کنیم تا به‌طور کامل با نیروهای حافظ صلح بین‌المللی در جنوب همکاری کند.»
در خصوص موضوع ریاست‌جمهوری، میقاتی گفت: «ما همچنین در مورد روند انتخابات ریاست‌جمهوری و ضرورت انتخاب رئیس‌جمهور در سریع‌ترین زمان ممکن صحبت کردیم و رئیس مجلس، بری، به من تأکید کرد که به‌محض توقف آتش‌بس، مجلس نمایندگان برای انتخاب رئیس‌جمهور توافقی فراخوانده می‌شود، نه رئیس‌جمهوری که برای کسی چالش ایجاد کند. این از نکات مثبتی است که باید در سریع‌ترین زمان ممکن از آن بهره‌مند شویم تا نهادهای قانونی به ثبات برسند، کابینه جدید تشکیل شود و رئیس‌جمهور جدید انتخاب گردد.»



سایه نصرالله از سر «حزب الله» کم شد؛ زخم کاری

حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» در مراسم حزبی در ضاحیه جنوبی بیروت در سال ۲۰۱۵ (فرانس پرس)
حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» در مراسم حزبی در ضاحیه جنوبی بیروت در سال ۲۰۱۵ (فرانس پرس)
TT

سایه نصرالله از سر «حزب الله» کم شد؛ زخم کاری

حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» در مراسم حزبی در ضاحیه جنوبی بیروت در سال ۲۰۱۵ (فرانس پرس)
حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» در مراسم حزبی در ضاحیه جنوبی بیروت در سال ۲۰۱۵ (فرانس پرس)

وضع منطقه بعد از ترور حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» با قبل از آن متفاوت خواهد بود. حسن نصر الله نماد مهم و برجسته محور مقاومت بود تا جایی که در میان پایگاه هواداران شیعه به «رهبری که نمی میرد» معروف بود. اما نصر الله امروز از دنیا رفت و دیگر خبری از خط و نشان کشیدن ها و انگشتش که به نشانه تهدید بلند می کرد نخواهد بود. دیگر خبری از این رهبر «کاریزماتیک» که هوادارانش به تهدید ناپذیر بودنش باور داشتند نخواهد بود. سوال مهم در مرحله کنونی این است که پس از رفتن نصر الله چه خواهد شد؟ چطور ایران در برابر ترور نصر الله موضع گیری می کند و چه کارکردی برای «حزب الله» در مرحله بعدی که قاعدتا رویارویی با اسرائیل است در نظر خواهد گرفت؟ عباس الموسوی دبیر کل پیشین «حزب الله» که در سال ۱۹۹۲ توسط اسرائیل ترور شد قدرت «آرام و بی دردسر» به نصرالله منتقل شد.
اما با این حال جای خالی حسن نصر الله به این راحتی پر نخواهد شد چه اینکه او از جمله مهم ترین شخصیت های موثر در خاورمیانه و جهان عرب و جهان اسلام به شمار می رفت. «حزب الله» در دوران زمامداری نصر الله با حمایت حداکثری ایران به قدرت منطقه ای تبدیل شد و نقش خود را در چند سال گذشته به عنوان نیروی سیاسی موثر که حرف اول و آخر را در لبنان می زند تثبیت کرد. دشمنان و نیروهای متخاصم «حزب الله» اذعان داشت که قدرت واقعی در لبنان دست نصر الله بود.
حسن جونی سرتیپ بازنشسته لبنانی و علی الامین تحلیلگر مسائل سیاسی درباره جای خالی نصر الله در مرکز فرماندهی و رهبری «حزب الله» هم نظرند و در گفتگو با «الشرق الاوسط» درباره موضع ایران صحبت کردند که چطور کارکرد «حزب الله» در مرحله بعدی را تعیین می کند.

ضربه کاری و تخریب روحیه

جونی گفت ترور نصر الله «ضربه کاری به «حزب الله» است چرا که نصر الله از چهره کاریزماتیک برخوردار بوده و در مقام دبیر کل این گروه یک نماد به شمار می رفت و همواره مرکز ثقل استراتژیک «حزب الله» بود.
او افزود «کار «حزب الله» پس از ترور دبیر کل آن تمام نمی شود».
این سرتیپ بازنشسته ارتش لبنان در گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «نباید فراموش کرد «حزب الله» یک سازمان بزرگ و با سابقه است که نهادهای متعدد دارد. پس ترور دبیر کل و فرمانده «حزب الله» پایان کار «حزب الله» نیست. «حزب الله» برای ادامه حضور و نقش این گروه در مرحله حساس کنونی جنگ دبیر کل جدید منصوب می کند».

هواداران «حزب الله» عکس ها و پرچم این گروه و پرچم ایران را در مراسمی در شهر نبطیه در جنوب لبنان در ۲۰۲۲ بلند کردند (فرانس پرس)

از سوی دیگر الامین به «الشرق الاوسط» گفت «بی گمان غیبت حسن نصر الله باعث تضعیف شدید روحیه نیروها و هوادارانش می شود چرا که او نماد بود. نمادی که فراتر از سازمان (حزب الله) بود. حسن نصر الله برای هوادارانش که اعضای «حزب الله» نبودند نیز نماد به شمار می رفت. او رهبر کاریزماتیک با نقش و حضور و تاثیر فراوان بود».
او بر این باور است که نبود حسن نصر الله پیامدهای گوناگونی خواهد داشت اما «باید گفت که ساختار و سیستم و آرایش سازمانی (حزب الله) فرد محور نیست بلکه (حزب الله) نهادهای مختلفی درون حزبی دارد که موسسات مذهبی- ایدئولوژیک و مالی و سلامت و آموزشی و تربیتی و غیره هستند. مجموع این ساختار این امکان را به (حزب الله) می دهد تا از هم نپاشد و به نقش موثر خود ادامه دهد».

الامین خاطر نشان کرد «شاید تاثیر (حزب الله) اندکی کاهش پیدا کند اما حمایت های مالی و غیر مالی ایران نقش بسزایی در این حوزه دارد. اما آنچه ایران و (حزب الله) در ۴۰ سال گذشته ساختند و نهادهایی که در لبنان راه اندازی کردند به (حزب الله) کمک می کنند تا سرپا بماند به عنوان مثال موسسات زیر مجموعه بنیاد شهید که خانواده شهدای حزب را ساپورت می کند. این موسسات چند هزار کارمند دارند و نیروی انسانی هستند که به «حزب الله» پایگاه اجتماعی دارای مصونیت می دهند. جایگاه مذهبی (حزب الله) نیز به مقاومت و ایستادگی این سازمان کمک می کند».

الامین بر این باور است که نبود نصر الله در راس هرم رهبری «حزب الله» تبعات ناگواری دارد اما تحولات دراماتیکی به وقوع نخواهد پیوست. این پروسه طول خواهد کشید و به یک سوال اصلی یعنی ایران مربوط است. آیا کارکرد «حزب الله» که همواره توسط ایران استفاده ابزاری برای مواجهه با اسرائیل داشت تغییر خواهد کرد؟ به عبارت دیگر آیا ایران کارکرد «حزب الله» را تغییر می دهد یا خیر؟ تفسیر و تحلیل وضع آینده و تاثیر ترور حزب الله پس از پاسخ به این سوال روشن تر خواهد بود».

الامین درباره جانشین نصر الله که هاشم صفی الدین پسر خاله نصر الله و رئیس شورای اجرایی «حزب الله» خواهد بود افزود «دورنمای مرحله بعدی و جهت گیری حزب الله با هویت جانشین نصر الله مشخص خواهد شد».

سرنوشت «حزب الله» در گرو موضع «مبهم» ایران

سرتیپ جونی می گوید موضع ایران از جنگ کنونی به خصوص پس از ترور فرماندهان یگان رضوان «حزب الله» سوال برانگیز است. الامین معتقد است ایران پشت «حزب الله» را خالی نخواهد کرد اما رژیم ایران نقش و کارکرد «حزب الله» در آینده را تعیین می کند. ایران منافع خود را بر گزینه ورود به جنگ ترجیح داد.
جونی با اشاره به «ابهام و مرموز بودن دیدگاه های مقامات ایرانی که باعث تعجب عده زیادی در لبنان و تضعیف روحیه پایگاه هواداران «حزب الله» شدند» اضافه کرد «مساله مهم اینک این است که ایران چطور درباره ترور نصر الله موضع گیری می کند و چه سمت و سویی برای دست کشیدن یا ادامه جنگ می گیرد».

حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» در مراسم حزبی در ضاحیه جنوبی بیروت در سال ۲۰۱۵ (فرانس پرس)

الامین بر این باور است که «اینکه بگوییم ایران حزب الله را فدای منافعش کرد اندکی مبالغه انگیز است چرا که گروه های نیابتی برای رژیم ایران از اهمیت برخوردارند و ایران از این گروه ها دست نخواهد کشید».
او توضیح داد «آنچه گذشت این است که ایران به نوعی موازنه ایجاد کرد چرا که می خواهد رژیم را که ممکن است در صورت ورود به جنگ در خطر قرار بگیرد حمایت کند. ایران نمی خواهد مستقیما وارد جنگ شود و ترجیح می دهد ضربه ها را فقط (حزب الله) بخورد. بنابراین منافع ملی و قومی برای رژیم ایران اولویت اول هستند و حمایت از گروه های نیابتی اولویت بعدی هستند. این گروه ها سپر حمایتی رژیم ایران به شمار می روند. رژیم ایران سپر حمایتی آنها نیست».

الامین گفت تهران از حمایت حزب الله دست نمی کشد چرا که تامین مالی و جهت گیری و اداره حزب الله حتی در نهادهای داخلی حزب الله توسط ایران انجام می شود. اما سوال درباره مرحله بعدی است. نقش حزب الله در مرحله بعدی چه خواهد بود؟ کارکرد احتمالی حزب الله در مرحله بعدی چه خواهد بود؟ آیا حزب الله نقش قبلی اش را کنار می گذارد و به سمت یک توافق لبنانی و نقش سازنده در لبنان می رود؟ و یا اینکه دست به گام های غیر قابل پیش بینی خواهد زد؟ اما با این حال بایدد گفت که حزب الله دستخوش تحول بزرگی شد که بر خود حزب الله و روابطش با ایران تاثیر می گذارد.