سوریه پاشنه آشیل «حزب الله» و راه نفوذ اسرائیل

حصاری با فناوری‌های جاسوسی و واحد ویژه برای پالایش داده‌ها و ردیابی تحرکات عناصر

محل ترور نصر الله در ضاحیه جنوبی بیروت (فرانس پرس)
محل ترور نصر الله در ضاحیه جنوبی بیروت (فرانس پرس)
TT

سوریه پاشنه آشیل «حزب الله» و راه نفوذ اسرائیل

محل ترور نصر الله در ضاحیه جنوبی بیروت (فرانس پرس)
محل ترور نصر الله در ضاحیه جنوبی بیروت (فرانس پرس)

شماری از مقامات پیشین و کنونی در دستگاه اطلاعاتی اسرائیل گفتند که دخالت «حزب الله» در جنگ داخلی سوریه و جنگیدن نیروهای «حزب الله» در کنار نظام بشار الاسد همچون «پاشنه آشیل» این گروه شد و این امکان را به تل آویو داد که به طور گسترده به سیستم «حزب الله» نفوذ پیدا کند. ساختار محرمانه «حزب الله» برای دهه های طولانی جای نفوذ و جاسوسی برای هیچ سازمان و کشوری باقی نگذاشته بود.

کمتر از بیست سال پس از سه بار تلاش اسرائیل برای ترور حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» در جنگ ۲۰۰۶ بالاخره اسرائیل روز جمعه (۲۷ سپتامبر) محل حضور نصر الله را به دقت شناسایی کرد و نصر الله و حدود ۲۰ نفر از فرماندهان ارشد «حزب الله» را پس از چند هفته ترور و تصفیه فیزیکی و حملات غیر متعارف کشت.
مقامات کنونی و پیشینی که روزنامه بریتانیایی «فایننشال تایمز» با آنها گفتگو کرده می گویند «این بار وضع فرق کرد چرا که اسرائیل در دو ماه گذشته عملیات خود را بنا به داده های اطلاعاتی ارزشمند و بی سابقه پیش برد» و روند ترورها با کشتن فواد شکر فرمانده نظامی «حزب الله» در اواخر ماه ژوئیه کلید خورد.

«تصویر اطلاعاتی متراکم»

به گزارش «فایننشال تایمز» دلیل این تحول و عملیات موفق اسرائیل در ترور فرماندهان «حزب الله» این است که اسرائیل به دنبال استقرار نیروهای «حزب الله» در سوریه از سال ۲۰۱۲ به منظور کمک به رژیم اسد برای سرکوب اعتراضات به «تصویر اطلاعاتی متراکم» درباره «حزب الله» دست پیدا کرده بود. به عبارت دیگر دست «حزب الله» در آن زمان برای اسرائیل رو شد یعنی اسرائیل به اطلاعات ارزشمندی درباره «هویت مسئول عملیات حزب و افرادی که ارتقای درجه می گرفتند و افراد فاسد و نیروهایی که سفر غیر موجه داشتند» دست پیدا کرد.

عکس آرشیوی از آموزش نظامی شبه نظامیان ایران در سوریه که در بین آنها نیروهای «حزب الله» لبنان نیز هستند (دیده بان حقوق بشر سوریه)

«حزب الله» می خواست تمام قد وارد جنگ ادامه دار در سوریه شود و به همین دلیل قواعد سفت و سخت عضو گیری نیرو را شل تر کرد و همین باعث شد تا «در معرض نفوذ و جاسوسی اسرائیل» قرار بگیرد چرا که «خبرچین های اسرائیل همه جا حضور داشتند و جاسوس های اسرائیل دنبال اعضای سابقی که احتمال داشت از «حزب الله» جدا شده باشند می گشتند».
رندا سلیم مدیر برنامه حل تعارض موسسه خاورمیانه در واشنگتن می گوید «گسترش حضور و نفوذ در سوریه باعث شد که ساز و کارهای نظارت داخلی «حزب الله» تضعیف شود و بستری برای نفوذ در سطح گسترده ایجاد گردد».

«دریایی از داده ها»

جنگ سوریه در کنار روند نفوذ «دریایی از داده ها» را در اختیار جاسوسان اسرائیل و الگوریتم های آن ها قرار داد که اکثر آنها به صورت علنی در دسترس بود، مثل «پوسترهای شهدا» که «حزب الله» از آنها به طور مرتب برای آگهی ترحیم نیروهایش در سوریه استفاده می کرد. آگهی های ترحیم حاوی اطلاعات دقیق از شهر محل تولد پیکارجو و محل کشته شدن و حلقه دوستانی که خبر را در رسانه های اجتماعی منتشر می کردند بودند. مراسم خاکسپاری علنی تر بودند و باعث شدند گاهی مقام های ارشد این گروه برای مدت کوتاه هم که شده از سایه بیرون بیایند.
این گزارش به نقل از یک مقام ارشد سابق لبنانی گفت «نفوذ به «حزب الله» توسط نهادهای اطلاعاتی اسرائیل و آمریکا «بهای حمایت آنها از اسد بود». او توضیح داد «آنها باید خودشان را در سوریه آشکار می ساختند. این گروه مخفی اینجا بود که ناگزیر شد با سرویس اطلاعاتی فاسد سوریه یا سرویس های اطلاعاتی روسیه که به صورت منظم از سوی آمریکایی ها رصد می شوند در تماس باشد و اطلاعات رد و بدل کند».

پوستر "شهدا" که حزب الله آن را با نام و عکس کشته هایش در سوریه و تشییع جنازه آنها منتشر می کرد. این پوسترها منبع مهم اطلاعات هستند

یزید سابق محقق مرکز خاورمیانه بنیاد کارنگی در این باره گفت «نیروهای «حزب الله» از نیروهایی بسیار منظم و سختگیر به کسانی تبدیل شدند که اجازه ورود افراد بسیاری را (به این گروه) می دادند».
او افزود «از خود راضی بودن و تکبر و تغییر در نحوه عضوگیری آغاز ضعیف شدن آنها بود».

محاصره با فناوری های جاسوسی

تحول در جمع آوری اطلاعات به واسطه ماهواره های جاسوسی و پهپادهای پیشرفته و توانمندی های هک سایبری که گوشی های تلفن همراه را به دستگاه های شنود تبدیل می کرد به اسرائیل در روند نفوذ به «حزب الله» کمک کرد».
اسرائیل واحدی ویژه به نام «یگان ۹۹۰۰» راه اندازی کرد که الگوریتم هایی را طراحی می کند تا از طریق ترابایت ها تصاویر بصری کوچکترین تغییرات را پیدا کنند. آنها امید داشتند یک دریچه تهویه بالای تونل یا اضافه شدن ناگهانی سازه ای بتی را شناسایی کنند که نشانه ای از وجود پناهگاه است.
این گزارش توضیح داد «هنگامی که یک نیروی (حزب الله) شناسایی می شود سبک حرکت و رفت و آمد روزانه او به یک پایگاه داده گسترده اطلاعات وارد می شود. اطلاعات این نیرو از طریق دستگاه های مختلف مثل موبایل همسرش یا کیلومتر شمار خودروی هوشمندش یا موقعیت جغرافیایی اش جمع آوری می شوند».

هاشم صفی الدین فرمانده برجسته «حزب الله» در مراسم تشییع جنازه یکی از فرماندهان حزب الله که در ادلب سوریه کشته شد (فرانس پرس)

به گفته چندین مقام اسرائیلی این اطلاعات ممکن است از منابع متنوعی مانند پهپادهای در حال پرواز یا دوربین های مدار بسته ای که از کنار نیروهای «حزب الله» عبور می کند یا حتی صدایشان که توسط میکروفون کنترل از راه دور یک تلویزیون مدرن ضبط شده به دست آید.

یکی از مقامات اسرائیلی می گوید «هر گونه وقفه ایجاد شده در روال عادی زندگی افراد تحت رصد به هشداری برای افسران اطلاعاتی تبدیل می شود تا این اطلاعات را چک کنند. این فناوری به اسرائیل اجازه داد تا فرماندهان رده میانی جوخه های ضد تانک حزب الله متشکل از دو یا سه پیکارجو را شناسایی کنند. این جوخه های ضد تانک برای اسرائیل در مرزها دردسرساز شده بودند. اسرائیل همچنین در برهه ای از زمان برنامه زمانی فرماندهان را زیر نظر گرفت تا ببیند آیا آنها به دلیل انتظار وقوع یک حمله ناگهانی به میدان نبرد فراخوانده می شوند یا خیر».

شناسایی مکان نصر الله

دستگاه اطلاعاتی اسرائیل در ماه های اخیر تقریبا به فناوری دست یافته بود که دست کم به اسرائیل به صورت متناوب اجازه می داد مکان نصر الله را شناسایی کند. نصر الله همواره در تونل های زیر زمینی و مخفیگاه ها زندگی می کرد.
یکی از مقامات اسرائیل گفت که در روزهای بعد از هفتم اکتبر جنگنده های اسرائیلی دستور داشتند مکان حضور نصر الله را بمباران کنند. محل حضور او توسط اداره اطلاعات اسرائیل (امان) شناسایی شده بود. اما این حمله کنسل شد چرا که کاخ سفید از بنیامین نتانیاهو خواست این حمله را انجام ندهد.

محل ترور نصر الله در ضاحیه جنوبی بیروت (فرانس پرس)

اما به نظر می رسد که آمریکا روز جمعه گذشته دیگر به حمله به محل حضور نصر الله اعتراض نکرد. دستگاه اطلاعات اسرائیل بار دیگر مکان نصر الله را شناسایی کردند. او داشت به «مخفیگاه مرکز کنترل و فرماندهی» می رفت تا گویا در نشست فرماندهان ارشد حزب الله و یکی از فرماندهان سپاه شرکت کند که حمله تکان دهنده انجام شد.



ارزیابی اسرائیل از پاسخ «حزب الله» لبنان چیست؟


 
نصر الله در مستندی درباره دوره دومین دبیر کل حزب الله از عباس موسوی دبیر کل اول این گروه می گوید (رسانه حزب الله)
  نصر الله در مستندی درباره دوره دومین دبیر کل حزب الله از عباس موسوی دبیر کل اول این گروه می گوید (رسانه حزب الله)
TT

ارزیابی اسرائیل از پاسخ «حزب الله» لبنان چیست؟


 
نصر الله در مستندی درباره دوره دومین دبیر کل حزب الله از عباس موسوی دبیر کل اول این گروه می گوید (رسانه حزب الله)
  نصر الله در مستندی درباره دوره دومین دبیر کل حزب الله از عباس موسوی دبیر کل اول این گروه می گوید (رسانه حزب الله)

گمانه زنی های اسرائیل درباره واکنش «حزب الله» به ترور حسن نصر الله دبیر کل این گروه این است که موسسات اسرائیلی و یهودی در کشورهای جهان مورد حمله قرار خواهند گرفت. دستگاه اطلاعاتی اسرائیل سطح آماده باش در سفارتخانه ها و کنسولگری ها و اماکن عبادت یهودیان و دفترهای انجمن های مذهبی در کشورهای جهان را افزایش داده است.
برخی منابع امنیتی اسرائیل به رسانه های این کشور گفتند که احتمال دارد «حزب الله» همچون بمبگذاری های سال ۱۹۹۲ اینک نیز دست به عملیات مشابهی بزند. اسرائیل در ۱۹۹۲ عباس موسوی دبیر کل سابق «حزب الله» را ترور کرد و «حزب الله» در پاسخ به نمایندگی های دیپلماتیک و موسسات یهودی در کشورهای مختلف حمله کرد.
این منابع تاکید کردند که «حزب الله» گفت موشک هایی که اینک به سمت اسرائیل شلیک می کند پاسخ به ترور حسن نصر الله نیست بلکه این موشک ها در جواب حملات هوایی و بمباران روتین وار و فزاینده پرتاب می شوند. حملات موشکی «حزب الله» از ۸ اکتبر به نشانه حمایت از «حماس» در نوار غزه آغاز شد اما «حزب الله» گفت پاسخ مناسب به ترور دبیر کل این گروه «متفاوت» خواهد بود.

اسرائیل با حملات هوایی و بمباران گسترده و شدید به مواضع «حزب الله» می خواهد زرادخانه موشکی این گروه را نابود کند. در این میان ایران هنوز به «حزب الله» اجازه نداده از موشک های بالستیک سنگینی که خود ایران به این گروه داده در حملات موشکی به اسرائیل استفاده کند. «حزب الله» به دنبال ایجاد راهکار دیگری برای این مساله است.
سناریوی موسوی
دستگاه های امنیتی اسرائیل برآورد می کنند که «بعید نیست که «حزب الله» از مدل پاسخی که ۳۲ سال پیش به ترور عباس موسوی دبیر کل گروه داد استفاده کند و نمایندگی های دیپلماتیک و عبادتگاه ها در خارج را مورد هدف قرار دهد».

عکس آرشیوی از نصر الله و موسوی در دهه هشتاد میلادی (رسانه حزب الله)

«حزب الله» جواب ترور موسوی در سال ۱۹۹۲ را با ۳ بمبگذاری در نهادهای یهودی داد: یکماه پس از ترور موسوی یعنی ۱۷ مارس ۲۹ نفر در یک انفجار مهیب در سفارت اسرائیل در بئنوس آیرس پایتخت آرژانتین کشته شدند که ۴ دیپلمات اسرائیلی در میان آنها بودند. بقیه آرژانتینی بودند و در میان آنها ۴ زن یهودی که کارمند سفارت بودند نیز جان باختند.
چند روز بعد بود که یک افسر امنیتی سفارت اسرائیل در آنکارا با بمب در خودرویش کشته شد. ۸۵ نفر در بمبگذاری مهیب روز ۱۸ ژوئیه ۱۹۹۴ در مرکز یهودیان در آرژانتین کشته شدند.

تدابیر جدید
اسرائیل در آغاز جنگ در اکتوبر گذشته تدابیر امنیتی ویژه اتخا‍ذ کرد و به دنبال حمله هوایی به سفارت ایران در دمشق و ترور محمد مهدی زاهدی و شماری از فرماندهان سپاه قدس در نیمه ماه آوریل تدابیر امنیتی را تشدید کرد و ۲۸ نمایندگی دیپلماتیک اسرائیل در کشورهای جهان موقتا بسته شدند چرا که در آن زمان هشدارهای امنیتی و نگرانی درباره حملات انتقام جویانه احتمالی ایران پس از کشته شدن فرماندهان عالی رتبه سپاه افزایش یافت.

پس از آن حمله بود که وزارت خارجه اسرائیل اقدام به تخلیه ۷ نمایندگی دیپلماتیک در مصر و اردن و بحرین و مراکش و ترکیه (آنکارا و استانبول) و ترکمنستان کرد.
منابع گفتند که دستور العمل های امنیتی اسرائیل در برخی کشورها بسیار سفت و سخت بوده است و حتی کارمندان اجازه خروج از خانه یا رفتن به باشگاه بدنسازی در داخل مجتمع مسکونی یا فروشگاه نزدیک به خانه را نداشتند.

نیروهای امدادگر یک روز پس از حمله هوایی به ساختمان کنار سفارت ایران در دمشق در میان آوار به دنبال نجات یافتگان می گردند (فرانس پرس)

برخی منابع وزارت خارجه اسرائیل گفتند «چند بار مجبور شدیم تعدادی از دیپلمات های (اسرائیلی) را به خارج کشوری که آنجا کار می کنند منتقل کنیم چون آنها در معرض خطر بودند».
پایگاه خبری «واللا» به نقل از اوری ساگی ژنرال ذخیره ارتش اسرائیل و رئیس پیشین شعبه اطلاعات نظامی (امان) اسرائیل که ۳۲ سال پیش فرمانده تیم ترور موسوی بود گفت «هر تروری مزایا و معایبی دارد. یکی از معایب پس از کشتن شیخ موسوی این بود که نصر الله دبیر کل (حزب الله) شد. به نظرم نصر الله خیلی بدتر از موسوی است و این را تجربه نشان خواهد داد».
ژنرال ساگی افزود «هیچ کدام از دستگاه های اطلاعاتی اسرائیل انتظار واکنش شدید و خشونت بار از سوی (حزب الله) برای انتقام از خون دبیر کل این گروه (موسوی) را نداشتند. عماد مغنیه فرمانده تیم عملیات انتقام بود. مغنیه در آن زمان جوان نه چندان شناخته شده برای اسرائیل بود که به همراه ۱۱ تن از فرماندهان (حزب الله) در فهرست ترور قرار گرفت. نعیم قاسم معاون کنونی دبیر کل (حزب الله) و نبیل قاووق از فرماندهان این گروه هم در لیست ترور بودند».
ساگی خاطر نشان کرد «برآوردمان آن روز این بود که (حزب الله) پاسخ ترور موسوی را با پرتاب موشک کاتیوشا به سمت شمال اسرائیل می دهد یا اینکه دست به اقدام تروریستی در خارج می زند. اما متاسفانه هر دو گزینه درست از آب درآمد. (حزب الله) الجلیل را موشک باران کرد و دست به دو عملیات تروریستی در آرژانتین زد».